Uly jeńis ardagerimen kezdesý
Taqyryby: Uly jeńis ardagerimen kezdesý
Kirispe
El ómirinde, jeke adam taǵdyrynda tereń iz qaldyrǵan, júrekke salǵan jarasy áli de jazyla qoımaǵan jaǵdaı – Uly Otan soǵysy. Jer betin typ tıpyl etýge umytylǵan, aranyn ashyp, álemge alaquıyn jalyn shashyp, jan bitkendi jalmaýǵa jantalasqan zulmat – ekinshi dúnıejúzilik soǵys 1941 jyly 22 maýsymda bastaldy. Soǵys ýaqytqa táýelsiz, eshqashan ózgermeıtin eshqandaı synǵa berilmeıtin azap. Qıamet pen qyrǵyn qan tógisten arylyp, armandap jetken jeńisimizge bıyl 70 jyl tolǵaly otyr. Sondyqtan osy jeńistiń 70 jyldyǵy ashyq aspan astynda, beıbit ómirde toılaǵaly otyrǵanymyz úshin ardager ata - ájelerimizge aıtar alǵysymyz sheksiz.
Osy soǵysta qaza tapqan bozdaqtarymyzdy 1 mınýt únsiz turyp eske alaıyq. (1 mın únsizdik) rahmet otyra berińizder.
Adamzat júregine aıyqpas jara salǵan ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń aıaqtalǵanyna jarty ǵasyrdan astam ýaqyt ótse de, otty jyldardyń elesi áli kúnge halyq júreginen óshpeıtini belgili. «Eshkim de, eshteńe de umytylmaıdy» atty tyl eńbek ardagerimen kezdesýimizge qosh keldińizder!
Beksultan:
Ómir ózi minbesinen sóz berdi,
Tebirenip, tolǵanatyn kez keldi.
Qan tógisti kórmesek te keshegi,
Aıtamyz biz estigendi sezgendi.
Nurman:
Soǵys berdi Analarǵa jesirlik,
Deı almaımyz «Sanamyzdan óshirdik»
Bozdaqtardyń qany sýdaı tógilgen
41 - de kórmedi jurt ne sumdyq.
Olaı bolsa, Uly Otan soǵysy týraly málimetke kezek bereıik.
Baıan:
1941 jyldyń 22 maýsymynda fashısik Germanıanyń Keńes Odaǵyna opasyzdyqpen basyp kirgenine bıylǵy jyly 75 jyl tolmaq. 1418 kún men túnge sozylǵan surapyl soǵysta bizdiń san myńdaǵan aǵalarymyz ben apalarymyz Otan úshin otqa túsip, qanshama bozdaqtarymyz sum soǵystyń qurbany bolǵany – ashshy shyndyq. Olardyń basym kópshiligi erliktiń eren úlgisin kórsetip, halqymyzdyń erlik rýhyn asqaqtatty.
Tolǵanaı:
Uly Otan soǵysy jyldary Qazaqstan 1 mln 200 myń adamdy maıdanǵa attandyrdy. 630 myń Qazaqstandyq jaýynger maıdannan oralǵan joq. 500 myń qazaqstandyq jaýynger Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyn alady. Onyń 100 - i qazaq. Qazaqstandyq 81 jaýynger Dańq ordeniniń tolyq ıegeri. Onyń 19 - y qazaq. Keńes Odaǵy Batyry ataǵyn eki márte alǵan - Talǵat Bıgeldınov, Ivan Pavlov, Leonıd Beda jáne Sergeı Lýganskıı.
Erkejan:
Qazaqstandy Odaqtyq kórsetkishten jeke alyp qaraǵanda, soǵysqa 1 mln 196 myń 164 jerlesterimiz attandy. Iaǵnı árbir 5 - i qazaqstandyq. Eńbek armıasynda 700 000 qazaqstandyq bolsa, 4 atty ásker, 12 dıvızıa, 50 túrli polkter bergen. 12 myń qazaqstandyq áskerı oqýǵa jiberilse, 27 áskerı oqý ornynda 16000 ofıserler daıarlanǵan. Sonda jiberilgen adam resýrsynyń ózi 60 paıyzdy quraıdy eken.
Tolǵanaı:
Eńbektegi erlik sherýine kelsek, Qazaqstan maıdanǵa qorǵasynnyń 85 paıyzyn, mystyń 30 paıyzyn, kómir men munaı ónimderin de óndirdi. Sol aýyr jyldary tyldaǵy eńbek adamdary 6 mıllıon tonna bıdaı, 797 myń tonna et, 150 myń minis jylqy bergen. Sondaı – aq respýblıkamyz 4 mıllıard som aqsha jınap, áskerı tehnıkalar men qarý - jaraqtar satyp áperdi.
Ia balalar Barlyǵy Otan úshin! Barlyǵy Jeńis úshin! Degen uran men el basyna kún týyp, etegimen qan keshken, at basyna kún týyp, aýyzdyǵymen sý ishken aýyr syn kezeńde bizdiń jerlesterimiz keshegi ortaq Otanymyzdyń bostandyǵy men táýelsizdigi, jer betinde beıbit ómir ornaýy jolynda keýdelerin oqqa tosty, tylda qajymaı eńbek etti.
Jeńis úshin ómirin jastyq shaǵyn qıǵan taǵdyrdyń aýyrda azapty taýqymetinen ótip, Otanǵa degen mahabbatyn ot basyp, sý keship júrip dáleldegen ardagerlerimiz jyldan - jylǵa, kúnnen - kúnge azaıýda, olardyń tiri qalǵandary aramyzda júrip jeńistiń tátti dámin tatyp júrgenderi saýsaqpen sanarlyqtaı. Búgin mine ortamyzda osy soǵysty óz kózi men kórgen, janymen sezingen, sum soǵystyń taýqymetin kórgen tyl eńbekkeri Qashqynbaev Kaýkerbek atamyz qonaqta.
Talshyn: «Men qarttardy súıemin» óleń.
- Ata oqýshylardyń sizge suraqtary bar. Sony qoıýǵa ruqsat etińiz.
- Ata UOS – tarıh. Sol soǵystyń búgingi kózi retinde tiri kýágeri myna sizdersizder. Kitaptan oqyǵan bir bólek, ardager sózin tyńdaǵan bir bólek. Osy soǵysqa kózqarasyńyz qalaı?
- Erlik jaıynda ne der edińiz?
- Búgingi jastarǵa kóńilińiz tolady ma?
Ata jas urpaqqa óz tilegińizdi aıtsańyz (Atanyń sózi)
Rahmet ortamyzǵa kelip, oı bólisip, bolashaq urpaqqa aıtqan tilekterińiz úshin!
Álıa men Mánshúk syr bólisýi. (Aqyryn kúı tartylady)
Álıa:
Biz sizderdeı jańa ashylǵan gúl edik,
Jerge baqyt, elge baqyt tiledik.
Otan – ana otqa kúıip jatqanda,
Bizder me edik úı baǵatyn tiri ólik.
Mánshúk:
Otan - ana jylaǵanda sherlenip,
Tapjylmastan shógedi eken jerge bult.
Qara bultty qaq jaraıyq dedik te,
Qolymyzǵa qarý aldyq erlenip.
Álıa:
Otan degen sóz kókeıde jattalyp,
Zor aıqasqa kettik bizder attanyp.
Biz senderdeı qydyrmadyq keshqurym,
Biz senderdeı arman gúlin tappadyq.
Mánshúk:
Qatar turmyz, qatar júrip kelemiz,
Qatar júrip, qyrdan gúlder teremiz.
Bizder óldik ólmesin dep basqalar,
Bizdi qaıta týdy Otan el egiz.
Ekeýi qosylyp:
Jetsek degen armanymyz kóp edi,
Bizdi týǵan kúnimizben quttyqtap,
Aıtylǵan joq mahabbattyń óleńi
Eshkim bizge jyr usynǵan joq edi,
Biraq erte, tym erterek jandyq biz,
Janarlardan móldir jas bop tamdyq biz.
Janymyzdy qurban ettik osylaı,
Bizdeı erte solmaý úshin barlyq kyz.
Án oryndalady: «Joıylsyn jalǵyz sóz soǵys degen»
Halqymyzdyń kórnekti oıshyl aqyny M Shahanov bylaı deıdi:
Ár adamda óz anasynan basqa da jelep - jebep júretin qudiretti tórt anasy bolý kerek. Olar: týǵan jer, týǵan til, týǵan salt - dástúri jáne týǵan tarıhy jatatyndyqtaryn kórsete kelip, Qudiret joq tórt anaǵa teń keler, qasıetti bul tórt ana taǵdyryńnyń tynysy, tórt ana úshin bolǵan kúres - kúresterdiń ulysy - degendeı Uly Otan soǵysy – osy tórt ana úshin bolǵan Uly kúres degim keledi. Ata - babamyzdyń arqasynda búgingi kúni óz táýelsizdigimizdi alyp, álem tanyǵan irgeli el boldyq. Óz ánuranymyz, óz eltańbamyz, árqashan bıikten kóriner týymyz, Máńgilik el ıdeıamyz bar. Bul biz úshin úlken qýanysh, úlken baqyt. Qýanyshymyz, jeńisimiz uzaǵynan bolsyn dep búgingi merekelik sharamyzdy aıaqtaımyz! Elimizde beıbitshilik bolsyn! Analarymyz ben sábılerimizdiń jylaǵan daýsy estilmesin! Aıbyndy azamattarymyz aman bolsyn!
