UBT-2018: Qalaı ótedi? Bıylǵy ózgeris qandaı?
UBT maýsymnyń 20-sy men shildeniń biri aralyǵynda 15-shi ret ótedi. Test tapsyrmalarynyń byltyrǵy daý týdyrǵan tustary bıyl jetildirilip, túzetilgen.
UBT aldyndaǵy tynyshtyq
Túlekter mektep bitirý emtıhandaryn tapsyryp boldy. Endi ýnıversıtetke túsý úshin UBT-dan múdirmeı ótý kerek.
Byltyr Ulttyq testileý formaty ózgertilgen bolatyn. Bıyl barlyǵy sol qalpynda qalyp, tek "Altyn belgi" ıegerlerine qoıylatyn talap qana ózgeripti.
Aldaǵy synaqta nege mán berý kerek? Qandaı mamandyqqa grant kóp bólinedi? Osy máselelerdi birge qarastyryp kóreıik.
Testi aǵylshyn tilinde tapsyrýǵa bolady
Bul – óz erkińizdegi tańdaý. Belgili bir sebepterge baılanysty testileýge qatysa almaıtyn bolsańyz, komısıa ózge toppen tapsyrýǵa ruqsat beredi.
Shekti baldan asa almaǵandar ulttyq biryńǵaı testini 2018 jyldyń tamyzynda qaıta tapsyra alady. Biraq, grant alamyn dep úmittenbesin.
Ekinshi ret testileýden óte almaı qalsa da, túlektiń ýnıversıtetterde oqý múmkindigi ýaqytsha saqtalady. Onda oqý jylynyń jartysyn oqyp, kelesi jyldyń qańtarynda qaıtadan test tapsyrýy tıisti.
Tipti úshinshi synaqtan da óte almaǵan jaǵdaıda kelesi jyly keshendi testini qaıta tapsyra alady.
Mektepte barlyq emtıhandar aıaqtaldy
Túlekter byltyrdan bastap tómende kórsetilgen format boıynsha 29 mamyr men 9 maýsym aralyǵynda mektep bitirý emtıhanyn tapsyryp júr.
- Ana tili jáne ádebıet pánderinen 250-300 sózden turatyn esseni jazýǵa 3 saǵat beriledi. Usynylǵan úsh taqyryptan oqýshy bireýin tańdaıdy.
- Orys, ózbek, uıǵyr jáne tájik tilinde oqytatyn mektepterdiń túlekteri qazaqsha, al qazaq tilinde oqyǵandar oryssha test tapsyrady. 1 saǵat 20 mınýtta tyńdalymnyń 10 test tapsyrmasyn (2 mátin); Leksıka-grammatıkadan 20 test tapsyrmany; Oqylymnan 10 test tapsyrmany (2 mátin) oryndaıdy.
- Test formaty berilgen bes jaýaptyń bireýin tańdaýǵa arnalǵan tapsyrmadan turady.
- Qazaqstan tarıhynyń suraqtaryna aýyzsha jaýap beredi. Ár bılette úsh suraqtan bolady. Eki teorıalyq suraq Qazaqstan tarıhynyń barlyq sabaǵynyń negizgi bólimderinen alynady, úshinshi suraq shyǵarmashylyq turǵyda (karta, keskinder, portretter, hronologıalyq kesteler paıdalaný arqyly tapsyrma t.b.). Jaýap berýge daıyndalýǵa keminde 20 mınýt beriledi.
- Algebra jáne analız bastamalaryn bes saǵat jazbasha jazady. Ol bes tapsyrmadan turady. Tapsyrmalar matematıkalyq faktiler, túsinikter jáne tásilderdi meńgerý deńgeıin, esep pen logıkalyq tapsyrmalardy sheshý qabiletin, fýnksıonaldyq saýattylyqty tekserýge arnalǵan;
- Tańdaý páni boıynsha test 40 suraqtan turady. 1 saǵat 20 mınýt ýaqyt beriledi. 60 balmen baǵalanady. Onyń 20 suraǵynda bir durys jaýaptan. Bárin tapqanǵa 20 bal beriledi. Kelesi 20 suraqtyń birneshe durys jaýaby bolady. 40 balmen baǵalanady. Qorytyndy atestattaýdyń materıaldary (jaýap paraqtary, suraq kitapshalary t.b.) mektepte bir oqý jyly boıy saqtalady.
"UBT-dan kúshtep bas tartqyzýǵa eshkimniń quqy joq"
– Bıyl elimiz boıynsha 146 695 oqýshy mektep bitiredi. Olardyń 44 253-i UBT tapsyrýǵa qulyqty emes.
Nege? Sebebi, joǵary oqý oryndaryna túskisi kelgenderi ǵana test tapsyrady. Keıbiri shetelge oqýǵa, endi biri kolejge túskisi keledi. Ýnıversıtette oqyǵannan góri kásipkerlikpen aınalysqandy qup kóretinder bar.

Mekteptiń abyroıyn ǵana oılaǵan basshylar túlekti UBT tapsyrýdan aınytyp, kolejge túsýge úgitteýi múmkin. Ondaı jaǵdaıda oqýshy ata-anasymen birge ákimshilik bekitilgen test ortalyqtaryna baryp, ótinishin qaldyra alady. Biraq, oǵan qazir keshikti.
– Túlek óziniń bilimine senimdi bolsa, testen bas tartý oǵan da tıimsiz. 9 synyptan keıingi eki jyly zaıa ketkenmen birdeı. Al shetelde bilim alamyn deýshilerge testileýden ótý mindetti emes, – deıdi Bilim jáne Ǵylym mınıstrliginiń mektepke deıingi jáne orta bilim berý basqarma basshysy Jákenov Talǵat.
Ulttyq biryńǵaı testke synaq barysynda jalpy orta bilimi barlar úshin úsh pánnen 30 baldan kem, bilim, quqyq, ekonomıka, medısına jáne farmasevtıka mamandyqtary boıynsha 35 baldan kem, onyń ishinde beıindi pánnen (túlektiń tańdaǵan mamandyǵyna baılanysty tapsyratyn pánder) 17 baldan kem jınaǵandar jiberilmeıdi.
Esterińizge sala ketsek, UBT-ke qatysý úshin ótinish bıyl 10 naýryzdan 10 mamyrǵa deıin qabyldandy.
Túlekter erteń, 15 maýsym kúni atestattaryn qoldaryna alady
– Sol kezde mekteptegi emtıhannyń nátıjesi belgili bolady. "Altyn belgi" ıegerlerin Bilim jáne ǵylym mınıstrligi emes, mektep dırektorlary ózderiniń buıryqtarymen bekitedi.
Olar UBT tapsyrýǵa barǵanda "Altyn belgi" ıegeri ekenin rastaıtyn atestaty men tós belgisi qaltasynda bolady. 11 jyl boıy sabaqty tek bestik baǵaǵa oqyp, ulttyq biryńǵaı testen tórt alyp qalǵany úshin tós belgi berilmese, túlektiń eńsesi túspeı me? 3 jarym saǵattyń ishinde 5 synyptan beri qaraı úzdik oqyǵan eńbegi anyq baǵalanbaı qalady. Tipti obal. Byltyrdan bastap júıe ózgerip, jańa format júzege asyp jatyr.
Mınıstrlik "Altyn belgi" ıegerleriniń sanyna, olardyń joǵary oqý oryndaryndaǵy úlgerimderine taldaý júrgizetin bolady. Sondaı-aq mekteptegi jýrnaldan 11 jyl ishinde alǵan baǵalaryn da qaraıdy. "Altyn belgi" ıegeri tómen bal alyp, joǵary oqý ornyna túse almaı qalsa, oǵan mektep dırektory jaýapty bolady. Byltyr bes myńǵa jýyq túlek "Altyn belgi" ıegeri atandy. Bıyl 7 myńǵa jýyq úmitker bar, – deıdi Talǵat Jákenov.
Bıyl "Altyn belgi" ıegerlerine basymdyq berilmeıdi
– Bıylǵy oqýy jylyn "Altyn belgimen" aıaqtaǵan túlekter tek UBT-da jınaǵan balyna qaraı grant ıegeri atana alady. Iaǵnı, jappaı grantqa qol jetkize almaıdy. Jańa zańdy Joǵary oqý oryndarynyń akademıkteri qoldady. Sonymen qatar depýtattardan da ruqsat surap, bul ózgeristi qabyldadyq. "Altyn belgi" ıegeri 120 bal, qatardaǵy túlek 125 bal jınasa, belgi ıesine emes, upaıy joǵary balaǵa basymdyq beriledi.
