- 14 قار. 2020 00:00
- 418
ۇلتتىق ۆاليۋتا - ءتول تەڭگەمىزگە 27 جىل
قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنە 29 جىل تولۋ قارساڭىندا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسى - ءتول تەڭگەمىزگە 27 جىل تولىپ وتىر. ەلباسى ن.نازاربايەۆتىڭ 1993 جىلعى 12 قاراشا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىن ەنگىزۋ تۋرالى» جارلىعىنا سايكەس 1993 جىلى 15 قاراشادا تەڭگە اينالىسقا ەنگەن بولاتىن. ءدال سول ساتتەن قازىرگى كۇنگە دەيىن ەلىمىزدە جىل سايىن «ۇلتتىق ۆاليۋتا» كۇنى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى جۇيەسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي مەرەكەسى تويلانىپ كەلە جاتىر. ەلىمىز كەڭەستەر وداعىندا رۋبلدى قولدانۋدان ەڭ سوڭعىلاردىڭ ءبىرى بولىپ شىققان بولاتىن. سوندىقتان، ەلباسىنىڭ ءتول تەڭگەنى ەنگىزۋ جونىندە قابىلداعان شەشىمى مەملەكەتىمىزدىڭ تاريحىنداعى ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى بولعانى بەلگىلى. ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدى ەنگىزۋ - نارىقتىڭ قاتىناستاردىڭ دامىپ، ءتيىمدى بانك جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋىنا ەلەۋلى اسەر ەتتى. تەڭگەنىڭ قالىپتاسۋى قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ نىعايۋىندا ەلەۋلى ورىن العان وقيعالاردىڭ ءبىرى بولعانى حاق. تەك تاۋەلسىز ۇلتتىق ۆاليۋتا عانا دەربەس ەنوميكالىق ساياسات جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. تەڭگە - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا قولدانىلاتىن بىردەن-بىر زاڭدى تولەم قۇرالى بولىپ سانالادى. ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدىڭ ءوز بەلگىسى (₸) بار. تەڭگەنىڭ گرافيكالىق بەلگىسى ترانسكريپسياسى «ت» دىبىسىن بىلدىرەتىن ەجەلگى تۇركى ءالىپبيىنىڭ سيمۆولى بولىپ تابىلادى. تەڭگە اينالىمعا رەسمي تۇردە ەنگىزىلگەن سوڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكى جامبىل فيليالىنان ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماقتارىنا تاراتىلعان بولاتىن. بانكنوتتار باسقا قالالار مەن ايماقتارعا بىرنەشە كۇن بۇرىن جەتكىزىلىپ، ۆاليۋتا ەنگىزىلگەن كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق وبلىستارى تولىقتاي دەرلىك بانكنوتتارمەن قامتاماسىز ەتىلدى. وسىلايشا ۆاليۋتا ەنگىزىلگەن كەيىن ەسكى اقشانى ۇلتتىق ۆاليۋتاعا ايىرباستاۋ باستالىپ كەتتى. بەس كۇننىڭ ىشىندە ەلىمىزدە 951 ملرد. رۋبل تەڭگەگە ايىرباستالىپ، كەڭەستىك اقشا اينالىستان الىندى.
قازىرگى كەزدە تەڭگە - تاۋەلسىزدىكتىڭ ەكونوميكالىق نەگىزى، ەگەمەندىكتىڭ سيمۆولى، جاڭا تاريح پەن قازاقستان بولاشاعىنىڭ تولىق بولىگى بولىپ تابىلاتىندىعىن ايتا كەتكەن ءجون. ۇلتتىق ۆاليۋتا: تولەم، جيناقتاۋ جانە اينالىم قۇرالى رەتىندەگى بارلىق مىندەتتەرىن ورىنداي وتىرىپ، تولىققاندى ۇلتتىق اقشا بىرلىگى بولىپ قالىپتاستى. ءبىز ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدىڭ وسىنداي قىسقا مەرزىمدە ورنىعىپ، حالىقارالىق نارىقتا مويىندالعاندىعىمەن ماقتانۋىمىز قاجەت.
ۋ.م.دجولدىبايەۆا ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى
ب.ا.تورەبەكوۆ ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ گەوگرافيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى