
Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý
Batys Qazaqstan oblysy,
Jańaqala aýdany, E. Sh. Oraqbaev atyndaǵy JBBOM
qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi Jýralıeva Shynargúl Dáribaıqyzy
Taqyryp: Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý
“Qazaqstan halqy búkil álemde úsh tildi paıdalanatyn joǵary bilimdi el retinde tanylýǵa tıis. Bular: qazaq tili – memlekettik til, orys tili – ultaralyq qatynas tili jáne aǵylshyn tili jahandyq, ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirigý tili”
N. Á. Nazarbaev
Jospar:
I. Kirispe «ÚSH TİLDİLİK TÝRALY»
II. “Tilderdiń úsh tuǵyrlylyǵy” baǵdarlamasynyń maqsaty.
III. «Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý» sabaq jospary
1. Uıymdastyrý bólimi
2. Negizgi bólim
a) «Talǵaldyra tanystyrý»
b) «Adasqan sózderge jol silte..»
c) «Suraq – jaýap»
d) «Tapqyr bolsań, taýyp kór»
e) «Úsh tildi bilý – zaman talaby»
f) «Ana tilime móltek syr...»
3. Qorytyndylaý
4. Baǵalaý
IV. Qorytyndy
Sabaqtyń taqyryby: « Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý»
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa qazaq tili, orys tili, aǵylshyn tili pánderi boıynsha tapsyrmalardy oryndata otyryp, óz oılaryn úsh tilde jetkize bilý, saýatty jazyp, oqý daǵdylaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: Ózindik pikirin erkin jetkizýge yqpal etý, oıyn júıeli, qısyndy júıeleýge baýlý. Synı turǵydan oılaýdy damytý.
Tárbıelik: Tapsyrma, mysaldarǵa arqaý bolǵan sóılemder arqyly ana tiliniń ár sóziniń qadiri men qasıetin tanyp, ana tilderin súıip, ózge tildi qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jarys sabaq
Sabaqtyń ádis – tásilderi: Oı tastaý, júıeleý, shyǵarmashylyq izdenis tapsyrmalarymen jumys
Pánaralyq baılanys: Orys tili, aǵylshyn tili, ádebıet, beıneleý óneri.
Jumys formalary: toptyq, jekeleı.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, «Til týraly zań», tilge qatysty oı – tolǵaýlar jınaǵy, túrli tústi qaǵazdar men qalamdar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý bólimi: Sálemdesý, oqýshylardy túgeldeý, sabaqtyń maqsatymen, kezeńderimen tanystyrý. Synyp eki topqa bólý. Sabaqty baǵalaıtyn top basshylaryn taǵaıyndaý.
II. Negizgi bólim:
1) «Tań qaldyra tanystyrý» trenıńin ótkizý. Ár oqýshy esimin aıtyp, tańdanarlyq is – áreket nemese óner kórsetedi, ne ózi týraly qyzyqty málimet beredi.
2) «Adasqan sózderge jol silte...» Bul kezeńde oqýshylar adasqan sózderdiń qısynyn taýyp, ana tili týraly oı qurastyrady. Qurastyrǵan sóılemdi ınteraktıvti taqtaǵa jazady. Jaýaby: 1. « Ana tilim – arman qanatym» 2. « Óner aldy – qyzyl til» 3. Til – ómirdiń aınasy» 4. « Til – qoǵam úni»
3) Suraq – jaýap kezeńi. Bul kezeńde ár topqa 10 – suraqtan oqylady. Oqýshylar «ıá» nemese «joq» dep jaýap beredi. Árbir durys jaýapqa 10 - upaı beriledi
İ toptyń suraqtary.
1) Mejdometıe ıavláetsá chastú rechı? (da)
2) V predlojenıı glagol byvaet skazýemym? (da)
3) Omonımy odınakovo pıshýtsá ı odnakovo zvýchat? (da)
4) Anglıanyń astanasy Gastıng qalasy ma? (joq)
5) Aǵylshyn tilinde 44 – dybys bar. (ıá)
6) « Rast Simple» - degenimiz osy shaq. (joq)
7) «Pen – friends» sóziniń aýdarmasy « qalamdas dostar» (ıá)
8) Qazaq tilinde jalǵaýdyń bes túri bar (joq)
9) – laý, - leý, - daý, - deý, - taý, - teý salystyrmaly shyraı jurnaqtary ma? (ıá)
10) Shylaý sóılem múshesi bola ma? (joq)
İİ toptyń suraqtary.
