InfoHub Logo

Hımıa – tikeleı musylman ǵalymdary tarapynan qurylǵan ǵylym salasy. Hımıa ǵylymyn qalyptastyrǵan jáne ony damytqandar da  musylmandar bolyp tabylady. Hımıanyń paıda bolǵan alǵashqy dáýirlerde-aq musymandar ımbık dep atalǵan dıstılátor quralyn jetildirdi. Kóptegen zattardyń hımıalyq taldaýlaryn jasady. Kóptegen mıneraldar, siltiler men qyshqyldardy anyqtady. Azot qyshqyly, kúkirt qyshqyly, kalıı, amıakty sý, amonıak tuzy, nıtrattar, kalıı selıtrasy, spırt sıaqty kóptegen kúrdeli hımıalyq zattardy ashty. Sonymen qatar sýblımasıa jáne synapty ashty. Kúkirt jáne naftanyń alynýyn anyqtady. Hımıa salasyndaǵy tanymal ǵalymdardyń biri Jabır bın Haııan bolyp tabylady. Tájrıbeleriniń nátıjesinde qoldanbaly hımıaǵa kóp jańalyqtar engizdi, jańa ádister shyǵýyna jáne basqa da jaratylystaný ǵylymdarynda jańa oı-pikirler týýyna jol ashty.

Soda men qumnan aına jasap shyǵardy. Myryshty kómirmen jaǵyp, myrysh qyshqylyn jáne jańa zattar qosyp túrli-tústegi aınalar jasady. Sondaı-aq dánekerler men jabystyrý pastalaryn sol dáúirlerde jasap shyǵardy. Ár túrli metaldardyń qoldanysqa jaramdy halge keltirý, bolattyń jaqsy óńdelýin, teri ılenýi, sý ótkizbeıtin matalardy laktaý, shyny jasaýda mangan-4-oksıdin qoldaný, totyǵýdyń aldyn alý, altyn tústi boıaýmen árleý, boıaýlar men maılardyń jasalýy t.b.

Dáriler jaıly týyndy jazǵandar da jáne dárihana ashqandar da musylmandar bolatyn. Eń ataqty dárihanashy Zákárıa ıbnýl Taıfýrı edi.

---