Ul
Avtory:
Ǵabıden QOJAHMET,
Qyzylorda qalasy
Ul
Meıiriminen nár aldyńda júrektiń,
Ata - anańdy qaıta ómirde túlettiń.
Óıtkeni sen jaqynyńnyń barlyǵyn
Qýanttyń da, myna ómirde shyr ettiń.
Sen týdy dep, mereılerin ósirdi,
Talaı kóńil qýanyshtan kósildi.
Urpaq jalǵar ul týdy dep - qýandy,
Ul keldi dep, kindigiń de kesildi.
Emes edi eshbir tilek jasandy,
Sen týdy dep, shildehana jasaldy.
Kópshilikke sen osylaı elendiń,
Tal besikke ana áldımen bólendiń.
Jattyń tyńdap osynaý bir uly ándi,
Sol áýenmen myna ómirge sen endiń.
***
Sen úshin de týa berer jarqyn kún,
Sen turǵanda, baǵasy kem altynnyń.
Eńbektediń, sosyn myna ómirde
Qaz turýǵa birte-birte talpyndyń.
Sonyń bári jurt kóńilin ósirdi,
Sosyn baryp jasady da sheshimdi.
El jınalyp, dástúrge saı jolmenen
Ala jippen tusaýyń da kesildi.
Júgirersiń, áli jeldeı esersiń,
Ómir teńiz tolqynyn da keshersiń.
Tusaýyńdy kesken-di bir azamat,
Endi óziń de azamat bop ósersiń.
***
Dástúriń de bolar saǵan unamdy,
Dinińniń de jolyn halqyń uǵa aldy.
Sondyqtan da sen musylman uly dep,
Súndet toıyn jasady, eliń qýandy.
Bolǵandaı-aq sen de jigit tulǵaly,
Shákirt shaqtyń jaqyndapty-aý jyldary.
Jylamaısyń balalyqpen sen endi,
Jylamaıdy musylmannyń uldary.
***
Mine, osylaı bir shattyqpen jetpek kún,
Balalyq kez bir-aq sátte ótpek tym.
Sen de endi tálim alar shákirt bop,
Qońyraýyn qaǵyp tursyń mekteptiń.
Ata - anań da qýanyshtan tasynar,
Tilektes bop, jaqyndar da qosylar.
Endi saǵan altyn uıań arqyly
Bilim joldyń tylsym syry ashylar.
***
Jaqsy oqysań, saǵan kóńil bólinbek,
Tálim kórdiń, óz elińdi elim dep.
Keshe bala eń, endi bopsyń bozbala,
Murtyń qapty kádimgideı tebindep.
Dámin tatyp bul shákirttik jyldardyń,
Jolymenen kele jatsyń uldardyń.
Sodan ba eken, sezim janyp, sol qyzǵa
Júrek týlap, tý syrtynan urlandyń.
Ǵashyqtyq pa, keledi eken oqys tym,
Sol qyz úshin ózge ulmen de shekistiń.
Shekistiń de, qaıta-daǵy bekistiń.
Tynyshyńdy alardaı-aq muzdap ish,
Bastaldy ma qyz úshin de qyzǵanysh.
***
Keıde ómirdeı kórinetin saǵymdy,
Barlyq jan da shákirt kúnin saǵyndy.
Mektebińniń saǵan da endi sońǵy ret
Qosh aıtysyp, qońyraýy qaǵyldy.
Seni de ár kez ustazdaryń uǵa aldy,
Anań búgin tym aıryqsha qýandy.
Endi qalyp balalyq kún - burynǵyń,
Ákeńdi de sen erlershe uǵyndyń.
Bolady dep myna ómirdiń san qyry,
Tilek, aqyl aıtty saǵan barlyǵy.
Úzdik degen atestatyń qolyńda,
Kúter seni ómir joldyń dańǵyly.
***
Stýdentsiń, sanań da, oıyń ósken - di,
Seni ár kez joldastaryń eskerdi.
Júrgizetin bolyp apsyń táp-táýir
Jastyq jalyn otyrys pen keshterdi.
Bári saǵan bóldi-daǵy kóńildi,
Jaınatasyń jastyqqa tán ómirdi.
Sóılep ketseń, sózge-daǵy sheshensiń,
Aýzyńdy ashsań, ádemi ázil tógildi.
Ózgeniń de ónerine tamsanyp,
Arasynda óziń de aldyń án salyp.
Osy ortaǵa jastyq kóńil bir uqqyz,
Saǵan qazir súısinedi qyryq qyz.
Qyryq qyzdyń urlama tek ýaqytyn,
Biri shyǵar, bálkim, seniń baqytyń.
***
Shýaǵynan nár alǵandaı kóktemniń,
Mine, saǵan sheshim aıtar jetken kún.
Alakúlik emes edi kóńiliń,
Osy arýǵa úılenýge sert berdiń.
Tek osy arý kórinedi gúldeı shyn,
Oǵan, bálkim, sen de tań men kúndeısiń.
Nesi erekshe ózge arýdan bul qyzdyń,
Ony eshqashan, oılanarsyń, bilmeısiń.
Qos júrektiń birge soqty yrǵaǵy,
Bar bolmysyń júregińdi tyńdady.
Bile almassyń, nesi erekshe bul qyzdyń,
Óıtkeni ol - mahabbattyń jumbaǵy.
Ortaq shyǵar osy sezim jasqa san,
Deıdi ul da súıgenimmen bas qosam.
Shyn mahabbat, shyn sezimi jigitke
Esep, amal oılatpaıdy eshqashan.
***
Kelin tústi, esik aldan ashyldy,
"Qutty bolsyn!" dedi, jurttar tasyndy.
Oń aıaqpen attap kelin kirdi úıge,
Qýanyshtan shashý káde shashyldy.
Keshe ul eń alǵan anań qundaqtap,
Ákeń júrdi keleshekke ul baptap.
Endi, mine, sen súıgen qyz úıińniń
Bosaǵasyn oń aıaqpen turdy attap.
Endi onyń bosaǵasy óziniń,
Arnaǵan soń saǵan ystyq sezimin.
Qıyndyǵyn birge ómirdiń bóliser,
Jar da bolar saryqpaıtyn tózimin.
Anań búgin qýanyshtan tolqydy,
Kópten kútken jan edi ǵoı ol muny.
Ákeń búgin tebirendi shattyqtan,
Qaıtalady ómir jolda ul muny.
Onyń búgin shańyraǵy jalǵasty,
Otaý kilti urpaǵyna almasty.
Kóz aldynda uly júrse aman bop,
Baba urpaǵy jalǵanýsyz qalmas - ty.
Shańyraqta qaıta turdy baq túlep,
Kún de shýaq sender úshin tókti kep.
Qalyńdyǵyń janyńda otyr úlbirep,
Sender úshin jaýyp jatty aq tilek!
***
Qýantty da taǵy da san júrekti,
Taǵy qaıta kóńilderdi túletti.
Otaý úıdiń túńliginen nur shashyp,
Taǵy bir Ul shattyq únmen shyr etti!
Sol daýystan tebirendi Dalasy,
Sol daýysqa emirendi anasy.
Bul shyr etken seniń ulyń búgingi,
Deıtin sender:
"Atasynyń balasy!"
Deıtin sender:
"Ájesiniń balasy!"
Shyryldasyn, baba armanyn ótesin,
Qıdyrǵan ǵoı ata-anasy aq nekesin.
Keshe sen de shyr etken eń osylaı,
Endi búgin seniń óziń ákesiń.
Shattyq án men toılaryń joq tarqaǵan,
Óıtkeni áli dástúr aman, salt aman.
Seniń ulyń keldi, mine, ómirge,
Ákeń jaıly kóbirekteý aıt oǵan,
Babań jaıly kóbirekteý aıt oǵan.
Bilsin muny jas kezinen uǵyna,
Ákeń jaıly júrsin ulyń jyr uǵa.
Sonda ol da kúni erteń-aq sen jaıly
Kóbirekteý aıtady óz ulyna.
Babalardan jetken ómir shyndyǵy,
Uǵynýǵa tıisti ár kez ul muny.
Dástúr degen estafeta sekildi,
Úzilmesin ulttyń altyn shynjyry!
Ǵabıden QOJAHMET,
Qyzylorda qalasy
Ul
Meıiriminen nár aldyńda júrektiń,
Ata - anańdy qaıta ómirde túlettiń.
Óıtkeni sen jaqynyńnyń barlyǵyn
Qýanttyń da, myna ómirde shyr ettiń.
Sen týdy dep, mereılerin ósirdi,
Talaı kóńil qýanyshtan kósildi.
Urpaq jalǵar ul týdy dep - qýandy,
Ul keldi dep, kindigiń de kesildi.
Emes edi eshbir tilek jasandy,
Sen týdy dep, shildehana jasaldy.
Kópshilikke sen osylaı elendiń,
Tal besikke ana áldımen bólendiń.
Jattyń tyńdap osynaý bir uly ándi,
Sol áýenmen myna ómirge sen endiń.
***
Sen úshin de týa berer jarqyn kún,
Sen turǵanda, baǵasy kem altynnyń.
Eńbektediń, sosyn myna ómirde
Qaz turýǵa birte-birte talpyndyń.
Sonyń bári jurt kóńilin ósirdi,
Sosyn baryp jasady da sheshimdi.
El jınalyp, dástúrge saı jolmenen
Ala jippen tusaýyń da kesildi.
Júgirersiń, áli jeldeı esersiń,
Ómir teńiz tolqynyn da keshersiń.
Tusaýyńdy kesken-di bir azamat,
Endi óziń de azamat bop ósersiń.
***
Dástúriń de bolar saǵan unamdy,
Dinińniń de jolyn halqyń uǵa aldy.
Sondyqtan da sen musylman uly dep,
Súndet toıyn jasady, eliń qýandy.
Bolǵandaı-aq sen de jigit tulǵaly,
Shákirt shaqtyń jaqyndapty-aý jyldary.
Jylamaısyń balalyqpen sen endi,
Jylamaıdy musylmannyń uldary.
***
Mine, osylaı bir shattyqpen jetpek kún,
Balalyq kez bir-aq sátte ótpek tym.
Sen de endi tálim alar shákirt bop,
Qońyraýyn qaǵyp tursyń mekteptiń.
Ata - anań da qýanyshtan tasynar,
Tilektes bop, jaqyndar da qosylar.
Endi saǵan altyn uıań arqyly
Bilim joldyń tylsym syry ashylar.
***
Jaqsy oqysań, saǵan kóńil bólinbek,
Tálim kórdiń, óz elińdi elim dep.
Keshe bala eń, endi bopsyń bozbala,
Murtyń qapty kádimgideı tebindep.
Dámin tatyp bul shákirttik jyldardyń,
Jolymenen kele jatsyń uldardyń.
Sodan ba eken, sezim janyp, sol qyzǵa
Júrek týlap, tý syrtynan urlandyń.
Ǵashyqtyq pa, keledi eken oqys tym,
Sol qyz úshin ózge ulmen de shekistiń.
Shekistiń de, qaıta-daǵy bekistiń.
Tynyshyńdy alardaı-aq muzdap ish,
Bastaldy ma qyz úshin de qyzǵanysh.
***
Keıde ómirdeı kórinetin saǵymdy,
Barlyq jan da shákirt kúnin saǵyndy.
Mektebińniń saǵan da endi sońǵy ret
Qosh aıtysyp, qońyraýy qaǵyldy.
Seni de ár kez ustazdaryń uǵa aldy,
Anań búgin tym aıryqsha qýandy.
Endi qalyp balalyq kún - burynǵyń,
Ákeńdi de sen erlershe uǵyndyń.
Bolady dep myna ómirdiń san qyry,
Tilek, aqyl aıtty saǵan barlyǵy.
Úzdik degen atestatyń qolyńda,
Kúter seni ómir joldyń dańǵyly.
***
Stýdentsiń, sanań da, oıyń ósken - di,
Seni ár kez joldastaryń eskerdi.
Júrgizetin bolyp apsyń táp-táýir
Jastyq jalyn otyrys pen keshterdi.
Bári saǵan bóldi-daǵy kóńildi,
Jaınatasyń jastyqqa tán ómirdi.