1. Fonetıka ızýchaet sostav slova? (net)
2. K glavnym chlenam predlojenıa otnosátsá podlejashee ı skazýemoe? (da)
3. Antonımy slova protıvopolojnogo znachenıa? (da)
4. Qazaq tilinde segiz sóz taby bar? ( joq)
5. – ǵan, - gen, - qan, - ken esimsheniń jurnaqtaryma? (ıá)
6. «Áldekim, keıbireý» belgisizdik esimdikteri me? ( ıá)
7. Anglıanyń astanasy London (ıá)
8. Aǵylshyn tilinde 30 árip bar? ( joq)
9. «Parents» degenimiz dostar? (joq)
10. «Past continuous» degenimiz sozylmaly osy shaq? (ıa)
4 « Tapqyr bolsań, taýyp kór» kezeńi. Bul kezeńde ár topqa jumbaqtar jasyrylǵan uıashyqtar beriledi. Oqýshylar uıashyqty tańdap, jumbaqtyń sheshýin taýyp ony orys jáne aǵylshyn tilderine aýdarý kerek. Tolyq ári durys jaýapqa 50 – upaı beriledi.
Jumbaqtar:
1) Aq dýaldyń ar jaǵynda qyzyl at, baılaýynan bir bosamas qyzyl at. (Til, ıazyk, language)
2) Qabat – qabat qattama, aqylyń bolsa attama. (Kitap, knıga, book)
3) Jaza – jaza jalyqpaǵan, jazý jazyp aryqtaǵan. ( bor, mel, chalk)
4) Tilderimen júredi, ýaqyt biledi. (Saǵat, chasy, clock)
5) Appaq dala, qara dán,
Sepken dánin túsinýge jaraǵan. (árip, býkva, letter)
6) Bir úıge kózsiz bop kiresiń,
Bul úıden kóregen bop shyǵasyń. (Mektep, shkola, school)
7) Jylt – jylt etken, jylǵadan ótken,
Bazardy basqan, kentti keshken (Sý, voda, water)
8) Mamyqtaı ulpa, qanttaı aq, qysta jer betin basady,
Jazda saıǵa qashady (Qar, sneg, snow)
9) Qurǵaq jerde saqtaısyń,
Mensiz tamaq tatpaısyń (Tuz, sol, salt)
Qalqıyp uzyn qulaǵy,
Eleńdep qorqyp turady. ( Qoıan, zaıas, rabbit)
Jańaqala aýdany, E. Sh. Oraqbaev atyndaǵy JBBOM
qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi Jýralıeva Shynargúl Dáribaıqyzy
Taqyryp: Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý
“Qazaqstan halqy búkil álemde úsh tildi paıdalanatyn joǵary bilimdi el retinde tanylýǵa tıis. Bular: qazaq tili – memlekettik til, orys tili – ultaralyq qatynas tili jáne aǵylshyn tili jahandyq, ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirigý tili”
N. Á. Nazarbaev
Jospar:
I. Kirispe «ÚSH TİLDİLİK TÝRALY»
II. “Tilderdiń úsh tuǵyrlylyǵy” baǵdarlamasynyń maqsaty.
III. «Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý» sabaq jospary
1. Uıymdastyrý bólimi
2. Negizgi bólim
a) «Talǵaldyra tanystyrý»
b) «Adasqan sózderge jol silte..»
c) «Suraq – jaýap»
d) «Tapqyr bolsań, taýyp kór»
e) «Úsh tildi bilý – zaman talaby»
f) «Ana tilime móltek syr...»
3. Qorytyndylaý
4. Baǵalaý
IV. Qorytyndy
Sabaqtyń taqyryby: « Úsh tildi bilý – elge úlgi bolý»
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa qazaq tili, orys tili, aǵylshyn tili pánderi boıynsha tapsyrmalardy oryndata otyryp, óz oılaryn úsh tilde jetkize bilý, saýatty jazyp, oqý daǵdylaryn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: Ózindik pikirin erkin jetkizýge yqpal etý, oıyn júıeli, qısyndy júıeleýge baýlý. Synı turǵydan oılaýdy damytý.
Tárbıelik: Tapsyrma, mysaldarǵa arqaý bolǵan sóılemder arqyly ana tiliniń ár sóziniń qadiri men qasıetin tanyp, ana tilderin súıip, ózge tildi qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jarys sabaq
Sabaqtyń ádis – tásilderi: Oı tastaý, júıeleý, shyǵarmashylyq izdenis tapsyrmalarymen jumys
Pánaralyq baılanys: Orys tili, aǵylshyn tili, ádebıet, beıneleý óneri.
