Ulystyń Uly kúni – Naýryz!
Qurmetti ustazdar, qadirli qonaqtar! Ulystyń uly kúni – Naýryz meıramy qutty bolsyn!
Naýryz – kóneden kele jatqan meıram. Kúni búginge deıin jer sharyndaǵy kóptegen halyqtardyń dástúrli meıramyna aınalǵan.
«Naýryz» sózi – birinshiden, «jańa kún», degendi bildiredi, ekinshiden, aspan deneleri ózderiniń bastapqy núktelerine kelip, kún men tún teńeledi, sondyqtan jańa jyl retinde toılanatyn dýmandy halyqtyq meıram, úshinshiden, aı aty.
Barlyq bastama, uly isti yrymdap halyq osy kúni bastaǵan. Sol sebepti bul kúndi «Uly istiń uly kúni, ıaǵnı Ulystyń uly kúni» dep ataǵan. Naýryz – baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan, halyq qasterleıtin kún.
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn, aǵaıyn!
«Toıdyń bolǵanynan boladysy qyzyq» - degendeı mereke aldynda balalar «Jarapazan» aıtqan eken jarysyp.
Bul týraly Erálı anasymen aıtyp beredi.
Maqsaty: Ulystyń uly kúni Naýryz merekesi týraly bilimderin tereńdetý. Oqýshylardyń tilin, mánerlep óleń oqý, án salý, bı bıleý, sóıleý mádenıetin, sózdik qoryn damytý. Oqýshylardy elin súıýge, dástúrli merekelerdi qurmetteı bilýge tárbıeleý.
Kirispe:
Qurmetti ustazdar, qadirli qonaqtar! Ulystyń uly kúni – Naýryz meıramy qutty bolsyn!
Naýryz – kóneden kele jatqan meıram. Kúni búginge deıin jer sharyndaǵy kóptegen halyqtardyń dástúrli meıramyna aınalǵan.
«Naýryz» sózi – birinshiden, «jańa kún», degendi bildiredi, ekinshiden, aspan deneleri ózderiniń bastapqy núktelerine kelip, kún men tún teńeledi, sondyqtan jańa jyl retinde toılanatyn dýmandy halyqtyq meıram, úshinshiden, aı aty.
Barlyq bastama, uly isti yrymdap halyq osy kúni bastaǵan. Sol sebepti bul kúndi «Uly istiń uly kúni, ıaǵnı Ulystyń uly kúni» dep ataǵan. Naýryz – baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan, halyq qasterleıtin kún.
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn, aǵaıyn!
«Toıdyń bolǵanynan boladysy qyzyq» - degendeı mereke aldynda balalar «Jarapazan» aıtqan eken jarysyp. Bul týraly Erálı anasymen aıtyp beredi.
Erálı men anasyna sóz berý. Jarapazan aıtqan balalarǵa syılyq berý.
Muǵalim: Ertede «Qydyr ata» naýryzdyń 21-nen 22-ne qaraǵan túni keletin kúndi kimde-kim qarsy alsa, soǵan beretin syıynyń bar ekeni týraly álemge jar salypty. Syıdan dámelilerdiń barlyǵy kúndi qarsy alýǵa daıyndalypty. Bul syıdyń ıegeri qandaı janýarlar ekenin bilesizder. Qane, atap jibereıik. Teńdessiz syıdan adamdar da qur qalǵysy kelmegen. Túnimen «Qydyr atany» tosqan eken. Sonda uıyqtap qalmas úshin, jastar «Uıqyashar» uıymdastyrǵan eken. Ol týraly Zarına apasymen jáne Amına aıtyp bersin.
Zarına men apasynyń jáne Amınanyń kórsetilimi.
Muǵalim: Al, uldar qyzdarǵa jaýap retinde qonaqqa kelgende «Selt etkizer» syılaǵan eken. Uldar qyzdarǵa syılyqtaryn beredi. Bul jerde án aıtylyp, óleń jyrlanyp, oıyndar oınalǵan eken.
Án: «Naýryz» Bolatova Marjannyń oryndaýynda.
«Saqına salmaq» oıynyn Marjan Kamzınova apasymen kórsetedi.
«Taqıa tastamaq» oıynyn Marjan Bolatova anasymen kórsetedi.
