InfoHub Logo

Taqyryby: «Úı janýarlary» ashyq oqý qyzmeti
Maqsaty: Balalarǵa úı janýarlary týraly bilimderin tolyqtyrý, olardyń paıdasy mańyzy, týraly túsinik berý. Olardyń túrlerin bir – birinen ajyratýǵa,
aıtqandaı zeıin qoıyp tyńdaýǵa úıretý kózdelip úı janýarlaryna baılanysty taqpaqtar men maqal mátelder aıtqyzý. Suraq – jaýap, jumbaq sheshý arqyly til baılyqtaryn damytýmen birge olardyń bizge tıgizer paıdasyn aıtyp, ulttyq tárbıe negizin eńbeksúıgishtikke tárbıeleý, ekologıalyq tárbıe berý qarastyrylady.
Tárbıelik: Úı janýarlaryna qamqorlyq jasaý.
Ádis - tásili: Suraq - jaýap, túsindirý, kórsetý
Kórnekilik: Úı janýarlarynyń sýretteri, slaıd

Muǵalim:
Balalar, «Amandasý - adamgershiliktiń, ádeptiliktiń baspaldaǵy»
sondyqtan da, aldymen qonaqtarmen amandasyp alaıyq.
Sálemetsizder me!, Zdravstvýıte

Shattyq sheńberi.
Biler qazaq balasy
Sálem sózdiń anasy
Kóp tanysty kóremiz
Aldymyzdan kezikken
Bárine de izetpen
Iilip sálem beremiz
- Balalar, qazir jyldyń qaı mezgili?
- Qys mezgilinde neshe aı bar?
- Qys mezgilinde qandaı ózgerister bolady?
«Qar jınaý» oıyny
- Óte jaqsy. Jaraısyńdar!
- Balalar, tyńdańdarshy, nelerdiń daýsy?
- Durys aıtasyńdar, balalar, osy sıyr, qoıdy úı janýarlary dep ataıdy. Úı janýarlaryna sonymen birge jylqy, túıe, eshki jatady.
- Balalar, senderdi ata - ájeleriń qandaı sózdermen erkeletedi?
- Balalar: Botaqanym, qozym, qulynym, erkem, kishkentaı laǵym, qoshaqanym.
Senderdi ata - ájeleriń jaqsy kórip, súıkimdi janýarlardyń attarymen erkeletedi eken, qandaı tamasha!
Muǵalim: Balalar, osy súıkimdi janýarlar tórt túlikke jatady. Olar: túıe, jylqy, sıyr, qoı, eshki. Túıeniń balasy - bota, sıyrdyń balasy - buzaý, qoıdyń balasy - qozy, eshkiniń balasy - laq, jylqynyń balasy - qulynshaq. Halqymyzdyń baılyǵy da, berekesi de osy maldar. Adamǵa paıdasy óte kóp. Sútin ishemiz, etin jeımiz, kıim qylamyz. Sıyrdyń, qoıdyń, sútinen maı, qurt, aıran, irimshik jasaıdy. Adamdar da olarǵa qamqorlyq kórsetedi. Baǵady, shóp, jem, sý beredi, saýady, kóptegen kútim jasaıdy. Úı janýarlary ózderi kún kóre almaıdy. Ata babamyzdan kele jatqan qasıetti janýarlardy óte jaqsy kórgen, kútip, qasıettep qaraǵan.
Jaraıdy, balalar endeshe men senderge jumbaq jasyraıyn sheshýin kim tabady eken?
Kishkene ǵana boıy bar
Aınaldyryp kıgen tony bar.
(Qoı)
Qane, balalar endeshe qoıdyń dybysyn salyńdarshy.
Balalar: Qoı - má - má mańyraıdy
Oı, bárekeldi balalar jaraısyńdar!

