ابايدىڭ ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعى
كلاسس: 7
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابايدىڭ ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعى.
سىلتەمە: وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاقىرىپقا بايلانىستى قوسىمشا ماتەريالدار.
ماقساتى: اباي وسكەن ورتانىڭ الەۋمەتتىك - ساياسي جاعدايىن ءتۇسىندىرىپ، شىعارماشىلىعىن شولۋ.
- وقۋشىلارعا ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارىنىڭ قىر - سىرىن مەڭگەرتىپ، تەرەڭدەي بويلاتۋ، تەوريالىق نەگىزدەرىن يگەرتۋ
- ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن، وقۋ داعدىسىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ جانە جۇيەلى، شەشەن سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ
- تۋعان جەرىن قادىرلەۋ، حالقىنا قىزمەت ەتۋ، ەل تىرلىگى، ەل بىرلىگى، ۇرپاق كەلەشەگى، ادام جانىنىڭ رۋحاني تازالىعى جايلى ويلارىن جۇيەلەۋ كەلە ادامگەرشىلىك پەن ادامدىق قاسيەتكە تاربيەلەۋ.
ءتيپى: جاڭا ساباقتى يگەرۋ
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، پوەزيا مينۋتى، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، ويقوزعاۋ، تالداۋ، سۋرەتتەۋ، قورعاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ورىس ادەبيەتى، ءان - اۋەز.
كورنەكىلىگى: اقىننىڭ ولەڭدەر جيناعى، بەينەفيلم، قوسىمشا دەرەكتەر، سۋرەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
وقىتۋ ناتيجەسى: تاقىرىپتى مەڭگەرىپ، ءبىلىم قورجىندارىن ۇلى ابايدىڭ شىعارماشىلىعى مەن ناقىل سوزدەرىمەن تولىقتىرۋ.
تىرەك ويلار: «ابايدى تانۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز، قازاق حالقىن تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋى ءتيىس». (نۇرسۇلتان نازاربايەۆ)
ساباقتىڭ مازمۇنى
شاقىرۋ
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- امانداسۋ، نازارلارىن بۇگىنگى ساباققا اۋدارۋ. وقۋشىلاردىڭ ءتيىمدى جۇمىس جاساۋىنا جاعداي جاساۋ.
فلەش - ترەنينگ:
«سالەمدەسۋ» فلەش - ترەنينگتىڭ وتۋىنە ىقپال جاسايدى.
ماقساتى: كلاستا جىلى، مەيىرىمدى اتموسفەرانى ورناتۋ.
وقۋشىلار ورتاعا دوڭگەلەنىپ تۇرىپ، وزدەرىنە ۇنايتىن وقۋشىمەن جۇپتاسىپ، ءمۇعالىمنىڭ جۇرگىزۋىمەن ءتۇرلى ەلدەردىڭ امانداسۋىن وتكىزەدى.
ءۇندى ەلى - قوس قولىن ماڭدايىنا جاقىنداتىپ، ءيىلىپ سالەمدەسەدى.
تايۆان - ءبىر - ءبىرىنىڭ مۇرىنىن ۋقالاپ امانداسادى.
قازاقتار - ءتوس قاعىسىپ امانداسادى.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ديالوگتىك وقىتۋ.«كىم جىلدام؟» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ءومىر سۇرگەن جىلدارى؟ (1804 - 1846)
2. ماحامبەتتىڭ تۋعان جەرى؟ (ورال وبلىسى، نارىنداعى بەكەتاي مەكەنى)
3. قانداي تىلدەردى جەتىك بىلگەن؟ (اراب، ورىسشا)
4. ماحامبەت قاي حاننىڭ تۇسىندا ءومىر ءسۇردى؟ (جاڭگىر حان)
5. ماحامبەتتىڭ جان دوسى، اقىلشىسى. (يساتاي تايمانوۆ)
6. ماحامبەتتىڭ ولەڭدەرىن اتا؟ («تارلانىم»، «يساتاي ءسوزى»، «يساتاي دەگەن اعام بار»).
7. يساتاي باستاعان قانداي كوتەرىلىس؟ (شارۋالار كوتەرىلىسى)
وقۋشىلار بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتايدى. سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ۇپاي جينايدى.
III. نەگىزگى ءبولىم.
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە.
