سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 8 ساعات بۇرىن)
مىسىق، جولبارىس جانە تىشقان

ەل اۋزىنداعى اڭىزدارعا قاراعاندا، جولبارىس حايۋاناتتاردىڭ پاتشاسى بولىپ ولاردى بيلەۋدەن بۇرىن قويدان قوڭىر، سيىردان توپاس، تۇيەدەن اڭقاۋ ەكەن. مايمىل مەن تۇلكى ونى ۇنەمى الداپ-ارباپ كەلەمەج ەتەدى ەكەن. ونىڭ تەرىسى دە اسىلىندە كىلەڭ سارى ءتۇستى بولىپتى، وندا قازىرگىدەي قارا تەڭبىلى جوق ەكەن. بۇل تەڭبىلدەر مايمىل مەن تۇلكىنىڭ تۇياعى مەن ءتىسىنىڭ سالعان ايعىزىنىڭ تابى ەكەن.

كوپ قورلىق كورگەن سوڭ، جولبارىس مىسىقتىڭ الدىندا ونەر ۇيرەنۋگە كەلىپتى. ول كەزدە مىسىق كۇللى حايۋاناتتاردىڭ ۇستازى ەكەن، مايمىلعا شاپشۋدى، قاسقىرعا ءتىس جۇمساۋدى، يتكە ءيىس ايىرۋدى، سيىرعا تىلمەن وراۋدى... سول ۇيرەتىپتى.

ءبىراق مىسىق ۇيرەتكىسى كەلمەي جولبارىستان ات بويىن الا قاشىپتى، ويتكەنى مايمىل، قاسقىر، يت جانە سيىر ونەر يگەرگەن سوڭ جاقسىلىقتان جالتايىپ ۇستازدارىن ۇمىتقان ەكەن. سوندىقتان جولبارىس قانشا جالىنىپ-جالبارىنسا دا، مىسىق ءمىز باقپاپتى.

تىلەك-وتىنىشى قابىل بولماعان سوڭ، جولبارىس تاۋىنا قايتىپ تايىپ تۇرىپتى. ءسوز دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن تىشقان ەسىگىنىڭ الدىنان سۇمىرەيىپ ءوتىپ بارا جاتقان جولبارىستى كورىپ:

— تۋىس، سۇلكىنىڭىزدىڭ ءتۇسۋىن كىمنەن سۇرايمىز، — دەپتى. سوندا جولبارىس كوز جاسىن سورعالاتىپ تۇرىپ:

— مەن ونەردەن كەندە بولعاندىعىمنان، ىلعي ەلدىڭ مازاعىنا ۇشىرايمىن، — دەپ مىسىقتىڭ ۇستازدىق ىستەۋگە كونبەگەندىگىن، جولى بولماي كەلە جاتقانىن تىشقانعا ايتىپ مۇڭىن شاعىپتى.

جىلماعايلىقتىڭ ءجونىن بىلگەن قاپتەسەر، سوندا ءسال ويلانىپ الىپ، ءبىر اقىل ۇيرەتىپتى. ول تامدى تەسىپ بارا الاتىن ونەرگە باۋلىعان مىسىقتىڭ ارەكەتىن وسى تەسىكتەن كۇندىز-تۇنى كورىپ ۇيرەن دەپ سول جەرگە جولبارىستى تۇرعىزىپ قويىپتى.

مۇنىسى تابىلعان اقىل ەدى! دەس بەرگەندە مىسىق بالالارىن اياقتاندىرعان سوڭ-اق ءوزىنىڭ اتىلۋ، الىپ سوعۋ، تابانعا باسۋ سىندى ءۇش ونەرىنە باۋلي باستاپتى. ءبىرقانشا كۇن كوز جازباي كورگەن جولبارىس تا ونىڭ ونەرلەرىن دەرلىكتەي مەڭگەرىپتى.

ەكى كۇن وتكەننەن كەيىن، جولبارىس مىسىققا كەزىگىپ، وعان «ۇستاز» دەپ كۇلىمدەي ءتىل قاتىپتى، ءارى ءوزىنىڭ ۇيرەنگەن ءۇش ءتۇرلى ونەرىن كورسەتىپتى. بۇعان تاڭ-تاماشا بولعان مىسىق، مۇنى قالاي ۇيرەندىڭ دەپ سۇراپتى. جولبارىس ءمان-جايدى وعان تۇگەل باشايلاپ ايتىپ بەرىپتى.

ونەر ۇيرەنۋگە وسىنشا بەرىلگەن جولبارىستىڭ بۇل قىلىعىنا سۇيىنگەن مىسىق ادال نيەت ءبىلدىرىپ:

— اتتەگەن-اي، باسىنان باستاپ ۇيرەنبەي، ورتا جولدان كيلىگىپ كەتكەن ەكەنسىڭ. ەگەر ونەرىمنىڭ بارلىعىن جەتە ۇيرەنگەن بولساڭ، حايۋاناتتاردىڭ پاتشاسى بولعانداي ەكەنسىڭ، — دەپتى.

