InfoHub Logo

Ana tili 2 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Alataý. J. Jabaev
Sabaqtyń túri: Integrasıalyq sabaq (ana tili, ózin - ózi taný, beıneleý óner)
Sabaqtyń tehnologıasy: Ózin - ózi taný pániniń tehnologıasy sabaq qurylymynda tolyqtaı qoldanyldy, modýldik oqytý tehnologıasynyń tásilderi

Sabaqtyń maqsaty:
Ana tili sabaǵynan «Tabıǵat – tirshilik besigi» atty jańa bólimdi bastaı otyryp, tabıǵattyń erekshe bir syıy – Alataý týraly jyrlaǵan J. Jabaev atamyzdyń óleńimen tanystyrý, Jyr alyby - Jambyl atanyń tabıǵat lırıkasy, ony sýretteýge úıretý arqyly maqtanyshymyz bolǵan – İle Alataýy týraly tereń maǵlumat berý.

Mindetteri:
«Alataý - ardaǵym» sóziniń maǵynasyn ashqyzý; «Almaty - maqtanyshym» uǵymy arqyly Almaty 1929 jyldan Q. R. astanasy ekenin eske túsirý; «Alataý - Aspan taýym» túsinik berý, Qazaqstan taýlary, onyń ishinde «Bektaýata - Áýlıetaý» uǵymymen tanystyrý; «arqar - taý qoıy» degen uǵym qalyptastyrý; «Bektaýata – Balqashtyń maqtanyshy» degen oqýshylardyń patrıottyq sezimin arttyrý arqyly óz týǵan jerine degen súıispenshilikterin arttyrý;

- Óleńdi túsinip, mánerlep oqýǵa, óleńniń uıqasyn tabýǵa, negizgi oıyn ashýǵa baılanysty bilim, bilik, daǵdylaryn jetildirý;

- Oqýshynyń baılanystyryp sóıleý, shyǵarmashylyq jumystaryn jazý, óleń qurastyrý sheberlikterin arttyrý;

- Oqýshylardyń ujymdyq, toptyq jumys túrlerin kórsetý, ózin - ózi baǵalaý tásilderimen tanystyrý;

- Oqytýdyń dástúrli emes tehnologıalaryn paıdalaný arqyly oqýshylardy jeke tulǵa retinde qalyptastyrý;

- oqýshylardyń shyǵarmashylyq qasıetterin arttyrý;

- Tabıǵat - altyn besik, ony aıala taqyrybynda oqýshylardy tárbıeleý jumysyn júrgizý kózdeledi.

Sabaqtyń quraly men kórnekiligi: slaıd - shoý, kartochkalar, sýretter, ınteraktıvti taqta, elektrondyq oqýlyq

Sabaqtyń barysy:
1. Shattyq sheńberi:
Oqýshylar dóńgelenip turady. Ortada ustaz.
Iilip sálem berdik, Atqan kúnge!
Iilip sálem berdik, Qonaqtarǵa!
Iilip sálem berdik, Ustaz sizge!
Iilip sálem berdik, Dostar birge!
- oqýshylardy sabaqqa pedagogıkalyq - psıhologıalyq turǵyda daıyndaý jumysy. Sabaqtyń maqsatyn habarlaý.

2. Armandaıyq:
- Qanekı, barlyǵymyz dóńgelenip otyraıyqshy, kózimizdi jumyp, muǵalimniń mátinintyńdaı otyryp armandaıyqshy... Ózimizdi tabıǵat qoınaýynda júrgendeı elesteteıikshi... Mýzyka.

Muǵalim: Mine araılap tań atty. Jarqyrap kún nuryn shashyp tur. Kúnniń altyn shapaǵy betimnen súıip alǵandaı boldy. Júgirip baryp terezeni ashtym. Úıde taýdan soqqan samal jeldiń ıisi ańqıdy. Kóz ushynda munartqan, qar men muzdyń qoımasy ispettes bulttarmen talasqan alyp taýdyń, aspan taýdyń beınesi kórinedi. Men taza aýany keýdemdi toltyra jutyp, taýdyń eteginde aqqan taý sýyna kóz saldym. Tamyljyta saıraǵan qustar, taýdy jańǵyryqtyrǵan janýarlar úni de erekshe estilip tur. Tabıǵat ana bar syıyn osy taýǵa syılaǵandaı. Tabıǵat - tirshiliktiń besigi bolsa, Myna Aspantaý sol tirshiliktiń qoımasy tárizdi. Men bolsam sol tabıǵattyń aqyldy perzentimin. Aspan taý bolsa, meniń ardaǵym, osy taý etegindegi meken - meniń maqtanyshym degim keledi.

3. Sabaqtyń kiltin tabaıyq.
- Balalar, osy mátindi tyńdap otyryp, ózderińdi qaıda júrmin dep elestettińder?
- Myna balaǵa at qoıyńdar.
- Samat terezeni nege ashty?
- Kúnniń shapaǵy qandaı boldy?
- Ol neni kórdi?
- Taýdy nege teńeıdi?
- Nege Aspantaý dep ataıdy?
- Taýdyń eteginen neni kórdi?
- Nelerdiń únin estidi?
- Adam tabıǵattyń kimi?
- Tabıǵat neniń besigi?
- Aspantaý dep qaı taýdy aıtyp otyr?
- Alataýdyń basynda neler jatyr?
- Alataýdyń eteginde qandaı qala ornalasqan?
- Alataý Samattyń nesi?
- Almaty she?
- Almaty qaı jyldan qaı jylǵa deıin astanamyz boldy?
- «Alataý – ardaǵym» dep sabaqtyń taqyrybyn - kiltin shyǵaryp alamyz da taqtaǵa ilemiz.

5. Topta jumys jasaımyz. - Oqýshylar top boıynsha otyrady. Top jetekshileri saılanady.

6. Barlyq bilim – kitapta. Oqýlyqpen jumys. Jambyl Jabaev.
- Balalar, biz búgin Jambyl atamyzdyń óleńimen tanysamyz. Óleń « Alataý» dep atalady.

Muǵalimdi tyńdaımyz.
1) Muǵalimniń avtor týraly málimetter oqýynan bastalady. Jambyl Jabaev 1845 jyly týylǵan, 1945 jyly qaıtys boldy. J. Jabaev iri halyq aqyny, aıtysker aqyn, ony jyr alyby Jambyl ata atap ketken. Jambyl ata Qazirgi Jambyl oblysynyń Jambyl taýynyń eteginde dúnıege kelgen.

Kesteni de quramyz. Muǵalimniń oqyǵany b - sha ár top kesteni toltyryp shyǵady jáne ózderiniń qosymsha aqparattaryn da qosady.

2) Hronologıalyq keste
Avtor
Týǵan jyly
Týǵan jeri
Qyzmeti

Ár top jumysyn taqtada salystyrady.

3) Óleńdi oqý
- Óleńdi muǵalimniń jatqa oqýy.
- Oqýshylardyń tizbektep oqýy.
- Óleńniń uıqasyn tabý. Egiz uıqas, shalys uıqas túrleri anyqtalady.

1 - top ó. 1 - shýmaǵyn taldaıdy
2 - top ó. 2 - shýmaǵyn t - dy
3 - top ó. 3 - shýmaǵyn t - dy
4 - top óleńniń 4 - shýmaǵyn taldaıdy

«Ásem sóz álemi» Óleń qurastyrý.
Alataý --------- r
Alataý ---------- q
Alataý --------- m
Alataý ---------- m

– shashylyp jatqan sózderden óleń quraıdy. Taqtada 1 - top, 2 - top, 3 - top, 3 - top

músheleri jumys jasaıdy. Oryndarynda barlyq top músheleri 4 - shýmaqty taldaıdy. Jumys baǵalanyp ótedi. Ár top óz qalaýy b - sha óleń quraýyna da bolady.

4) Óleńniń mazmunyn ashý: Taqtada 3 oqýshy jumys isteıdi.
Ár oqýshy osy óleńde kezdesetin, ańdar, ózen - kólder, ósimdikter
Ataýyn terip alyp kestelerdi toltyrady.
A)
Ańdar: Jetisý: Ósimdikter:
toptar jumys isteıdi. Ár top óz jumysyn qorǵaıdy.
Á) «Qazaqstan taýlary» degen tapsyrmany oryndaý arqyly top músheleri Bektaýata taýy týraly
sóz qozǵaıdy

5) Slaıdshoý:
Bektaýata taýy Balqash qalasynan 60 km jerde ornalasqan. Ony Áýlıetaý dep ataıdy. Onyń tabıǵaty erekshe. Onda Saryqulja, Tasbaqa, Úshtis sıaqty qyrattar bar. Bektaýata - memlekettik maqtanyshymyz. Ol shaǵyn qoryq ispettes. Onda «taý qoıy - saryqulja» atanǵan arqar meken etedi. Taý qyrany búrkitti de kezdestirýge bolady.
6) 1. Bektaýata
2. Búrkit
3. Saryqulja
4. Alataý
– shaǵyn mátin – akrostıh quraý tapsyrylady. Alǵashqy áripter arqyly shyǵarma jazý.

Ár top tapsyrma tańdaıdy. Óz tapsyrmasyn oryndaıdy. Top spıkerleri top

músheleriniń jarys shyǵarmasyn tekserip baǵalap ótedi, ár oqýshynyń sóıleýine múmkindik jasalady.
v) «Tarazy»
Alataý – Qazaǵymnyń maqtanyshy.; Bektaýata - Balqashtyń maqtanyshy
Osy dáıek sózdiń maǵynasyn ashýdy, ár top pikirtalas túrinde ótkizedi.
Úıden daıyndap kelgen aqpparatty paıdalaný kózdeledi, osy taýlardyń uqsastyǵyn taqtaǵa jazý, aıyrmashylyǵyn jazý, qorytyndyny tarazylaý.
Uqsastyǵy: Maqtanyshy, janýarlary, qustary, ósimdikteri
Aıyrmashylyǵy: Bıiktiginde, 1213m, 4000m
7) «Balǵyn sýretshi»
Sýret konkýrsy. Mýzykamen sýret salý, ony mátinmen qorǵaý.
Alataý baýraıynda. Ár top sýretin 1 - 2 mın ishinde salyp, kórkem sóz túrinde qorǵaýy tıis.
Dıagnostıka jasaıyq
8. Qorytyndy. Dıagnostıkalyq karta.
Oı tujyrym beriledi. Iá, joq degen pikir bildiredi.(- +)
1. Alataýdyń basynda únemi qar jatady.
2. Saryqulja - arqardyń bir túri.
3. Alataýdyń qary kóktemde erıdi.
4. Áýlıetaý – qasıetti jer.
5. Búrkit tek qana taý qusy.
6. Alataýdyń eteginde Almaty ornalasqan
7. Almaty 1928 jyly astana boldy.
8. Jambyl ata - Jyr alyby.
9. Bıyl Balqashqa 73 jyl tolady.
10. İle – Balqash kóline quımaıdy.
11.Úshtis, Saryqulja – Alataý qyrattary
12. Jetisý jeti bulaq aǵatyn jer.
13. Jetisý taýlary - Talas Alataýy, İle Alataýy, Jońǵar Alataýy.
14. Arystan, aıý, qasqyr, túlki, borsyq, sileýsin, jolbarystar taýda da ómir súredi.
15. Alataý bókterinde jemis aǵashtary óspeıdi.
16. Taýlar ózender, ańdar, qustar, adamdar tiri tabıǵatqa jatady.- dep qorytyndy jasalady.
17. Jambyl ata 1845 jyly týdy.
18. Jambyl - taýdyń ataýy.
19. Jambyl ata 1 ǵasyr ómir súrgen dana aqyn.

Dıagnostıka qorytyndysy b - sha «Jambyl ata kim?» degen suraqqa jaýapty oqýshylar óz sózderimen aıtyp ótedi.

8. Júrekten júrekke sheńberin qurý.
A) Tabıǵatty qorǵaý týraly pikirlerin bildirý.
Tabıǵat - ol altyn besik
Á) Ár top óz - ózderin baǵalaıdy, bir - birlerin baǵalaıdy, qorytyndy pikir jasalady.
9. Úıde bilim alaıyq: «Alataý» – shaǵyn shyǵarma jazý. Óleńdi jattaý.

Ótkizýshi: Djýmartova J. M.