InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: 8-گە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى 8-گە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسىمەن تانىستىرۋ
بىلىمدىلىك: 8-گە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسىن مەڭگەرتۋ
دامىتۋشىلىق: تاپسىرمالار ورىنداۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جانە توپپەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن ارتتىرىپ، ماتەماتيكالىق وي – ءورىسىن كەڭەيتۋ
تاربيەلىك: ۇيىمشىلدىققا، تياناقتىلىققا، ۇقىپتىلىققا، جول ەرەجەسىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ادىستەرى: توپتاستىرۋ، ىزدەندىرۋ، ءتۇسىندىرۋ، سالىستىرۋ، سايكەستەندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ، بەكىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بەكەتتەر، پوەزد، سىزبا، كوبەيتۋ مەن ءبولۋ كەستەلەرى، بيلەتتەر

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
م: بالالار، ءقازىر قانداي ساباق؟
و:
م: ماتەماتيكا ساباعىندا «ماتەماتيكا ەلىنە» ساياحاتقا شىقساق قالاي قارايسىڭدار؟
و: شىعايىق
م: جولدا بىزگە كوپتەگەن تاپسىرمالار مەن ەسەپتەر كەزدەسەدى. ال سەندەر ولاردى ورىنداۋعا دايىنسىڭدار ما؟
و: دايىنبىز.
م: جاقسى، ەندەشە ساياحاتقا نەمەن شىعامىز دەپ ويلايسىڭدار؟
و: پوەزبەن
م: تاۋەلسىزدىگىمىزگە 20 جىل تولۋىنا وراي ەلىمىزدىڭ قالالارىن ارالاعان «تاۋەلسىزدىك پوەزدى» بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساياحاتقا باراتىن كولىگىمىز. كولىك ساپارعا دايىن.
- ءبىراق پوەزگە ءمىنۋ ءۇشىن بىزدەرگە نە قاجەت؟
و: بيلەت قاجەت
م: ولاي بولسا، بيلەت الىپ بيلەتتەردە بەرىلگەن ورنەكتەردىڭ ءمانىن تابۋ ارقىلى ءوز ۆاگوندارىمىزعا ورنالاسايىق (ورنەكتەردىڭ ءمانى بويىنشا ۆاگوندارعا ءبولىنىپ وتىرادى)
1-ۆاگون ------------ 2-ۆاگون ----------- 3-ۆاگون ---------- 4-ۆاگون
12: 12= 1 ---------- 2*1=2 ------------ 9: 3 =3 ------------- 4*1=4
6: 6 =1 ------------ 10: 5=2 ------------ 12: 4=3 ------------ 16: 4=4
15: 15=1 --------- 8: 4=2 ------------- 15: 5=3 ------------- 20: 5=4
40: 40=1 --------- 14: 7=2 ----------- 18: 6 =3 ------------- 24: 6=4
5: 5 =1 ----------- 12: 6=2 ------------ 6: 3 =2 -------------- 8: 2=2
4: 4 =1 ------------ 4: 2=2 ------------ 3*1=3 --------------- 28: 7=4
م: جولاۋشى ازاماتتار №34 ورتا مەكتەپتىڭ بەكەتىنەن «تاۋەلسىزدىك پوەزدى» قوزعالعالى تۇر ساق بولىڭىزدار! №34 ورتا مەكتەپ بەكەتىندە بەرىلگەن ولەڭ جولدارىن وقىپ كوڭىل-كۇيلەرىڭىزدى كوتەرىڭىزدەر.
پوەزد ءجۇرىپ كەلەسى بەكەتكە كەلۋ.

جاڭا ساباق
م: بالالار ءبىز 8-گە كوبەيتۋ بەكەتىندە، 8-گە كوبەيتۋ كەستەسىمەن تانىسامىز.
داپتەرىمىزدى اشىپ 8 سيفرىن كوركەم ەتىپ جازايىق. ءبىز بۇرىنعى وتىلگەن سباقتاردان
8*1=8 ---------- 8*4 =32 --------- 8*7=56 ەكەنىن بىلەمىز
8*2 =16 -------- 8*5=40 -------- ال بۇگىن سەندەرمەن
8*3=24 --------- 8*6=48 ---------- 8*8 =؟ بولاتىنىن مەڭگەرەمىز.

