تاۋەلسىز ەل – جاستارى
تاۋەلسىز ەل – جاستارى
ماقساتى: «تاۋەلسىز ەل – جاستارى» اتتى كەشىمىزدى وقۋشىلارعا 1986 جىلعى 17 - 18 جەلتوقساندا دۇنيە ءجۇزىن ءدۇر سىلكىندىرگەن وقيعاعا بايلانىستى جاڭا تۇرعىدا ناسيحاتتاي وتىرىپ، ماعلۇمات بەرۋ. وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، تاريحىمىزدى دارىپتەۋگە،
يماندىلىققا، ەل جاندىلىققا تاربيەلەۋ ماقسات ەتىلدى. بوستاندىق ىرگەسىن قالاۋدا وشپەس ءىز قالدىرعان تۇلعا ەرلىگىن ماقتان ەتە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ شىنشىلدىق، ەرجۇرەكتىلىك، ءوز جەرىن، ەلىن، وتانىن ءسۇيۋ قاسيەتتەرىن، پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ.
ءى. بىلىمدىلىك: جەلتوقسان جاڭعىرىعى تۋرالى، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ قۇرباندارى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ءبىلىمىن ارتتىرۋ.
ءىى. دامىتۋشىلىق: سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، وقۋ تەحنيكاسىن، ەركىن سويلەۋ جانە مانەرلەپ سويلەۋىن ارتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ءتىل بايلىعىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ.
ءىىى. تاربيەلىك: ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا، ەلىنىڭ تارلاندارىن تاني بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە،
ادامگەرشىلىككە، وتانىن سۇيۋگە، سىيلاستىققا، ۇلتشىلدىققا تاربيەلەۋ.
قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر. ءار ءتۇرلى وقۋلىقتار «حالىق قاھارمانى» جانە «جەلتوقسان قۇرباندارى»دەگەن گازەت، بۋكلەت، ت. ب ماتەريالدار.
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ:
كىرىسپە ءسوز. ءمۇعالىم: قۇرمەتتى وقۋشىلار، ۇستازدار! 1986 جىلعى وقيعا ءبىزدىڭ ەسىمىزدەن ءالى كەتەر ەمەس. بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، ءوز ەلىمىزدى دۇنيە جۇزىنە تانىتىپ كەتكەن بوزداقتارىمىزدىڭ ءارۋاعىنا تاعزىم ەتە وتىرىپ، ولاردى ەسكە الۋىمىز كەرەك
توعجان: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
تالعات: بۇگىنگى «تاۋەلسىز ەل – جاستارى»اتتى كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
توعجان: وسىدان 18 جىل بۇرىن، ياعني 1986 ج الماتىنىڭ باس الاڭىندا جەلتوقسان وقيعاسى بولدى. بۇل وقيعا دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىردى. جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قازاق ەلىنىڭ اۋزىندا جۇرگەن، تاريحتا اتى قالعان ق. رىسقۇلبەكوۆ، ە. سپاتايەۆ، ل. اسانوۆا جانە ت. ب اپالارىمىز بەن اعالارىمىز قاتىستى.
تالعات: 1986 ج جەلتوقسانداعى كوتەرىلىسكە جاستار ەشبىر جامان ويمەن بارعان جوق.... ولار بەيبىت جولمەن تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قاتىسقان. ءقازىر بۇل كۇن قازاق حالقى ءۇشىن ۇلى كۇن، ءارى قايعىلى، ءارى باقىتتى كۇن. بۇل قازاق حالقىندا بۇرىن بولماعان ەڭ اۋىر دا، ادىلەتسىز كوتەرىلىستىڭ ءبىرى. ەندى مىنە وسى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان اعالارىمىز بەن اپايلارىمىزدىڭ ارقاسىندا اتا - بابالارىمىز ءۇش عاسىرعا جۋىق بويى ارمانداعان تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدىك.
توعجان: جارىق ەتىپ سونگەن جاسىندا، از عانا عۇمىر كەشسە دە، ءومىردىڭ بار قىزىعىن، بۇكىل كۇش قۋاتىن، جاستىق جىگەرىن، ماحابباتىن تۋعان حالقىنا ارناعان رىسقۇلبەكوۆ قايرات نوعايباي ۇلى بولدى
تالعات: بۇگىنگى كەشىمىز «قاناتتى قايىرىلعان جەلتوقسان قۇرباندارىنىڭ»ارۋاعىنا ارنالادى. سونىڭ ءبىرى ق. رىسقۇلبەكوۆ قازاق حالقىنىڭ پاتريوتتى، حالقىمىزدىڭ قاھارمانى. ول ءتىرى بولسا اقىن بولار ما ەدى؟
حور: ا. تۇمەنوۆ ورىنداۋىندا «قازاق جىگىتتەرى»ءانى
توعجان: سان تۇلپاردىڭ تۇياعى شاشىپ وتتى،
قازاق قانشا عۇمىردان باسىپ ءوتتى.
بار تۇرىكتىڭ جاۋ جۇرەك ۇرپاقتارى،
از كوردى مە تاعدىردى قاسىرەتتى.
تالعات: بۇل جوڭعاردان كەيىنگى ۇلى سۇرگىن،
سەرمەمەدى قازاققا قىلىشىن كىم.
ۇرپاعى سول ناۋبەتكە ۇشىراعان،
ازالاپ مەن جۇرەكتەن جىر ۇشىراعان.
توعجان: كورىنىس: جەلتوقسان قۇرباندارىنىڭ الاڭعا شىعۋى: «ءاربىر ۇلتتىڭ ءوز كوسەمى بولسىن»، «ەشبىر ۇلتقا ارتىقشىلىق بەرىلمەسىن»، «جاساسىن قازاقستان». قازاعىم – اۋ، قاشانعى قور بولىپ قوي سياقتى قور بولىپ قوي سياقتى جۇرە بەرمەكپىز؟ نە ءتىلىمىزدى، نە جەرىمىزدى جاتتان قورعاي الماي ءمۇساپىر كۇنگە تۇستىك قوي. ابىلايداي ەر بارمىسىڭ، قايداسىڭ؟- دەگەن سوزدەر ايتىلادى.
تالعات: كىم كورىپتى، و زامان دا بۇل زامان،
نايزاعايدى كوك ايازعا قۇلاعان.
كەۋدەلەردە – ۇرەي بار ۇيالاعان،
بولسايشى امان، مىنا عالام، ءدىن امان.
توعجان: بۋرىل كوكتىڭ كوكىرەگىن تىلگىلەپ،
نايزاعايلار وت بيلىگىن تۇر بيلەپ.
اق بوراندا قۇتىرادى يت دەۋشى ەدى،
الماتىنىڭ يتتەرى ۇلىپ، ءۇردى كەپ.
تالعات: باۋىرجان ۇسەنوۆ «ەرگە سالعان جىر گ ۇلى»ماتىنىنەن ءۇزىندى.
قايرات - ازامات تۇمەنوۆ.
تەرگەۋشى – ايدىنوۆ مارات.
ميليسيونەر - سمايلوۆ تالعات پەن مارات دارحان
اۆتور: قىسقاشا بايانداما وقىلدى. سودان سوڭ قايراتتى تەرگەۋگە اكەلەدى.
قايرات: تاسپا تىلگەندە تانىمنەن توزاق قۇشتىردىڭ،
بالاعاتتايسىڭ مەنى، ءبىر ءتۇيىنىڭ ءتۇسىندىم.
جازىقتى ەمەسپىن، قايتالاي بەرەم نەسىنە،
وقىپ كور مىنە ولەڭگە تۇندە ءتۇسىردىم.
تەرگەۋشى: تۇكىردىم مەن جىرلارىنا،
يت، نە دەگەن وتكىر ەدىڭ
ينە سۇقتىم تىرناعىنا،
ولەردەي عىپ تەپكىلەدىم.
الداپ - ارباۋ تاسىلىمەن.
مويىنداتا المادىم.
قايرات: مويىنداتا المايسىڭ.
تەرگەۋشى: بايقا. 87 – بۇل بۇلىگى كوپ،
وتىرسىڭ عوي قىلمىستىڭ ءدۇبىرى بوپ.
ءتىلىندى بەزەپ، ولەڭ ايت ماعان دەسەڭ
ساۆينسكيدى ءولتىردىڭ الاڭدا سەن.
قايرات: بىتەر ەكەن وسى ءبىر كەڭەس قاشان،
ولتىرگەنىم جوق، كورگەنىم جوق مەن ەشقاشان
سەنبەسەڭىز قۇداي مەن دوستار كۋا.
ماقساتى: «تاۋەلسىز ەل – جاستارى» اتتى كەشىمىزدى وقۋشىلارعا 1986 جىلعى 17 - 18 جەلتوقساندا دۇنيە ءجۇزىن ءدۇر سىلكىندىرگەن وقيعاعا بايلانىستى جاڭا تۇرعىدا ناسيحاتتاي وتىرىپ، ماعلۇمات بەرۋ. وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، تاريحىمىزدى دارىپتەۋگە،
يماندىلىققا، ەل جاندىلىققا تاربيەلەۋ ماقسات ەتىلدى. بوستاندىق ىرگەسىن قالاۋدا وشپەس ءىز قالدىرعان تۇلعا ەرلىگىن ماقتان ەتە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ شىنشىلدىق، ەرجۇرەكتىلىك، ءوز جەرىن، ەلىن، وتانىن ءسۇيۋ قاسيەتتەرىن، پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ.
ءى. بىلىمدىلىك: جەلتوقسان جاڭعىرىعى تۋرالى، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ قۇرباندارى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ءبىلىمىن ارتتىرۋ.
ءىى. دامىتۋشىلىق: سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، وقۋ تەحنيكاسىن، ەركىن سويلەۋ جانە مانەرلەپ سويلەۋىن ارتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ءتىل بايلىعىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ.
ءىىى. تاربيەلىك: ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا، ەلىنىڭ تارلاندارىن تاني بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە،
ادامگەرشىلىككە، وتانىن سۇيۋگە، سىيلاستىققا، ۇلتشىلدىققا تاربيەلەۋ.
قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر. ءار ءتۇرلى وقۋلىقتار «حالىق قاھارمانى» جانە «جەلتوقسان قۇرباندارى»دەگەن گازەت، بۋكلەت، ت. ب ماتەريالدار.
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ:
كىرىسپە ءسوز. ءمۇعالىم: قۇرمەتتى وقۋشىلار، ۇستازدار! 1986 جىلعى وقيعا ءبىزدىڭ ەسىمىزدەن ءالى كەتەر ەمەس. بىزگە تاۋەلسىزدىك تۋىن، قازاقتىڭ كوك بايراعىن بيىك كوتەرىپ، ەل ەكەنىمىزدى دالەلدەپ، ءوز ەلىمىزدى دۇنيە جۇزىنە تانىتىپ كەتكەن بوزداقتارىمىزدىڭ ءارۋاعىنا تاعزىم ەتە وتىرىپ، ولاردى ەسكە الۋىمىز كەرەك
توعجان: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
تالعات: بۇگىنگى «تاۋەلسىز ەل – جاستارى»اتتى كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
توعجان: وسىدان 18 جىل بۇرىن، ياعني 1986 ج الماتىنىڭ باس الاڭىندا جەلتوقسان وقيعاسى بولدى. بۇل وقيعا دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىردى. جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قازاق ەلىنىڭ اۋزىندا جۇرگەن، تاريحتا اتى قالعان ق. رىسقۇلبەكوۆ، ە. سپاتايەۆ، ل. اسانوۆا جانە ت. ب اپالارىمىز بەن اعالارىمىز قاتىستى.
تالعات: 1986 ج جەلتوقسانداعى كوتەرىلىسكە جاستار ەشبىر جامان ويمەن بارعان جوق.... ولار بەيبىت جولمەن تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قاتىسقان. ءقازىر بۇل كۇن قازاق حالقى ءۇشىن ۇلى كۇن، ءارى قايعىلى، ءارى باقىتتى كۇن. بۇل قازاق حالقىندا بۇرىن بولماعان ەڭ اۋىر دا، ادىلەتسىز كوتەرىلىستىڭ ءبىرى. ەندى مىنە وسى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان اعالارىمىز بەن اپايلارىمىزدىڭ ارقاسىندا اتا - بابالارىمىز ءۇش عاسىرعا جۋىق بويى ارمانداعان تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدىك.
توعجان: جارىق ەتىپ سونگەن جاسىندا، از عانا عۇمىر كەشسە دە، ءومىردىڭ بار قىزىعىن، بۇكىل كۇش قۋاتىن، جاستىق جىگەرىن، ماحابباتىن تۋعان حالقىنا ارناعان رىسقۇلبەكوۆ قايرات نوعايباي ۇلى بولدى
تالعات: بۇگىنگى كەشىمىز «قاناتتى قايىرىلعان جەلتوقسان قۇرباندارىنىڭ»ارۋاعىنا ارنالادى. سونىڭ ءبىرى ق. رىسقۇلبەكوۆ قازاق حالقىنىڭ پاتريوتتى، حالقىمىزدىڭ قاھارمانى. ول ءتىرى بولسا اقىن بولار ما ەدى؟
حور: ا. تۇمەنوۆ ورىنداۋىندا «قازاق جىگىتتەرى»ءانى
توعجان: سان تۇلپاردىڭ تۇياعى شاشىپ وتتى،
قازاق قانشا عۇمىردان باسىپ ءوتتى.
