Til-janyń, til -qanyń
Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi
Osakarov №1 orta mektebi
Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi:
Majdaı Gýlmarıa
5 synyp
Taqyryby: Til - janyń, til - qanyń
«Adamǵa eki nárse tirek tegi, biri – tiliń, biri – diliń júrektegi», – dep Júsip Balasaǵun babamyz aıtqandaı kez-kelgen memlekettiń, eldiń eń negizgi rámizi de, urany da, tiregi de sol eldiń ana tili bolmaq. Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Qazaqstan Respýblıkasynyń óz eltańbasy, ánurany, týy bar. Sonymen qatar óz tili bar.
Til – halyq tarıhy, til – ulttyq qazyna, til – bizdiń namysyz, arymyz, baılyǵymyz, barymyz. 1989 jyly 22 qyrkúıekte Qazaqstan Respýblıkasynyń til týraly zańy qabyldandy. Ol 1997 jyly qaıta óńdelip shyǵaryldy. Ol 6 taraý, 22 baptan turady. Onyń 4-shi babynda Qazaq tili – Qazaqstan respýblıkasynyń memlekettik tili delingen.
Biz endi, týǵan elimizdiń tilin ardaqtap, sol tilde saýatty jazyp, oıymyzdy jetkize bilsek nur ústine nur emes pe?
«Til - janyń, til - qanyń» saıysy
Maqsaty:
a)oqýshylardyń zerektik qabiletterin damytyp, oı-órisin keńeıtý;
á) oqýshylardyń dúnıetanymyn, bilimge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
b) óz múmkindigin paıdalana alatyn zerdeli tulǵany tárbıeleý.
«Adamǵa eki nárse tirek tegi,
Biri – til, biri – diliń júrektegi», – dep Júsip Balasaǵun babamyz aıtqandaı kez-kelgen memlekettiń, eldiń eń negizgi rámizi de, urany da, tiregi de sol eldiń ana tili bolmaq. Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Qazaqstan Respýblıkasynyń óz eltańbasy, ánurany, týy bar. Sonymen qatar óz tili bar.
Til – halyq tarıhy, til – ulttyq qazyna, til – bizdiń namysyz, arymyz, baılyǵymyz, barymyz. 1989 jyly 22 qyrkúıekte Qazaqstan Respýblıkasynyń til týraly zańy qabyldandy. Ol 1997 jyly qaıta óńdelip shyǵaryldy. Ol 6 taraý, 22 baptan turady. Onyń 4-shi babynda Qazaq tili – Qazaqstan respýblıkasynyń memlekettik tili delingen.
Biz endi, týǵan elimizdiń tilin ardaqtap, sol tilde saýatty jazyp, oıymyzdy jetkize bilsek nur ústine nur emes pe?
Muǵalim: Qurmetti ustazdar oqýshylar, qonaqtar!
«Til - janyń, til - qanyń» atty oıynymyzdy bastaımyz.
Bul oıynda biz óz bilimimizdi kórsetip, sanamyzdyń óskenin, sóz baılyǵymyzdyń moldyǵyn kórsetemiz.
Al, qanekeı, kelinder,
Birińe-biriń erinder.
Bilimimizdi tekserip,
Oıynǵa qatysyp kórińder – deı kele, oıynǵa qatysýshylarǵa sáttilik tileımin.
Ortaǵa oıynǵa qatysatyn toptardy shaqyramyz. Oqýshylar“Qyran”, “Ulan” toptaryna bólinedi.
“Qyran” tobynyń urany: Ardaqtaıyq, ana tildi!
“Ulan” tobynyń urany: Meniń tilim - máńgi ólmeıtin óleń-jyr
Qazylar ornyqtyrar ádildikti
Kimderdiń jaýaptary kámil shyqty.
Bilim men tapqyrlyqtyń jarysynda
Jeńiske jeter deımiz naǵyz myqty. – demekshi, ádil qazylardy tanystyryp óteıin:
1. Tárbıe isiniń meńgerýshisi: Asylhan Maratovna
2. Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi: Týsýpova J. Q
3. Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi: Habaı Qazıra
1. Júrgizýshi:
Báıgege túsip jaryspaı,
Júıriktiń baǵy janar ma
Bul báıge oıdyń báıgesi,
Kim júırik oıǵa, sol alda. – deı kele búgingi saıysymyzdyń túrlerimen tanys bolyńyzdar:
1. Tanystyrý
2. «Kim kóp biledi?» suraq-jaýap
3. «Aqyl – oı órisi» rebýstar sheshý
4. «Óleń - sózdiń patshasy, sóz sarasy» mánerlep oqý saıysy
5. «Tapqyrlyq» top basshylar saıysy
6. «Sóztýym» bir sózden birneshe sóz quraý
1. Saıysymyz «Tanystyrý».
Oıynnyń sharty boıynsha toptyń aty, urany. Top basshysyn saılaý.
