ابايدىڭ قارا سوزدەرى
سىنىبى: 9
قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابايدىڭ قاراسوزدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك. ءقاراسوز تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ، اباي قاراسوزدەرىنىڭ سيپاتىنا توقتالۋ، تاقىرىپتىق جاعىنان تالداۋ، وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن، ماعىناسىن اشۋ؛
2. دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ومىرلىك كوزقاراسىن، سىني
ويلاۋ، بايلانىستىرا سويلەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
3. تاربيەلىك. اباي قاراسوزدەرىنىڭ تاربيەلىك مانىنە نازار اۋدارتۋ،
ادامگەرشىلىكتى، ىزگىلىكتى دارىپتەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنىس ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: پروبلەمالىق ىزدەنىس، تالداۋ، ويىن، توپپەن جۇمىس، مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ ادىستەرى
كورنەكىلىگى: ابايدىڭ قاراسوزدەرى، سلايد
ءپانارالىق بايلانىس: ءوزىن - ءوزى تانۋ، ابايتانۋ، ومىرمەن بايلانىس
ساباقتىڭ بارىسى.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ. ساباققا نازار اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
ۇيگە ا. قۇنانبايەۆتىڭ «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭى جاتقا مانەرلەپ وقۋعا بەرىلگەن.
3. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ كەزەڭى.
ا) «سەن - ماعان، مەن - ساعان» ويىنى. توپتار ءبىر - بىرىنە وتكەن تاقىرىپ بويىنشا سۇراق قويادى.
ءا) «بوشكەدەن شىققان باس قاتىرعىلار»
ابايدىڭ قازاق ادەبيەتىندەگى ورنى تۋرالى عالىمداردىڭ قانداي پىكىرىن بىلەسىڭدەر؟
ابايدىڭ ءان ولەڭدەرىن اتاڭدار.
رەاليستىك سيپاتتاعى شىعارمالارىنا قانداي ولەڭدەرى جاتادى؟
ابايدىڭ العاشقى ولەڭى قانداي؟
ماحاببات ليريكاسىنا جاتاتىن شىعارمالارىن اتاڭدار.
اقىننىڭ «مەن جازبايمىن ولەڭدى ەرمەك ءۇشىن» دەۋىنىڭ ءمانى نەدە؟
اقىن ولەڭدەرىنىڭ ومىرشەڭدىگى تۋرالى ايت.
4. جاڭا ساباققا دايارلىق كەزەڭى.
كۇن رەتىن، ساباق تاقىرىبىن حابارلاۋ. ابايدىڭ شىعارمالارىن توپتاستىرۋ ارقىلى ونىڭ قاراسوزدەرىن ارنايى ءبولىپ الىپ قاراستىرۋ ماقسات ەتىپ قويىلادى.
جاڭا ساباق.
ا) ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
ءقاراسوز تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ.
ءقاراسوز (پروزا) – كوركەم ادەبيەتتىڭ ۇلكەن ءبىر سالاسى. ولەڭ سوزدەن ءبىر ايىرماشىلىعى – وندا ءسوز ىرعاعى ەركىن، ولەڭدەگىدەي قانداي دا ءبىر بەلگىلى ولشەمدەر بولمايدى. قاراسوزدەر ساياسات، پۋبليسيستيكا، فيلوسوفيا تۇرعىسىندا جازىلا بەرەدى. قارا سوزبەن جازىلعان كوركەم شىعارمادا ءومىر قۇبىلىستارىن، ءار ءتۇرلى ۋاقيعالاردى بايانداۋ ءتاسىلى ايرىقشا بولادى.
ال مۇحتار اۋەزوۆ ءقاراسوز تۋرالى: «جالپى العاندا ابايدىڭ ءقاراسوز دەيتىن مۇرالارى كوركەم پروزانىڭ وزىنەن بولەك، ءبىر الۋانى بولىپ قالىپتاسادى. بۇلار سيۋجەتتى شىعارمالار ەمەس. ستيل، مازمۇن جاعىنان العاندا وسى شىعارمالار ابايدىڭ ءوزى تاپقان، ءبىر الۋانى كوركەم ءسوز ءتۇرى. كەيدە بۇلار سىنشىلدىق، ويشىلدىق جانە كوبىنشە ادامگەرشىلىك، مورال ماسەلەلەرىنە ارنالعان وسيەت، تولعاۋ ءتارىزدى» [م. اۋەزوۆ. 20 تومدىق شىعارمالار جيناعى 20 - ت.، 218 - 219] دەپ پىكىر ايتقان. دەمەك، ابايدىڭ قاراسوزدەرىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى – ولار ناقىل، وسيەت تۇرىندە كەلەدى.
ءا) ابايدىڭ قاراسوزدەرى.
ابايدىڭ تولىق جيناعىندا 1890 - 1898 جىلدار ارالىعىندا جازىلعان شىعارمالارى «ءقاراسوز» دەپ اتالادى. ابايدىڭ قاراسوزدەرى – فيلوسوفيالىق شىعارماسى. جالپى سانى - 45. بۇعان «بىرەر ءسوز قازاقتىڭ ءتۇبى قايدان شىققاندىعى تۋرالى» دەگەن تاريحي ماقالاسى دا قوسىلادى.
اباي ءقاراسوز جازۋداعى ماقساتىن ءوزىنىڭ 1 - سوزىندە بىلاي دەپ بەرەدى:
«... اقىرى ويلادىم: وسى ويىما كەلگەن نارسەلەردى قاعازعا جازا بەرەيىن، اق قاعاز بەن قارا سيانى ەرمەك قىلايىن، كىمدە - كىم ىشىنەن كەرەكتى ءسوز تاپسا، جازىپ السىن، يا وقىسىن، كەرەگى جوق دەسە، ءوز ءسوزىم وزىمدىكى دەدىم دە، اقىرى وسىعان بايلادىم، ەندى مۇنان باسقا ەشبىر جۇمىسىم جوق». بۇل - ەل قامىن ويلاعان ۇلى ويشىلدىڭ ءومىر، قوعام، تىرشىلىك، ادامدار اراسىنداعى قارىم - قاتىناس جونىندەگى كوزقاراسىنىڭ جيىنتىعى، فيلوسوفيالىق وي توپشىلاۋى ەدى.
1956 جىلى ابايدىڭ قاراسوزدەرىن العاش جەكە زەرتتەۋ وبەكتىسى رەتىندە قاراستىرىپ، ونى ءحىح عاسىرداعى جازبا ادەبيەتتە ۇلكەن ورنى بار پروزالىق شىعارما دەپ باعالاعان – ح. سۇيىنىشالييەۆ. بۇدان بولەك س. مۇقانوۆ، ق. بەيسەنبييەۆ، ت. ءالىمقۇلوۆتاردىڭ زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى بار. ۇلى اقىننىڭ بۇل فيلوسوفيالىق مۇرالارىن شەت تىلدەرىنە اۋدارعان ع. مۇقانوۆ، س. سانبايەۆ. 1933 جىلى م. اۋەزوۆ قاراسوزدەردىڭ ماعىناسىنا قاراي وزىنشە جۇيەلەپ ورنالاستىرعان.
ماتىنمەن جۇمىس. توپتارعا ابايدىڭ قاراسوزدەرىن ءبولىپ وقىتۋ.
1 - توپ تاپسىرماسى: اباي قاراسوزدەرىنەن قانداي ەرەكشەلىكتەردى بايقادىڭ؟
تۇجىرىم جاساۋ.
سويلەمدەرى قىسقا، ماعىناسى تەرەڭ؛
وقۋشىعا وي سالارلىق، عيبرات بەرۋدى كوزدەي قۇرىلعان؛
قاراسوزدەرىنىڭ كوپشىلىگىندە فيلوسوفيالىق سۇراۋ بەرىپ، سول سۇراۋعا ءوزى جاۋاپ بەرۋگە تىرىسادى؛
كەيبىر قاراسوزدەرى وزىمەن - ءوزى كەڭەسۋ، وي - پىكىر ءبىلدىرۋ ۇلگىسىندە قۇرىلادى. بۇل – باتىس، ورىس ويشىلدارىنىڭ كوپ قولدانعان ءادىسى. عىلىم، كوركەمونەر، ەتيكا ماسەلەلەرى تۋرالى ءوز كوزقاراستارىن بىلدىرۋدە ولار وسى ءادىستى كەڭىنەن پايدالانعان.
2 - توپ تاپسىرماسى: اباي قاراسوزدەرىنىڭ تاقىرىپتارى قانداي؟
قاراسوزدەرىن وقۋ، تاقىرىبىنا قاراي توپتاستىرۋ.
