التىن قاقپا ويىنى
ءپانى: ادام جانە قوعام
قورىتىندى قايتالاۋ (پرەزەنتاسيا تۇرىندە)
• ساباقتىن ءتۇرى: ارالاس
• ساباقتىن ءادىسى: التىن قاقپا ويىنى، ۇلەستىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ
• ءپان ارالىق بايلانىس: تاريح – گەوگرافيا، قۇقىق، ساياساتتانۋ ت. ب
• كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سىزبالار، كەستەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
• ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
بىزگە ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق جاڭارۋ قاجەتتىكتەرىنە ساي كەلەتىن وسى زامانعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى قاجەت. (ن. ءا. نازاربايەۆ)
“بارلىق ءىستىڭ باسشىسى – ءبىلىم مەن ۇعىم” (ج. بالاساعۇن)
“ساباق بەرۋ دەگەنىمىز – ۇيرەنشىكتى جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر.”
(ج. ايماۋىتوۆ)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتىلىعىن، شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، تانىمدىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ.
مىندەتى: ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا ۇمتىلاتىن، ءوز ويىن جۇيەلەي الاتىن، ءوز يدەياسىن ۇسىنا بىلەتىن وقۋشى تاربيەلەۋ.
ناتيجەسى: جاڭا زامان تالابىنا ساي قابىلەتتى تۇلعا دايىندالادى. ءبىلىم مەن بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرادى.
قولدانۋ اياسى
تاراۋ بويىنشا قورىتىندى ساباقتاردا
"سالەمدەسۋ"
قازەكەم ماقتانادى ۇرپاعىمەن
كورىنسىن ۇلاندارىم ب ا ق قىرىمەن.
تانىتسىن كىم ەكەنىن مىنا كوپكە،
اتى – ءجونىن اتا - بابا جولىمەنەن.
1. تاس قاقپا
2. كۇمىس قاقپا
3. التىن قاقپا
جولداما سۇراق
فيلوسوفيالىق كوز قاراستىڭ نەگىزگى ماسەلەسى:
ادام دەگەنىمىز كىم:
قوعام دەگەنىمىز نە:
1. تاس قاقپا
1 - تاپسىرما.
سويلەمدەردى اياقتاپ جاز:
1) ادام جانۋار ءتارىزدى... پەن...... جارالعان.
2) مادەنيەت دەگەنىمىز - اينالاداعى......... جانارتاۋعا ادامنىڭ............... مەن................ ايقىنداۋعا جانە........... باعىتتالعان ادامزاتتىڭ........................................... بولىپ تابىلادى.
3) وركەنيەت (لات. Civilis.......................) دەپ بەلگىلى ءبىر ەلدەر مەن................. تاريحي......... بەلگىلى ءبىر كەزەڭىندەگى........... رۋحاني جانە.................. ءومىرىنىڭ وزىنە ءتان.................. ەرەكشەلىكتەردى ايتامىز.
2 - تاپسىرما
1) ءداستۇر ءسوزىنىڭ لاتىنشا اۋدارماسى:
ا) Cultura - ءوسىرۋ، وندەۋ
ءا) Traditio - وتكىزىپ بەرۋ، ايتىپ بەرۋ
ب) katharsis - تازارتۋ
2) ساياسي جەتەكشىلەر دەپ -.......
ا) قوعامدى ءماندى ساياسي ماقساتتار توڭىرەگىندە جۇمىلدىرا التىن سولارعا ءوز جولىندا ءوزىنىڭ بار قابىلەتتەرىن جايىپ سالىپ، ايانباي قىزمەت ەتەتىن ادامداردى ايتادى.
ءا) بيلىك جۇرگىزۋگە بايلانىستى ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداۋعا تىكەلەي قاتىناساتىن بيلىك قۇرىلىمىندا جەتەكشى رول اتقاراتىن، سوعان وراي وزىندىك ارتىقشىلىققا يە بولاتىن الەۋمەتتىك توپتى ايتامىز.
ب) قوعامدا مەملەكەتتىڭ ارالاسۋىنسىز جانە مەملەكەتتىك ورگاندار ارناسىنان تىسقارى داميتىن تۇلعا ارالىق قاتىناستاردىڭ وتباسىلىق قوعامدىق، اكونوميكالىق مادەني ءدىني جانە باسقاداي قۇرىلىمداردىڭ جيىنتىعى بولىپ تابىلادى.