ادالدىقتى كوزدەسەڭ،
جاتتاپ وقى كوڭىلگە!»
- دەپ سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ ايتقانداي، ابايدىڭ ءار ءسوزىن تەرەڭ بويعا ءسىڭىرىپ، ۇنىلە وتىرىپ سەزىنە - تەك ادەبيەت ايدىنىندا جۇرگەندەردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار نۇرىن، سىرىن كورە بىلەر، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر ازاماتتىڭ پارىزى. ەندەشە، بالالار، ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن وتكەن شىعارمالاردى عانا ەمەس، كورگەن - بىلگەندەرىمىزدى ويعا ءتۇيىپ، ەسكە ءتۇسىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدى ىزدەنۋشىلىك ساباق رەتىندە باستايمىز. «ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟» توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاسايمىز.
اباي ولەڭدەرى شابىتتانعان سەزىمنەن تۋعان ادام جانىن تەبىرەنتەدى. اباي ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان ابايعا ارنالعان سلايدتاردى تاماشالايدى.
«توپتاستىرۋ» ستراتەگياسى.
ءار توپ «ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟» توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاسايمىز.
ۇلى اقىن
اۋدارماشى
فيلوسوف،
كۇيشى،
سازگەر
ەلباسقارۋشى
جاڭا جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى
«ەسسە»جازۋ
«مەن ابايدى قانشالىقتى ءبىلدىم» ەسسە جازۋ. توپ ىشىندە وتە جاقسى، مازمۇندى جازىلعان جۇمىستى كلاسس نازارىنا ۇسىنادى.
سەرگىتۋ ءبولىمى:«جەلسىز تۇندە - جارىق اي» ءانىن مانەرلەپ ايتىپ، اۋەنگە سالىپ ايتادى.
ءىV. باعالاۋ. قورىتىندى.
توپتىڭ كوشباسشىلارى توپ مۇشەلەرىنىڭ جۇمىس جاساۋ دەڭگەيىنە توقتالادى.
«ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك» ستيكەردى جابىستىرۋ.
ناتيجەلى جۇمىسقا «ءۇش شاپالاق»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابايدىڭ ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعى.
سىلتەمە: وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاقىرىپقا بايلانىستى قوسىمشا ماتەريالدار.
ماقساتى: اباي وسكەن ورتانىڭ الەۋمەتتىك - ساياسي جاعدايىن ءتۇسىندىرىپ، شىعارماشىلىعىن شولۋ.
- وقۋشىلارعا ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارىنىڭ قىر - سىرىن مەڭگەرتىپ، تەرەڭدەي بويلاتۋ، تەوريالىق نەگىزدەرىن يگەرتۋ
- ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن، وقۋ داعدىسىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ جانە جۇيەلى، شەشەن سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ
- تۋعان جەرىن قادىرلەۋ، حالقىنا قىزمەت ەتۋ، ەل تىرلىگى، ەل بىرلىگى، ۇرپاق كەلەشەگى، ادام جانىنىڭ رۋحاني تازالىعى جايلى ويلارىن جۇيەلەۋ كەلە ادامگەرشىلىك پەن ادامدىق قاسيەتكە تاربيەلەۋ.
ءتيپى: جاڭا ساباقتى يگەرۋ
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، پوەزيا مينۋتى، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، ويقوزعاۋ، تالداۋ، سۋرەتتەۋ، قورعاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ورىس ادەبيەتى، ءان - اۋەز.
كورنەكىلىگى: اقىننىڭ ولەڭدەر جيناعى، بەينەفيلم، قوسىمشا دەرەكتەر، سۋرەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
وقىتۋ ناتيجەسى: تاقىرىپتى مەڭگەرىپ، ءبىلىم قورجىندارىن ۇلى ابايدىڭ شىعارماشىلىعى مەن ناقىل سوزدەرىمەن تولىقتىرۋ.
تىرەك ويلار: «ابايدى تانۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز، قازاق حالقىن تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋى ءتيىس». (نۇرسۇلتان نازاربايەۆ)
ساباقتىڭ مازمۇنى
شاقىرۋ
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- امانداسۋ، نازارلارىن بۇگىنگى ساباققا اۋدارۋ. وقۋشىلاردىڭ ءتيىمدى جۇمىس جاساۋىنا جاعداي جاساۋ.
فلەش - ترەنينگ:
«سالەمدەسۋ» فلەش - ترەنينگتىڭ وتۋىنە ىقپال جاسايدى.
ماقساتى: كلاستا جىلى، مەيىرىمدى اتموسفەرانى ورناتۋ.
وقۋشىلار ورتاعا دوڭگەلەنىپ تۇرىپ، وزدەرىنە ۇنايتىن وقۋشىمەن جۇپتاسىپ، ءمۇعالىمنىڭ جۇرگىزۋىمەن ءتۇرلى ەلدەردىڭ امانداسۋىن وتكىزەدى.
ءۇندى ەلى - قوس قولىن ماڭدايىنا جاقىنداتىپ، ءيىلىپ سالەمدەسەدى.
تايۆان - ءبىر - ءبىرىنىڭ مۇرىنىن ۋقالاپ امانداسادى.
قازاقتار - ءتوس قاعىسىپ امانداسادى.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ديالوگتىك وقىتۋ.«كىم جىلدام؟» ويىنى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلىنىڭ ءومىر سۇرگەن جىلدارى؟ (1804 - 1846)
2. ماحامبەتتىڭ تۋعان جەرى؟ (ورال وبلىسى، نارىنداعى بەكەتاي مەكەنى)
3. قانداي تىلدەردى جەتىك بىلگەن؟ (اراب، ورىسشا)
4. ماحامبەت قاي حاننىڭ تۇسىندا ءومىر ءسۇردى؟ (جاڭگىر حان)
5. ماحامبەتتىڭ جان دوسى، اقىلشىسى. (يساتاي تايمانوۆ)
6. ماحامبەتتىڭ ولەڭدەرىن اتا؟ («تارلانىم»، «يساتاي ءسوزى»، «يساتاي دەگەن اعام بار»).
7. يساتاي باستاعان قانداي كوتەرىلىس؟ (شارۋالار كوتەرىلىسى)
وقۋشىلار بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتايدى. سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ۇپاي جينايدى.
III. نەگىزگى ءبولىم.
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە.
ادالدىقتى كوزدەسەڭ،
جاتتاپ وقى كوڭىلگە!»
- دەپ سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ ايتقانداي، ابايدىڭ ءار ءسوزىن تەرەڭ بويعا ءسىڭىرىپ، ۇنىلە وتىرىپ سەزىنە - تەك ادەبيەت ايدىنىندا جۇرگەندەردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار نۇرىن، سىرىن كورە بىلەر، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر ازاماتتىڭ پارىزى. ەندەشە، بالالار، ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن وتكەن شىعارمالاردى عانا ەمەس، كورگەن - بىلگەندەرىمىزدى ويعا ءتۇيىپ، ەسكە ءتۇسىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدى ىزدەنۋشىلىك ساباق رەتىندە باستايمىز. «ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟» توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاسايمىز.
اباي ولەڭدەرى شابىتتانعان سەزىمنەن تۋعان ادام جانىن تەبىرەنتەدى. اباي ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان ابايعا ارنالعان سلايدتاردى تاماشالايدى.
«توپتاستىرۋ» ستراتەگياسى.
ءار توپ «ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟» توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاسايمىز.
ۇلى اقىن
اۋدارماشى
فيلوسوف،
كۇيشى،
سازگەر
ەلباسقارۋشى
جاڭا جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى
«ەسسە»جازۋ
«مەن ابايدى قانشالىقتى ءبىلدىم» ەسسە جازۋ. توپ ىشىندە وتە جاقسى، مازمۇندى جازىلعان جۇمىستى كلاسس نازارىنا ۇسىنادى.
سەرگىتۋ ءبولىمى:«جەلسىز تۇندە - جارىق اي» ءانىن مانەرلەپ ايتىپ، اۋەنگە سالىپ ايتادى.
ءىV. باعالاۋ. قورىتىندى.
توپتىڭ كوشباسشىلارى توپ مۇشەلەرىنىڭ جۇمىس جاساۋ دەڭگەيىنە توقتالادى.
«ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك» ستيكەردى جابىستىرۋ.
ناتيجەلى جۇمىسقا «ءۇش شاپالاق»
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: “دۇرىس تاماقتانۋ - دەنساۋلىق كەپىلى” (پرەزەنتاسيا)
