الگوريتم تيپتەرى (سىزىقتىق، تارماقتالۋ جانە سيكلدىك الگوريتمدەر)
تاقىرىپ: الگوريتم تيپتەرى (سىزىقتىق، تارماقتالۋ جانە سيكلدىك الگوريتمدەر)
ماقسات: الگوريتم تيپتەرى (سىزىقتىق، تارماقتالۋ جانە سيكلدىك الگوريتمدەر) تاقىرىبىن تۇسىندىرە وتىرىپ، وقۋشىلاردى كۇندەلىكتى ومىردەگى ءاربىر ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ الگوريتىمىن قۇرا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بىلىمدىلىك – وقۋشىلارعا الگوريتمنىڭ تيپتەرى تۋرالى جالپى ماعلۇمات بەرۋ.
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلاردىڭ ويلاۋىن، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىعى مەن ىسكەرلىگىن، تانىمدىق قابىلەتىن، لوگيكالىق ساۋاتتىلىعىن دامىتا وتىرىپ، ولاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلاردى تارتىپتىلىككە، سابىرلىلىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ساباق ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
قۇرال - جابدىقتار: دك، وقۋلىقتار، داپتەرلەر، پرەزەنتاسيا، تاراتپا كارتوچكالار.
ساباق بارىسى
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتتەرى
امانداسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
كۋبيزم ءادىسى بويىنشا
سۇراق - جاۋاپ.
1. الگوريتم دەگەنىمىز نە؟
2. الگوريتم ءتىل دەگەنىمىز نە؟
3. پروگرامما دەگەنىمىز نە؟
4. الگوريتم ورىنداۋشىسى دەگەنىمىز نە؟
5. الگوريتم ءتىلى دەگەنىمىز نە؟
لەزدىك تەست 7 - 8 سۇراق جاۋاپتار:
1. الگوريتم دەگەنىمىز – ينفورماتيكانىڭ ىرگەلى تۇسىنىكتەرىنىڭ ءبىرى.
2. الگوريتمدىك ءتىل دەگەنىمىز - الگوريتمدەردى ءبىرىڭعاي، انىق جازۋعا جانە ولاردى ورىنداۋعا ارنالعان بەلگىلەۋلەر مەن ەرەجەلەر جۇيەسى.
3. پروگرامما دەگەنىمىز - قانداي دا ءبىر پروگراممالاۋ تىلىندە جازىلعان الگوريتم كومپيۋتەرگە قاجەتتى كوماندالاردىڭ جيىنتىعى.
4. الگوريتم ورىنداۋشىسى دەگەنىمىز - قۇراستىرىلعان الگوريتممەن باسقارۋعا ءتيىستى وبەكت نەمەسە سۋبەكت.
5. الگوريتم ءتىلى – بۇل
الگوريتمدەر مەن ولاردى ورىنداۋدىڭ بىرتەكتى جانە ءدال جازبالارىنا ارنالعان بەلگىلەر مەن ەرەجەلەر جۇيەسى.
الگوريتم قۇرىلىمىنا قاراي ونى كەلەسى تيپتەرگە بولۋگە بولادى:
سىزىقتىق الگوريتمدەر. سىزىقتىق الگوريتم قاراپايىم كوماندالار تىزبەگىنەن تۇرادى. ارەكەتتەردىڭ تىزبەكتەي ورىندالۋىن سيپاتتايتىن الگوريتم – سىزىقتىق الگوريتم دەپ اتالادى.
تارماقتالۋ الگوريتمى. كۇندەلىكتى ومىردە الگوريتمدەر نەگىزىنەن تارماقتارعا بولىنەدى. بۇل تارماقتاردىڭ ورىندالۋى شارتتىڭ ورىندالۋىنا بايلانىستى بولادى. تارماقتالۋ الگوريتمىندە بىرىنشىدەن، اريفمەتيكالىق تەڭسىزدىك تۇرىندە بەرىلگەن
لوگيكالىق شارت تەكسەرىلەدى. ەگەر شارت ورىندالسا، الگوريتم ءبىر تارماق بويىنشا (1 - ءشى سەريا)، ال ەگەر ورىندالماسا، ەكىنشى تارماق بويىنشا (2 - ءشى سەريا) ورىندالادى.
سيكلدىك الگوريتمدەر. كوپتەگەن الگوريتمدەردە بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر بىرنەشە رەت ورىندالادى. ماتەماتيكادا، ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا اينىمالى ءمانى وزگەرۋىنە بايلانىستى ءبىر تەڭدەۋدىڭ كومەگىمەن بىرنەشە رەت ەسەپتەلەدى. الگوريتمنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگى بىرنەشە قايتالاناتىن بولسا، ونداي پروسەسستى سيكل دەپ اتايدى. قايتالاناتىن بولىگى بار الگوريتمدەر سيكلدىك الگوريتم دەپ اتالادى. سيكلدىك الگوريتمدەر قولدانۋ ارقىلى پروگراممانى قىسقا دا نۇسقا جازۋعا بولادى. قايتالانۋ بولىگىنە قايتالانۋ (سيكلدىك) كوماندالارى قولدانادى. قايتالانۋ سانى بەلگىلى نەمەسە بەلگىسىزدىگىنە بايلانىستى سيكلدەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. قايتالانۋ سانى بەلگىلى بولسا، ونداي سيكل اريفمەتيكالىق، ال ەگەر بەلگىسىز بولسا، يتەراسيالىق دەپ اتالادى.