3) دەموكراتيا ءسوزىن العاش قولدانعان عالىم:
ا) اريستوتەل
ءا) گەرودوت
ب) فالەس
جولداما سۇراق
وركەنيەت پەن مادەنيەتتىڭ ايىرماشىلىعى:
كۇمىس قاقپا
1 - تاپسىرما
وركەنيەت دەگەنىمىز نە؟
قوعامدىق پروگرەسس دەگەنىمىز؟
ادام ءسميتتىڭ پايىمداۋىنشا...
2 - تاپسىرما
رەبۋس
ءسوز جۇمباق
جولداما سۇراق
زايىرلى مەملەكەت جانە وجدان بوستاندىعى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
التىن قاقپا
1 - تاپسىرما
1) سالىق دەگەنىمىز نە؟
2) سالىق تولەۋشى دەگەنىمىز كىم؟
3) قارجىلاندىرۋ دەگەنىمىز؟
2 - تاپسىرما
رەبۋستى شەش جانە ونداعى ءسوزدى وقى.
نارىقتىق قاتىناستارعا ءوتۋ ءۇشىن شوكوتەراپيا امالىن كوپتەگەن مەملەكەتتەر پايدالانادى. مىسالى: مىنا ەل...
كەشىمىزدىڭ سوڭعى ءساتى تاياپ قالدى،
ال ءقازىر ءادىلقازىلار ءسوز الادى.
كەشىمىزدىڭ جەڭىمپازدارىن انىقتاپ،
ماقتاۋ قاعاز، سىيلىقتارىن تاپسىرادى.
قورىتىندىلاۋ
وسىمەن بۇل قىزىقتى ءتامامداساق،
بۇل جايدى ايتامىز با جامان بولساق.
ۇيرەندىك بىلمەگەندى وسى جولى
تاعى دا ۇيرەنەمىز امان بولساق.
ءادىلقازىلار القاسى...
ادام جانە قوعام سىرلارى
قىزىقتىردى بىزدەردى
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا
شاقىرامىز سىزدەردى.
قورىتىندى قايتالاۋ (پرەزەنتاسيا تۇرىندە)
• ساباقتىن ءتۇرى: ارالاس
• ساباقتىن ءادىسى: التىن قاقپا ويىنى، ۇلەستىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ
• ءپان ارالىق بايلانىس: تاريح – گەوگرافيا، قۇقىق، ساياساتتانۋ ت. ب
• كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سىزبالار، كەستەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
• ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
بىزگە ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق جاڭارۋ قاجەتتىكتەرىنە ساي كەلەتىن وسى زامانعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى قاجەت. (ن. ءا. نازاربايەۆ)
“بارلىق ءىستىڭ باسشىسى – ءبىلىم مەن ۇعىم” (ج. بالاساعۇن)
“ساباق بەرۋ دەگەنىمىز – ۇيرەنشىكتى جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر.”
(ج. ايماۋىتوۆ)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتىلىعىن، شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، تانىمدىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ.
مىندەتى: ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا ۇمتىلاتىن، ءوز ويىن جۇيەلەي الاتىن، ءوز يدەياسىن ۇسىنا بىلەتىن وقۋشى تاربيەلەۋ.
ناتيجەسى: جاڭا زامان تالابىنا ساي قابىلەتتى تۇلعا دايىندالادى. ءبىلىم مەن بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرادى.
قولدانۋ اياسى
تاراۋ بويىنشا قورىتىندى ساباقتاردا
"سالەمدەسۋ"
قازەكەم ماقتانادى ۇرپاعىمەن
كورىنسىن ۇلاندارىم ب ا ق قىرىمەن.
تانىتسىن كىم ەكەنىن مىنا كوپكە،
اتى – ءجونىن اتا - بابا جولىمەنەن.
1. تاس قاقپا
2. كۇمىس قاقپا
3. التىن قاقپا
جولداما سۇراق
فيلوسوفيالىق كوز قاراستىڭ نەگىزگى ماسەلەسى:
ادام دەگەنىمىز كىم:
قوعام دەگەنىمىز نە:
1. تاس قاقپا
1 - تاپسىرما.
سويلەمدەردى اياقتاپ جاز:
1) ادام جانۋار ءتارىزدى... پەن...... جارالعان.
2) مادەنيەت دەگەنىمىز - اينالاداعى......... جانارتاۋعا ادامنىڭ............... مەن................ ايقىنداۋعا جانە........... باعىتتالعان ادامزاتتىڭ........................................... بولىپ تابىلادى.
3) وركەنيەت (لات. Civilis.......................) دەپ بەلگىلى ءبىر ەلدەر مەن................. تاريحي......... بەلگىلى ءبىر كەزەڭىندەگى........... رۋحاني جانە.................. ءومىرىنىڭ وزىنە ءتان.................. ەرەكشەلىكتەردى ايتامىز.
2 - تاپسىرما
1) ءداستۇر ءسوزىنىڭ لاتىنشا اۋدارماسى:
ا) Cultura - ءوسىرۋ، وندەۋ
ءا) Traditio - وتكىزىپ بەرۋ، ايتىپ بەرۋ
ب) katharsis - تازارتۋ
2) ساياسي جەتەكشىلەر دەپ -.......
ا) قوعامدى ءماندى ساياسي ماقساتتار توڭىرەگىندە جۇمىلدىرا التىن سولارعا ءوز جولىندا ءوزىنىڭ بار قابىلەتتەرىن جايىپ سالىپ، ايانباي قىزمەت ەتەتىن ادامداردى ايتادى.
ءا) بيلىك جۇرگىزۋگە بايلانىستى ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداۋعا تىكەلەي قاتىناساتىن بيلىك قۇرىلىمىندا جەتەكشى رول اتقاراتىن، سوعان وراي وزىندىك ارتىقشىلىققا يە بولاتىن الەۋمەتتىك توپتى ايتامىز.
ب) قوعامدا مەملەكەتتىڭ ارالاسۋىنسىز جانە مەملەكەتتىك ورگاندار ارناسىنان تىسقارى داميتىن تۇلعا ارالىق قاتىناستاردىڭ وتباسىلىق قوعامدىق، اكونوميكالىق مادەني ءدىني جانە باسقاداي قۇرىلىمداردىڭ جيىنتىعى بولىپ تابىلادى.
3) دەموكراتيا ءسوزىن العاش قولدانعان عالىم:
ا) اريستوتەل
ءا) گەرودوت
ب) فالەس
جولداما سۇراق
وركەنيەت پەن مادەنيەتتىڭ ايىرماشىلىعى:
كۇمىس قاقپا
1 - تاپسىرما
وركەنيەت دەگەنىمىز نە؟
قوعامدىق پروگرەسس دەگەنىمىز؟
ادام ءسميتتىڭ پايىمداۋىنشا...
2 - تاپسىرما
رەبۋس
ءسوز جۇمباق
جولداما سۇراق
زايىرلى مەملەكەت جانە وجدان بوستاندىعى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
التىن قاقپا
1 - تاپسىرما
1) سالىق دەگەنىمىز نە؟
2) سالىق تولەۋشى دەگەنىمىز كىم؟
3) قارجىلاندىرۋ دەگەنىمىز؟
2 - تاپسىرما
رەبۋستى شەش جانە ونداعى ءسوزدى وقى.
نارىقتىق قاتىناستارعا ءوتۋ ءۇشىن شوكوتەراپيا امالىن كوپتەگەن مەملەكەتتەر پايدالانادى. مىسالى: مىنا ەل...
كەشىمىزدىڭ سوڭعى ءساتى تاياپ قالدى،
ال ءقازىر ءادىلقازىلار ءسوز الادى.
كەشىمىزدىڭ جەڭىمپازدارىن انىقتاپ،
ماقتاۋ قاعاز، سىيلىقتارىن تاپسىرادى.
قورىتىندىلاۋ
وسىمەن بۇل قىزىقتى ءتامامداساق،
بۇل جايدى ايتامىز با جامان بولساق.
ۇيرەندىك بىلمەگەندى وسى جولى
تاعى دا ۇيرەنەمىز امان بولساق.
ءادىلقازىلار القاسى...
ادام جانە قوعام سىرلارى
قىزىقتىردى بىزدەردى
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا
شاقىرامىز سىزدەردى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى حانىمى، « بوبەك» بالالار قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى سارا الپىس قىزى نازاربايەۆانىڭ ءومىر جولى، جالپى ادامزاتتىق رۋحاني قۇندىلىقتارعا باستايتىن قايىرىمدىلىق ءىس - شارا...