1-top, 2-top
«Biletin adam ashady
Bilim nuryn shashady»- deı otyra
2. Saıysymyz bastaıyq
«Kim kóp biledi?» (ár topqa suraqtar qoıý)
İ – topqa
Qazaqstan Respýblıkasy táýelsizdik alǵan jyly? (1991 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh Konstıtýsıasy qashan qabyldandy? (1993 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń Rámizderine neler jatady?(Tý, eltańba, ánuran)
Týǵan jer týraly áńgimele
İİ – top
Ádeptilik degen ne, qalaı túsinesiń?
Qazaqstan Respýblıkasynyń Rámizderine neshe jyl boldy? (1993 jyldan bastap, 20 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili qandaı til? (Qazaq tili)
Ata Zańymyzǵa neshe jyl boldy? (17 jyl)
3. Saıysymyz «Aqyl – oı órisi» berilgen rebýstardy top boıynsha sheshedi jaýabyn aıtady.
4. Óleń – sózdiń patshasy, sóz sarasy,
Qıynnan qıystyrar er danasy.
Tilge jeńil, júrekke jyly tıip,
Tep-tegis jumyr kelsin aınalasy, - dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı óleń mánerlep oqý saıysyna kezek beremiz.
Júrgizýshi:
Tapqyrlyqtyń negizi talap,
Kilti –bilim –demekshi, endi
5 – «Tapqyrlyq» top basshylar saıysyna kezek beremiz.
Júrgizýshi:
1. Qys aılaryn ata. (jeltoqsan, qańtar, aqpan).
2. Orman emshisin ata (toqyldaq)
3. Estý múshesi (qulaq)
4. Bir órkeshti túıe (nar)
5. Bir jylda neshe aı bar? (12)
6. It jeti qazynaǵa kire me? (ıá)
7. Abaıdyń anasy kim? (Uljan)
8. Bıe súti qalaı atalady? (qymyz)
9. Birinshi baılyq ne? (densaýlyq)
10. «Dos» sóziniń oryssha aýdarmasy (drýg)
1. Kóktem aılaryn ata. (naýryz, sáýir, mamyr).
2. Aıaz atanyń nemeresi (aqshaqar)
3. Kórý múshesi (kóz)
5. Jyldyń neshe mezgili bar? (4)
6. Taýyq jeti qazynaǵa jata ma? (joq)
7. Abaıdyń ájesi kim? (Zere)
8. Túıe súti? (qymyran)
9. Ardaqty adam (ana)
10. «Jaý»sóziniń oryssha aýdarmasy (vrag)
6. Saıysymyzdyń 6-túri Sóztýym saıysy. «Táýelsizdik» sózinen birneshe sóz quraý.
5-mınýt ýaqyt beriledi. Qaı toptyń quraǵan sózi kóp bolsa sol top jeńiske jetedi.
Qorytyndy
Bilimniń minip alyp tulparyna,
Qınalmaı shyqty bilim shyńdaryna.
«Til –janyń, til qanyń» atty saıysymyz aıaqtaldy,
Sóz kezegi ádilqazy alqasynda.
Jumbaq
Súıeksiz ǵyp jaratqan,
Jurtty aýzyna qaratqan.
(Til)
Óńsheń tistiń arasynda
Bir patsha.
(Til)
Súıekten qalanǵan qorǵanda
Súıeksiz kúzetshi turady.
(Tis jáne til)
O jaǵy mármár,
Bul jaǵy mármár.
Ortasynda,
Sandýǵash sarnar (Tister jáne til)
Syrly sandyqta bir sylym et.
(Til)
Jaǵalaı-jaǵalaı tas qoıdym,
Jıren atty bos qoıdym.
(Tis, til)
Otyz ekisi dıirmen tartyp,
Bir qapqa salady.
(Tis jáne til)
Kómkerilgen qala,
Tóńkerilgen qala.
Arasynda sonyń
Qyzyl shaqa bala.
(Til)
Eki ásker soǵysyp jatyr,
Ortasynda bir elshi.
(Tis pen til)
Qyzyl túlki ininen shyqpaıdy.
(Til)
Ári súıeksiz,
Ári tıeksiz.
(Til)
Aq toǵaıdyń ishinde
Kisineıdi kúreń taı.
(Til)
Búgingi saıysymyzdy qorytyndylap, jeńimpaz topty anyqtaý úshin qazylar alqasyna sóz beriledi.
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Osymen búgingi saıysymyz aıaqtaldy. Jarys bolǵan soń jeńis pen jeńilis qatar júredi. Jarysta jeńilsek te ómirde jeńiske jete berýlerińe tilektespin. Kelesi kezdeskenshe saý bolyńyzdar!