ءومىرباياندىق: 1 - ءسوز.
حالىقتاردى سالىستىرۋ: 2 - ءسوز.
قازاق ساحاراسىن بيلەيتىن اكىم، تەرگەۋشى، سوتتار جايىندا: 3 - ءسوز.
كۇلكى تۋرالى ويلاعان ويى، سىنى. 4 - ءسوز.
قازاقتىڭ ماقال - ماتەلدەرى تۋرالى: 5 - ءسوز، 29، 24 - ءسوز.
ەل مىنەزىن سۋرەتتەۋ: 6، 8، 9، 10، 14، 19، 21، 22، 23، 26، 29، 30، 33، 39، 40، 41، 42، 43 - سوزدەر.
جاس بالانىڭ پسيحولوگياسىن ەسكە الىپ تالداعان ءسوز: 7 - ءسوز.
ءبىلىم، عىلىم، ونەر تۋرالى: 18، 25، 31، 32 - سوزدەر.
ءدىن، مورال، تاربيە جايىنداعى ويلار: 12، 13، 16، 27، 28، 35، 36، 38، 45.
ادامگەرشىلىك، ار - ۇيات ماسەلەلەرى: 11، 15، 17، 18 - ءسوز.
ءومىر تۋرالى تولعانىستارى: 20 - ءسوز، 34 - ءسوز
ناقىل سوزدەردەن عانا تۇراتىن ءقاراسوزى: 37
3 - توپ تاپسىرماسى: بەرىلگەن قاراسوزدەردىڭ ءتۇيىنىن تاۋىپ وقىڭدار.
ۇلگى: 18 - سوزىندە وزەكتى وي مىنا سويلەمدەر ارقىلى بەرىلگەن:
«... تەگىندە ادام بالاسى، ادام بالاسىنان اقىل، عىلىم، ار، مىنەز دەگەن نارسەلەرمەن وزباق. ونان باسقا نارسەلەرمەن وزدىم عوي دەمەكتىڭ ءبارى دە - اقىماقتىق».
داپتەرمەن جۇمىس.
ابايدىڭ تەك افوريزمنەن تۇراتىن 37 - ءسوزىن داپتەرگە ءتۇسىرۋ، ماعىناسىن اۋىزشا ءتۇسىندىرۋ.
ومىرمەن بايلانىس.
1. بەرىلگەن ناقىل ءسوزدى قانداي ماقال - ماتەلمەن بايلانىستىرا ايتا الاسىڭ؟
2. وسى ناقىلعا دەگەن ومىرلىك كوزقاراسىڭ قانداي؟
«ءوزىڭ ءۇشىن ەڭبەك ەتسەڭ، ءوزى ءۇشىن وتتاعان حايۋاننىڭ ءبىرى بولاسىڭ، ادامشىلىقتىڭ قارىزى ءۇشىن ەڭبەك قىلساڭ، اللانىڭ سۇيگەن ق ۇلىنىڭ ءبىرى بولاسىڭ».
«ادامنىڭ ادامشىلىعى ءىستى باستاعاندىعىنان بىلىنەدى، قالايشا بىتىرگەندىگىنەن ەمەس».
«قايراتسىز اشۋ - تۇل، تۇرلاۋسىز عاشىق - تۇل، شاكىرتسىز عالىم – تۇل».
5. ءبىلىمدى بەكىتۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى ارقىلى بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلايمىن.
1. ابايدىڭ ءقاراسوز جازۋداعى ماقساتى نە؟
2. ءقاراسوز دەگەن نە؟
3. ابايدىڭ قاراسوزدەرىنىڭ تاقىرىپتارى؟
4. قاراسوزدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدار.
5. ابايدىڭ قاراسوزدەرىن زەرتتەگەن، شەت تىلدەرىنە اۋدارعان كىمدەر؟
6. قانداي ناقىل سوزدەرىن بىلەسىڭ؟
7. اباي قاراسوزدەرىن قاي جىلدار ارالىعىندا جازعان؟
8. اباي قاراسوزدەرىنەن قانداي تالىمدىك وي ءتۇيدىڭ؟
6. ءبىلىمدى باعالاۋ.
باعالاۋ بەلگىشەلەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءوزىن - ءوزى باعالاۋى.
7. ءۇي تاپسىرماسى.
ابايدىڭ 25 - ءسوزىن جاتقا وقۋ.
قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابايدىڭ قاراسوزدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك. ءقاراسوز تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ، اباي قاراسوزدەرىنىڭ سيپاتىنا توقتالۋ، تاقىرىپتىق جاعىنان تالداۋ، وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن، ماعىناسىن اشۋ؛
2. دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ومىرلىك كوزقاراسىن، سىني
ويلاۋ، بايلانىستىرا سويلەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
3. تاربيەلىك. اباي قاراسوزدەرىنىڭ تاربيەلىك مانىنە نازار اۋدارتۋ،
ادامگەرشىلىكتى، ىزگىلىكتى دارىپتەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنىس ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: پروبلەمالىق ىزدەنىس، تالداۋ، ويىن، توپپەن جۇمىس، مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ ادىستەرى
كورنەكىلىگى: ابايدىڭ قاراسوزدەرى، سلايد
ءپانارالىق بايلانىس: ءوزىن - ءوزى تانۋ، ابايتانۋ، ومىرمەن بايلانىس
ساباقتىڭ بارىسى.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ. ساباققا نازار اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى.
ۇيگە ا. قۇنانبايەۆتىڭ «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭى جاتقا مانەرلەپ وقۋعا بەرىلگەن.
3. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ كەزەڭى.
ا) «سەن - ماعان، مەن - ساعان» ويىنى. توپتار ءبىر - بىرىنە وتكەن تاقىرىپ بويىنشا سۇراق قويادى.
ءا) «بوشكەدەن شىققان باس قاتىرعىلار»
ابايدىڭ قازاق ادەبيەتىندەگى ورنى تۋرالى عالىمداردىڭ قانداي پىكىرىن بىلەسىڭدەر؟
ابايدىڭ ءان ولەڭدەرىن اتاڭدار.
رەاليستىك سيپاتتاعى شىعارمالارىنا قانداي ولەڭدەرى جاتادى؟
ابايدىڭ العاشقى ولەڭى قانداي؟
ماحاببات ليريكاسىنا جاتاتىن شىعارمالارىن اتاڭدار.
اقىننىڭ «مەن جازبايمىن ولەڭدى ەرمەك ءۇشىن» دەۋىنىڭ ءمانى نەدە؟
اقىن ولەڭدەرىنىڭ ومىرشەڭدىگى تۋرالى ايت.
4. جاڭا ساباققا دايارلىق كەزەڭى.
كۇن رەتىن، ساباق تاقىرىبىن حابارلاۋ. ابايدىڭ شىعارمالارىن توپتاستىرۋ ارقىلى ونىڭ قاراسوزدەرىن ارنايى ءبولىپ الىپ قاراستىرۋ ماقسات ەتىپ قويىلادى.
جاڭا ساباق.
ا) ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى.
ءقاراسوز تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ.
ءقاراسوز (پروزا) – كوركەم ادەبيەتتىڭ ۇلكەن ءبىر سالاسى. ولەڭ سوزدەن ءبىر ايىرماشىلىعى – وندا ءسوز ىرعاعى ەركىن، ولەڭدەگىدەي قانداي دا ءبىر بەلگىلى ولشەمدەر بولمايدى. قاراسوزدەر ساياسات، پۋبليسيستيكا، فيلوسوفيا تۇرعىسىندا جازىلا بەرەدى. قارا سوزبەن جازىلعان كوركەم شىعارمادا ءومىر قۇبىلىستارىن، ءار ءتۇرلى ۋاقيعالاردى بايانداۋ ءتاسىلى ايرىقشا بولادى.
ال مۇحتار اۋەزوۆ ءقاراسوز تۋرالى: «جالپى العاندا ابايدىڭ ءقاراسوز دەيتىن مۇرالارى كوركەم پروزانىڭ وزىنەن بولەك، ءبىر الۋانى بولىپ قالىپتاسادى. بۇلار سيۋجەتتى شىعارمالار ەمەس. ستيل، مازمۇن جاعىنان العاندا وسى شىعارمالار ابايدىڭ ءوزى تاپقان، ءبىر الۋانى كوركەم ءسوز ءتۇرى. كەيدە بۇلار سىنشىلدىق، ويشىلدىق جانە كوبىنشە ادامگەرشىلىك، مورال ماسەلەلەرىنە ارنالعان وسيەت، تولعاۋ ءتارىزدى» [م. اۋەزوۆ. 20 تومدىق شىعارمالار جيناعى 20 - ت.، 218 - 219] دەپ پىكىر ايتقان. دەمەك، ابايدىڭ قاراسوزدەرىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى – ولار ناقىل، وسيەت تۇرىندە كەلەدى.