ماقسات: الگوريتم تيپتەرى (سىزىقتىق، تارماقتالۋ جانە سيكلدىك الگوريتمدەر) تاقىرىبىن تۇسىندىرە وتىرىپ، وقۋشىلاردى كۇندەلىكتى ومىردەگى ءاربىر ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ الگوريتىمىن قۇرا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
بىلىمدىلىك – وقۋشىلارعا الگوريتمنىڭ تيپتەرى تۋرالى جالپى ماعلۇمات بەرۋ.
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلاردىڭ ويلاۋىن، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىعى مەن ىسكەرلىگىن، تانىمدىق قابىلەتىن، لوگيكالىق ساۋاتتىلىعىن دامىتا وتىرىپ، ولاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلاردى تارتىپتىلىككە، سابىرلىلىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ساباق ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
قۇرال - جابدىقتار: دك، وقۋلىقتار، داپتەرلەر، پرەزەنتاسيا، تاراتپا كارتوچكالار.
ساباق بارىسى
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتتەرى
امانداسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
كۋبيزم ءادىسى بويىنشا
سۇراق - جاۋاپ.
1. الگوريتم دەگەنىمىز نە؟
2. الگوريتم ءتىل دەگەنىمىز نە؟
3. پروگرامما دەگەنىمىز نە؟
4. الگوريتم ورىنداۋشىسى دەگەنىمىز نە؟
5. الگوريتم ءتىلى دەگەنىمىز نە؟
لەزدىك تەست 7 - 8 سۇراق جاۋاپتار:
1. الگوريتم دەگەنىمىز – ينفورماتيكانىڭ ىرگەلى تۇسىنىكتەرىنىڭ ءبىرى.
2. الگوريتمدىك ءتىل دەگەنىمىز - الگوريتمدەردى ءبىرىڭعاي، انىق جازۋعا جانە ولاردى ورىنداۋعا ارنالعان بەلگىلەۋلەر مەن ەرەجەلەر جۇيەسى.
3. پروگرامما دەگەنىمىز - قانداي دا ءبىر پروگراممالاۋ تىلىندە جازىلعان الگوريتم كومپيۋتەرگە قاجەتتى كوماندالاردىڭ جيىنتىعى.
4. الگوريتم ورىنداۋشىسى دەگەنىمىز - قۇراستىرىلعان الگوريتممەن باسقارۋعا ءتيىستى وبەكت نەمەسە سۋبەكت.
5. الگوريتم ءتىلى – بۇل
الگوريتمدەر مەن ولاردى ورىنداۋدىڭ بىرتەكتى جانە ءدال جازبالارىنا ارنالعان بەلگىلەر مەن ەرەجەلەر جۇيەسى.
الگوريتم قۇرىلىمىنا قاراي ونى كەلەسى تيپتەرگە بولۋگە بولادى:
سىزىقتىق الگوريتمدەر. سىزىقتىق الگوريتم قاراپايىم كوماندالار تىزبەگىنەن تۇرادى. ارەكەتتەردىڭ تىزبەكتەي ورىندالۋىن سيپاتتايتىن الگوريتم – سىزىقتىق الگوريتم دەپ اتالادى.
تارماقتالۋ الگوريتمى. كۇندەلىكتى ومىردە الگوريتمدەر نەگىزىنەن تارماقتارعا بولىنەدى. بۇل تارماقتاردىڭ ورىندالۋى شارتتىڭ ورىندالۋىنا بايلانىستى بولادى. تارماقتالۋ الگوريتمىندە بىرىنشىدەن، اريفمەتيكالىق تەڭسىزدىك تۇرىندە بەرىلگەن
لوگيكالىق شارت تەكسەرىلەدى. ەگەر شارت ورىندالسا، الگوريتم ءبىر تارماق بويىنشا (1 - ءشى سەريا)، ال ەگەر ورىندالماسا، ەكىنشى تارماق بويىنشا (2 - ءشى سەريا) ورىندالادى.
سيكلدىك الگوريتمدەر. كوپتەگەن الگوريتمدەردە بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر بىرنەشە رەت ورىندالادى. ماتەماتيكادا، ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا اينىمالى ءمانى وزگەرۋىنە بايلانىستى ءبىر تەڭدەۋدىڭ كومەگىمەن بىرنەشە رەت ەسەپتەلەدى. الگوريتمنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگى بىرنەشە قايتالاناتىن بولسا، ونداي پروسەسستى سيكل دەپ اتايدى. قايتالاناتىن بولىگى بار الگوريتمدەر سيكلدىك الگوريتم دەپ اتالادى. سيكلدىك الگوريتمدەر قولدانۋ ارقىلى پروگراممانى قىسقا دا نۇسقا جازۋعا بولادى. قايتالانۋ بولىگىنە قايتالانۋ (سيكلدىك) كوماندالارى قولدانادى. قايتالانۋ سانى بەلگىلى نەمەسە بەلگىسىزدىگىنە بايلانىستى سيكلدەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. قايتالانۋ سانى بەلگىلى بولسا، ونداي سيكل اريفمەتيكالىق، ال ەگەر بەلگىسىز بولسا، يتەراسيالىق دەپ اتالادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