Osakarov №1 orta mektebi
Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi:
Majdaı Gýlmarıa
5 synyp
Taqyryby: Til - janyń, til - qanyń
«Adamǵa eki nárse tirek tegi, biri – tiliń, biri – diliń júrektegi», – dep Júsip Balasaǵun babamyz aıtqandaı kez-kelgen memlekettiń, eldiń eń negizgi rámizi de, urany da, tiregi de sol eldiń ana tili bolmaq. Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Qazaqstan Respýblıkasynyń óz eltańbasy, ánurany, týy bar. Sonymen qatar óz tili bar.
Til – halyq tarıhy, til – ulttyq qazyna, til – bizdiń namysyz, arymyz, baılyǵymyz, barymyz. 1989 jyly 22 qyrkúıekte Qazaqstan Respýblıkasynyń til týraly zańy qabyldandy. Ol 1997 jyly qaıta óńdelip shyǵaryldy. Ol 6 taraý, 22 baptan turady. Onyń 4-shi babynda Qazaq tili – Qazaqstan respýblıkasynyń memlekettik tili delingen.
Biz endi, týǵan elimizdiń tilin ardaqtap, sol tilde saýatty jazyp, oıymyzdy jetkize bilsek nur ústine nur emes pe?
«Til - janyń, til - qanyń» saıysy
Maqsaty:
a)oqýshylardyń zerektik qabiletterin damytyp, oı-órisin keńeıtý;
á) oqýshylardyń dúnıetanymyn, bilimge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
b) óz múmkindigin paıdalana alatyn zerdeli tulǵany tárbıeleý.
«Adamǵa eki nárse tirek tegi,
Biri – til, biri – diliń júrektegi», – dep Júsip Balasaǵun babamyz aıtqandaı kez-kelgen memlekettiń, eldiń eń negizgi rámizi de, urany da, tiregi de sol eldiń ana tili bolmaq. Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan. Qazaqstan Respýblıkasynyń óz eltańbasy, ánurany, týy bar. Sonymen qatar óz tili bar.
Til – halyq tarıhy, til – ulttyq qazyna, til – bizdiń namysyz, arymyz, baılyǵymyz, barymyz. 1989 jyly 22 qyrkúıekte Qazaqstan Respýblıkasynyń til týraly zańy qabyldandy. Ol 1997 jyly qaıta óńdelip shyǵaryldy. Ol 6 taraý, 22 baptan turady. Onyń 4-shi babynda Qazaq tili – Qazaqstan respýblıkasynyń memlekettik tili delingen.
Biz endi, týǵan elimizdiń tilin ardaqtap, sol tilde saýatty jazyp, oıymyzdy jetkize bilsek nur ústine nur emes pe?
Muǵalim: Qurmetti ustazdar oqýshylar, qonaqtar!
«Til - janyń, til - qanyń» atty oıynymyzdy bastaımyz.
Bul oıynda biz óz bilimimizdi kórsetip, sanamyzdyń óskenin, sóz baılyǵymyzdyń moldyǵyn kórsetemiz.
Al, qanekeı, kelinder,
Birińe-biriń erinder.
Bilimimizdi tekserip,
Oıynǵa qatysyp kórińder – deı kele, oıynǵa qatysýshylarǵa sáttilik tileımin.
Ortaǵa oıynǵa qatysatyn toptardy shaqyramyz. Oqýshylar“Qyran”, “Ulan” toptaryna bólinedi.
“Qyran” tobynyń urany: Ardaqtaıyq, ana tildi!
“Ulan” tobynyń urany: Meniń tilim - máńgi ólmeıtin óleń-jyr
Qazylar ornyqtyrar ádildikti
Kimderdiń jaýaptary kámil shyqty.
Bilim men tapqyrlyqtyń jarysynda
Jeńiske jeter deımiz naǵyz myqty. – demekshi, ádil qazylardy tanystyryp óteıin:
1. Tárbıe isiniń meńgerýshisi: Asylhan Maratovna
2. Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi: Týsýpova J. Q
3. Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimi: Habaı Qazıra
1. Júrgizýshi:
Báıgege túsip jaryspaı,
Júıriktiń baǵy janar ma
Bul báıge oıdyń báıgesi,
Kim júırik oıǵa, sol alda. – deı kele búgingi saıysymyzdyń túrlerimen tanys bolyńyzdar:
1. Tanystyrý
2. «Kim kóp biledi?» suraq-jaýap
3. «Aqyl – oı órisi» rebýstar sheshý
4. «Óleń - sózdiń patshasy, sóz sarasy» mánerlep oqý saıysy
5. «Tapqyrlyq» top basshylar saıysy
6. «Sóztýym» bir sózden birneshe sóz quraý
1. Saıysymyz «Tanystyrý».
Oıynnyń sharty boıynsha toptyń aty, urany. Top basshysyn saılaý.