Muǵalim: Túnimen daıyndalǵan el kúndi qarsy alýǵa dalaǵa shyqqan, esik terezelerdi ashyp qoıǵan. Bul – Qydyr ata úıge kelip ketse eken, terezeden kórip ketse eken degen tilek.
KÚN: Eńlik: Samarqannyń kók tasy,
Erıdi men kelgende.
Toń bop qatqan topyraq,
Jibıdi men kelgende.
Enesine balasyn,
Telıdi men kelgende.
Tar kóńilder túnergen,
Keńıdi men kelgende.
Aq júzińdi beri bur,
Tusyńa bir kelgende.
Eńlik pen Dılnaz tós qaǵystyryp amandasýdy kórsetedi.
Muǵalim: Dep atqan tańdy qarsy alǵan halyq bir-birin quttyqtap, amandasyp kórisken eken./ Eńlik pen Dılnaz tós qaǵystyryp amandasýdy kórsetedi./ Ata – analar, balalar qushaqtasyp kórisedi. Osy jerde naýryz bata berilgen.
Bekarys «Naýryz batasyn» beredi.
Muǵalim: Budan keıin halyq meıramdy bastap ketken eken. Merekeniń berekesi «As». Bul kúngi negizgi tamaq «Naýryz kóje» bolǵan.
Bul týraly Bekarys anasymen aıtyp beredi /Bekenov/.
Arýjan ákesimen aǵash otyrǵyzý týraly aıtady.
Muǵalim: - Bul kúni úılenbegender januıa quryp, sábıler dúnıege kelse, shildehana jasap, qadam bassa, tusaý kesip jatady. Sonyń ishinde
«Saýmalyq» dástúri týraly Anel apasymen aıtyp beredi.
Anel men apasyna sóz berý.
Muǵalim: Qoǵamdyq ómir óristep,
San ǵasyr zýlap ótse de,
Naýryz toıyn teris dep,
Aıtpaǵan eshkim áıtse de.
Óıtkeni onyń boıynda
Eńbek, birlik, dostyq bar.
Mýzyka qosý «Qara jorǵa» bıin bıleý, sabaqty aıaqtaý.
Naýryz – kóneden kele jatqan meıram. Kúni búginge deıin jer sharyndaǵy kóptegen halyqtardyń dástúrli meıramyna aınalǵan.
«Naýryz» sózi – birinshiden, «jańa kún», degendi bildiredi, ekinshiden, aspan deneleri ózderiniń bastapqy núktelerine kelip, kún men tún teńeledi, sondyqtan jańa jyl retinde toılanatyn dýmandy halyqtyq meıram, úshinshiden, aı aty.
Barlyq bastama, uly isti yrymdap halyq osy kúni bastaǵan. Sol sebepti bul kúndi «Uly istiń uly kúni, ıaǵnı Ulystyń uly kúni» dep ataǵan. Naýryz – baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan, halyq qasterleıtin kún.
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn, aǵaıyn!
«Toıdyń bolǵanynan boladysy qyzyq» - degendeı mereke aldynda balalar «Jarapazan» aıtqan eken jarysyp.
Bul týraly Erálı anasymen aıtyp beredi.
Maqsaty: Ulystyń uly kúni Naýryz merekesi týraly bilimderin tereńdetý. Oqýshylardyń tilin, mánerlep óleń oqý, án salý, bı bıleý, sóıleý mádenıetin, sózdik qoryn damytý. Oqýshylardy elin súıýge, dástúrli merekelerdi qurmetteı bilýge tárbıeleý.
Kirispe:
Qurmetti ustazdar, qadirli qonaqtar! Ulystyń uly kúni – Naýryz meıramy qutty bolsyn!
Naýryz – kóneden kele jatqan meıram. Kúni búginge deıin jer sharyndaǵy kóptegen halyqtardyń dástúrli meıramyna aınalǵan.
«Naýryz» sózi – birinshiden, «jańa kún», degendi bildiredi, ekinshiden, aspan deneleri ózderiniń bastapqy núktelerine kelip, kún men tún teńeledi, sondyqtan jańa jyl retinde toılanatyn dýmandy halyqtyq meıram, úshinshiden, aı aty.
