InfoHub Logo

«Til bilgiri» ıntellektýaldy saıysy

Maqsaty: Qazaq tilinde aýyzeki tilde sóıleý daǵdylaryn ádebıet pánimen ushtastyra otyryp qalyptastyrý arqyly óz tilin, týǵan jerin qurmetteýge tárbıeleý, memlekettik tildiń mártebesin kóterý.
(Bul ıntellektýaldy saıys 7 synyp oqýshylary arasynda uıymdastyrylady. Ár top tórt - bes oqýshydan qurylady. Ár toptyń aty, top basshysy bolady)
Barysy:
Uıymdastyrý kezeńi.
Qymbatty ustazdar, oqýshylar! Búgingi 7 "b" synyby oqýshylarymen ótkizilgeli otyrǵan «Til bilgiri» atty saıysymyzǵa qosh keldińizder!
Qazaq tili - óte baı til. Ana tiliniń kúshi men qudiretin týǵan halqymyz áýelden - aq baǵdarlap, sóz ónerin barlyq ónerdiń basy dep sanaǵan. Sóz óneri – halyq danalyǵynyń jemisi. Ádebıet – halqymyzdyń rýhanı ómiriniń aınasy, ana tilimizdiń ómirsheńdiginiń, ulttyǵymyzdyń, halyqtyǵymyzdyń belgisi. Olaı bolsa, búgingi saıys barysynda osy qazaq tili men ádebıet páni boıynsha oqýshylarymyzdyń oı - órisin, bilimderin, aqyly men eptiligin sarapqa salatyn bolamyz.

Synypty topqa bólý.
1 - top: Muqaǵalı Maqataev
Qalqam,
Men Lermontov, Pýshkın de emen,
Esenınmin demedim esh kimge men,
Qazaqtyń qara óleńi – qudiretim,
Onda bir sumdyq syr bar estilmegen.
Túzý - túzý tilingen taspadaıyn,
Qamshy óremin taspadan basqadaıyn.
Qalamasań qamshymdy aýlaq júrgin.
Qarasha úıdiń esigin ashpa, aǵaıyn!
Jat jerdi jastanǵanda jazataıym,
Qanymen jazdy, múmkin, aǵataıym.
... Qasıetińnen, qara óleń, aınalaıyn,
Qazaqtyń dál ózińdeı qarapaıym.
Aqynmyn dep qalaı men aıta alamyn,
Halqymnyń ózi aıtqanyn qaıtaladym.
Kúpi kıgen qazaqtyń qara óleńin,
Shekpen jaýyp, ózine qaıtaramyn...

2 - top: M. Áýezovtiń shyǵarmasy
Qurmash qansha tárbıelese de, Kókserek urlyq pen adal astyń aıyrmasy ne ekenin uǵa almady.
Qurmash qasynda bolǵanda taıaq jemeıdi. Biraq er jete bastaǵan saıyn budan ıesi kóz jazyp qala berdi.

Áli kúnge bir ret jadyrap oınap kórgen emes. Tatýlyq joq, sýyq. Jalǵyz - aq atyn biledi. Qurmash pen ájesi shaqyrsa – keledi.
Kózin aýylǵa kelgesin eki kúnnen soń ashty. Jurt asyraýǵa kónedi desti. Kishkene Qurmash «Kókserek» dep at qoıyp aldy.

3 - top: Abaı Qunanbaev
Óleń – sózdiń patshasy sóz sarasy,
Qıynnan qıystyrar er danasy.
Tilge jeńil, júrekke jyly tıip,
Tep - tegis, jumyr kelsin aınalasy.
Ǵylym tappaı maqtanba,
oryn tappaı baptanba,
qumarlanyp shattanba
Adam bolam deseńiz.
Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań arqalan.
Sen de bir kirpish dúnıege
Ketigin tap ta, bar qalan!

Topty tanystyrý.
Bireý ozsa saıysta, bireý artta qalady,
Renjimeı tarasa, ozbaǵandar jarady.
Jarys zańy ejelden - jeńimpazdy anyqtaý,
Ozat bolý sharty sol - eńbektený, jalyqpaý, - deı otyryp, sóz kezegin top basshylaryna beremiz.
(Ádilqazylarmen tanystyrý)
- Ádil qazy, aq qazyǵa sálem ber,
Ádildikke bas ıedi kúlli álem.
Júırik ozar, saıystarda neshe bir
Sarapqa sal, ádildikpen sheshe bil,- deı kele saıysymyzdy baǵalaıtyn ádilqazylar alqasymen tanysyńyzdar:...