InfoHub Logo

Atyraý qalasy, Jańatalap selosy,
Jambyl atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Ýmarova Aınýr Kamıevna

Til – taýsylmas qazyna (tárbıelik shara)

Maqsaty: Memlekettik tildi jaqsy meńgergen (klasty) topty anyqtaý.
Saıysqa úsh klastan alynǵan 3 top, ár topta 5 oqýshy qatysady. Ár top óz baqtaryn synaıdy.

Júrgizýshi:
Qaıyrly kún! Ana tilin ardaq tutar til janashyrlary!
22 – qyrkúıek – Qazaqstan Respýblıkasy halyqtarynyń tilder merekesi. Bul – barsha elge ortaq, jalpy halyqtyq mereke, barlyq ult ókilderine kórsetilgen qurmet.
Ana tili - ár adamnyń óz ultynyń jan dúnıesi men mádenıetinen ǵasyrlar boıy jıǵan rýhanı azyǵynan nár alatyn kindik tamyry.
Bizdiń ana tilimiz – qazaq tili. Ol tek otbasy, oshaq qasynyń ǵana tili emes, memlekettik til!

Qaıta týdy qazaǵymnyń aı – kúni,
Kúnnen – kúnge asar ma eken aıbyny?
Jetpis jylda ótti talaı keshýden,
Qatar kórip shattyq, tabys, qaıǵyny.
Qazaqpyn men, qazaqtyń bólshegimin,
Qajeti ne basqanyń ólsheminiń.
Qazaq degen jalǵyz ult men bolamyn,
Endi mine jetedi kópke únim.

Endeshe, 22 – qyrkúıek – Qazaqstan Respýblıkasy halyqtarynyń tilder merekesine oraı uıymdastyrylyp otyrǵan «Til – taýsylmas qazyna» atty ıntellektýaldy saıysymyzdy bastaımyz.
«Til – taýsylmas qazyna» atty bilim saıysymyz negizinen 7 kezeńnen turady:
1- kezeń. Zymyran suraqtar. Iaǵnı, qoıylǵan suraqtarǵa tez jaýap berý kerek.
2- kezeń. «Báıge». Maqaldyń bir syńary aıtylady, ekinshi syńaryn jalǵastyrý kerek.
3- kezeń. Bul kezeń «Jańyldyrsań da jańylmaımyn» dep atalady. Munda oqýshylar berilgen jańyltpashtardy múdirmeı qaıtalap aıtýlary kerek.
4 -kezeń. «Polıglot» dep atalady. Bul kezeńde jumbaq aıtyp, jumbaqtyń jaýabyn úsh tilde aıtý kerek.
5 -kezeń. «Jańǵyrǵan salt - dástúrler» dep atalady, ıaǵnı ár top salt - dástúrlerge baılanysty suraqtarǵa tolyq jaýap berý kerek.
6 -kezeń. « Ǵalymdar» dep atalady. Ár top ózine berilgen sóz týraly maǵlumat berip, poster qorǵap shyǵý kerek.
7- kezeń. «Tapqyrlyq» dep atalady. Iaǵnı, zattardyń aty beriledi. Jansyz nárseniń ornyna oqýshylar ózderin qoıyp, jansyz zatty sóıletý kerek.

Alǵashqy kórkem sóz oqıtyn ---------------
1. Orazaqyn Asqar. «Ana tili». (Mánerlep oqıdy)
2. M. Maqataev «Úsh baqytym».

Kórinis. «Qadirle, ana tilińdi». Oryndaýshylar 9 a synyp oqýshylary.

1 kezeń. Zymyran suraqtar. Iaǵnı, ár topqa suraq beriledi, qoıylǵan suraqtarǵa tez jaýap berý kerek.
1 - Top:
1. A. Baıtursynov kim?
2. Qazaq tilinde neshe septik bar?
3. Atyraý oblysynyń ákiminiń tolyq aty - jóni kim?
4. «Shahar» sóziniń sınonımi?
5. Júz jasaǵan aqyn?
6. San esim qandaı suraqtarǵa jaýap beredi?
7. M. Áýezov kim? Roman - epopeıasyn ata.
8. «Aqyldy» sóziniń túbiri?

2 – top
1. Turlaýsyz múshelerdi ata?
2. Qulager kimniń aty?

3 Abaıdyń qansha qarasózi bar?
4 Ata Zań kúni qashan?
5 Qazaqtyń tuńǵysh alfavıtin jasaǵan kim?
6 Jalǵaýdyń neshe túri bar?
7 Qazaq halqynyń batyr qyzdary kimder?
8 Qazaqstan qaı jyly táýelsizdik aldy?

3 top
1. Daýyssyz dybystar neshege bólinedi?
2. «Kókserek» áńgimesin kim jazǵan?
3. Qazaqstan Respýblıkasynda Tilder merekesi qashan?
4. «Qazaq hrestomatıasyn» jazǵan kim?
5. Bilim jáne Ǵylym Mınıstri kim?
6. Qazaqstan jerinen ótken jol.
7. «Qazaq válsiniń koroli» atanǵan kompozıtor kim?
8. Ánurannyń avtorlaryn atap ber.

2 kezeń. «Báıge». Maqaldyń bir syńary aıtylady, ekinshi syńaryn jalǵastyrý kerek.
1 - top
1. Til tas jarady, tas jarmasa... (bas jarady).
2. Bal tamǵan tilden... (ý tamǵan).
3. Taýdy, tasty jel buzar, adamzatty... (sóz buzar).
4. Jaqsy sóz -... (jarym yrys)
5. Qaharly sóz... (qamal buzar)
6. Sheberdiń qoly ortaq, sheshenniń... (tili ortaq).
7. Jaqsy baıqap sóıler, jaman... (shaıqap sóıler).

2 - top
8. Bas kespek bolsa da,... (til kespek joq).
9. Dálelsiz sóz... (jelmen teń).
10. Til qylyshtan... (ótkir).
11. Pil kótermegendi,... (til kóteredi).
12. Tilden artyq... (qazyna joq).
13. Ana súti boı ósiredi, Ana tili... (oı ósiredi).
14. Jylannyń ýy tisinde, Adamnyń ýy... (tilinde).