افريكاعا ساياحات
افريكاعا ساياحات
ماقساتى: بالالاردى سوناۋ الىستاعى افريكا قۇرلىعىمەن تانىستىرۋ. وزگە ەلدىڭ سالت - داستۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. افريكاداعى دجۋنگلي مەن ساحارا، ساۆاننانىڭ تىنىس تىرشىلىگىمەن تانىستىرۋ. وزگە ەلدىڭ ونەرىمەن مادەنيەتىن سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ءىس شارا بارىسى:
زال ءىشى مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن. بالالار «چۋنگا - چانگا» بيىنە بيلەيدى. سول كەزدە قوناققا اففا ەسىمدى قارا ءناسىلدى ادام كەلەدى.
اففا: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! مەنىڭ اتىم اففا. سەندەر مەنىڭ قايدان كەلگەنىمدى بىلەسىڭدەر مە؟
- افريكا وتە كەرەمەت، قىزىققا تولى تاڭعاجايىپ جەر. سەندەردىڭ مەنىڭ تۋعان جەرىمە، افريكاعا ساياحاتقا بارعىلارىڭ كەلە مە؟
- ولاي بولسا افريكا تۋرالى ول جەردە وزدەرىڭدى قالاي ۇستاۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنىپ الايىق.
سلايد №1
ەندەشە پويىزعا وتىرىپ جولعا شىعايىق. جول قىسقارتۋ ءۇشىن ءان ايتايىق.
ءان؛ «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋ، مىنە ءبىز كەلىپ تە قالدىق. قالاساڭدار مەن سەندەردى ءوزىمنىڭ وتباسىممەن تانىستىرامىن. بىزدە افريكادا وتە كوپتەگەن تايپالار ءومىر سۇرەدى. بۇلاردىڭ ءبارى مەنىڭ باۋىرلارىم، دوستارىم! ءبىز قارا ءناسىلدى حالىققا جاتامىز.
- باۋىرلارىم قوناقتاردى قارسى الىڭدار!
«سالت داستۇرلەر» ءبيى
- بالالار سەندەرگە ۇنادى ما؟
ءبىز وسىلاي كوڭىلدى ءومىر سۇرەمىز.
- سەندەر بىلەسىڭدەر مە، بىزدە افريكادا ەشقاشان قار جاۋمايدى. نە ءۇشىن دەپ ويلايسىڭدار؟
- يا بالالار ويتكەنى بىزدە ءارقاشان كۇن ىستىق بولىپ تۇرادى.
- بالالار سەندەر ءبارىن ەستەرىڭە ساقتاڭدار.
- بالالار سەندەر ايتىڭدارشى افريكاداعى ادامدار مەن قازاقستانداعى ادامداردىڭ قانداي ايىرماشىلىقتارى بار؟
(تەرى تۇستەرى، تۇرعان جەرلەرى، ۇيلەرى، ءتىلى، ءدىنى، سالت - داستۇرلەرى ت. ب)
- سەندەر قانداي اقىلدىسىڭدار، جارايسىڭدار!
بالالار ولاي بولسا ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق.
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋ، كەلدىك. سەندەر مىنا جەردى تانيسىڭدار ما؟
ءبىز دجۋنگليگە كەلىپ جەتتىك. سەندەر دجۋنگلي نە ەكەنىن بىلەسىڭدەرمە؟
بۇل ورمان. بۇل ورماندا وتە كوپتەگەن وسىمدىكتەر مەن اعاشتار وسەدى، ولار ءبىر بىرىنە جابىسىپ وسەدى، وتە تىعىز ورنالاسقاندىقتان ول جەرگە كۇن ساۋلەسى جاقسى تۇسپەيدى، ول جەردە جارىق از.
سول كەزدە دجۋنگلي پاتشاسى ماۋگلي مەن دوستارى شىعا كەلەدى.
ماۋگلي: - سەندەر كىمسىڭدەر؟
- ءبىز №25 «قاراقات» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىمىز. ءبىز مۇندا قوناققا كەلدىك، ساياحاتتاپ ءجۇرمىز. ءبىز سەنى كورگەنىمىزگە وتە قۋانىشتىمىز، ءبىز سەن تۋرالى وتە كوپ ەستىگەنبىز، سەن تۋرالى كينولاردى مۋلتحيكايالاردى وتە جاقسى كورەمىز، ماۋگلي!
- مەن سونداي قۋانىشتىمىن. ولاي بولسا كەلىڭدەر، مەن سەندەرگە دجۋنگليدە وينالاتىن ءبىر ويىن ۇيرەتەيىن.
ويىن: «ماۋگلي جانە ونىڭ دوستارى»
اففا:
- ماۋگلي سەندەرگە كوپ راحمەت، كوڭىلىمىز كوتەرىلىپ قالدى. الايدا ءبىز ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرۋىمىز كەرەك. ساۋ بولىڭدار!
ماۋگلي:
- ساۋ بولىڭدار، بالالار! كەلىپ تۇرىڭدار، جولدارىڭ بولسىن!
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋ ءبىز كەلدىك.
- بالالار اينالاعا قاراڭدارشى ءبىز قايدا كەلدىك؟
(شولگە)
- شولدە ەڭ كوپ نارسە نە دەپ ويلايسىڭدار؟(قۇم)
- شولگە ەڭ ءتوزىمدى جانۋار قاي جانۋار؟ (تۇيە)
- شولدە وسىمدىكتەر وسە مە؟ (يا، الوە، كاكتۋس ت. ب)
بي: «قۇمىرالار» ءبيى
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋ ءبىز كەلدىك..
بالالار بۇل جەردى ساۆاننا دەپ اتايدى. ساۆاننادا كوپتەگەن جىرتقىش اڭدار ءومىر سۇرەدى. ساۆاننادا كۇندىز كۇن قاتتى ىستىق بولسا، كەشكە جاقىن كۇن قاتتى سۋىيدى.
- بالالار قاراڭدارشى مۇندا جىرتقىش اڭدار كەلە جاتىر. ولارعا ءتيىسۋدىڭ، كوڭىل كۇيلەرىن كەتىرۋدىڭ قاجەتى جوق. تەك ولاردى الىستان باقىلاپ، سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الايىق.
بي: «ساۆاننا جانۋارلارى»
- بالالار كەش بولايىن دەپ قالدى، وسىمەن بۇگىنگى ساياحاتىمىزدى اياقتايىق. افريكانىڭ باسقا دا كەرەمەتتەرىن كەلەسى جولى تاماشالايتىن بولامىز. ەندى ءوز ەلىمىز قازاقستانعا قايتايىق.
- اففا ساعان كوپ - كوپ راحمەت، بۇگىنگى ساياحات بارىمىزگە وتە ۇنادى. ساۋ بول اففا.
بالالار پويىزعا وتىرىپ توپقا ورالادى. ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
شىمكەنت قالاسى،
№25 "قاراقات" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ
ءىى ساناتتى تاربيەشىسى شولاتوۆا ايجان نۋرالييەۆنا
ماقساتى: بالالاردى سوناۋ الىستاعى افريكا قۇرلىعىمەن تانىستىرۋ. وزگە ەلدىڭ سالت - داستۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. افريكاداعى دجۋنگلي مەن ساحارا، ساۆاننانىڭ تىنىس تىرشىلىگىمەن تانىستىرۋ. وزگە ەلدىڭ ونەرىمەن مادەنيەتىن سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ءىس شارا بارىسى:
زال ءىشى مەرەكەگە ساي بەزەندىرىلگەن. بالالار «چۋنگا - چانگا» بيىنە بيلەيدى. سول كەزدە قوناققا اففا ەسىمدى قارا ءناسىلدى ادام كەلەدى.
اففا: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! مەنىڭ اتىم اففا. سەندەر مەنىڭ قايدان كەلگەنىمدى بىلەسىڭدەر مە؟
- افريكا وتە كەرەمەت، قىزىققا تولى تاڭعاجايىپ جەر. سەندەردىڭ مەنىڭ تۋعان جەرىمە، افريكاعا ساياحاتقا بارعىلارىڭ كەلە مە؟
- ولاي بولسا افريكا تۋرالى ول جەردە وزدەرىڭدى قالاي ۇستاۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنىپ الايىق.
سلايد №1
ەندەشە پويىزعا وتىرىپ جولعا شىعايىق. جول قىسقارتۋ ءۇشىن ءان ايتايىق.
ءان؛ «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋ، مىنە ءبىز كەلىپ تە قالدىق. قالاساڭدار مەن سەندەردى ءوزىمنىڭ وتباسىممەن تانىستىرامىن. بىزدە افريكادا وتە كوپتەگەن تايپالار ءومىر سۇرەدى. بۇلاردىڭ ءبارى مەنىڭ باۋىرلارىم، دوستارىم! ءبىز قارا ءناسىلدى حالىققا جاتامىز.
- باۋىرلارىم قوناقتاردى قارسى الىڭدار!
«سالت داستۇرلەر» ءبيى
- بالالار سەندەرگە ۇنادى ما؟
ءبىز وسىلاي كوڭىلدى ءومىر سۇرەمىز.
- سەندەر بىلەسىڭدەر مە، بىزدە افريكادا ەشقاشان قار جاۋمايدى. نە ءۇشىن دەپ ويلايسىڭدار؟
- يا بالالار ويتكەنى بىزدە ءارقاشان كۇن ىستىق بولىپ تۇرادى.
- بالالار سەندەر ءبارىن ەستەرىڭە ساقتاڭدار.
- بالالار سەندەر ايتىڭدارشى افريكاداعى ادامدار مەن قازاقستانداعى ادامداردىڭ قانداي ايىرماشىلىقتارى بار؟
(تەرى تۇستەرى، تۇرعان جەرلەرى، ۇيلەرى، ءتىلى، ءدىنى، سالت - داستۇرلەرى ت. ب)
- سەندەر قانداي اقىلدىسىڭدار، جارايسىڭدار!
بالالار ولاي بولسا ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق.
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋ، كەلدىك. سەندەر مىنا جەردى تانيسىڭدار ما؟
ءبىز دجۋنگليگە كەلىپ جەتتىك. سەندەر دجۋنگلي نە ەكەنىن بىلەسىڭدەرمە؟
بۇل ورمان. بۇل ورماندا وتە كوپتەگەن وسىمدىكتەر مەن اعاشتار وسەدى، ولار ءبىر بىرىنە جابىسىپ وسەدى، وتە تىعىز ورنالاسقاندىقتان ول جەرگە كۇن ساۋلەسى جاقسى تۇسپەيدى، ول جەردە جارىق از.
سول كەزدە دجۋنگلي پاتشاسى ماۋگلي مەن دوستارى شىعا كەلەدى.
ماۋگلي: - سەندەر كىمسىڭدەر؟
- ءبىز №25 «قاراقات» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىمىز. ءبىز مۇندا قوناققا كەلدىك، ساياحاتتاپ ءجۇرمىز. ءبىز سەنى كورگەنىمىزگە وتە قۋانىشتىمىز، ءبىز سەن تۋرالى وتە كوپ ەستىگەنبىز، سەن تۋرالى كينولاردى مۋلتحيكايالاردى وتە جاقسى كورەمىز، ماۋگلي!
- مەن سونداي قۋانىشتىمىن. ولاي بولسا كەلىڭدەر، مەن سەندەرگە دجۋنگليدە وينالاتىن ءبىر ويىن ۇيرەتەيىن.
ويىن: «ماۋگلي جانە ونىڭ دوستارى»
اففا:
- ماۋگلي سەندەرگە كوپ راحمەت، كوڭىلىمىز كوتەرىلىپ قالدى. الايدا ءبىز ساياحاتىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرۋىمىز كەرەك. ساۋ بولىڭدار!
ماۋگلي:
- ساۋ بولىڭدار، بالالار! كەلىپ تۇرىڭدار، جولدارىڭ بولسىن!
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋ ءبىز كەلدىك.
- بالالار اينالاعا قاراڭدارشى ءبىز قايدا كەلدىك؟
(شولگە)
- شولدە ەڭ كوپ نارسە نە دەپ ويلايسىڭدار؟(قۇم)
- شولگە ەڭ ءتوزىمدى جانۋار قاي جانۋار؟ (تۇيە)
- شولدە وسىمدىكتەر وسە مە؟ (يا، الوە، كاكتۋس ت. ب)
بي: «قۇمىرالار» ءبيى
ءان: «ەسلي دولگو، دولگو»
اففا: تۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋۋ ءبىز كەلدىك..
بالالار بۇل جەردى ساۆاننا دەپ اتايدى. ساۆاننادا كوپتەگەن جىرتقىش اڭدار ءومىر سۇرەدى. ساۆاننادا كۇندىز كۇن قاتتى ىستىق بولسا، كەشكە جاقىن كۇن قاتتى سۋىيدى.
- بالالار قاراڭدارشى مۇندا جىرتقىش اڭدار كەلە جاتىر. ولارعا ءتيىسۋدىڭ، كوڭىل كۇيلەرىن كەتىرۋدىڭ قاجەتى جوق. تەك ولاردى الىستان باقىلاپ، سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الايىق.
بي: «ساۆاننا جانۋارلارى»
- بالالار كەش بولايىن دەپ قالدى، وسىمەن بۇگىنگى ساياحاتىمىزدى اياقتايىق. افريكانىڭ باسقا دا كەرەمەتتەرىن كەلەسى جولى تاماشالايتىن بولامىز. ەندى ءوز ەلىمىز قازاقستانعا قايتايىق.
- اففا ساعان كوپ - كوپ راحمەت، بۇگىنگى ساياحات بارىمىزگە وتە ۇنادى. ساۋ بول اففا.
بالالار پويىزعا وتىرىپ توپقا ورالادى. ءوز اسەرلەرىمەن بولىسەدى.
شىمكەنت قالاسى،
№25 "قاراقات" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ
ءىى ساناتتى تاربيەشىسى شولاتوۆا ايجان نۋرالييەۆنا