بار تۇرىكتىڭ جاۋ جۇرەك ۇرپاقتارى،
از كوردى مە تاعدىردى قاسىرەتتى.
تالعات: بۇل جوڭعاردان كەيىنگى ۇلى سۇرگىن،
سەرمەمەدى قازاققا قىلىشىن كىم.
ۇرپاعى سول ناۋبەتكە ۇشىراعان،
ازالاپ مەن جۇرەكتەن جىر ۇشىراعان.
توعجان: كورىنىس: جەلتوقسان قۇرباندارىنىڭ الاڭعا شىعۋى: «ءاربىر ۇلتتىڭ ءوز كوسەمى بولسىن»، «ەشبىر ۇلتقا ارتىقشىلىق بەرىلمەسىن»، «جاساسىن قازاقستان». قازاعىم – اۋ، قاشانعى قور بولىپ قوي سياقتى قور بولىپ قوي سياقتى جۇرە بەرمەكپىز؟ نە ءتىلىمىزدى، نە جەرىمىزدى جاتتان قورعاي الماي ءمۇساپىر كۇنگە تۇستىك قوي. ابىلايداي ەر بارمىسىڭ، قايداسىڭ؟- دەگەن سوزدەر ايتىلادى.
تالعات: كىم كورىپتى، و زامان دا بۇل زامان،
نايزاعايدى كوك ايازعا قۇلاعان.
كەۋدەلەردە – ۇرەي بار ۇيالاعان،
بولسايشى امان، مىنا عالام، ءدىن امان.
توعجان: بۋرىل كوكتىڭ كوكىرەگىن تىلگىلەپ،
نايزاعايلار وت بيلىگىن تۇر بيلەپ.
اق بوراندا قۇتىرادى يت دەۋشى ەدى،
الماتىنىڭ يتتەرى ۇلىپ، ءۇردى كەپ.
تالعات: باۋىرجان ۇسەنوۆ «ەرگە سالعان جىر گ ۇلى»ماتىنىنەن ءۇزىندى.
قايرات - ازامات تۇمەنوۆ.
تەرگەۋشى – ايدىنوۆ مارات.
ميليسيونەر - سمايلوۆ تالعات پەن مارات دارحان
اۆتور: قىسقاشا بايانداما وقىلدى. سودان سوڭ قايراتتى تەرگەۋگە اكەلەدى.
قايرات: تاسپا تىلگەندە تانىمنەن توزاق قۇشتىردىڭ،
بالاعاتتايسىڭ مەنى، ءبىر ءتۇيىنىڭ ءتۇسىندىم.
جازىقتى ەمەسپىن، قايتالاي بەرەم نەسىنە،
وقىپ كور مىنە ولەڭگە تۇندە ءتۇسىردىم.
تەرگەۋشى: تۇكىردىم مەن جىرلارىنا،
يت، نە دەگەن وتكىر ەدىڭ
ينە سۇقتىم تىرناعىنا،
ولەردەي عىپ تەپكىلەدىم.
الداپ - ارباۋ تاسىلىمەن.
مويىنداتا المادىم.
قايرات: مويىنداتا المايسىڭ.
تەرگەۋشى: بايقا. 87 – بۇل بۇلىگى كوپ،
وتىرسىڭ عوي قىلمىستىڭ ءدۇبىرى بوپ.
ءتىلىندى بەزەپ، ولەڭ ايت ماعان دەسەڭ
ساۆينسكيدى ءولتىردىڭ الاڭدا سەن.
قايرات: بىتەر ەكەن وسى ءبىر كەڭەس قاشان،
ولتىرگەنىم جوق، كورگەنىم جوق مەن ەشقاشان
سەنبەسەڭىز قۇداي مەن دوستار كۋا.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ك. ليننەيدىڭ ەۆوليۋسيالىق ءىلىمى
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۆادرات تەڭدەۋدىڭ تۇبىرلەرىنىڭ فورمۋلالارى تاقىرىبىنا ەسەپتەر شىعارۋ.
