- 16 قار. 2020 00:00
- 409
1 جەلتوقسان – ەل تاريحى ءۇشىن ەلەۋلى كۇن
قىستىڭ العاشقى كۇنى جانە العاشقى مەرەكەسى 1 جەلتوقسان-تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى بولىپ سانالادى.تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى 2011 جىلدى 10 جەلتوقسانىندا پارلامەنت سەناتىنىڭ تولىق وتىرىسىندا قول قويىلىپ، بۇكىل ەلدەن قولداۋ تابا بىلگەن مەرەكە. بۇل مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اتالىپ وتىلەتىن مەيرامنىڭ ماڭىزى دا ەرەكشە. تاريحى دا تەرەڭدە جاتىر. 1991 جىلدىڭ 1 جەلتوقسانىندا تۇڭعىش رەت قازاق دالاسىندا پرەزيدەنت سايلاۋى بولىپ ءوتتى.ەلىمىزدەگى تاريحي تاڭداۋ كۇنى بولىپ سانالاتىن بۇل ءساتتى بارشا قازاقستاندىقتار تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ توپتاسۋ كۇنى دەپ ەسەپتەيدى. تاريح كورسەتكەندەي قانداي دا مەملەكەت بولماسىن،قاي زاماندا دا ءاربىر ەلدىڭ تاعدىرى شەشىلەر قيىن ساتتە ءبىر تاريحي تۇلعا ومىرگە كەلگەن.وعان مىسال رەتىندە ءوزىنىڭ الىمدى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ەكى يمپەريانىڭ قىسپاعىنان امان الىپ شىققان كەشەگى ابىلاي حاندى،تۇركيانىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى كەمال اتاتۇرىكتى،جۇڭگو رەفورمالاردىڭ "اكەسى" دەن ءسياوپيندى، سينگاپۋردىڭ نەگىزىن سالۋشى لي كۋان ءيۋدى جاتقىزۋعا بولادى.ال تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ باقىتىنا وراي نۇرسۇلتانداي ۇل تۋىلۋى اللانىڭ بىزگە بەرگەن سىيى بولىپ تابىلادى.
تاۋەلسىز قازاقستاندى سىندارلى جولداردان، سان ءتۇرلى بەلەستەردەن قۇلاتپاي، سۇرىندىرمەي الىپ شىعۋ ءۇشىن دە ۇلكەن قاجىر قايرات پەن، ۇلتىنا، قازاعىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك كەرەك ەدى. نۇرسۇلتانداي ۇلدىڭ بويىنان سول قاسيەتتەردىڭ بارلىعى دەرلىك تابىلا ءبىلدى.
ەلباسىمىز، قاراپايىم وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. «مەنىڭ سۇيىكتى نەمەرەم ەكى بىردەي ەسىمدى الىپ ءجۇرسىن دەپ،ونىڭ اتىن نۇرسۇلتان» دەپ اجەسى قويعان ەكەن.نۇرسۇلتان نازاربايەۆ اكەسى ءابىش پەن اناسى ءالجاننىڭ تۇڭعىش پەرزەنتتەرى. نە دەگەن سايكەستىك دەسەڭىزشى، سونداي-اق قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى. اناسى نۇرسۇلتانداي ۇلتىنىڭ ۇلىن دۇنيەگە اكەلەتىنىن رايىمبەكتەي حاس باتىردىڭ باسىنا بارىپ تۇنەگەندە تۇسىندە كورگەن. بالا كەزىندە بارلىعى سۇلتان دەپ اتايدى ەكەن. بالا سۇلتان باۋىرمال، ەلگەزەك، اتا-اناسىنا قولقابىس بەرۋگە قاشاندا دايىن بالا بولىپتى. قاراپ وتىرساڭىز بۇل دا ءبىر سايكەستىك ەمەس سەكىلدى. سۇلتان ءسوزىنىڭ ءوزى «ەل باسقارۋشى»، «ۇلت كوشباسشىسى» دەگەندى بىلدىرەدى ەمەس پە؟ العاشقى ەڭبەك جولىن تەمىرتاۋ قالاسىنداعى“قازمەتاللۋرگقۇرىلىس “ ترەسىنىڭ جۇمىسشىسى بولىپ باستاعان نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ ماڭدايىنا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى بولۋ باقىتى جازىلىپتى.
بۇگىندە بۇل مەرەكە وتە ۇلكەن دەڭگەيدە تويلانىپ وتەدى. ۇلت تاعدىرى ءۇشىن بارىن سالىپ جۇرگەن ەلباسىمىز، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن جاسالىنىپ جاتقان يگى ءىس-شارالاردى ءبىر كىتاپتىڭ وزىنە سىيعىزا الماسپىز.مۇنىڭ بارلىعى ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ حالقىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، ەل جۇگىن مويىنىنا ارقالاي بىلگەندەگى جاۋاپكەرشىلىگىن ايقىندايدى. سوندىقتان اتالمىش مەرەكە ۇلكەن قۋانىشپەن اتالىپ وتىلەدى.بۇگىندە بۇكىل ەلدىڭ قولداۋىمەن سەنىمىنە يە بولىپ، ەلدى سىندارلى جولمەن بولاشاققا ايقىن باستاپ كەلە جاتقان ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قۇرمەتىنە تويلاناتىن — تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى ءبىز ءۇشىن دە وتە ءقادىرلى مەرەكە. ەندەشە مەرەكەلەرىڭىز قۇتتى بولسىن، قازاق ەلى!
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى ت.ع.ك ءجۇمادىل ماحاببات توقتار قىزى
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى