Tilim – meniń tiregim, soǵyp turǵan júregim
Maqsaty: 1. Oqýshylardy óz ana tiliniń qadir – qasıetin bilip, óz ana tiliniń kórkemdigin sezinip, sóz qudiretin túsinip, onyń adam ómirindegi mańyzyn uǵýǵa úıretý.
2. Til áýezdiligin, kórkemdigin, baılyǵyn, sheshendigin kórsetetin naqyl sózder, maqal - mátelder arqyly oqýshy dúnıetanymyn, oı órisin damytý.
3. Til tazalyǵyn saqtaý, mádenıetti sóıleý, sheshendik ónerdi oqýshy boıyna sińire otyra, ana tiline súıispenshiligin qalyptastyrý, memlekettik til mártebesin kóterýge, atsalysýǵa shaqyrý.
Kórnekilikteri: Portretter, naqyl sózder, sýretter, vıdeorolık t. b
Gúljazıra: Armysyzdar, óz tilin órlettirgen...
Úmit: Barmysyzdar, ózge tildi qurmettegen...
Dáýren: Ustazdar men oqýshylar!
Gúljazıra: Úmit, sen ózińe baǵa bere alasyń ba?
Úmit: Sonda qalaı?
Gúljazıra: Máselen, ekeýimiz de qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimimiz. «Sen janbasań lapyldap, men janbasam lapyldap, aspan qaıdan ashylmaq?» demekshi, óz tilin súıetin, tildi keýdemdegi «janym» dep biletin shákirt tárbıelep jatyrmyz ba?
Úmit: Myna bir saýalyń meni de oılandyryp tastady. Bul suraǵyńnyń jaýabyń shákirtimiz Dáýrennen suraıyq. Dáýren, sen ne deısiń?
Dáýren: Oı, ustazdar - aý! Tildiń jaıyn sizder oılamaǵanda, kimder oılaıdy? «Óz tilimiz ógeıletpeıdi»,«Árbir basqan iziń týǵan elińniń paıdasyna sheshilsin» degen sıaqty ulaǵatty sózderdi sizderden ǵana úırendik qoı. «Bolar eldiń balasy birin - biri - batyrym der» demekshi, sózdi dáleldeý úshin sizderdiń kúdikterińizdi seıiltý maqsatynda ortaǵa tildi «tynysym» dep biletin gımnazıanyń jalyndaǵan oqýshylaryn shaqyrǵym kelip otyr. Qarsy alyńyzdar, aldaryńyzda 5 - 6 synyp oqýshylarynyń til jaıyndaǵy tolǵanystary.
( Mánerlep oqý )
Gúljazıra: Erlik, eldik, birlik, qaırat, baq, ardyń
Jaýyz taǵdyr joıdy bárin ne bardyń...
Altyn kúnnen baǵasyz bir belgi bop,
Nurly juldyz, babam tili, sen qaldyń.
Úmit: Jasa máńgi, ana tilim - jan tilim
Jasa máńgi, dana tilim – jarqynym.
Kókiregimnen kótereıin ar týyn,
Máńgilikke nurlandyrsyn, jarqynym.
Dáýren: Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar sóz oıdaǵy.
Ósse tilim – men de birge ósemin,
Óshse tilim, men de birge óshemin.
Ana tili bizdiń – týǵan tilimiz,
Anamyzdaı syılap baǵyp júremiz. Ortada qazaqsha bı.
( «Qazaq bıi» 9 - synyptar )
Dáýren: ( Ortada ary - beri oılanyp júredi ) «Tis sheshpegendi, til sheshedi» Bul maqaldyń maǵynasy qandaı boldy eken? Tistiń tartyp bosata almaǵanyn til qalaı ajyratady? Osy qazaqtar da qyzyq, oıǵa qonymdy maqal - mátel aıtsa qaıtedi? Adamnyń basyn qatyryp...
Gúljazıra: Dáýren nege oılanyp ketkensiń?
Dáýren: «Biter istiń basyna, jaqsy keler qasyna» demekshi, jaqsy keldińiz. Sheshimin taba almaı turǵan bir mańyzdy sharýamnyń bop turǵany...
Gúljazıra: «Úlkenge – qurmet, kishige – izet» degen bar. Qaı ýaqytta da saǵan qol ushyn sozýǵa daıynmyn. Buıymtaıyńdy aıta ber.
Dáýren: Qazaq tili sabaǵynan Úmit ápkeı «Tis sheshpegendi, til sheshedi» degen maqaldyń maǵynasyn ashyp kelińder dep edi. Soǵan qınalyp turǵanym.
Gúljazıra: Janym - aý, oǵan nesine qınalasyń? Sen sıaqty alǵyr shákirtke jol silteý myna bizdiń paryzymyz emes pe? Olaı bolsa, suraǵyńnyń jaýabyn tyńdap al. Til – qarý, kóńildi jubatady, jarqyn kóńilge qaıaý salady. Tilsiz qoǵamnyń damýy múmkin emes. Adam naǵyz tulǵa bolyp qalyptasamyn dese, óz tilin shubarlatpaýy tıis, ana tiliniń baılyǵyn arttyrý kerek.
Dáýren: Oı, Gúljazıra ápkeı, sizdiń aldyńyzda bilimimniń saıaz ekenin dáleldegenime uıalyp turǵanym. «Dos jylatyp aıtady, dushpan kúldirip aıtady». Maqal – mátel jóninde dostarymnan kómek suraǵanym durys bolar. Olaı bolsa, meniń dostarym - 6 - synyp oqýshylaryn sahna tórine shaqyraıyq.
( Maqal - mátelder)
( «Aıtýǵa ońaı» baǵdarlamasy )
Gúljazıra: Anamnyń tili – aıbynym meniń,
Anamnyń tili – aı, kúnim meniń.
Súıemin baıtaq elimdi týǵan,
Súıemin baıtaq ómirdi dýman.
Úmit: Aǵa, ata, inim dep,
Qaryndasym, gúlim dep,
Sóılegende kúnim dep,
Ana tili qanyń bul
Jan bitirer tasqa da.
Quıyp berer náriń bul,
Úlkenge de, jasqa da.
Dáýren: Ósirgen oı, bilimdi,
Súıemin týǵan tilimdi.
Maqsat etem ár sózdiń
Mánin tereń bilýdi. Tildiń mánin ári qaraı tereń bilgim keledi. Keledi deı otyryp, Meırambek Qaraqattyń oryndaýynda «Týǵan ólkem» ánin tartý etemiz.
( Án )
( Kórinis)
( «Jasa, jasa qazaq tili ánimen qatysqandar ortaǵa shyǵady )
Gúljazıra: Ana tilim - dana tilim, baq tilim,
Jel ótinde qalyp qoıǵan aq gúlim.
Tuǵyr qylyp týǵan eldiń tórinde,
Asqaqtatam ana tildiń aq týyn.
Úmit: Elbasy aıtqan «ana tili» qundy uǵym,
Tóle, Áıteke, Qazybek eldiń birligin
Qasıet tutyp qasterlegen halqynyń,
Bıigińnen báseńdemeı tur búgin.
Dáýren: Jasaı ber, jasa, óz tilim
Uzaq bolsyn ǵumyryń - deı otyryp, búgingi ashylý saltanatyn aıaqtaımyz. On kún
2. Til áýezdiligin, kórkemdigin, baılyǵyn, sheshendigin kórsetetin naqyl sózder, maqal - mátelder arqyly oqýshy dúnıetanymyn, oı órisin damytý.
3. Til tazalyǵyn saqtaý, mádenıetti sóıleý, sheshendik ónerdi oqýshy boıyna sińire otyra, ana tiline súıispenshiligin qalyptastyrý, memlekettik til mártebesin kóterýge, atsalysýǵa shaqyrý.
Kórnekilikteri: Portretter, naqyl sózder, sýretter, vıdeorolık t. b
Gúljazıra: Armysyzdar, óz tilin órlettirgen...
Úmit: Barmysyzdar, ózge tildi qurmettegen...
Dáýren: Ustazdar men oqýshylar!
Gúljazıra: Úmit, sen ózińe baǵa bere alasyń ba?
Úmit: Sonda qalaı?
Gúljazıra: Máselen, ekeýimiz de qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimimiz. «Sen janbasań lapyldap, men janbasam lapyldap, aspan qaıdan ashylmaq?» demekshi, óz tilin súıetin, tildi keýdemdegi «janym» dep biletin shákirt tárbıelep jatyrmyz ba?
Úmit: Myna bir saýalyń meni de oılandyryp tastady. Bul suraǵyńnyń jaýabyń shákirtimiz Dáýrennen suraıyq. Dáýren, sen ne deısiń?
Dáýren: Oı, ustazdar - aý! Tildiń jaıyn sizder oılamaǵanda, kimder oılaıdy? «Óz tilimiz ógeıletpeıdi»,«Árbir basqan iziń týǵan elińniń paıdasyna sheshilsin» degen sıaqty ulaǵatty sózderdi sizderden ǵana úırendik qoı. «Bolar eldiń balasy birin - biri - batyrym der» demekshi, sózdi dáleldeý úshin sizderdiń kúdikterińizdi seıiltý maqsatynda ortaǵa tildi «tynysym» dep biletin gımnazıanyń jalyndaǵan oqýshylaryn shaqyrǵym kelip otyr. Qarsy alyńyzdar, aldaryńyzda 5 - 6 synyp oqýshylarynyń til jaıyndaǵy tolǵanystary.