Eki aınasy bar
Eki naızasy bar
Tórt jyltyrmaǵy bar
Bir shypyrtqysy bar
(Sıyr) Sıyr - mó - mó móńireıdi

Ekeýi eleńdep keledi
Tórteýi tóbelesip keledi
(Jylqy) Jylqy - e - e - e kisineıdi
(Slaıdtan kórsetý) Dybystaryn tyńdatý.
Dybys esteıdi: «Ǵajaıyp sát»
Baqtashy ata: Amansyńdar ma, balalar, ǵafý etińder.
- Bul qaı jer eken?
- Balabaqsha.
- Qandaı balabaqsha?
-«Nurshýaq» balabaqshasy.
- Estilmeıdi qandaı balabaqsha?
-«Nurshýaq» balabaqshasy.
- Men, shyǵyp ketken tólderimdi izdep júr edim, osy balabaqshanyń janynan ótip bara jatyr dep edi. Taýyp berseńder syılyǵym bar. Kórmedińder me?
Balalar:- Joq
Muǵalim: Kelip qalǵan ekensiz. Ata tórletińiz! Búgingi oqý uıymdastylyrǵan
is - áreketinde Úı janýarlary týraly aıtyp jatyr edik.
Baqtashy ata: Jaraıdy, balalar endeshe men sendermen birge oıyn oınap jibereıik, kelisesińder me?
Balalar: Jaraıdy
Oıyndy eki topqa bólinip oınap kóreıik.
1 - toppen «Janýarlardyń tólderin tap» oıyny
2 – toppen «Kim jyldam» oıyny
Muǵalim: Jaraısyńdar, Ata ýaıymdamańyz, tólderińiz tabylady sharshaǵan shyǵarsyz bárimiz birge sergitý sátin oryndap jibereıik, balalar boıymyzdy sergitip alaıyq.

Sergitý sáti:
Tiktep tıtteı qulaǵyń
Botam bylaı júredi
Syrtyldatyp tuıaǵyn
Buzaý bylaı júredi.
Alǵa sozyp moıynyn
Oınaqtaıdy botaqan
Kókke qaraı murynyn
Shúıiredi buzaýqan.
Baqtashy ata: Jaraısyńdar balalar! Kóńilim kóterilip sergip qaldym.
Muǵalim: Endeshe baqtashy atamyzǵa taqpaqtar aıtyp bereıik!
Jansaıa: Aq buzaýym unaıdy
«Mó - mó» dep sút suraıdy
Keledi ósip kún saıyn
Tumsyǵyn sozyp qaraıdy
Tilimen murnyn jalaıdy
Alına: Kip - kishkene momaqan
Qoshaqandy unatam
Súıedi apam qozym dep
Qoshaqanym ózim dep.
Balalarmen qozynyń sýretin japsyrtý jumysy.
Muǵalim: Qane, balalar Baqtashy atamyzben birge «Daýysyn aınytpaı sal»
oıynyń oınaıyq.
(Tórt túliktiń daýsy estiledi)
Muǵalim: Balalar tyńdaıyqshy bir tólderdiń dybysy estiletin sıaqty
Baqtashy ata: Oı, balalar meniń tólderimniń daýsyna uqsaıdy.
Bala: Súıinshi, súıinshi ata sizdiń qozyńyzdy taýyp aldym
Baqtashy ata: Rahmet, balam órkeniń óssin! Súıinshińdi ala ǵoı. Balalar, meniń qozym Qane, balalar ustap kórińdershi. Qandaı eken?
Balalar: Súıkimdi, ádemi, kishkentaı.
Baqtashy ata: Men senderge syılyǵymdy berip keteıin, muny aýyldan ájeleriń berip jibirdi dám tatyńdar balalar. Jaqsy saý bolyńdar!
Muǵalim: Rahmet, baqtashy ata siz kelip, bizdiń kóńilimiz kóterilip qaldy. Jolyńyz bolsyn! Soý bolyńyz!
- Balalar, sonymen úı janýarlaryna neler jatady?
- Úı janýarlarynyń tólderin ne dep ataımyz?
- Jylqy maly qandaı ónim beredi eken?
- Sıyr bizge kandaı ónimder beredi eken?
- Maldyń dybystalǵanyn qalaı ataıdy?
Jylqy - kisineıdi
Sıyr - móńireıdi
Qoı, eshki - mańyraıdy
Túıe - bozdaıdy.
Qane, balalar ornymyzdan turyp kelgen qonaqtarmen qoshtasaıyq
Biz aqyldy balamyz
Aıtqan tildi alamyz
Búgingi kelgen qonaqqa
Saý bolyńyz dep, aıtamyz.