Kirispe
El ómirinde, jeke adam taǵdyrynda tereń iz qaldyrǵan, júrekke salǵan jarasy áli de jazyla qoımaǵan jaǵdaı – Uly Otan soǵysy. Jer betin typ tıpyl etýge umytylǵan, aranyn ashyp, álemge alaquıyn jalyn shashyp, jan bitkendi jalmaýǵa jantalasqan zulmat – ekinshi dúnıejúzilik soǵys 1941 jyly 22 maýsymda bastaldy. Soǵys ýaqytqa táýelsiz, eshqashan ózgermeıtin eshqandaı synǵa berilmeıtin azap. Qıamet pen qyrǵyn qan tógisten arylyp, armandap jetken jeńisimizge bıyl 70 jyl tolǵaly otyr. Sondyqtan osy jeńistiń 70 jyldyǵy ashyq aspan astynda, beıbit ómirde toılaǵaly otyrǵanymyz úshin ardager ata - ájelerimizge aıtar alǵysymyz sheksiz.
Osy soǵysta qaza tapqan bozdaqtarymyzdy 1 mınýt únsiz turyp eske alaıyq. (1 mın únsizdik) rahmet otyra berińizder.
Adamzat júregine aıyqpas jara salǵan ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń aıaqtalǵanyna jarty ǵasyrdan astam ýaqyt ótse de, otty jyldardyń elesi áli kúnge halyq júreginen óshpeıtini belgili. «Eshkim de, eshteńe de umytylmaıdy» atty tyl eńbek ardagerimen kezdesýimizge qosh keldińizder!
Beksultan:
Ómir ózi minbesinen sóz berdi,
Tebirenip, tolǵanatyn kez keldi.
Qan tógisti kórmesek te keshegi,
Aıtamyz biz estigendi sezgendi.
Nurman:
Soǵys berdi Analarǵa jesirlik,
Deı almaımyz «Sanamyzdan óshirdik»
Bozdaqtardyń qany sýdaı tógilgen
41 - de kórmedi jurt ne sumdyq.
Olaı bolsa, Uly Otan soǵysy týraly málimetke kezek bereıik.
Baıan:
1941 jyldyń 22 maýsymynda fashısik Germanıanyń Keńes Odaǵyna opasyzdyqpen basyp kirgenine bıylǵy jyly 75 jyl tolmaq. 1418 kún men túnge sozylǵan surapyl soǵysta bizdiń san myńdaǵan aǵalarymyz ben apalarymyz Otan úshin otqa túsip, qanshama bozdaqtarymyz sum soǵystyń qurbany bolǵany – ashshy shyndyq. Olardyń basym kópshiligi erliktiń eren úlgisin kórsetip, halqymyzdyń erlik rýhyn asqaqtatty.
Tolǵanaı:
Uly Otan soǵysy jyldary Qazaqstan 1 mln 200 myń adamdy maıdanǵa attandyrdy. 630 myń Qazaqstandyq jaýynger maıdannan oralǵan joq. 500 myń qazaqstandyq jaýynger Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyn alady. Onyń 100 - i qazaq. Qazaqstandyq 81 jaýynger Dańq ordeniniń tolyq ıegeri. Onyń 19 - y qazaq. Keńes Odaǵy Batyry ataǵyn eki márte alǵan - Talǵat Bıgeldınov, Ivan Pavlov, Leonıd Beda jáne Sergeı Lýganskıı.
Erkejan:
Qazaqstandy Odaqtyq kórsetkishten jeke alyp qaraǵanda, soǵysqa 1 mln 196 myń 164 jerlesterimiz attandy. Iaǵnı árbir 5 - i qazaqstandyq. Eńbek armıasynda 700 000 qazaqstandyq bolsa, 4 atty ásker, 12 dıvızıa, 50 túrli polkter bergen. 12 myń qazaqstandyq áskerı oqýǵa jiberilse, 27 áskerı oqý ornynda 16000 ofıserler daıarlanǵan. Sonda jiberilgen adam resýrsynyń ózi 60 paıyzdy quraıdy eken.
Tolǵanaı:
Eńbektegi erlik sherýine kelsek, Qazaqstan maıdanǵa qorǵasynnyń 85 paıyzyn, mystyń 30 paıyzyn, kómir men munaı ónimderin de óndirdi. Sol aýyr jyldary tyldaǵy eńbek adamdary 6 mıllıon tonna bıdaı, 797 myń tonna et, 150 myń minis jylqy bergen. Sondaı – aq respýblıkamyz 4 mıllıard som aqsha jınap, áskerı tehnıkalar men qarý - jaraqtar satyp áperdi.
