InfoHub Logo

ەرتەدە اق تىرنا مەن قارقارا جاستايىنان بىرگە ءوسىپ، بىتە قايناسىپ، قاراسۋ جاعاسىن مەكەندەپتى. ول ەكەۋىنىڭ ءتۇس-تۇرقى، ايىرعىسىز، سيراقتارى سىپ-سيدام ۇزىن، دەنەلەرى اپپاق، مويىندارى سورايعان، تۇمسىقتارى بىزدەي ۇپ-ۇشكىر ەكەن. ول ەكەۋى قاتار تۇرا قالعاندا قايسىسىنىڭ اق تىرنا، قايسىسىنىڭ قارقارا ەكەنىن جىعا تانۋ قيىن ەكەن.

شىجىعان شىلىڭگىر ىستىق كۇندەردىڭ بىرىندە، بۇل ەكەۋى سۋعا ءتۇسىپ جۋىنىپتى. جۋىنا-جۋىنا دەنەلەرى مۇنتازداي بولىپ، كىرشىكسىزدەنىپ بەينە جەر بەتىنەن جارىپ شىققان جاۋقازىنداي جايناپ كەتىپتى. قارقارا جۋىنىپ بولا جاعاعا شىعىپ كۇنشۋاقتاپ سۋ جاققا كوز تاستاسا، اق تىرنا سۋدا ءالى اسىر سالىپ ويىن-تاماشامەن ءجۇر ەكەن. مۇنى كورگەن ول «ەل-جۇرت ەكەۋىمىزدى بىر-بىرىنەن قالىسپايتىن كورىكتى دەسەدى، ءبىراق مىنانىڭ قاۋىرسىنى مەنىكىنەن گورى سالالى ءارى اق ەكەن، بۇل بىرەر تال قاۋىرسىن تاۋىپ ارلەسە، مەنەن الدەقايدا كورىكتى بولىپ كەتەر» دەپ ويلاپ، كۇنشىلدىك كوكەيىن ورتەيدى دە: «مۇنى الداپ جاعاعا شىعارىپ، ءبىر شەڭگەل بالشىقتى اتىپ، تۇلا بويىنا جاعايىن، سونان سوڭ ونىڭ اپپاق بولىپ تۇرعانىن كورەيىن» دەپ وعان سۇمدىق سايلاپتى، وسى ويمەن قوپاعا بارىپ ءبىر شەڭگەل بالشىق الىپ، ونى قۇيرىعىنىڭ استىنا جاسىرىپتى دا، تالتاڭداي باسىپ سۋ بويىنا كەلىپ:

— باۋىرىم اق تىرنا، تەز ۇمتىل، شوكپە تاستىڭ جاپسارىنا ءبىر اق شاباق كىرىپ الىپتى! تەز كەلمەسەڭ ارى كىرىپ كورىنبەي كەتەدى! — دەپ ايقايلاپتى.

اق تىرنا بۇنىڭ قۋلىق ەكەنىن قايدان ءبىلسىن، ول جالما-جان ءبىر سىلكىنىپ قارقاراعا قاراي اڭقالاڭداپ ۇمتىلىپتى. تاياپ كەلگەندە قارقارا وعان قۇيرىعىنىڭ استىنا جاسىرعان بالشىعىن سۋ لايمەن جىبەرىپ قالىپتى. ونىڭ بۇلاي ىستەرىن ويلاماعان اق تىرنا بۇلتارا الماي، قارا بالشىق اپپاق قۇيرىعىنا بىلش ەتىپ جابىسا كەتىپتى، قارقارا وعان قارقىلداي كۇلىپ:

— اقتىرنا، سەن ەندى قارا تىرنا بولدىڭ! — دەپتى ءماز بولىپ. بۇنى ەستىپ اشۋلانعان اق تىرنا قارقاراعا تاپ بەرىپتى. سوندا قارقارا قاتتى ساسىپ جالما-جان جەردەن تاس الىپ اق تىرناعا جىبەرىپ قالعان ەكەن، ول تاس اقتىرنانىڭ ءدال توبەسىنە ءتيىپ، تاس تيگەن جەرى لەزدە قىپ-قىزىل بولىپ تومپايىپ شىعا كەلىپتى.

سونان قارقارا تايىپ تۇرىپتى. جاراقاتىنىڭ اۋىرعانىنا شىداپ، ورنىنان تۇرعان اق تىرنا سۋعا ءتۇسىپ قۇيرىعىنا جابىسقان بالشىقتى تازالاماقشى بولىپتى، ءبىراق بالشىقتىڭ جەلگە تيىسىمەن ءبۇيتىپ قاتىپ قالارىن كىم بىلگەن، قانشا جۋسا دا، بالشىق بۇرىنعىدان ارى باتتاسىپ، كەتپەي قويىپتى. توبەسىنىڭ جاراقاتىن جۋسا، ول دا جۋعان سايىن قىزارا ءتۇسىپتى. دەسە دە بۇل وعان كورىك قوسىپتى. اسپاندا ءبىر ءسات ۇشىپ اق تىرنانى «تابالاپ، مازاقتايىن!» دەپ قايتا ورالعان قارقارا قاناتىمەن سۋ سابالاعان اق تىرنانىڭ اپپاق تۇلعاسىنا جاراسىم جاساپ، ءسان كىرگىزگەن قىپ-قىزىل توبەتايى مەن قۇندىز قارا قۇيرىعىن كورگەندە قىزعانىشتان جارىلىپ كەتە جازداعان بولسا دا:

— باۋىرىم-تىرۋ، كوركىڭ سۇلۋ، تىم سۇلۋ! — دەپ قوشامەت ەتىپتى.

ونىڭ بوتەن نيەت، بوگدە ويىن اڭعارعان اق تىرنا قاناتىن تارانۋمەن وعان پىسقىرىپ تا قويماپتى. بۇعان ءىشقۇستا بولعان قارقارا سول كۇننەن باستاپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن كۇنى بويى: «باۋىرىم-تىرۋ، كوركىڭ سۇلۋ، تىم سۇلۋ» دەپ قيقۋلاپ جۇرەدى ەكەن، ال اق تىرنا وعان ءتىس جارىپ ءۇن قاتپاي تومسارعان بويى قاناتىن تارانۋمەن بولادى ەكەن.

---