ءا) ابايدىڭ قاراسوزدەرى.
ابايدىڭ تولىق جيناعىندا 1890 - 1898 جىلدار ارالىعىندا جازىلعان شىعارمالارى «ءقاراسوز» دەپ اتالادى. ابايدىڭ قاراسوزدەرى – فيلوسوفيالىق شىعارماسى. جالپى سانى - 45. بۇعان «بىرەر ءسوز قازاقتىڭ ءتۇبى قايدان شىققاندىعى تۋرالى» دەگەن تاريحي ماقالاسى دا قوسىلادى.
اباي ءقاراسوز جازۋداعى ماقساتىن ءوزىنىڭ 1 - سوزىندە بىلاي دەپ بەرەدى:
«... اقىرى ويلادىم: وسى ويىما كەلگەن نارسەلەردى قاعازعا جازا بەرەيىن، اق قاعاز بەن قارا سيانى ەرمەك قىلايىن، كىمدە - كىم ىشىنەن كەرەكتى ءسوز تاپسا، جازىپ السىن، يا وقىسىن، كەرەگى جوق دەسە، ءوز ءسوزىم وزىمدىكى دەدىم دە، اقىرى وسىعان بايلادىم، ەندى مۇنان باسقا ەشبىر جۇمىسىم جوق». بۇل - ەل قامىن ويلاعان ۇلى ويشىلدىڭ ءومىر، قوعام، تىرشىلىك، ادامدار اراسىنداعى قارىم - قاتىناس جونىندەگى كوزقاراسىنىڭ جيىنتىعى، فيلوسوفيالىق وي توپشىلاۋى ەدى.
1956 جىلى ابايدىڭ قاراسوزدەرىن العاش جەكە زەرتتەۋ وبەكتىسى رەتىندە قاراستىرىپ، ونى ءحىح عاسىرداعى جازبا ادەبيەتتە ۇلكەن ورنى بار پروزالىق شىعارما دەپ باعالاعان – ح. سۇيىنىشالييەۆ. بۇدان بولەك س. مۇقانوۆ، ق. بەيسەنبييەۆ، ت. ءالىمقۇلوۆتاردىڭ زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى بار. ۇلى اقىننىڭ بۇل فيلوسوفيالىق مۇرالارىن شەت تىلدەرىنە اۋدارعان ع. مۇقانوۆ، س. سانبايەۆ. 1933 جىلى م. اۋەزوۆ قاراسوزدەردىڭ ماعىناسىنا قاراي وزىنشە جۇيەلەپ ورنالاستىرعان.
ماتىنمەن جۇمىس. توپتارعا ابايدىڭ قاراسوزدەرىن ءبولىپ وقىتۋ.
1 - توپ تاپسىرماسى: اباي قاراسوزدەرىنەن قانداي ەرەكشەلىكتەردى بايقادىڭ؟
تۇجىرىم جاساۋ.
سويلەمدەرى قىسقا، ماعىناسى تەرەڭ؛
وقۋشىعا وي سالارلىق، عيبرات بەرۋدى كوزدەي قۇرىلعان؛
قاراسوزدەرىنىڭ كوپشىلىگىندە فيلوسوفيالىق سۇراۋ بەرىپ، سول سۇراۋعا ءوزى جاۋاپ بەرۋگە تىرىسادى؛
كەيبىر قاراسوزدەرى وزىمەن - ءوزى كەڭەسۋ، وي - پىكىر ءبىلدىرۋ ۇلگىسىندە قۇرىلادى. بۇل – باتىس، ورىس ويشىلدارىنىڭ كوپ قولدانعان ءادىسى. عىلىم، كوركەمونەر، ەتيكا ماسەلەلەرى تۋرالى ءوز كوزقاراستارىن بىلدىرۋدە ولار وسى ءادىستى كەڭىنەن پايدالانعان.
2 - توپ تاپسىرماسى: اباي قاراسوزدەرىنىڭ تاقىرىپتارى قانداي؟
قاراسوزدەرىن وقۋ، تاقىرىبىنا قاراي توپتاستىرۋ.