8*8 دەگەنىمىز 8ء-دى وزىنە-وزىن 8 رەت قوسۋ دەگەنىمىز. ولاي بولسا 8+8+8+8+8+8+8+8
تەڭدىكتىڭ ەكى جاعى تەڭ وڭ جاعىندا كوبەيتىندى، سول جاعىندا قوسىندى. وتكەن ساباقتا 8 ءدى وزىنە-وزىن 7 رەت قوسقاندا 56 شىقتى. ەندى وعان تاعى 8 بىرلىكتى قوسساق قانشا بولادى؟ 56+8 =64 8 وزىنە-وزىن 8 رەت قوسقاندا 64 بولادى. قوسىلعىشتاردى كوبەيتىندىمەن الماستىرامىز. دەمەك 8*8 =64
8*9= 8+8+8+8+8+8+8+8+8 ول دەگەنىمىز 64+8=72 دەمەك 8*9=72
كوبەيتكىشتەردىڭ ورىن الماستىرىپ 9*8 دەپ جازۋعا دا بولادى. ويتكەنى بۇل كوبەيتۋدىڭ اۋىستىرىمدىلىق قاسيەتى. سونىمەن 8*8 8*9 9*8 8-گە كوبەيتۋ بەكەتىندە 8-گە كوبەيتۋ كەستەسىمەن تانىستىق، ەندى كەلەسى بەكەتكە جىلجىپ كورەلىك. پوەزد قوزعالىپ كەلەسى بەكەتكە كەلەدى.
م: بالالار، بىزدەر 8-گە ءبولۋ بەكەتىنە كەلدىك. بۇل بەكەتتە 8-گە ءبولۋ كەستەسىمەن تانىسامىز. ءبولۋ كوبەيتۋمەن تىكەلەي بايلانىستى. ويتكەنى ءبولۋ كوبەيتۋگە كەرى امال.

64: 8 =8 سەبەبى 8*8=64
72: 8=9 سەبەبى 9*8=72
سونىمەن 64: 8=8 72: 8=9
8-گە ءبولۋ بەكەتىندە ءبىز 8-گە ءبولۋ كەستەسىمەن تانىستىق. پوەزد جۇرگەلى تۇر ساق بولايىق! جولاۋشى ازاماتتار «تاۋەلسىزدىك پوەزدى» 4 بەلگىسىز ساندى تابۋ بەكەتىنە كەلىپ توقتادى.
بەلگىسىز ساندار تابىلدى. بەلگىسىز ساندى تابۋ بەكەتى العىس ايتۋدا. «تاۋەلسىزدىك پوەزدى» ماتەماتيكا الەمىنە ساياحاتتى جالعاستىرۋدا.
پوەزد قوزعالادى كەلەسى بەكەتكە كەلەدى. پوەزد شىعارماشىلىق بەكەتكە كەلىپ توقتادى.
1 – ۆاگونعا --------- 2-ۆاگونعا -------- 3-ۆاگونعا -------- 4-ۆاگونعا
24 =؟*؟ -------------- 12=؟ *؟ --------- 18=؟ *؟ ----------- 48=؟*-------؟
ۆاگوندارعا بەرىلگەن سانداردى ءبىر تاڭبالى ەكى ساننىڭ كوبەيتىندىسى تۇرىندە جازۋ بەرىلەدى.(وقۋشىلار توپپەن جۇمىس جاساۋ ارقىلى بىرنەشە نۇسقاسىن ورىندايدى). ءبىر وقۋشى تاقتاعا جازىپ تۇسىندىرەدى.
پوەزد 1ء-شى جولدان قوزعالعالى تۇر ساق بولىڭىزدار! تاۋەلسىزدىك پوەزدى تەڭسڭزدڭك قۇرۋ بەكەتىنە كەلدى. بۇل بەكەتتە ورنەكتەردەن تۋرا تەڭسىزدىكتەر قۇراستىرۋىمىز كەرەك. (4 ۆاگوننان 4-بالا شىعىپ 4 تۋرا تەڭسىزدىك قۇراستىرادى)
1) 40: 8 6: 2
2) 29+9: 3 > 30: 5
4) 40: 8 <>
پوەزد قوزعالىپ كەلەسى بەكەتكە توقتايدى. پوەزدىمىز سالىستىرۋ بەكەتىنە كەلىپ توقتادى. بۇل بەكەتتە ورنەكتەردى سالىستىرامىز.
7×8*60
40: 5* 4×3
32: 8* 16: 4
ورنەكتەردى ءار توپتان 1 وقۋشى شىعىپ سالىستىرادى.
پوەزد تاعى دا جولعا شىقتى. پوەزدىمىز تىك ءتورتبۇرىش سىزۋ بەكەتىنە كەلدى. بۇل بەكەتتە تىك ءتورتبۇرىش سىزىپ ونىڭ اۋدانىن تابامىز. بۇل تاپسىرمانى ءار وقۋشى ءوز بەتىنشە ورىندايدى. (ءبىرىن-بىرى تەكسەرەدى)
تىك ءتورتبۇرىش
ا=8 سم
ۆ=2سم
S=سم2
ش: S=8 سم*2سم=16 سم2
ج: 16 سم2
پوەزد قالدىقپەن ءبولۋ بەكەتىنە كەلىپ توقتادى. بۇل بەكەتتە قالدىقپەن ءبولۋدى ورىنداپ ونى تەكسەرەمىز.
9: 8=1 ( قالد 1) تەكسەرۋى 1*8+1=9
17: 8=2 (قالد1) تەكسەرۋى 2*8+1=17
11: 8=1(قالد 3) تەكسەرۋى 1*8+3=11
10: 8=1 (قالد 2) تەكسەرۋى 1*8+2=10
پوەزد ەسەپ شىعارۋ بەكەتىنە كەلىپ توقتادى. ەسەپتى وقىتۋ، تالداۋ، شارتىن قۇرۋ، شىعارۋ.
قويبۇلدىرگەن – 8
؟ جيدەك
شيە -؟ 3 ەسە ارتىق
ش: 8*3 =24
24+8=32
ج: 24 شيە، بارلىعى 32 جيدەك بار.
پوەزد سايكەستەندىرۋ بەكەتىنە كەلىپ توقتادى. بۇل بەكەتتە كوبەيتىندىمەن كوبەيتىندىنىڭ ءمانىن سىزبا بويىنشا سىزىپ سايكەستەندىرەمىز.
6*8 = 16
8*5 = 32
8*4 = 9
32: 8 = 40
8*8 = 3
24: 8= 48
72: 8 = 64
2*8 = 4
پوەز № 34 ورتا مەكتەپ بەكەتىنە ورالدى. تاۋەلسىزدىك پوەزدىمەن ماتەماتيكا ەلىنىڭ بەكەتتەرىن ارالاپ تاپسىرمالارىن ورىنداپ ەسەپتەرىن شىعاردىق. ەندى ءار بەكەتتەن العان اسەرلەرىمىزدى جيناقتايىق.
1-بەكەتتەن ىرگە تاسى بەرىك قالانعان ەلدى كوردىك. ولاردان ىرگە تاس اكەلدىك.
2-بەكەتتەن ءتورت قۇبىلاسى تەڭ ەلدى كورىپ، ولاردان ءتورت قابىرعاسىن الدىق
3-بەكەتتەن باسقا ەلدەرمەن تەرەزەسى تەڭ ەلدى كورىپ، ولاردان تەرەزەلەرىن اكەلدىك.
4-بەكەتتەن ەسىگى اشىق قوناقجاي ەلدى كورىپ، ولاردان ەسىك الدىق
5-بەكەتتەن توبەمىز كوككە جەتىپ تەڭ بولدىق، ولاردان ءۇيدىڭ توبەسىن الدىق
6-بەكەتتەن ءتۇتىنى ءتۇزۋ بەرەكەلى ەلدى كوردىك. ولاردان ءتۇتىنىمىزدى شىعاردىق
7-بەكەتتەن جايقالعان جاسىل ەلدى كورىپ، اعاش ەكتىك.
8-بەكەتتە ءبىلىمدى بالالاردى كوردىك.
9-بەكەتتە اسپان اشىق بەيبىتشىلىك ەلدى كوردىك
10-بەكەتتە جارقىراعان كۇندى كوردىك.

سونىمەن ءار بەكەتتەن جيناعان اسەرىمىزدى جيناقتاي وتىرىپ وزىمىزگە ءۇي قۇراستىردىق.
№34 ورتا مەكتەپ بەكەتىندە بەرىلگەن ولەڭ جولدارىن وقىپ وقۋشىلاردى باعالايىق.
ويلانايىق ءبىر مەزەت
باقىلايىق، بايقايىق
ەسەپتەردى شىعارىپ
جاۋاپ بەرگەن بالاعا
كۇن شۋاعىن سىيلايىق! - دەپ وقۋشىلاردى كۇن شۋاقتارى ارقىلى باعالاۋ.
كۇلىمدەگەن كۇن-5
اشۋلانعان كۇن-4
جىلاعان كۇن-3 دەگەن باعا ەكەنىن ايتىپ، ۇيگە تاپسىرما بەرەيىك
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
م: ۇيگە №4، №10 بەرىلىپ، ساباق اياقتالدى.