Sóılep ketseń, sózge-daǵy sheshensiń,
Aýzyńdy ashsań, ádemi ázil tógildi.
Ózgeniń de ónerine tamsanyp,
Arasynda óziń de aldyń án salyp.
Osy ortaǵa jastyq kóńil bir uqqyz,
Saǵan qazir súısinedi qyryq qyz.
Qyryq qyzdyń urlama tek ýaqytyn,
Biri shyǵar, bálkim, seniń baqytyń.
***
Shýaǵynan nár alǵandaı kóktemniń,
Mine, saǵan sheshim aıtar jetken kún.
Alakúlik emes edi kóńiliń,
Osy arýǵa úılenýge sert berdiń.
Tek osy arý kórinedi gúldeı shyn,
Oǵan, bálkim, sen de tań men kúndeısiń.
Nesi erekshe ózge arýdan bul qyzdyń,
Ony eshqashan, oılanarsyń, bilmeısiń.
Qos júrektiń birge soqty yrǵaǵy,
Bar bolmysyń júregińdi tyńdady.
Bile almassyń, nesi erekshe bul qyzdyń,
Óıtkeni ol - mahabbattyń jumbaǵy.
Ortaq shyǵar osy sezim jasqa san,
Deıdi ul da súıgenimmen bas qosam.
Shyn mahabbat, shyn sezimi jigitke
Esep, amal oılatpaıdy eshqashan.
***
Kelin tústi, esik aldan ashyldy,
"Qutty bolsyn!" dedi, jurttar tasyndy.
Oń aıaqpen attap kelin kirdi úıge,
Qýanyshtan shashý káde shashyldy.
Keshe ul eń alǵan anań qundaqtap,
Ákeń júrdi keleshekke ul baptap.
Endi, mine, sen súıgen qyz úıińniń
Bosaǵasyn oń aıaqpen turdy attap.
Endi onyń bosaǵasy óziniń,
Arnaǵan soń saǵan ystyq sezimin.
Qıyndyǵyn birge ómirdiń bóliser,
Jar da bolar saryqpaıtyn tózimin.
Anań búgin qýanyshtan tolqydy,
Kópten kútken jan edi ǵoı ol muny.
Ákeń búgin tebirendi shattyqtan,
Qaıtalady ómir jolda ul muny.
Onyń búgin shańyraǵy jalǵasty,
Otaý kilti urpaǵyna almasty.
Kóz aldynda uly júrse aman bop,
Baba urpaǵy jalǵanýsyz qalmas - ty.
Shańyraqta qaıta turdy baq túlep,
Kún de shýaq sender úshin tókti kep.
Qalyńdyǵyń janyńda otyr úlbirep,
Sender úshin jaýyp jatty aq tilek!
***
Qýantty da taǵy da san júrekti,
Taǵy qaıta kóńilderdi túletti.
Otaý úıdiń túńliginen nur shashyp,
Taǵy bir Ul shattyq únmen shyr etti!
Sol daýystan tebirendi Dalasy,
Sol daýysqa emirendi anasy.
Bul shyr etken seniń ulyń búgingi,
Deıtin sender:
"Atasynyń balasy!"
Deıtin sender:
"Ájesiniń balasy!"
Shyryldasyn, baba armanyn ótesin,
Qıdyrǵan ǵoı ata-anasy aq nekesin.
Keshe sen de shyr etken eń osylaı,
Endi búgin seniń óziń ákesiń.
Shattyq án men toılaryń joq tarqaǵan,
Óıtkeni áli dástúr aman, salt aman.
Seniń ulyń keldi, mine, ómirge,
Ákeń jaıly kóbirekteý aıt oǵan,
Babań jaıly kóbirekteý aıt oǵan.
Bilsin muny jas kezinen uǵyna,
Ákeń jaıly júrsin ulyń jyr uǵa.
Sonda ol da kúni erteń-aq sen jaıly
Kóbirekteý aıtady óz ulyna.
Babalardan jetken ómir shyndyǵy,
Uǵynýǵa tıisti ár kez ul muny.
Dástúr degen estafeta sekildi,
Úzilmesin ulttyń altyn shynjyry!