"Altyn belgi" ıegeri bolýynyń bir ǵana paıdasy bar. UBT nátıjesi boıynsha bal sany birdeı bolyp, bir orynǵa birneshe úmitker talasqan jaǵdaıda ǵana "Altyn belgi" ıegeri eskeriledi.
Byltyr oqý granttaryn bólgende, "ádiletsizdik boldy" dep kóp ata-ana shaǵym túsirgen. Bilim jáne ǵylym salasyndaǵy baqylaý komıteti keıbir mektepterdiń qujattaryn teksergen bolatyn. "Altyn belgini" negizsiz taratqan derekter kezdesti. Endi UBT-dan joǵary bal jınaı almaǵan, biraq mektepti úzdik bitirgen túlekter "Altyn belgi" ıegeri bolyp qala beredi, – deıdi Talǵat Jákenov.
"Altyn belgi" tós belgisin satqandardyń áreketi – zańsyz
– Áleýmettik jelilerde tós belginiń 500 myńǵa baǵalanyp jatqany týraly mınıstrlikke aqparat kelip túsken joq. Ondaı jaǵdaı bolǵan kúnniń ózinde belginiń arnaıy kýáligi bar. Ol naqty bir adamǵa ǵana beriledi. Kórsetilgen aty-jónin qalaı aýystyrýǵa bolady?

Bul habarlandyrý 25 qańtar kúni túngi saǵat 12-den 45 ketkende júktelgen. Onda geolokasıa Almaty oblysy Alataý aýdany dep kórsetilip tur / sn.kz saıtynan alyndy
Bálkim, "altyn belginiń" paıdasyn kórgen soń satqaly jatqan bolar. Ony saýdalap satatyndaı "Altyn belginiń" quramy altyn emes qoı.
QR "Bilim týraly" zańynda "altyn belgi" týraly ereje bar. Onda: "Altyn belginiń" dıametri 30 mm, mys jáne myrysh metaldarynyń arnaıy qorytpasynan daıyndalady" delingen. Satyp alýshyǵa onyń eshqandaı paıdasy joq. Sondyqtan, ol medal kimge kerek? "Altyn belgi" ıegeriniń tós belgisin satýǵa, ózge balaǵa syıǵa tartýǵa quqy joq.
Ulttyq biryńǵaı testileý suraqtarynyń 50%-y jańartyldy
2018 jyly biryńǵaı ulttyq test bazasynda 110 000 suraq bar. Byltyr 40 000 suraq qana bolatyn. Onyń 3000 suraǵy aǵylshyn tilinde.
Jyl saıyn Ulttyq testileý ortalyǵy tapsyrmalardyń 35 paıyzyn jańartady. Bıyl da baza jańa suraqtarmen tolyqtyryldy. Olardyń 11% saýattylyqqa baǵyttalsa, al 37% test suraqtarynyń bir nemese birneshe jaýaptary bar.
Bıylǵy jyldyń suraqtary byltyr daıyndalǵan
Daıyndaý barysy 5 kezeńnen turady. Birinshisinde test tapsyrmalaryn daıyndaıdy, ekinshi kezeńde saraptamaǵa jiberip, muǵalimder men mamandar bilte shammen qaraǵandaı tekseredi. Odan keıin ekinshi ret saraptamadan ótedi. Mamandar taǵy qaraıdy.
Daıyndalǵan suraqtardyń 10 paıyzyn kitapshaǵa engizip, oqýshylardyń jaýap berý deńgeıin baıqaıdy. Qate ketken tustary bolsa, qaıtadan jiti tekseriledi. Sodan keıin test suraqtary qupıalandyrylady. Astanadaǵy mamandar jabyq keńsege kirer kezde, oqýshylardyń uıaly telefondaryn jınap alady. Internetke qosylmaıtyn, tek jergilikti toraptaǵy (lokalnaıa set) kompúterler arqyly test suraqtary bazaǵa engiziledi.
Mysaly, qazir 2019 jylǵy Ulttyq biryńǵaı testiń nusqasy birinshi saraptamadan ótti. 2018 jylǵy 4-13 maýsym aralyǵynda Ulttyq testileý ortalyǵynyń bazasynda 57 sarapshy jumyldyryldy. Birinshi saraptamanyń nátıjesi boıynsha anyqtalǵan test tapsyrmalary 2018 jylǵy tamyz aıynda ótetin ekinshi saraptamaǵa usynylady.
Tanymal ártister týraly suraqtar alynyp tastaldy
Ótken jyly Ulttyq biryńǵaı testiń synaq kitapshalarynda Baıan Maqsatqyzy, Nurtas Adambaı jáne taǵy basqa tanymal adamdar týraly suraqtar kezdesken bolatyn. Endi barlyq suraqtar tek oqý baǵdarlamasyn qamtıdy jáne bilim berý talaptaryna saı.
Bıyl keleńsiz saýaldardyń kezdespeıtinine Ulttyq testileý ortalyǵynyń dırektory Ramazan Álimqulov sendiredi.
2018 jyly qaǵaz tester aınalymǵa kesh shyqty
Munyń barlyǵy memlekettik satyp alýǵa baılanysty. Tenderdi utyp alǵannan keıin baspalar eki aı ishinde testerdi aınalymǵa shyǵarady. Jyl saıyn osylaı júzege asady.
Ata-analardyń nege shýlaǵanyn túsinbedik. Byltyr shyǵarylǵan kitapshalardy kez-kelgen ýaqytta satyp alýǵa bolady. Naýryz aıyna qaraı testerdiń jańa nusqasy jarıalandy. Jetimder men múgedekterge kitapshalar tegin taratylǵan.
Synaq testeri barlyq nusqalar boıynsha "Egemen Qazaqstan" gazetinde jarıalandy. Saıtta da shyqty. Bul týraly Ulttyq test ortalyǵynyń dırektory Ramazan Álimqulov málimdedi.
Bıyl túlekterdiń 75 paıyzy UBT-ny qazaqsha tapsyrady
– Túlekke qaı tilde tapsyrý yńǵaıly bolsa, soǵan qaraı júıeni de beıimdep jatyrmyz, – deıdi Ramazan Álimqulov.
UBT tapsyrýǵa ótinish bildirgen 102 myń 442-niń 77 223 túlek qazaqsha tapsyrady. 200-deı oqýshy aǵylshyn tilinde tapsyrýǵa tilek bildirdi. Negizinen Nazarbaev zıatkerlik mektebiniń túlekteri.
Shet tilindegi suraqtardy mekteptegi aǵylshyn tilinen sabaq beretin muǵalimder ázirlegen. Aǵylshyn tilindegi suraqtardyń qazaqsha jáne oryssha nusqadan aıyrmashylyǵy joq. Olarǵa sózdikti paıdalanýǵa ruqsat beriledi. Qosymsha orys, qazaq tilindegi kitapshasyna uqsas jınaqtar beriledi.
Shekti baldyń mólsheri mamandyqqa qaraı ár túrli
JOO-na túsý úshin baǵanyń eń tómengi shegi ózgerissiz – 50 bal deńgeıinde qaldyryldy. Biraq, Ulttyq ýnıversıtetterge túsý balynyń eń tómengi shegi – 65 bal.
Bilim, aýylsharýashylyǵy, veterınarıa salasyndaǵy mamandyqtarǵa 60 bal jınamaǵandar túse almaıdy. Al osy mamandyqtardy ulttyq ýınversıtetterde oqyǵysy kelse, keminde 65 bal jınaýy kerek. Medısınalyq baǵyttardaǵy mamandyqtar da týra osyndaı.
Matematıkalyq saýattylyq, oqý saýattylyǵy – oqytý tili boıynsha keminde 5 bal jáne ár beıindik pánnen keminde 5 bal jınaý qajet.
Buryn orys mektepteri qazaq tilin, qazaq mektepteri orys tilin tapsyrǵanymen baly eskerilmeıtin. Jańa format boıynsha, barlyq pánderdiń suraqtarynyń jaýaptary esepteledi. Bir suraqtyń jaýaby birnesheý bolýy múmkin. Bul tusta oılanbaı, bir ǵana jaýapty belgileıtin bolsa, bal sany qysqarady. Sonda barlyq suraq – 120. Biraq, 140 bal jınaı alady.
Árbir talapkerge UBT kýáligimen birge mamandyqtardyń tizimi beriledi
– Onyń ishinde bıyl bólinetin grant sany men byltyrǵy tizimi bar aqparattyq paraq taratylady. Bul túlekke UBT-da jınaǵan balyna saı mamandyqty durys tańdaýǵa múmkindik beredi.
Erekshe qajettilikteri bar balalarǵa jeke kómekshi, ym-ısharat tilin biletin maman usynylady. Talapkerdiń UBT-ny ekinshi ret tapsyrý quqyǵy saqtalady. Ótken jyldyń qorytyndysy kórsetkendeı, bul shara qosymsha 30 myń jasqa joǵary bilim alýǵa múmkindik berdi, – deıdi Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń joǵary jáne joǵary oqý ornynan keıingi bilim departamenti dırektorynyń orynbasary Svetlana Ysmaǵulova.

Memlekettik granttyń 11 myńy tehnıkalyq mamandyqtarǵa beriledi
– 2017 jyly UBT-ǵa qatysqan 88 583 mektep bitirýshiniń 77 520-i testileýden ótti. Onyń tek 31 702-i grant ıegeri atandy. Demek, 45 818 talapker aqyly túrde oqýǵa májbúr boldy. Al 11 063 túlek shekti baldy jınaı almady. Bıyl grant sany 21 892-ge kóbeıtilip, jalpy sany 53 594-ke jetti.
Endi túlek qandaı mamandyqqa tapsyrsa da, grantqa oqýǵa múmkindigi bar. Tizimdi sholyp shyǵyp, nazarlaryńyzǵa eń kóbin usynyp otyrmyz.

Jalpy medısına mamandyǵyna 2152 grant bólindi. Tolyq oqytý boıynsha qazaqsha bólimge – 1614, oryssha bólimge – 538.
Tehnologıalyq mashına jáne jabdyqtaý (sala boıynsha) mamandyǵyna 690 grant bólindi. Tolyq oqytatyn qazaq bólimine – 480, orys bólimge – 160. Qysqasha oqytylatyn qazaq bólimge – 38, orys bólimge – 12. Tolyq tizimdi maqalanyń sońynda keltirgen silteme arqyly bile alasyzdar.
UBT ótetin 512 dárisqanada 4G mobıldi baılanys joq
Ulttyq biryńǵaı testi 1500 dárisqanada tapsyrady. Kóbinde 3G mobıldi baılanys bar. Onyń 512-de 4G ınternet múldem ustamaıdy. Árbir dárisqanaǵa ınternet sóndirgish, metal izdegish, vıedo kameralar ornatý – ákimshiliktiń mindeti.
Balasynyń qalaı test tapsyryp jatqanyn syrtta kórip otyratyndaı ata-analarǵa jaǵdaı jasalý kerektigin Bilim jáne Ǵylym mınıstri Erlan Saǵadıev aıtqan bolatyn. Premer-mınıstr Baqytjan Saǵyntaev Bilim jáne ǵylym mınıstrligine UBT-tiń joǵary dárejede ótýin tapsyrdy. İshki ister, densaýlyq saqtaý mınıstrligi, ulttyq qaýipsizdik komıteti UBT tapsyrýshylardyń qaýipsizdigine jaýap beretinin, al ákimshilikke suraq mazmunyn qadaǵalaý tapsyrylatynyn aıta ketti.
Testileý ótetin jerde mindetti túrde dári qobdıshasy turýy kerek. Menıngokok indetine baılanysty aýdıtorıalar aldyn ala jeldetilip, tazartylady.
Birinshi testileýde 140 bal jınaǵanǵa iPhone syıǵa tartylady
14 jyldyń ishinde testileýge 1,6 mln qazaqstandyq qatysqan eken. Bıyl UBT 167 ortalyqta ótedi: JOO bazasynda – 48; kolejder bazasynda – 3; mektepter bazasynda – 116.