بۇنى ەستىپ جولبارىس مىسىققا قۇلدىق ۇرىپ، ونان ءوز بويىنداعى ونەرىن تۇگەل ۇيرەتۋدى تالاپ ەتىپتى. مىسىق وعان تاعى ءوزىنىڭ ءيىس ايىرۋ، ءتىس جۇمساۋ، تىلىمەن ورالۋ جانە شاپشۋ ونەرلەرىن ۇيرەتىپتى. ءبىراق جولبارىس سابىرسىزدىق ىستەپ، ءيىس ايىرۋ، ءتىس جۇمساۋ ونەرىن ۇيرەنۋگە كوڭىل قويماپتى دا، ءتىل مەن ورالۋ مەن شاپشۋ ونەرىن شالا-شارپى ۇيرەنگەن ەكەن.

ەڭ سوڭىندا مىسىق ءوز ونەرىنىڭ ەڭ اسىلى ەسەپتەيتىن ايبار شەگۋ ونەرىن ۇيرەتىپتى. مۇنىسى ءبىر كەرەمەت ونەر ەكەن. ول كوزىن شاقشيتىپ، ءجۇنىن ءۇرپيتىپ، قۇيرىعىن شانشىپ، ايبار شەككەندە اينالاسىنداعى قاستاستارىنىڭ زارە-قۇتىن الادى ەكەن. بۇل ونەردىڭ اتىلۋ، الىپ سوعۋ، تابانعا باسۋ، ءيىس ايىرۋ، ءتىس جۇمساۋ، تىلمەن وراۋ جانە شاپشۋ ونەرلەرىنە قاراعاندا ءتىپتى ماڭىزدى ەكەنىن بىلگەن جولبارىس بار زەيىنىن سالا مۇقيات ۇيرەنىپتى.

ءسويتىپ، مىسىقتىڭ شاكىرتى بولعان جولبارىس، مىسىقتى بارىنشا ءقادىر تۇتىپتى، ونى تابانىمەن جەر باسقىزباي ارقالاپ جۇرەتىن بولىپتى.

قىلجاققوي تىشقان:

مىسىق ۇستاز بولىپتى،

جولبارىس شاكىرت كونىپتى.

ەرگەجەيلى مىقتى ەكەن،

ەڭگەزەرگە ءمىنىپتى، — دەپ جولبارىستى مازاقتاپتى.

جولبارىس كوپ ونەر ۇيرەنسە دە، ءبىراق ونىڭ تۇيە سياقتى اڭقاۋلىعى ءالى دە باسىم ەكەن. تىشقاننىڭ سوزىنە ول قاتتى شامدانىپتى، قاباعى دا اشىلمايتىن بولىپتى. ءبىر كۇنى ول مىسىقتى ارقالاپ كەلە جاتىپ وقىس قيمىلداپ، ونى جەرگە الىپ ۇرىپ، اتىلىپ بارىپ اياعىمەن قاققان ەكەن، مىسىق قان جوسا بولىپتى. ول جان دارمەنىمەن اعاش باسىنا ورمەلەپ شىعىپ الىپتى.

ۇلكەن ابيىر بولعانى — ول ءوزىنىڭ وسى ونەرىن عانا جولبارىسقا ۇيرەتپەگەن ەكەن.

مىسى قۇرىعان جولبارىس، تاس قابىرعاعا سۇيەنىپ تۇرىپ مىسىققا شەكشىرەيىپ:

قارعىس اتقان مىسىق اعاشقا اسىلىپ ءول! قارعىس اتقان مىسىق اعاشقا اسىلىپ ءول! — دەپ قارعىسىن جاۋدىرىپتى.

ىزاعا بۋلىققان مىسىق وعان وراي:

— قارعىس اتقان جولبارىس تاس داۋالعا قادالىپ قال! قارعىس اتقان جولبارىس تاس داۋالعا قادالىپ قال! — دەپ قارعاپتى.

جولبارىس پەن مىسىقتىڭ ءتۇس شايىسىپ قالعانىن بايقاعان تىشقان، قاتتى قورقىپتى، تۇندەلەتىپ تاۋدان قاشىپ كەتىپتى. ءسويتىپ ول كۇندىز سىرتقا شىعۋدان دا قالىپتى، سونان ۇرلانىپ ءتۇن جاستانا شىعىپ بىردەمە تەرىپ جەيتىن بولعان ەكەن.

ءبىراق قانشا جاسىرىن قيمىلداسا دا ىزىنە تۇسكەن مىسىق تىشقاندى اڭدىپ ءجۇرىپ تارپا باس سالاتىن، جۇمارلاپ ءولتىرىپ جەيتىن بولىپتى.

سودان باستاپ جولبارىس تاۋدا داۋرەندەپ ءومىر ءسۇرىپتى.

قازىرگە دەيىن مىسىق جولبارىس پەن تىشقانعا ءوش. جولبارىس قازىرگە دەيىن اعاشقا شىعا المايدى ەكەن. ادامدار ءقازىر دە ولگەن مىسىقتى اعاشقا اسىپ قويادى، سوعىپ العان جولبارىستىڭ تەرىسىن تاس داۋالعا سۇيەپ قويىپ سىدىرادى.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما