Úı
Tań azanda túsiniksiz aıǵaı-shýdan shoshyp oıandym. Oıana salyp ańǵarǵanym — kók tútin. Kók tútinniń ishinde, ańyraǵan anamnyń baýyrynda keledi ekenmin, dedektep… Shyryldaǵan balalardyń daýsynan qulaq tunady. Sup-sur bolyp, qolyna kúregin kóldeneńdete ustap alǵan ákem bizge qaraı eshkimdi jaqyndatpaýǵa tyrysady. Sonda da aınala qorshaǵan ásker shebi qoldaryndaǵy rezeńke taıaqtarymen jasqap, mal qaıyrǵandaı ıirip aıdap otyryp, bizdi kósheniń arǵy betine ysyryp tastady. Sol-aq eken, saı-salada daıyn turǵan tráktirler gúr-gúr etip otaldy da, lap qoıdy. Kózdi ashyp jumǵansha-aq, qalanyń irgesindegi ózen jaǵasyna salynǵan soqpatam úıler shańǵa bógip, jermen-jeksen boldy.
Ákem ótken jyldary ala jazdaı arpalysyp júrip, osy úıdi áýpirimdep júrip, áreń salyp edi. Bala da bolsam, tas tasyp, laı jasap, qolǵabys etip edim-aý. Endi, mine, mańdaı terimizben qalqaıtqan sol úıimiz joq!
Sheshemniń jasy júzin jýyp jatyr. Mańdaıyna qan qatqan ákem kóz aldymda shógip, alasaryp barady.
***
Baspanasyz qaldyq. Sóıtip Birinshi Almaty jaqtaǵy poıyz joldyń boıynda turatyn sheshemniń inisiniń úıine kóship bardyq.
Ákem araqty birjola qoıdy. Baıaǵydaı sheshemdi shashyna súırep, shyryldatyp urmaıtyn bolǵan. Basyna áppaq taqıa kıip, meshitten shyqpaıdy. Qaýǵadaı etip, saqal da qoıdy. Tek súnnet kıim kıedi.
Aıyna bir ret úsh kúnge Qudaı jolyna ketedi. Jylyna bir márte qyryq kúndigin óteıdi. Qyryq kún boıy el aralap, úı betin kórmeı din ýaǵyzdaıdy. Ol kisi burynǵydaı bizge qaraýdy qoıdy, úıge soqyr tıyn ákelmeıdi. Ákem dindar bolyp ketkennen keıin, anam bilek sybanyp jumysqa shyqty.
Maǵan da mindet tabyldy. Kún uzaqqa sheshemniń inisiniń balasyn qaraımyn. Ony oınatamyn. Uıyqtatamyn.
Bir kúni esik aldyndaǵy poıyz joldyń mańynda inimmen birge oınap júr edim. Jerdi silkilep, kúndegideı poıyz zý etip óte shyqty. Dál qasymda inim turǵan sıaqty edi. Qarasam, joq! Sóıtsem, ol júgirip baryp, poıyzdyń astyna qoıyp ketken eken. Aryndap kelgen poıyz shynashaqtaı bala súıeginiń mylja-myljasyn shyǵaryp jiberipti.
İnisi ashýmen óltirip qoıa ma dep, sheshem sol kúni meni ákemniń týystarynyń úıine aparyp tastady.
***
Arada kóp ýaqyt ótpeı ákem men sheshem ajyrasty. Sotta ákem sheshemniń meshit mańyna jigittermen kelip, mazaq etip, maza bermeıtinin aıtty. Sheshem ákemniń buryn oınap-kúlgen áıelderin bir-birlep tizip shyqty.
Sot menen «kimmen turǵyń keledi?» dep surady. Shesheme baraıyn desem, inisinen qorqyp, ákemmen qalatynymdy aıttym. Ákem maǵan birneshe súre jattatty da, medresege aparyp tastady. Sol medresede oqyp júrip, mektep bitirdim.
Ákem úı-jaıy, bala-shaǵasy bar, din ustanatyn áıelmen úılendi. Bir qyzdy boldy.
Sheshem de qańǵyp júrgen bir ózbekpen turmys quryp edi, bir ul tapqannan keıin ol kúıeýi Ózbekstanǵa ketip qaldy.
Men medresede oqyǵanymmen, din jolyna túsip ketpedim. Dostarymnan qalmaı, áskerge bardym. Áskerden kelgen soń, jumysqa turyp, sheshemdi qolyma aldym. Osylaı jigit bolyp, inim men anama baskóz bolaıyn dep sheshtim.
Úkimet anama jalǵyzbasty ana bolǵany úshin jer berdi. Jumysym da, aılyǵym da jaqsy bolǵasyn nesıe aldym. Endi, úı salmaqshymyz.
Sheshem «qurylysqa yńǵaıyń joq» dep, ózimnen birer jas úlken bir jigitti qýyqtaı ǵana jaldamaly páterimizge kirgizip aldy. Qazir ol jigit — sheshemniń kúıeýi. Sol sheshemniń kúıeýi, sheshem, ózbek inim jáne men tórteýmiz bir otbasy bolyp baqytty ǵumyr keship jatyrmyz.
Túnde ǵana yńaısyz. Sheshem men sheshemniń kúıeýi tósekke jatarda birsumdyq kúıdi basymnan keshemin. Sonda da jaǵdaıymyz jaman emes. Alla qalasa, az ýaqytta óz úıimiz bolady.
Mende bir ǵana tilek bar. Endi tań azanda túsiniksiz aıǵaı-shýdan shoshyp oıanbasam bolǵany…
05.09.2018 jyl