Ia balalar Barlyǵy Otan úshin! Barlyǵy Jeńis úshin! Degen uran men el basyna kún týyp, etegimen qan keshken, at basyna kún týyp, aýyzdyǵymen sý ishken aýyr syn kezeńde bizdiń jerlesterimiz keshegi ortaq Otanymyzdyń bostandyǵy men táýelsizdigi, jer betinde beıbit ómir ornaýy jolynda keýdelerin oqqa tosty, tylda qajymaı eńbek etti.
Jeńis úshin ómirin jastyq shaǵyn qıǵan taǵdyrdyń aýyrda azapty taýqymetinen ótip, Otanǵa degen mahabbatyn ot basyp, sý keship júrip dáleldegen ardagerlerimiz jyldan - jylǵa, kúnnen - kúnge azaıýda, olardyń tiri qalǵandary aramyzda júrip jeńistiń tátti dámin tatyp júrgenderi saýsaqpen sanarlyqtaı. Búgin mine ortamyzda osy soǵysty óz kózi men kórgen, janymen sezingen, sum soǵystyń taýqymetin kórgen tyl eńbekkeri Qashqynbaev Kaýkerbek atamyz qonaqta.
Talshyn: «Men qarttardy súıemin» óleń.
- Ata oqýshylardyń sizge suraqtary bar. Sony qoıýǵa ruqsat etińiz.
- Ata UOS – tarıh. Sol soǵystyń búgingi kózi retinde tiri kýágeri myna sizdersizder. Kitaptan oqyǵan bir bólek, ardager sózin tyńdaǵan bir bólek. Osy soǵysqa kózqarasyńyz qalaı?
- Erlik jaıynda ne der edińiz?
- Búgingi jastarǵa kóńilińiz tolady ma?
Ata jas urpaqqa óz tilegińizdi aıtsańyz (Atanyń sózi)
Rahmet ortamyzǵa kelip, oı bólisip, bolashaq urpaqqa aıtqan tilekterińiz úshin!
Álıa men Mánshúk syr bólisýi. (Aqyryn kúı tartylady)
Álıa:
Biz sizderdeı jańa ashylǵan gúl edik,
Jerge baqyt, elge baqyt tiledik.
Otan – ana otqa kúıip jatqanda,
Bizder me edik úı baǵatyn tiri ólik.
Mánshúk:
Otan - ana jylaǵanda sherlenip,
Tapjylmastan shógedi eken jerge bult.
Qara bultty qaq jaraıyq dedik te,
Qolymyzǵa qarý aldyq erlenip.
Álıa:
Otan degen sóz kókeıde jattalyp,
Zor aıqasqa kettik bizder attanyp.
Biz senderdeı qydyrmadyq keshqurym,
Biz senderdeı arman gúlin tappadyq.
Mánshúk:
Qatar turmyz, qatar júrip kelemiz,
Qatar júrip, qyrdan gúlder teremiz.
Bizder óldik ólmesin dep basqalar,
Bizdi qaıta týdy Otan el egiz.
Ekeýi qosylyp:
Jetsek degen armanymyz kóp edi,
Bizdi týǵan kúnimizben quttyqtap,
Aıtylǵan joq mahabbattyń óleńi
Eshkim bizge jyr usynǵan joq edi,
Biraq erte, tym erterek jandyq biz,
Janarlardan móldir jas bop tamdyq biz.
Janymyzdy qurban ettik osylaı,
Bizdeı erte solmaý úshin barlyq kyz.
Án oryndalady: «Joıylsyn jalǵyz sóz soǵys degen»
Halqymyzdyń kórnekti oıshyl aqyny M Shahanov bylaı deıdi:
Ár adamda óz anasynan basqa da jelep - jebep júretin qudiretti tórt anasy bolý kerek. Olar: týǵan jer, týǵan til, týǵan salt - dástúri jáne týǵan tarıhy jatatyndyqtaryn kórsete kelip, Qudiret joq tórt anaǵa teń keler, qasıetti bul tórt ana taǵdyryńnyń tynysy, tórt ana úshin bolǵan kúres - kúresterdiń ulysy - degendeı Uly Otan soǵysy – osy tórt ana úshin bolǵan Uly kúres degim keledi. Ata - babamyzdyń arqasynda búgingi kúni óz táýelsizdigimizdi alyp, álem tanyǵan irgeli el boldyq. Óz ánuranymyz, óz eltańbamyz, árqashan bıikten kóriner týymyz, Máńgilik el ıdeıamyz bar. Bul biz úshin úlken qýanysh, úlken baqyt. Qýanyshymyz, jeńisimiz uzaǵynan bolsyn dep búgingi merekelik sharamyzdy aıaqtaımyz! Elimizde beıbitshilik bolsyn! Analarymyz ben sábılerimizdiń jylaǵan daýsy estilmesin! Aıbyndy azamattarymyz aman bolsyn!
You Might Also Like