1-top, 2-top
«Biletin adam ashady
Bilim nuryn shashady»- deı otyra
2. Saıysymyz bastaıyq
«Kim kóp biledi?» (ár topqa suraqtar qoıý)
İ – topqa
Qazaqstan Respýblıkasy táýelsizdik alǵan jyly? (1991 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh Konstıtýsıasy qashan qabyldandy? (1993 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń Rámizderine neler jatady?(Tý, eltańba, ánuran)
Týǵan jer týraly áńgimele
İİ – top
Ádeptilik degen ne, qalaı túsinesiń?
Qazaqstan Respýblıkasynyń Rámizderine neshe jyl boldy? (1993 jyldan bastap, 20 jyl)
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili qandaı til? (Qazaq tili)
Ata Zańymyzǵa neshe jyl boldy? (17 jyl)
3. Saıysymyz «Aqyl – oı órisi» berilgen rebýstardy top boıynsha sheshedi jaýabyn aıtady.
4. Óleń – sózdiń patshasy, sóz sarasy,
Qıynnan qıystyrar er danasy.
Tilge jeńil, júrekke jyly tıip,
Tep-tegis jumyr kelsin aınalasy, - dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı óleń mánerlep oqý saıysyna kezek beremiz.
Júrgizýshi:
Tapqyrlyqtyń negizi talap,
Kilti –bilim –demekshi, endi
5 – «Tapqyrlyq» top basshylar saıysyna kezek beremiz.
Júrgizýshi:
1. Qys aılaryn ata. (jeltoqsan, qańtar, aqpan).
2. Orman emshisin ata (toqyldaq)
3. Estý múshesi (qulaq)
4. Bir órkeshti túıe (nar)
5. Bir jylda neshe aı bar? (12)
6. It jeti qazynaǵa kire me? (ıá)
7. Abaıdyń anasy kim? (Uljan)
8. Bıe súti qalaı atalady? (qymyz)
9. Birinshi baılyq ne? (densaýlyq)
10. «Dos» sóziniń oryssha aýdarmasy (drýg)
1. Kóktem aılaryn ata. (naýryz, sáýir, mamyr).
2. Aıaz atanyń nemeresi (aqshaqar)
3. Kórý múshesi (kóz)
5. Jyldyń neshe mezgili bar? (4)
6. Taýyq jeti qazynaǵa jata ma? (joq)
7. Abaıdyń ájesi kim? (Zere)
8. Túıe súti? (qymyran)
9. Ardaqty adam (ana)
10. «Jaý»sóziniń oryssha aýdarmasy (vrag)
6. Saıysymyzdyń 6-túri Sóztýym saıysy. «Táýelsizdik» sózinen birneshe sóz quraý.
5-mınýt ýaqyt beriledi. Qaı toptyń quraǵan sózi kóp bolsa sol top jeńiske jetedi.
Qorytyndy
Bilimniń minip alyp tulparyna,
Qınalmaı shyqty bilim shyńdaryna.
«Til –janyń, til qanyń» atty saıysymyz aıaqtaldy,
Sóz kezegi ádilqazy alqasynda.
Jumbaq
Súıeksiz ǵyp jaratqan,
Jurtty aýzyna qaratqan.
(Til)
Óńsheń tistiń arasynda
Bir patsha.
(Til)
Súıekten qalanǵan qorǵanda
Súıeksiz kúzetshi turady.
(Tis jáne til)
O jaǵy mármár,
Bul jaǵy mármár.
Ortasynda,
Sandýǵash sarnar (Tister jáne til)
Syrly sandyqta bir sylym et.
(Til)
Jaǵalaı-jaǵalaı tas qoıdym,
Jıren atty bos qoıdym.
(Tis, til)
Otyz ekisi dıirmen tartyp,
Bir qapqa salady.
(Tis jáne til)
Kómkerilgen qala,
Tóńkerilgen qala.
Arasynda sonyń
Qyzyl shaqa bala.
(Til)
Eki ásker soǵysyp jatyr,
Ortasynda bir elshi.
(Tis pen til)
Qyzyl túlki ininen shyqpaıdy.
(Til)
Ári súıeksiz,
Ári tıeksiz.
(Til)
Aq toǵaıdyń ishinde
Kisineıdi kúreń taı.
(Til)
Búgingi saıysymyzdy qorytyndylap, jeńimpaz topty anyqtaý úshin qazylar alqasyna sóz beriledi.
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Osymen búgingi saıysymyz aıaqtaldy. Jarys bolǵan soń jeńis pen jeńilis qatar júredi. Jarysta jeńilsek te ómirde jeńiske jete berýlerińe tilektespin. Kelesi kezdeskenshe saý bolyńyzdar!