Ulttyq taǵamdar
Sabaqtyń taqyryby: Ulttyq taǵamdar
Sabaqtyń maqsaty: Qazaqtyń ulttyq taǵamdarynyń ereksheligi men qundylyǵyn, qazaq halqynyń qonaqjaı dástúrin qurmetteý, taǵamdardyń jasalý joldaryna túsinikter berý.
Tárbıeligi: Jańashyldyqqa, ádemilikke, til mádenıetine jańa zaman talabyna saı tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn, qolóner sheberligin, uıymdastyrýshylyq qabiletin damytý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: izdený, salystyrý, saraptaý, taldaý, áńgimeleý, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnekiligi: oqýlyqtar, sýretter, konvertter, maqal - mátelder, taǵam túrleri, slaıdtar.
Sabaq barysy.
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Sabaqqa ázirligin tekserý.
3. Kirispe áńgime
oqýshylardy 2 topqa bólip, sabaq josparymen tanystyrý.
1. Jańa sabaq:
Sabaǵymyz 7 kezeńnen turady.
1. Venn dıagramsy. Óz oılarymen bólisý.
2. Keste boıynsha jumys.
3. «Boı sergitý»
4. Bul qandaı taǵam?
5. Maqal – mátelder.
6. Men saǵan, sen maǵan.
7.«Meniń súıikti taǵamym»
- Búgingi jańa sabaǵymyzdyń taqyryby: Qazaqtyń ulttyq taǵamdary.
Qaı halyqtyń bolmasyn dastarqany, sol halyqtyń turmys saltyna, ádet - ǵurpyna, tirshilik tynysyna oraı qalyptasary belgili. Ǵasyrlar boıy kóshpeli turmys keshkendikten bolar qazaq halqynyń taǵamdary ózge jurttan ózgesheleý. Onyń negizgisi: et, sút, qymyz, sary maı, qurt, irimshik sekildi óńkeı maldan alynatyn ónim túrleri.
Qazaq halqy qonaqjaı, bar táýirin qonaqqa dep saqtaǵan. Eki - úsh qonaq kórpesi, eki - úsh qoıy turmaǵan shańyraqty qazaq taqyr kedeı sanaǵan. Al bar bola tura qonaqqa qadir qurmet kórsetpegen kisini «shyq bermes shyǵaıbaı» atandyrǵan.
Iá qonaqjaılylyq, meımandy qabyldaý, qonaqasynyń jaı - japsaryn jetik bilý ata - babamyzdan qalǵan asa qasterli saltymyz, dástúrimiz.
2. Óz oılarymen bólisý.
1. Dıagram «Venn» qoldaný.
2. Keste boıynsha jumys isteńder.
1. Etten jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
2. Sútten jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
3. Unnan jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
3.«Boı sergitý»
Ár komandaǵa 6 suraqtan quralǵan karochka beriledi, keıin árqaısysy jaýap beredi.
Et taǵamdary komandasy.
1. Qazaqtyń ulttyq taǵamdaryn ata? (Shujyq, besbarmaq, qazy, qarta t.b.)
2. Shujyq neniń etinen jasalady? (qoı, sıyr, túıe, jylqy etinen)
3. Seniń súıikti tamaǵyń ne? (...)
4. Qazaqtyń basty ulttyq taǵamy ne?(et)
5. Qymyz neniń súti?(bıeniń súti)
6. Sút taǵamdaryn ata?(shubat, aıran, qymyz)
Sýsyndar komandasy.
1. Aıran neniń sútinen jasalady? (sıyr sútinen)
2. Qazy, qarta, jaıa neniń eti? (jylqy eti)
3. Besbarmaqqa neniń etin salady? (jylqy, sıyr, qoı, túıe etin)
4. Jylqy etiniń qandaı ereksheligi bar? (jylqynyń eti qatpaıdy, maıy tońazymaıdy
5. Qurt neden jasalady? (sútten)
6. Seniń súıikti taǵamyń ne? (...)
4. Bul qandaı taǵam?
1. Qaımaǵy alynǵan nemese alynbaı pisirilgen sútke azyraq sý qosyp uıytylady. Ol - jeńil jáne sýsyndyq taǵam. /Aıran./
2. Kez kelgen maldyń etinen jasala beredi, ókpe - baýyr qosyp jasaıdy. Túrleri kóp: soǵym, ókpe - baýyr, qaryn/ Qýyrdaq./
3. Shaı dastarhanynyń basty asy. Eń joǵary sapaly unnan maı, ashytqy qosyp jasalady. Ár túrli pishinde, úsh - tórt buryshty, sopaqsha, domalaq bolady. Túrleri kóp. Mysaly: barmaq, jol, aq, toı t. b. /Baýyrsaq./
4. Sútten jasalǵan ulttyq taǵam. Maǵynasy da qurǵatylǵan, keptirilgen sút degen maǵynany beredi. Pisilip maıy alynǵan aırandy qaınatyp kenep dorbada súzip alyp tuzdap órede keptirip saqtaıtyn taǵam túri. /Qurt/
5. Asa kádeli dastarqan dámi. Ol qysta qatpaıtyn, jazda buzylmaıtyn óte dámdi taǵam.. Oǵan qumsheker, untaqtalǵan irimshik, múıiz salyp aralastyrady. /Jent/
6. Jylqy etiniń delıkatesi. Onsha semiz emes salqyndatylǵan jylqy etinen ne salqyndatylǵan nemese muzdatylǵan maıdan ázirleıdi.
/Shujyq/
5. Maqal - mátelder.
Dosyńnyń úıinde, sý berse de iship ket
Yntymaqty úıdiń asy tátti.
At – adamnyń qanaty, as - adamnyń qýaty
As ústinen attama, astan úlken emessiń.
As turǵan jerde aýrý turmaıdy.
As - ıesimen tátti
Altyn, kúmis - tas eken, arpa, bıdaı - as eken.
6. Men saǵan, sen maǵan
Top balalary bir – birine daıyndaǵan suraqtardy qoıady.
7.«Meniń súıikti ulttyq taǵamym» atty taqyrypqa, taǵamynyń daıyndaý tásilin aıtyp berýi qajet.
İİİ Baǵalaý
Refleksıa. Balalar búgingi sabaqtan sender qandaı áser aldyńdar. Neni bildińder? Neni bilgileriń keledi? jazyp, smaılık arqyly japsyramyz.
İV. Úıge tapsyrma. Ulttyq taǵamdarǵa baılanysty býklet jasap kelemiz.
Sabaq aıaqtaldy. Saý bolyńyzdar!
Sabaqtyń maqsaty: Qazaqtyń ulttyq taǵamdarynyń ereksheligi men qundylyǵyn, qazaq halqynyń qonaqjaı dástúrin qurmetteý, taǵamdardyń jasalý joldaryna túsinikter berý.
Tárbıeligi: Jańashyldyqqa, ádemilikke, til mádenıetine jańa zaman talabyna saı tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn, qolóner sheberligin, uıymdastyrýshylyq qabiletin damytý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: izdený, salystyrý, saraptaý, taldaý, áńgimeleý, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnekiligi: oqýlyqtar, sýretter, konvertter, maqal - mátelder, taǵam túrleri, slaıdtar.
Sabaq barysy.
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Sabaqqa ázirligin tekserý.
3. Kirispe áńgime
oqýshylardy 2 topqa bólip, sabaq josparymen tanystyrý.
1. Jańa sabaq:
Sabaǵymyz 7 kezeńnen turady.
1. Venn dıagramsy. Óz oılarymen bólisý.
2. Keste boıynsha jumys.
3. «Boı sergitý»
4. Bul qandaı taǵam?
5. Maqal – mátelder.
6. Men saǵan, sen maǵan.
7.«Meniń súıikti taǵamym»
- Búgingi jańa sabaǵymyzdyń taqyryby: Qazaqtyń ulttyq taǵamdary.
Qaı halyqtyń bolmasyn dastarqany, sol halyqtyń turmys saltyna, ádet - ǵurpyna, tirshilik tynysyna oraı qalyptasary belgili. Ǵasyrlar boıy kóshpeli turmys keshkendikten bolar qazaq halqynyń taǵamdary ózge jurttan ózgesheleý. Onyń negizgisi: et, sút, qymyz, sary maı, qurt, irimshik sekildi óńkeı maldan alynatyn ónim túrleri.
Qazaq halqy qonaqjaı, bar táýirin qonaqqa dep saqtaǵan. Eki - úsh qonaq kórpesi, eki - úsh qoıy turmaǵan shańyraqty qazaq taqyr kedeı sanaǵan. Al bar bola tura qonaqqa qadir qurmet kórsetpegen kisini «shyq bermes shyǵaıbaı» atandyrǵan.