Barlyq bastama, uly isti yrymdap halyq osy kúni bastaǵan. Sol sebepti bul kúndi «Uly istiń uly kúni, ıaǵnı Ulystyń uly kúni» dep ataǵan. Naýryz – baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan, halyq qasterleıtin kún.
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn, aǵaıyn!
«Toıdyń bolǵanynan boladysy qyzyq» - degendeı mereke aldynda balalar «Jarapazan» aıtqan eken jarysyp. Bul týraly Erálı anasymen aıtyp beredi.
Erálı men anasyna sóz berý. Jarapazan aıtqan balalarǵa syılyq berý.
Muǵalim: Ertede «Qydyr ata» naýryzdyń 21-nen 22-ne qaraǵan túni keletin kúndi kimde-kim qarsy alsa, soǵan beretin syıynyń bar ekeni týraly álemge jar salypty. Syıdan dámelilerdiń barlyǵy kúndi qarsy alýǵa daıyndalypty. Bul syıdyń ıegeri qandaı janýarlar ekenin bilesizder. Qane, atap jibereıik. Teńdessiz syıdan adamdar da qur qalǵysy kelmegen. Túnimen «Qydyr atany» tosqan eken. Sonda uıyqtap qalmas úshin, jastar «Uıqyashar» uıymdastyrǵan eken. Ol týraly Zarına apasymen jáne Amına aıtyp bersin.
Zarına men apasynyń jáne Amınanyń kórsetilimi.
Muǵalim: Al, uldar qyzdarǵa jaýap retinde qonaqqa kelgende «Selt etkizer» syılaǵan eken. Uldar qyzdarǵa syılyqtaryn beredi. Bul jerde án aıtylyp, óleń jyrlanyp, oıyndar oınalǵan eken.
Án: «Naýryz» Bolatova Marjannyń oryndaýynda.
«Saqına salmaq» oıynyn Marjan Kamzınova apasymen kórsetedi.
«Taqıa tastamaq» oıynyn Marjan Bolatova anasymen kórsetedi.
Muǵalim: Túnimen daıyndalǵan el kúndi qarsy alýǵa dalaǵa shyqqan, esik terezelerdi ashyp qoıǵan. Bul – Qydyr ata úıge kelip ketse eken, terezeden kórip ketse eken degen tilek.
KÚN: Eńlik: Samarqannyń kók tasy,
Erıdi men kelgende.
Toń bop qatqan topyraq,
Jibıdi men kelgende.
Enesine balasyn,
Telıdi men kelgende.
Tar kóńilder túnergen,
Keńıdi men kelgende.
Aq júzińdi beri bur,
Tusyńa bir kelgende.
Eńlik pen Dılnaz tós qaǵystyryp amandasýdy kórsetedi.
Muǵalim: Dep atqan tańdy qarsy alǵan halyq bir-birin quttyqtap, amandasyp kórisken eken./ Eńlik pen Dılnaz tós qaǵystyryp amandasýdy kórsetedi./ Ata – analar, balalar qushaqtasyp kórisedi. Osy jerde naýryz bata berilgen.
Bekarys «Naýryz batasyn» beredi.
Muǵalim: Budan keıin halyq meıramdy bastap ketken eken. Merekeniń berekesi «As». Bul kúngi negizgi tamaq «Naýryz kóje» bolǵan.
Bul týraly Bekarys anasymen aıtyp beredi /Bekenov/.
Arýjan ákesimen aǵash otyrǵyzý týraly aıtady.
Muǵalim: - Bul kúni úılenbegender januıa quryp, sábıler dúnıege kelse, shildehana jasap, qadam bassa, tusaý kesip jatady. Sonyń ishinde
«Saýmalyq» dástúri týraly Anel apasymen aıtyp beredi.
Anel men apasyna sóz berý.
Muǵalim: Qoǵamdyq ómir óristep,
San ǵasyr zýlap ótse de,
Naýryz toıyn teris dep,
Aıtpaǵan eshkim áıtse de.
Óıtkeni onyń boıynda
Eńbek, birlik, dostyq bar.
Mýzyka qosý «Qara jorǵa» bıin bıleý, sabaqty aıaqtaý.
You Might Also Like
-
Matematıka pániniń muǵalimi: Mırzamýratova Gýlshat Omarqyzy
