InfoHub Logo

اقبوكەن — كوپتەن قازاقستان تابيعاتىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلالى. سۇتقورەكتىلەردىڭ جۇپتۇياقتىلار وتريادى، قۋىس مۇيىزدىلەر تۇقىمداسىنىڭ وكىلى (دەنەسىنىڭ ۇزىندىعى 150 سم، شوقتىعىنىڭ بيىكتىگى 80 سم، سالماعى 50 كگ-عا دەيىن)، ءشول مەن شولەيت لاندشافتىسىنىڭ وكىلى. جۇزدەگەن جىل قازاقستان جەرىنەن قارا تەڭىزگە دەيىنگى قۋاڭ دالالاردى مەكەندەگەن. 60-70-شى جىلدارى اقبوكەننىڭ سانى كەنەتتەن ءوسىپ، ءبىر ميلليونعا جەتكەن دەگەنمەن XX عاسىر باسىندا ونىڭ سانى مەن مەكەن ەتەتىن جەرى كۇرت ازايىپ، كاسپيي ماڭى مەن قازاقستاننىڭ كۋاڭ ايماقتارىندا (100 مىڭنان  از) ساقتالعان. تولدەۋ ورنى — ورتالىق قازاقستاندا، اقبوكەندەر قىستاۋ ءۇشىن بەتپاقدالا شولىنەن ارىسقۇم، قاراقۇم، ءۇستىرت جانە ەدىل-جايىق وزەنارالىق وڭتۇستىك ايماقتارىنا كەتەدى. ءۇيىر بولىپ تىرشىلىك ەتەدى، ءار اتالىقتا بىرنەشە انالىق بولادى. 10-12 جىل ءومىر سۇرەدى، اتالىعى ءبىر جارىم، ال انالىعى جارتى جىلدا جىنىستىق جاعىنان جەتىلەدى. انالىعى بەس ايلىق بۋازدىقتان كەيىن 1-2 (سيرەك 3) ءتولىن دۇنيەگە اكەلەدى، ءشولدىڭ قاتاڭ جاعدايىنان بىرەۋى عانا ءتىرى قالادى. اقبوكەن ءۇشىن جۇت وتە ءقاۋىپتى — قالىڭ قار مەن كوك مۇزدىڭ اسەرىنەن قورەكسىز قالادى. كوپتەگەن اتالىقتار كۇزدەگى كۇيلەۋدەن كەيىن السىرەيدى، كوپشىلىگى جىرتقىشتارعا جەم بولادى. اقبوكەن ءۇشىن ءقاۋىپتى جاۋ — قاسقىر، ونىڭ سانى قازاقستان شولىندە ءالسىن-السىن ءوسىپ وتىرادى. دەگەنمەن، اقبوكەن سانىنىڭ كۇرت تومەندەۋىنە ادامنىڭ اسەرى وتە كوپ، تيبەت مەديسيناسىندا باعالاناتىن ءمۇيىزى ءۇشىن، ەتى ءۇشىن ەشقانداي شاراعا قاراماي قىرىپ جىبەردى. براكونەرلەر ءبىر اۋلاعاندا 50-70 بوكەندى   الادى. قىزىلوردا وبلىسىنان 200-250 اقبوكەن تيەگەن جۇك ماشيناسىن، اەروپورتتا توننالاعان اقبوكەن ءمۇيىزىن كەدەن قىزمەتكەرلەرى ۇستاعان جاعدايلار بەلگىلى. قازاقستان فاۋناسىنداعى بۇل كەرەمەت اڭدى تەك شۇعىل شارالاردىڭ عانا قۇتقارۋى مۇمكىن.

---