( Mánerlep oqý )
Gúljazıra: Erlik, eldik, birlik, qaırat, baq, ardyń
Jaýyz taǵdyr joıdy bárin ne bardyń...
Altyn kúnnen baǵasyz bir belgi bop,
Nurly juldyz, babam tili, sen qaldyń.
Úmit: Jasa máńgi, ana tilim - jan tilim
Jasa máńgi, dana tilim – jarqynym.
Kókiregimnen kótereıin ar týyn,
Máńgilikke nurlandyrsyn, jarqynym.
Dáýren: Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar sóz oıdaǵy.
Ósse tilim – men de birge ósemin,
Óshse tilim, men de birge óshemin.
Ana tili bizdiń – týǵan tilimiz,
Anamyzdaı syılap baǵyp júremiz. Ortada qazaqsha bı.
( «Qazaq bıi» 9 - synyptar )
Dáýren: ( Ortada ary - beri oılanyp júredi ) «Tis sheshpegendi, til sheshedi» Bul maqaldyń maǵynasy qandaı boldy eken? Tistiń tartyp bosata almaǵanyn til qalaı ajyratady? Osy qazaqtar da qyzyq, oıǵa qonymdy maqal - mátel aıtsa qaıtedi? Adamnyń basyn qatyryp...
Gúljazıra: Dáýren nege oılanyp ketkensiń?
Dáýren: «Biter istiń basyna, jaqsy keler qasyna» demekshi, jaqsy keldińiz. Sheshimin taba almaı turǵan bir mańyzdy sharýamnyń bop turǵany...
Gúljazıra: «Úlkenge – qurmet, kishige – izet» degen bar. Qaı ýaqytta da saǵan qol ushyn sozýǵa daıynmyn. Buıymtaıyńdy aıta ber.
Dáýren: Qazaq tili sabaǵynan Úmit ápkeı «Tis sheshpegendi, til sheshedi» degen maqaldyń maǵynasyn ashyp kelińder dep edi. Soǵan qınalyp turǵanym.
Gúljazıra: Janym - aý, oǵan nesine qınalasyń? Sen sıaqty alǵyr shákirtke jol silteý myna bizdiń paryzymyz emes pe? Olaı bolsa, suraǵyńnyń jaýabyn tyńdap al. Til – qarý, kóńildi jubatady, jarqyn kóńilge qaıaý salady. Tilsiz qoǵamnyń damýy múmkin emes. Adam naǵyz tulǵa bolyp qalyptasamyn dese, óz tilin shubarlatpaýy tıis, ana tiliniń baılyǵyn arttyrý kerek.
Dáýren: Oı, Gúljazıra ápkeı, sizdiń aldyńyzda bilimimniń saıaz ekenin dáleldegenime uıalyp turǵanym. «Dos jylatyp aıtady, dushpan kúldirip aıtady». Maqal – mátel jóninde dostarymnan kómek suraǵanym durys bolar. Olaı bolsa, meniń dostarym - 6 - synyp oqýshylaryn sahna tórine shaqyraıyq.
( Maqal - mátelder)
( «Aıtýǵa ońaı» baǵdarlamasy )
Gúljazıra: Anamnyń tili – aıbynym meniń,
Anamnyń tili – aı, kúnim meniń.
Súıemin baıtaq elimdi týǵan,
Súıemin baıtaq ómirdi dýman.
Úmit: Aǵa, ata, inim dep,
Qaryndasym, gúlim dep,
Sóılegende kúnim dep,
Ana tili qanyń bul
Jan bitirer tasqa da.
Quıyp berer náriń bul,
Úlkenge de, jasqa da.
Dáýren: Ósirgen oı, bilimdi,
Súıemin týǵan tilimdi.
Maqsat etem ár sózdiń
Mánin tereń bilýdi. Tildiń mánin ári qaraı tereń bilgim keledi. Keledi deı otyryp, Meırambek Qaraqattyń oryndaýynda «Týǵan ólkem» ánin tartý etemiz.
( Án )
( Kórinis)
( «Jasa, jasa qazaq tili ánimen qatysqandar ortaǵa shyǵady )
Gúljazıra: Ana tilim - dana tilim, baq tilim,
Jel ótinde qalyp qoıǵan aq gúlim.
Tuǵyr qylyp týǵan eldiń tórinde,
Asqaqtatam ana tildiń aq týyn.
Úmit: Elbasy aıtqan «ana tili» qundy uǵym,
Tóle, Áıteke, Qazybek eldiń birligin
Qasıet tutyp qasterlegen halqynyń,
Bıigińnen báseńdemeı tur búgin.
Dáýren: Jasaı ber, jasa, óz tilim
Uzaq bolsyn ǵumyryń - deı otyryp, búgingi ashylý saltanatyn aıaqtaımyz. On kún
You Might Also Like