Jumys formalary: toptyq, jekeleı.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, «Til týraly zań», tilge qatysty oı – tolǵaýlar jınaǵy, túrli tústi qaǵazdar men qalamdar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý bólimi: Sálemdesý, oqýshylardy túgeldeý, sabaqtyń maqsatymen, kezeńderimen tanystyrý. Synyp eki topqa bólý. Sabaqty baǵalaıtyn top basshylaryn taǵaıyndaý.
II. Negizgi bólim:
1) «Tań qaldyra tanystyrý» trenıńin ótkizý. Ár oqýshy esimin aıtyp, tańdanarlyq is – áreket nemese óner kórsetedi, ne ózi týraly qyzyqty málimet beredi.
2) «Adasqan sózderge jol silte...» Bul kezeńde oqýshylar adasqan sózderdiń qısynyn taýyp, ana tili týraly oı qurastyrady. Qurastyrǵan sóılemdi ınteraktıvti taqtaǵa jazady. Jaýaby: 1. « Ana tilim – arman qanatym» 2. « Óner aldy – qyzyl til» 3. Til – ómirdiń aınasy» 4. « Til – qoǵam úni»
3) Suraq – jaýap kezeńi. Bul kezeńde ár topqa 10 – suraqtan oqylady. Oqýshylar «ıá» nemese «joq» dep jaýap beredi. Árbir durys jaýapqa 10 - upaı beriledi
İ toptyń suraqtary.
1) Mejdometıe ıavláetsá chastú rechı? (da)
2) V predlojenıı glagol byvaet skazýemym? (da)
3) Omonımy odınakovo pıshýtsá ı odnakovo zvýchat? (da)
4) Anglıanyń astanasy Gastıng qalasy ma? (joq)
5) Aǵylshyn tilinde 44 – dybys bar. (ıá)
6) « Rast Simple» - degenimiz osy shaq. (joq)
7) «Pen – friends» sóziniń aýdarmasy « qalamdas dostar» (ıá)
8) Qazaq tilinde jalǵaýdyń bes túri bar (joq)
9) – laý, - leý, - daý, - deý, - taý, - teý salystyrmaly shyraı jurnaqtary ma? (ıá)
10) Shylaý sóılem múshesi bola ma? (joq)
İİ toptyń suraqtary.
1. Fonetıka ızýchaet sostav slova? (net)
2. K glavnym chlenam predlojenıa otnosátsá podlejashee ı skazýemoe? (da)
3. Antonımy slova protıvopolojnogo znachenıa? (da)
4. Qazaq tilinde segiz sóz taby bar? ( joq)
5. – ǵan, - gen, - qan, - ken esimsheniń jurnaqtaryma? (ıá)
6. «Áldekim, keıbireý» belgisizdik esimdikteri me? ( ıá)
7. Anglıanyń astanasy London (ıá)
8. Aǵylshyn tilinde 30 árip bar? ( joq)
9. «Parents» degenimiz dostar? (joq)
10. «Past continuous» degenimiz sozylmaly osy shaq? (ıa)
4 « Tapqyr bolsań, taýyp kór» kezeńi. Bul kezeńde ár topqa jumbaqtar jasyrylǵan uıashyqtar beriledi. Oqýshylar uıashyqty tańdap, jumbaqtyń sheshýin taýyp ony orys jáne aǵylshyn tilderine aýdarý kerek. Tolyq ári durys jaýapqa 50 – upaı beriledi.
Jumbaqtar:
1) Aq dýaldyń ar jaǵynda qyzyl at, baılaýynan bir bosamas qyzyl at. (Til, ıazyk, language)
2) Qabat – qabat qattama, aqylyń bolsa attama. (Kitap, knıga, book)
3) Jaza – jaza jalyqpaǵan, jazý jazyp aryqtaǵan. ( bor, mel, chalk)
4) Tilderimen júredi, ýaqyt biledi. (Saǵat, chasy, clock)
5) Appaq dala, qara dán,
Sepken dánin túsinýge jaraǵan. (árip, býkva, letter)
6) Bir úıge kózsiz bop kiresiń,
Bul úıden kóregen bop shyǵasyń. (Mektep, shkola, school)
7) Jylt – jylt etken, jylǵadan ótken,
Bazardy basqan, kentti keshken (Sý, voda, water)
8) Mamyqtaı ulpa, qanttaı aq, qysta jer betin basady,
Jazda saıǵa qashady (Qar, sneg, snow)
9) Qurǵaq jerde saqtaısyń,
Mensiz tamaq tatpaısyń (Tuz, sol, salt)
Qalqıyp uzyn qulaǵy,
Eleńdep qorqyp turady. ( Qoıan, zaıas, rabbit)
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.