- 25 ءساۋ. 2022 00:00
- 366
الەمدىك مۇحيتتىڭ لاستانۋى
جەر شارىندا شامامەن 8 ميلليارد ادام ءومىر ءسۇرىپ جاتسا، ونىڭ 100 ميلليونى الەمدىك مۇحيت جاعالاۋىندا تۇرادى. بۇل شانحاي، سان-پاۋلۋ، توكيو، ليسسابون، لوندون جانە نيۋ-يورك سەكىلدى الىپ شاھارلار تۇرعىندارى. الەمدىك مۇحيت ءدال قازىرگى كەزدە وتە جىلدام لاستانۋدا. ءبىز تاۋ مەن جاھان دالادا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، ءبىزدىڭ شارۋامىز جوق دەسەڭىز قاتەلەسەسىز. كەز-كەلگەن جاۋىننىڭ، جەلدىڭ نەمەسە تۇماننىڭ پايدا بولۋى الەمدىك مۇحيتپەن بايلانىستى.
الەمدىك مۇحيتتىڭ لاستانۋى حح عاسىردىڭ بەل ورتاسىنان باستاپ كۇننەن كۇنگە ءورشىپ كەلەدى. اسىرەسە حيميا ونەركاسىبى مەن مۇناي-گاز سالاسىنىڭ دامۋى كەرى اسەرىن قاتتى تيگىزۋدە. ءۇندىستان، مەكسيكا، اقش، برازيليا، جۇڭگو جانە جاپونيا ەلدەرى الەمدىك مۇحيت سۋىنا وراسان زور ەكولوگيالىق پروبلەما تۋىنداتىپ وتىر. مۇحيتتاعى تىرشىلىك يەلەرى سوڭعى ەلۋ جىلدا 70 پايىزعا ازايىپ كەتكەن. بۇل دەگەنىمىز وتە سۇمدىق كاتاستروفا. مۇحيتتاعى تىرشىلىك يەلەرىنە پلاستيك بوتەلكەلەر، سەللوفان ونىمدەرى قاتتى تەرىس اسەر ەتۋدە. بۇل قوقىستار ۇزاق جىلدارعا دەيىن شىرىمەيتىن قاسيەتكە يە. الەمدىك مۇحيت سۋىندا 700 مىڭ كم كۆادرات قوقىس بار. بۇل دەگەنىمىز ەكى گەرمانيا مەملەكەتىنىڭ جەر اۋماعىن قۇرايدى. قانشاما تانكلەر مۇناي تاسىپ لاستاپ جاتىر، اتومدىق قالدىقتار توگىلۋدە. ەندى بۇل ازداي اركتيكانىڭ تۇبىنەن مۇناي مەن گاز ءونىمىن الامىز دەپ رەسەي، اقش جانە كانادا ەلدەرى جالما جان جارىسىپ تۇرىپ باستاعالى وتىر. ەندى 20-30 جىلدا انتراكتيدا ءۇشىن حالىقارالىق جانجال تۋىنداپ تالاس-تارتىس باستالۋ ءقاۋپى بار.