- 11 مام. 2023 00:00
- 234
ابىلايدىڭ سوڭىنا ەرگەن باتىرلارىن سىناۋى (ءىىى نۇسقا)
ابىلاي حان بولىپ تۇرعاندا بىرنەشە باتىرلارىمەن جولعا شىعىپتى. سونىڭ ىشىندە ابىلايمەن تەتەلەس ورازدىڭ نەمەرەسى ساپاق بىرگە شىعىپتى (ورازدان — قوجاگەلدى، قوجاگەلدىدەن — ساپاق).
ساپاق جۇرگەن جەرىندە:
— مەنىڭ ۇلى اتام ابىلايعا جولداس بولىپ تۇركىستاننان كەلگەن. مەن دە اتامنىڭ جولىن قۋىپ حاننىڭ جورىعىنا ەرىپ ءجۇرمىن، — دەيدى ەكەن.
وعان جۇرت:
— وراز ابىلايدى ەلىنەن، جۇرتىنان بەزىپ، قيىن جەردە جانىن قيىپ جولداس بولعان ەكەن. سەن اتاڭنىڭ جولىن قۋا الاسىڭ با؟ — دەسە، ساپاق ماقتانىپ:
— نەگە بولمايىن، بولام، — دەيدى ەكەن. كوپشىلىك «وسىنى ءبىر سىنايىق» دەپ ءجۇرىپتى.
ءبىر كۇنى قونالقى جەردە قاتتى جاۋىن بولىپ، اس پىسىرەتىن وتىن بولماي تارىعىپتى. سوندا بىرەۋلەر:
— مىنا جەردە مولا بار، سونىڭ اعاشىن الايىق، — دەپتى، — قاراڭعى تۇندە مولانىڭ اعاشىن كىم بۇزادى، وعان ەرلىك ەتىپ كىم بارادى، مىنا
ساپاق بولماسا، — دەپتى.
ساپاق:
— نەسى بار، مەن بارام. اتىمدى ۇستارعا بىرەۋىڭ ەرىڭدەر، — دەپتى.
مانا مازاقتاپ جۇرگەن كوپشىلىك «مۇنى ءبىر سىنايىق» دەپ كۇنى بۇرىن مولاعا ءبىر ادامدى جاسىرىن جىبەرىپتى دە، وعان: «سەن جاسىرىنىپ جاتىپ، مولانى بۇزا بەرگەندە تۇرا ۇمتىل!» — دەپتى.
ايتقانىنداي قاسىنا جولداس الىپ ساپاق مولاعا كەلىپتى دە، اتىن جولداسىنا ۇستاتا سالىپ مولانى بۇزا بەرىپتى. ار جاعىندا اڭدىپ جاتقان ادام ساپاققا تۇرا:
— باردىڭ مالىن الدىڭدار، قىرعىز، قالماقتىڭ جا- نىن الدىڭدار، ەندى مەنىڭ مولامدى نەگە بۇزاسىڭ، — دەپ ۇمتىلىپتى.
سوندا ساپاق:
— ءولى سەن تۇگىل، ءتىرى ابىلاي قوستا اش جاتىر، — دەپ قارسى ۇمتىلعاندا، انا ادام:
— الا بەر، الا بەر، — دەپ تۋرا قاشىپتى. ساپاقتىڭ اتىن ۇستاپ تۇرعان ادام و دا قورقىپ، ساپاقتى تاستاپ اناداي جەرگە بارىپ تۇرىپتى. ساپاق كەرەگىنشە وتىن الىپ قايتىپتى.
ەرتەڭىندە مۇنى ابىلاي ەستىپتى. ساپاقتى شاقىرىپ الىپ:
— باتىر اڭعىرت بولاتىن، سەن جۇرەكتى باتىر ەكەنسىڭ. ءبىراق جاۋ تۇرا قاشپايدى، جۇرەكپەن بىرگە امال دا، ايلا دا كەرەك، — دەپتى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
ابىلايدىڭ «قاندى قاراعاي قان بولدى، جول بولدى» دەپ ات بەرۋى
ابىلايدىڭ قىرعىز، وزبەككە جورىعى (ءىى نۇسقا)