Bilim jáne Ǵylym mınıstrliginiń Ulttyq testileý ortalyǵynyń dırektory Ramazan Álimqulov UBT-diń 15 jyldyǵyna oraı birinshi kezeginde eń joǵary bal jınaǵan túlekke iPhone syılaýǵa ýáde berdi.
UBT qalaı ótedi?
Testileý bes pánnen turady. Talapker 3 saǵat 50 mınýtta (230 mınýtta) 2 bólimde ornalasqan 120 tapsyrmany oryndaý qajet.
1 – Mindetti (3 pán): matematıkalyq saýattylyq, oqý saýattylyǵy, Qazaqstan tarıhy. Árqaısysy 20 test tapsyrmasynan turady.
2 – Tańdaý nemese beıindi (2 pán). Bul bólimge birneshe pánder kiredi. Emtıhan tapsyrýshy tańdaıtyn mamandyǵyna sáıkes bul pánderdi tereń ıgerýi qajet. Mysaly, matematıka men fızıkany tapsyrǵan talapker 52 mamandyqtyń ishinen tańdaı alady. Bir beıindi pán boıynsha testiniń 30 suraǵy bolady. Onyń 20 suraǵynyń bir-birden ǵana jaýaby durys bolsa, qalǵan 10 saýaldyń bir nemese birneshe jaýaby bolady.
Testerdiń mazmuny men qurylymyn Bilim jáne ǵylym mınıstrligi men Ulttyq testileý ortalyǵynyń saıtynan qarastyrýǵa bolady.
UBT sertıfıkaty testileý ótken jyldyń 31 jeltoqsanyna deıin jaramdy.
Eger test tapsyrýshy alǵan nátıjesimen kelispese...
UBT ótkizý pýnkterindegi appelásıalyq komısıaǵa ótinish bildire alady. Ony test nátıjesi shyqqannan keıin, kelesi kúni saǵat 13:00-ge deıin bere alady jáne ol sol kún ishinde qarastyrylady.
Ótinishti testilenýshi ózi jazady.Onda tapsyratyn pán ataýy, suraqtar naqty kórsetilýi kerek. Ótinish berýshiniń ózimen birge jeke kýáligi, kirý qaǵazy bolýy qajet. Byltyr Ulttyq testileý ortalyǵyna 12 shaǵym túsken. Olardyń kópshiligi tehnıkalyq jaǵynan ketken qatege baılanysty.
Bilim berý granttaryn taǵaıyndaý konkýrsyna qatysý úshin ne tapsyrý kerek?
Talapker joǵary oqý ornynyń qabyldaý komısıasyna:
– Belgilengen úlgidegi ótinishti;
– Bilimi týraly qujatty (túpnusqa);
– UBT sertıfıkatyt;
– 3x4 kólemindegi eki fotosýret;
– 086-Ý nysany boıynsha medısınalyq anyqtamany;
– Jeke basyn kýálándiretin qujattyń kóshirmesin tapsyrady.
Granttardyń jalpy sanynyń 70 paıyzy jalpy konkýrs tártibimen beriledi. Al qalǵan 30 paıyzy tek aýyl jastary arasynan shyqqan azamattarǵa taratylady.
1-10 tamyz aralyǵynda bilim berý granttary belgili bolady. Bilim berý granty ıegerleriniń tizimi óńirlik buqaralyq aqparat quraldarynda jarıalanady.
Pedagogıkalyq mamandyqtardy tańdaǵandar jáne arnaıy emtıhannan "ótken" talapkerler beıindik pánderine sáıkes tórt JOO tańdaıdy jáne tórt mamandyq boıynsha qatysa alady.
Baldardyń kórsetkishteri birdeı bolǵan jaǵdaıda...
– "Altyn belgi" belgisimen marapattalǵandarǵa;
– Jalpy bilim beretin pánder boıynsha halyqaralyq olımpıadalar men ǵylymı jobalar konkýrstarynyń (ǵylymı jarystardyń) (birinshi, ekinshi jáne úshinshi dárejeli dıplomdarmen marapattalǵandarǵa);
– Halyqaralyq jáne respýblıkalyq konkýrstarynyń jáne sporttyq jarystardyń (birinshi, ekinshi jáne úshinshi dárejeli dıplomdarmen marapattalǵan) sońǵy úsh jyldaǵy jeńimpazdaryna;
– Ózderi tańdaǵan mamandyq olımpıadanyń, konkýrstyń nemese sporttyq jarystyń pánine sáıkes kelgen jaǵdaıda, jalpy bilim beretin pánder boıynsha aǵymdaǵy oqý jylynda prezıdenttik, respýblıkalyq olımpıadalar men ǵylymı jobalar konkýrstary (birinshi, ekinshi jáne úshinshi dárejeli dıplomdarmen marapattalǵan) jeńimpazdaryna;
– Jetim balalar men ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa;
– Kámeletke tolǵanǵa deıin ata-analarynan aıyrylǵan nemese ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵandarǵa;
– I jáne II toptardaǵy múgedekter, bala kezinen múgedekter basymdyqqa ıe bolady.
UBT aldynda ne isteý kerek?
Keshe Respýblıkalyq "KAZBILIM" ortalyǵynyń dırektory Aıatjan Ahmetjan Instagram jelisindegi paraqshasynda jas túlekterge sát sapar tilep, UBT aldynda ne isteý kerektigine toqtaldy.
1 – Kez-kelgen qıturqy aqparat tez taraıdy. Sondyqtan, jalǵan aqparatqa mán bermeńder! Basty maqsattaryń – UBT-ny sátti tapsyrý bolsyn!
2 – Ózińmen birge jasyryn túrde aqparatty (shpor) alyp kirem dep oılamańdar. Odan eshqandaı paıda joq. Ol – alaıaqtyq.
3 – "Ózińe sen, ózińdi alyp shyǵar, qaıratyń men aqylyń eki jaqtap", – degen Abaı atalaryńa ǵana senińder! Iaǵnı, tek ózińe sen!
4 – Qoryqpa, abyrjyma! Odan ózińe keler paıda joq. Ózińdi-óziń sharshatpaýǵa tyrys! Ata-anańmen, dostaryńmen basqa taqyrypta ǵana sóıles. UBT nemese grant týraly áńgime endi kerek emes.
5 – UBT-da tańdaý pánderin boıaıtyn uıashyqtardy almastyryp alma! Ózińe abaı bol!
6 – UBT-dan bir-eki kún buryn uıyqta. Jaqsylyp tamaqtanyp, dem al! Tek formýla, usaq teorıaǵa ǵana bir saǵat ýaqyt jumsap kór. Al qalǵan 23 saǵat jaqsylap dem al. Telefonǵa, áleýmettik jelige qarama, ustama!
7 – Testileýde birinshi barlyq biletin suraqtaryńdy birden belgilep al. Qıyn pánge nazar aýdaram dep kóp ýaqytyńdy jumsap, sharshap qalma! Sharshaǵan kezde ońaı pán qıyn bolyp kórinýi múmkin.
8 – UBT kezinde sergek otyr. Dárisqanada bolatyn jaıttarǵa mán berme! Aldyn ala aýdıtorıa boıynsha toptarǵa kirip, tekke bas aýyrtpa. Barsha túlekterge sáttilik tileı otyryp, óz bilimderińdi dáleldeýlerińe tilektespiz!
Birinshi synypqa baratyndardyń birazy áli ózge tilde sóılep júr
– 2018-2019 oqý jylynda 385-390 myń bala mektep tabaldyryǵyn attaıdy dep josparlanyp otyr. Tirkelgeni – 384 252 bala.
Mektepaldy synyptarda 169 250 bala qazaq tilinde, 57 720 bala orys tilinde, 6 497-i basqa tilde oqyp jatyr. Mektepke deıingi bilim berý uıymdarynda 150 785 bala bilim alyp otyr. Olardyń 88 174-i qazaq tilinde, 61 502 bala orys tilinde, 1109-y ózge tilde.
Qandaı mamandyqqa granttyń kóp bólinetinin bilgińiz kelse, siltemege ótińiz.
Byltyrǵy jyldyń qorytyndylarymen tanysqyńyz kelse, Ulttyq testileý ortalyǵynyń málimetter bazasynan bile alasyzdar.
Derekkózi: informburo.kz