Iá qonaqjaılylyq, meımandy qabyldaý, qonaqasynyń jaı - japsaryn jetik bilý ata - babamyzdan qalǵan asa qasterli saltymyz, dástúrimiz.
2. Óz oılarymen bólisý.
1. Dıagram «Venn» qoldaný.
2. Keste boıynsha jumys isteńder.
1. Etten jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
2. Sútten jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
3. Unnan jasalatyn taǵamdardy tańdap alyńdar.
3.«Boı sergitý»
Ár komandaǵa 6 suraqtan quralǵan karochka beriledi, keıin árqaısysy jaýap beredi.
Et taǵamdary komandasy.
1. Qazaqtyń ulttyq taǵamdaryn ata? (Shujyq, besbarmaq, qazy, qarta t.b.)
2. Shujyq neniń etinen jasalady? (qoı, sıyr, túıe, jylqy etinen)
3. Seniń súıikti tamaǵyń ne? (...)
4. Qazaqtyń basty ulttyq taǵamy ne?(et)
5. Qymyz neniń súti?(bıeniń súti)
6. Sút taǵamdaryn ata?(shubat, aıran, qymyz)
Sýsyndar komandasy.
1. Aıran neniń sútinen jasalady? (sıyr sútinen)
2. Qazy, qarta, jaıa neniń eti? (jylqy eti)
3. Besbarmaqqa neniń etin salady? (jylqy, sıyr, qoı, túıe etin)
4. Jylqy etiniń qandaı ereksheligi bar? (jylqynyń eti qatpaıdy, maıy tońazymaıdy
5. Qurt neden jasalady? (sútten)
6. Seniń súıikti taǵamyń ne? (...)
4. Bul qandaı taǵam?
1. Qaımaǵy alynǵan nemese alynbaı pisirilgen sútke azyraq sý qosyp uıytylady. Ol - jeńil jáne sýsyndyq taǵam. /Aıran./
2. Kez kelgen maldyń etinen jasala beredi, ókpe - baýyr qosyp jasaıdy. Túrleri kóp: soǵym, ókpe - baýyr, qaryn/ Qýyrdaq./
3. Shaı dastarhanynyń basty asy. Eń joǵary sapaly unnan maı, ashytqy qosyp jasalady. Ár túrli pishinde, úsh - tórt buryshty, sopaqsha, domalaq bolady. Túrleri kóp. Mysaly: barmaq, jol, aq, toı t. b. /Baýyrsaq./
4. Sútten jasalǵan ulttyq taǵam. Maǵynasy da qurǵatylǵan, keptirilgen sút degen maǵynany beredi. Pisilip maıy alynǵan aırandy qaınatyp kenep dorbada súzip alyp tuzdap órede keptirip saqtaıtyn taǵam túri. /Qurt/
5. Asa kádeli dastarqan dámi. Ol qysta qatpaıtyn, jazda buzylmaıtyn óte dámdi taǵam.. Oǵan qumsheker, untaqtalǵan irimshik, múıiz salyp aralastyrady. /Jent/
6. Jylqy etiniń delıkatesi. Onsha semiz emes salqyndatylǵan jylqy etinen ne salqyndatylǵan nemese muzdatylǵan maıdan ázirleıdi.
/Shujyq/
5. Maqal - mátelder.
Dosyńnyń úıinde, sý berse de iship ket
Yntymaqty úıdiń asy tátti.
At – adamnyń qanaty, as - adamnyń qýaty
As ústinen attama, astan úlken emessiń.
As turǵan jerde aýrý turmaıdy.
As - ıesimen tátti
Altyn, kúmis - tas eken, arpa, bıdaı - as eken.
6. Men saǵan, sen maǵan
Top balalary bir – birine daıyndaǵan suraqtardy qoıady.
7.«Meniń súıikti ulttyq taǵamym» atty taqyrypqa, taǵamynyń daıyndaý tásilin aıtyp berýi qajet.
İİİ Baǵalaý
Refleksıa. Balalar búgingi sabaqtan sender qandaı áser aldyńdar. Neni bildińder? Neni bilgileriń keledi? jazyp, smaılık arqyly japsyramyz.
İV. Úıge tapsyrma. Ulttyq taǵamdarǵa baılanysty býklet jasap kelemiz.
Sabaq aıaqtaldy. Saý bolyńyzdar!
You Might Also Like
-
Taqyryptar: 1. Shynyqsań shymyr bolasyń (estafetalyq jarys)2. Sporttyq qımyldyq oıyndar