ءومىرباياندىق: 1 - ءسوز.
حالىقتاردى سالىستىرۋ: 2 - ءسوز.
قازاق ساحاراسىن بيلەيتىن اكىم، تەرگەۋشى، سوتتار جايىندا: 3 - ءسوز.
كۇلكى تۋرالى ويلاعان ويى، سىنى. 4 - ءسوز.
قازاقتىڭ ماقال - ماتەلدەرى تۋرالى: 5 - ءسوز، 29، 24 - ءسوز.
ەل مىنەزىن سۋرەتتەۋ: 6، 8، 9، 10، 14، 19، 21، 22، 23، 26، 29، 30، 33، 39، 40، 41، 42، 43 - سوزدەر.
جاس بالانىڭ پسيحولوگياسىن ەسكە الىپ تالداعان ءسوز: 7 - ءسوز.
ءبىلىم، عىلىم، ونەر تۋرالى: 18، 25، 31، 32 - سوزدەر.
ءدىن، مورال، تاربيە جايىنداعى ويلار: 12، 13، 16، 27، 28، 35، 36، 38، 45.
ادامگەرشىلىك، ار - ۇيات ماسەلەلەرى: 11، 15، 17، 18 - ءسوز.
ءومىر تۋرالى تولعانىستارى: 20 - ءسوز، 34 - ءسوز
ناقىل سوزدەردەن عانا تۇراتىن ءقاراسوزى: 37
3 - توپ تاپسىرماسى: بەرىلگەن قاراسوزدەردىڭ ءتۇيىنىن تاۋىپ وقىڭدار.
ۇلگى: 18 - سوزىندە وزەكتى وي مىنا سويلەمدەر ارقىلى بەرىلگەن:
«... تەگىندە ادام بالاسى، ادام بالاسىنان اقىل، عىلىم، ار، مىنەز دەگەن نارسەلەرمەن وزباق. ونان باسقا نارسەلەرمەن وزدىم عوي دەمەكتىڭ ءبارى دە - اقىماقتىق».
داپتەرمەن جۇمىس.
ابايدىڭ تەك افوريزمنەن تۇراتىن 37 - ءسوزىن داپتەرگە ءتۇسىرۋ، ماعىناسىن اۋىزشا ءتۇسىندىرۋ.
ومىرمەن بايلانىس.
1. بەرىلگەن ناقىل ءسوزدى قانداي ماقال - ماتەلمەن بايلانىستىرا ايتا الاسىڭ؟
2. وسى ناقىلعا دەگەن ومىرلىك كوزقاراسىڭ قانداي؟
«ءوزىڭ ءۇشىن ەڭبەك ەتسەڭ، ءوزى ءۇشىن وتتاعان حايۋاننىڭ ءبىرى بولاسىڭ، ادامشىلىقتىڭ قارىزى ءۇشىن ەڭبەك قىلساڭ، اللانىڭ سۇيگەن ق ۇلىنىڭ ءبىرى بولاسىڭ».
«ادامنىڭ ادامشىلىعى ءىستى باستاعاندىعىنان بىلىنەدى، قالايشا بىتىرگەندىگىنەن ەمەس».
«قايراتسىز اشۋ - تۇل، تۇرلاۋسىز عاشىق - تۇل، شاكىرتسىز عالىم – تۇل».
5. ءبىلىمدى بەكىتۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى ارقىلى بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلايمىن.
1. ابايدىڭ ءقاراسوز جازۋداعى ماقساتى نە؟
2. ءقاراسوز دەگەن نە؟
3. ابايدىڭ قاراسوزدەرىنىڭ تاقىرىپتارى؟
4. قاراسوزدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدار.
5. ابايدىڭ قاراسوزدەرىن زەرتتەگەن، شەت تىلدەرىنە اۋدارعان كىمدەر؟
6. قانداي ناقىل سوزدەرىن بىلەسىڭ؟
7. اباي قاراسوزدەرىن قاي جىلدار ارالىعىندا جازعان؟
8. اباي قاراسوزدەرىنەن قانداي تالىمدىك وي ءتۇيدىڭ؟
6. ءبىلىمدى باعالاۋ.
باعالاۋ بەلگىشەلەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءوزىن - ءوزى باعالاۋى.
7. ءۇي تاپسىرماسى.
ابايدىڭ 25 - ءسوزىن جاتقا وقۋ.
You Might Also Like
