اققۋلار ۇيىقتاعاندا
I
وزەن دە جوق سىيماعان ارناسىنا،
جىلعا دا جوق دالامەن جالعاسۋعا.
تاستا تۇنعان جاڭبىردىڭ تامشىسىنداي،
قالاي بىتكەن مىنا كول تاۋ باسىنا؟!
مولدىرەيدى، قارايدى قارعا، شىڭعا،
جالعىزدىقتان جاماندىق بار ما، ءسىرا.
قانشا عاسىر ءوتتى ەكەن، قانشا زامان؟
قانشا ۇرپاق كەتتى ەكەن، قانشاما ادام؟
قانشا شىرشا ءوستى ەكەن، قۇلادى ەكەن،
«جەتىم كولگە» قاراۋدان شارشاماعان؟
«جەتىم كولدەن» سۋ ىشكەن قانشا مارال،
قانشا كيىك قالدى ەكەن ساي-سالادا؟
قاناتىنان ءۇزىلىپ ءان-سامالى،
قانشاما اققۋ كەتتى ەكەن - اڭساعان ءان؟
ورتايماعان «جەتىم كول» تولماعان دا،
بولعان ءومىر ۇقسايدى بولماعانعا.
سىزات تا جوق بەتىندە، سىزىق تا جوق،
ايدىنىنا اققۋى قونباعان با؟!
قىزعىشتارى قيقۋلاپ، قورعاعاندا،
سورلاعانعا ۇقسايدى، سورلاعانعا،
شۇرەگەيلەر ايدىنىن قورلاعاندا،
كوكقۇتاندار قاناتىن قومداعاندا...
بەۋ، دۇنيە-اي، اققۋلار ورالعاندا،
ايدىن كولدىڭ يەسى جول العاندا.
جەتىسىپ ءبىر «جەتىم كول» قالۋشى ەدى-اۋ،
تىنۋشى ەدى-اۋ، تەڭسەلگەن قارا ورمان دا.
تايانعاندا اققۋلار قونار ماڭعا،
باسۋشى ەدى-اۋ، بايىزىن بار ارمان دا!
قاناتىنان اققۋدىڭ بالاپانداپ،
ءان ۇشاتىن سىمپىلداپ تاڭ اتاردا.
ءسۇيىنشى بەر دەگەندەي ءبىر تولىقسىپ،
سىبىرلايتىن «جەتىم كول» الاتاۋعا.
تىنا قالىپ بۇلبۇل دا جاعا-تالدا،
قارايتۇعىن ايدىنعا، اق وتاۋعا.
تاڭ مەن كۇننىڭ اراسى تايانعاندا،
تاۋدىڭ باسى الاۋمەن بويالعاندا،
تىرىلەتىن تاۋداعى بار تىرشىلىك،
قاناتىنان اققۋدىڭ ويانعان با؟!
كومەيىندە ءتاتتى ءۇنى بىلاي قالىپ،
جاعا-تالدا جاس بۇلبۇل تۇر ويلانىپ.
جەتتى اققۋلار.
تۇگەندەپ «جەتىم كولىن»،
جاعالاۋدا ۇشىپ ءجۇر شىر اينالىپ،
(بىردەن كولگە قونبايدى قۇلاي بارىپ.)
سوندايتۇعىن، اققۋلار سوندايتۇعىن،
اسىعىستىق ولاردا بولمايتۇعىن.
قوماعاي كوكقۇتاندار سەكىلدەنىپ،
جالپ بەرىپ، جاعاعا كەپ قونبايتۇعىن.
سوندايتۇعىن، اققۋلار سوندايتۇعىن،
اق ءمۇسىن ايدىنعا كەپ ورنايتۇعىن.
الديلەپ اق توسىندە، بەرمەي تىنىم،
اق ايدىن اق ءمۇسىنىن تەربەيتۇعىن.
بۇل كولگە مىلتىق العان ساياتشى ەمەس،
ءتىرى جان اياق باسىپ كەلمەيتۇعىن.
اققۋلار امان-ەسەن قايتقانىنشا،
سۋىنا «جەتىم كولدىڭ» شولدەيتۇعىن.
(سۋىمەن سىرقاتتارىن ەمدەيتۇعىن.)
ۇرپاقتان ۇرپاق الىپ جالىقپاستان،
سونداي ءبىر ءداستۇر بار-دى قالىپتاسقان.
زاماننان زامان وتكەن، جاڭارعان جۇرت،
اققۋىن ايدىن كولدىن، نالىتپاستان
ءداستۇرىن اتتاماعان، انىق باسقان.
سونداي ءبىر ءداستۇر بار-دى جارىق شاشقان،
ءبىر ۇرپاق ءبىر ۇرپاققا الىپ قاشقان.
ءقايسىبىر قيىن-قىستاۋ اي، كۇندەردە،
شويرىلتىپ، تۇسسە-داعى قايعىم بەلگە،
الاڭسىز اققۋىمدى اتپاسىن دەپ،
جاتقا دا داستارقاندى جايدىم تورگە،
اققۋلار ۇيىقتاعاندا ايدىن كولدە...
...ورالمادى اققۋلار وسى ماڭعا،
جىلدار ءوتتى، بايعۇستار شوشىعان با؟
«جەتىم كول» جەتىمسىرەپ قالا بەردى.
ارمان-اي، اققۋىمەن قوسىلار ما؟!
II
بالا جاتىر توسەكتە، البىراعان،
اكە جاتىر ەدەندە، قالجىراعان.
ءتۇن كۇزەتىپ انا وتىر، قوس جانارى
شاراسىزدان شارشاعان، جاۋدىراعان.
ءتۇنى مىناۋ - تامىزدىڭ ماۋجىراعان،
تاۋىڭ اناۋ - شىمىلدىق سالبىراعان.
بيىك بارىپ جارالعان جەر بەتىنەن،
سول بايىرعى «جەتىم كول» كەلبەتىمەن.
ايدىنىندا اققۋلار ۇيىقتاپ جاتىر،
سايدان سوققان سامالمەن تەربەتىلگەن.
جەر بەتىندە تىنىشتىق، كول بەتىندە،
قاۋىشىپتى قارا ورمان، كول دە، ءتۇن دە.
بالا جاتىر توسەكتە كۇيىپ-جانىپ،
بالاسىنىڭ انا وتىر كۇيىن باعىپ.
قايداعى ءبىر قاتىگەز، سۇرقاي ويلار،
ميىن قارىپ بارادى، ميىن قارىپ.
«سارقىتىنداي ءولىمنىڭ قالعان قارعا،
ەكەۋ بولسا، دۇنيە-اي، ارمان بار ما!..»
اراكىدىك نازارىن اۋدارادى،
ءتورت بۇكتەلىپ ەدەندە قالعان جارعا.
قاۋىپتەنىپ تۇندەرگە، تاڭدارعا دا،
ءۇن شىعارماي ءىش قۇسا، زارلاۋدا انا.
«مانا، كۇندىز، ءتاۋىپ شال نە دەپ كەتتى؟!
الدە وتىرىك، الدە شىن دەمەپ كەتتى...
-اققۋمەنەن بالانى الاستاڭدار،
دەدى-داعى جايىمەن جونەپ كەتتى...»
-تۇرساڭشى،تاياۋ قالدى تاڭ اتۋعا،
نەتكەن جانسىڭ ساناسىز جاراتىلعان؟!
ماناعى ءتاۋىپ شالدىڭ ايتقان ءسوزى،
ۇمىتىلىپ كەتتى مە ساناتىڭنان؟
...اينالايىن اققۋدىڭ قاناتىنان،
قايتەمىز، ول دا ادامعا بولا تۋعان.
«جەتىم كولگە» بارىپ قايت تاڭ جامىلىپ،
تاڭ اتقانشا قالايدا تاۋعا ىلىك.
بىرەۋلەردىڭ كوزىنە ءتۇسىپ قالىپ،
دۇرلىكتىرمە جۇرتىڭدى، سالما بۇلىك!
كىم ءبىلسىن، مۇمكىن، ءبارى جالعان ءۇمىت...
-اپىر-اي، قالاي بارام، قالاي بارام؟!
اتارمىن اققۋ قۇستى قالاي عانا؟!
ايدىننىڭ اققۋلارى ۇيىقتاعاندا،
ورگەن مال، وسكەن شىرشا ابايلاعان،
بارلىعى قاسيەتكە قارايلاعان
وق اتام قاسيەتكە قالاي عانا؟..
بارمايمىن، بارا المايمىن، قالاي بارام؟!
ادۋىندى جان ەكەن العان جارى:
- جالعىز ۇلدان ارتىق پا، جالعان ءبارى\'!
بالام ولسە، باقىتتىڭ كەرەگى نە؟!
توپان سۋ باسىپ كەتسىن قالعاندارىن.
پەرزەنت سۇراپ نەسىنە ارماندادىڭ؟!
قۇرىسىن ونسىز سەنىڭ جانعان باعىڭ!
مىلتىقتى اكەل!
اتتى ەرتتە!
جالعان ءبارى!
...وياتىپ دۇنيەنى دەل-سال قىلىپ،
تامىزدىڭ تاڭى دا اتتى تامساندىرىپ،
ساي-سايدان بوشالاعان بوزالا تاڭ،
تاۋداعى تىرشىلىككە ءان سالدىرىپ،
ەمىندىرىپ، ەرىكسىز قارسى الدىرىپ،
بۇلبۇلعا دۇنيەگە جار سالدىرىپ،
تامىزدىڭ تاڭى دا اتتى تامساندىرىپ.
قاسقا تاڭ.
ءبۇلبۇل ءۇنى.
كول بەتىندە،
اققۋلار ۇيىقتاپ جاتىر تەربەتىلە.
باس باعىپ جاعادا وتىر جالعىز انا،
تاڭدانىپ تاكاپپار قۇس كەلبەتىنە.
تىعىپ اپ تۇمسىقتارىن مامىعىنا،
ايدىن - توسەك، اسپاندى جامىلۋدا.
ارشا، شىرشا، جارتاستار جاعاداعى،
سۇعىنىپ، ءبارى كولگە تابىنۋدا.
الاسۇرىپ، قان ويناپ تامىرىندا،
انا-جۇرەك تىپىرشىپ، قابىنۋدا،
He قىلارىن بىلە الماي، جابىعۋدا.
اسقار بەلدەن كۇن نۇرى شاشىرادى،
شاشىراپ، ول دا كولگە باس ۇرادى.
قۇس اپپاق، ايدىن اپپاق، نۇر دا اپپاق،
اپپاق نۇر - اپپاق نۇرعا قوسىلادى.
كول - كوككە ،كوك - كولگە كەپ اسىلادى،
ۇيقى اققۋلاردىڭ اشىلادى.
سۇلۋلىققا سۇقتانىپ، قاشىپ ءالى.
انا-جۇرەك سولق ەتىپ، باسىلادى.
قىزعانىپ، قىزعىش بايعۇس شىر اينالدى،
ابىرجىپ انا-كوڭىل مىڭ ويلاندى.
ءعازيزدىڭ كوزىندە ەمەس، كوڭىلىندە،
ايدىن كول استان-كەستەن لايلاندى.
ءداستۇر، ىرىم، جايىمەن قۇداي قالدى،
جالعىز ۇلدان باسقاسى بىلاي قالدى.
ايدىننىڭ اققۋىنىڭ ورىنىنان
كورگەندەي، كوزى تۇنىپ، قۇمايلاردى.
...اققۋلار...
اققۋ مويىن، سۇمبە قانات،
الاڭسىز تارانۋدا كۇنگە قاراپ.
ايدىننىڭ ەركەلەرى، بىلمەي تۇرمىن،
ەتەرمىن تاعدىرىڭدى كىمگە امانات؟!
جانى سۇلۋ اق ەركەم، ارى سۇلۋ!
ءبىر مامىعى مايىسسا اۋىرسىنىپ،
تاراق ەتىپ تۇمسىعىن، تارايدى كەپ،
تارايدى كەپ، تارايدى قاۋىرسىنىن،
قۇم تۇرسا دا ءبىر ءتۇيىر اۋىرسىنىپ،
جانى سۇلۋ اق ەركەم،ارى سۇلۋ!
اق قاناتىن سابالاپ، اسىر سالىپ،
بىردە سۋعا سۇڭگيدى باسىن مالىپ.
...ويناسىنشى، ويناسىن ەركە قۇستار،
تىنىشتىعىن ولاردىڭ قاشىرمالىق.
مەرگەن وتىر جاعادا.
ەي، اقشا بۇلت،
جاۋلىعىڭمەن ولاردى جاسىر بارىپ.
باس باعادى شىرشانىڭ قالقاسىنان،
قارۋىنان قولىندا قان ساسىعان.
...ال، اققۋلار،
اققۋلار تارانۋدا،
سۋسىپ ءتۇسىپ، سۋ مونشاق ارقاسىنان.
قارايدى انا شىرشانىڭ قالقاسىنان.
«ءسىرا، سورلى جوق شىعار مەنەن وتكەن،
قۇلىنىمنىڭ قاسىنان نەگە كەتكەم؟!
وشاق قاسى، وت باسى، كورمەپپىن عوي،
دۇنيە-اۋ، سەن وسىنداي كەرەمەت پە ەڭ؟!»
انا وتىر.وزبىر ويلار قامالاۋدا،
قامالاۋدا، الدەكىم تابالاۋدا.
...اققۋلار اق ايدىندى قالدىردى دا،
تارتتى كەپ، انا وتىرعان جاعالاۋعا.
شوشىماي شولجاڭ وسكەن باتىرلارىڭ،
انا وتىرعان شىرشاعا جاقىندادى.
كوزى تۇنعان بەيباعىڭ، توپ اققۋعا،
بىلمەي قالدى مىلتىقتىڭ اتىلعانىن.
كوزدىڭ الدى كوك ءتۇتىن، اقىل جارىم
بىلمەي وتىر جاڭاعى تىنىشتىقتىڭ،
ءسۇت ۇيىعان تەگەشىن ساپىرعانىن!..
يۋ-قيۋ كول ماڭى، استان-كەستەن،
جەر اينالىپ، تاۋ قۇلاپ، اسپان كوشكەن.
جاڭعىرىعىپ، جار سالىپ، جارتاستار تۇر،
«جەتىم كولدىڭ» قايعىسىن باستان كەشكەن،
كورىپ-بىلىپ، تانىپتى تاستار دا ەستەن.
الىپ اسپان استىنا سىيا الماي ءبىر،
ايدىن كولىن اققۋلار قيا الماي ءجۇر.
مولدىرەگەن «جەتىم كول» كوككە قاراپ،
مولتىلدەگەن كوز جاسىن تىيا الماي تۇر،
ايدىن كولىن اققۋلار قيا الماي ءجۇر.
سان اينالىپ، سۇڭقىلداپ ۇشتى-داعى،
ساپار جولعا مەزگىلسىز ءتۇستى-داعى،
بەتىن تۇزەپ، باتىسقا باعىت الىپ،
قارعىس اتقان مەكەننەن كۇستى ءبارى.
تاۋ جاڭعىرتىپ، تاماشا قۇستىڭ ءانى،
قوش ايتىسىپ كولمەنەن، ۇشتى ءبارى.
كول بەتىندە كولبەڭدەپ، جارالى اققۋ،
ۇشا المايدى، ۇشپاق بوپ- كۇش قىلادى...
سىڭار قانات سىنىق قۇس بايلاۋدا تۇر،
تاعى ءبىرى ايدىندا جايراپ جاتىر.
قان ارالاس قالقىعان مامىعىمەن،
«جەتىم كولدىڭ» تولقىنى ويناپ جاتىر.
...قاسيەتكە وق اتىپ، جويعان پاقىر،
قالاي الىپ كەتەرىن بىلە الماستان،
سۇلە-سوپا، جاعادا ويلاۋدا قۇر.
«جەتىم كولدەن» ءسان كەتتى مانا تۇنعان،
اققۋ كەتتى، ءان كەتتى قاناتىڭدا.
اسقار-اسقار تاۋلاردان اسىپ ءارى،
شىڭ-كۇزداردىڭ ءۇن قالدى قاباتىندا.
اققۋ ءانى ەستىلمەي قالاتىن با؟
الاتاۋدان ءۇزىلتىپ، قاراتاۋعا،
جاڭعىرىعىپ جارتاستار تاراتۋدا...
III
«جەتىم كولدىڭ» باسىندا جىلقى جاتقان،
دوڭگە شىعىپ، قارت تۇرعان جىلقى باققان
«...اپىر-اي، بۇل كىم بولدى، تاڭسارىدە،
كورگەنسىز، كول باسىندا مىلتىق اتقان؟!
قۇستاردىڭ زارە-قۇتىن شىرقىراتقان،
نەعىلعان قانىپەزەر قۇلقى قاتقان؟!
مىلتىقتى اتارلىقتاي كولگە كەلىپ،
اپىر-اي، جوق ەدى عوي ەلدە جەلىك...»
مىلتىق داۋسى، قۇستاردىڭ شۋلاعانى -
شىدامىن الدى قارتتىڭ بەرمەدى ەرىك.
«بۇل ماڭنىڭ ادامى ەمەس، ءسىرا-داعى،
بىلەيىن، تابايىن دا ءبىر امالىن.
قارۋى بار كاززاپقا قۇرىقپەنەن
ۇمتىلسا، قالاي قايرات قىلا الامىن؟!
ءجون بولار الىس تۇرىپ سۇراعانىم...»
...اققۋ ۇركىپ،باتىسقا بەت تۇزەگەن،
قامشى باستى اتىنا، شىدامادى.
الىس تۇرىپ، اقىردى قىر باسىنان:
«بەرەكەسىن بۇل جەردىڭ كىم قاشىرعان؟..»
ءوڭىم بە، ءتۇسىم بە دەپ تاڭدانادى،
كوز الماي ورامالدى ۇرعاشىدان،
كوز الماي سۇلە-سوپا تۇلعاسىنان:
- ەي!
كىمسىڭ؟
ءتىرىسىڭ بە؟
جانىڭ بار ما؟
اققۋدى نەگە اتاسىڭ، ارىڭ بار ما؟!
تاستاعىن قارۋىڭدى، كەلگىن بەرى،
كەلگىن بەرى، كەۋدەڭدە جانىڭ باردا!
...بايعۇس ايەل ءۇن-تۇنسىز جىلاپ تۇردى،
قارتتىڭ ءۇنى مەڭ-زەڭ عىپ قۇلاققا ۇردى.
قولىنداعى مىلتىعىن قۇلاشتاپ كەپ،
بوگەلمەي، «جەتىم كولگە» لاقتىردى.
قارتقا قاراي اقىرىن اياڭدادى،
قارۋسىزعا قارت كەلدى، ايانبادى.
...كوزىنەن جاس،كوڭىلىنەن زار توگىلىپ،
بولعان ءجايتتى كەلىنى باياندادى.
ء-اي، بالام!..
بولمادى عوي، بولمادى عوي...
قاسيەت كەتتى كولدەن، سورلادى عوي.
ءتاۋىپتىڭ ايتقانىنىڭ ءبارى وتىرىك،
اتقا ءمىن، اۋىلعا قايت، ولجانى قوي!..
ءمىن اتقا. قايت اۋىلعا تاعات قىل دا،
...بىلمەيمىن، cop اتتىڭ با، ب ا ق اتتىڭ با؟!
اققۋعا كەزەنەردە، ىرىم جاساپ،
تىم قۇرسا ساۋساعىڭدى قاناتتىڭ با؟
-الەك بوپ، ارپالىسىپ سور-قايعىمەن،
جوق اتا، جاسامادىم وندايدى مەن...
جاسىمنان ەستىگەنىم بار-تىن ەدى،
ايتەۋىر اققۋ اتقان وڭبايدى دەپ...
-سولاي، سولاي...
امانات ءبىر قۇدايعا...
قاي-قايداعى تۇسەدى كۇرعىر ويعا...
...ات باسىن شۇعىل بۇرىپ، تايىپ تۇردى،
قارت تاستاپ - نەلەر سۇمدىق سىردى بويعا.
ءبارى ۇمىت: باقىتىڭ دا، بايلىعىڭ دا،
كۇلكى شاتتىق، كۇيزەلتكەن قايعى، مۇڭ دا.
«جەتىم كول» جەتىمسىرەپ قالىپ قويدى،
ءبىر ءولى، ءبىر ءتىرى اققۋ ايدىنىندا...
بار ومىردەن كوڭىلى شايلىعۋدا،
بايعۇس انا ەركىنەن ايرىلۋدا.
الدەنەدەن سۇم جۇرەك سەسكەنەدى،
اراكىدىك الدەنە ەس بەرەدى.
تابيعاتتىڭ، تاۋدىڭ دا، اققۋدىڭ دا،
بايعۇسقا بولماي قالدى ەش كەرەگى.
كەلەدى انا، سەزبەيدى ەشتەڭەنى.
باي ۇمىت، ءالسىز جاتقان بالا دا ۇمىت،
قايتقان قۇستاي الىستاپ بارادى ءۇمىت.
كولىمەنەن قوشتاسقان اققۋ ءۇنى،
قۇلاعىنا كەلەدى اراكىدىك.-
ءومىر ەمەس ءومىرى، قوراشتايعان،
بايعۇس انا تىرلىكتەن قالاس قالعان.
كەلەدى انا، قارابەت قاراقشىداي،
ەل مەن جەردەن ءبىرجولا الاستالعان
اپپاق نۇردى كورە الماي اق اسپاننان،
تۇن-تۇنەكتە بەينە ءبىر اداسقان جان.
...ابىر-سابىر، ءۇي ماڭى دۇربەلەڭ-دى،
العاش انا ابىرجىپ، بىلمەگەن-دى.
ات ۇستىنەن تۇسە الماي قاتىپ قالدى
مەلشيىپ، بىلمەي ءتىل مەن ءۇن دەگەندى
بىلمەيدى، قايدا كەلدى، كىمگە كەلدى.
ءوڭ بە، ءتۇس پە، ايتەۋىر تالاسۋدا،
ءولى مەنەن ءتىرىنىڭ اراسىندا.
وتىرعانداي «جەتىم كول» جاعاسىندا،
اققۋ جاتىر كوزىنىڭ شاراسىندا.
اۋناپ ءتۇسىپ اتىنان، ۇيىنە ەندى،
ەسىنە الىپ ەرىن دە، بالاسىن دا.
ءولىپ جاتقان ۇلىنا قاراسىن دا،
قالسىن انا «جەتىم كول» جاعاسىندا،
ءولى مەنەن ءتىرىنىڭ اراسىندا.
...اپپاق نۇرمەن شومىلتىپ اينالانى،
اق ساۋلەمەن ايدىننىڭ ويناعانى،
كوز الدىندا...
قۇلاقتان كەتەر ەمەس،
تاڭدا ءبۇلبۇل تامىلجىپ سايراعانى،
كوز الدىندا - اققۋدىڭ جايراعانى.
سىڭار كانات، سىنىق قۇس - جارالى اققۋ
ءولى اققۋدان كەتە الماي اينالادى.
اق توسەك - اپپاق ايدىن، اققۋ - بالا،
جارالى اققۋ سەكىلدى جاتتىڭ با، انا؟..
«...مىنا جاتقان «جەتىم كول»، مىنا اققۋدى،
ءوز قولىممەن ءولتىردىم، اتتىم جاڭا...
جوق!
مەن ەمەس...
مەن اتپادىم...
كەشە گور، كەشىرە گور، جاراتقانىم؟!»
عازيز انا، ەربەڭدەپ ەكى قولى،
جيىلعان جۇرتقا قاراپ الاقتادى.
كۇلەدى، بىردە جىلاپ، زارلانادى،
كوككە قاراپ، بەكەرگە قارمانادى.
بىردە ءۇنسىز، مەلشيىپ تىڭ تىڭدايدى،
قۇلاعىندا اققۋدىڭ ءارمان-انى.
الدىمەن جۇرت ءۇن-تۇنسىز تاڭدانادى،
قىبىر-سىبىر ارتىنان جالعانادى...
بىردە انا كوككە جايىپ الاقانىن:
«ءقازىر، بوتام...
مىنەكي، تاڭ اتادى...
ءقازىر، بوتام، اققۋمەن ۇشىقتايمىن...
جازىلاسىڭ قۇلىنىم...بالاپانىم!
قاسيەت!..
و، قاسىرەت!
وسىنداي ما ەڭ؟!
سورىمنىڭ قالىڭدىعى شاشىمداي ما ەڭ!..
قاسيەت!..
قاسيەتتەر ۇشىپ كەتتى،
قاسىرەت!..
قاسىمداعى دوسىمداي ما ەڭ!..
قاسيەت... قاسىرەت...
قاسىرەت... قاسيەت...»
ەپيلوگ
...سول كەتكەننەن مول كەتتىم، ورالمادىم،
جەردى اڭسايمىن...
جالعىز-اق سول - ارمانىم.
قيىن ەكەن، قيماسىڭ ەكى بىردەي،
كوز الدىڭدا عايىپ بوپ جوعالعانى...
كوردىڭ بە بىر-بىرىنە ءدوپ كەلۋىن،
ءبىر قىرسىق ءبىر قىرسىقپەن شەكتەلۋىن؟
بالام-اي، مىناۋ ءومىر-داريانىڭ،
بىلمەيسىڭ قايدا ەكەنىن وتكەلىنىڭ.
اققۋلار...
اڭىز كوپ قوي ولار جايلى،
كوزىڭمەن كورگەنىڭدەي بولا المايدى...
تەك قانا تىنىشتىقتا ۇيىقتايدى ولار،
شوشىسا، ەكىنشى رەت ورالمايدى.
ورنىندا ەكەن «جەتىم كول»، جوعالماپگى
ورتايماپتى، نەمەسە تولا الماپتى.
جاعالاۋىن جاۋىپتى جاسىل جالبىز،
قاسيەتتى اققۋلار ورالماپتى.
وزەن دە جوق سىيماعان ارناسىنا،
جىلعا دا جوق دالامەن جالعاسۋعا.
تاستا تۇنعان جاڭبىردىڭ تامشىسىنداي،
قالاي بىتكەن مىنا كول تاۋ باسىنا؟!
مولدىرەيدى، قارايدى قارعا، شىڭعا،
جالعىزدىقتان جاماندىق بار ما، ءسىرا.
قانشا عاسىر ءوتتى ەكەن، قانشا زامان؟
قانشا ۇرپاق كەتتى ەكەن، قانشاما ادام؟
قانشا شىرشا ءوستى ەكەن، قۇلادى ەكەن،
«جەتىم كولگە» قاراۋدان شارشاماعان؟
«جەتىم كولدەن» سۋ ىشكەن قانشا مارال،
قانشا كيىك قالدى ەكەن ساي-سالادا؟
قاناتىنان ءۇزىلىپ ءان-سامالى،
قانشاما اققۋ كەتتى ەكەن - اڭساعان ءان؟
ورتايماعان «جەتىم كول» تولماعان دا،
بولعان ءومىر ۇقسايدى بولماعانعا.
سىزات تا جوق بەتىندە، سىزىق تا جوق،
ايدىنىنا اققۋى قونباعان با؟!
قىزعىشتارى قيقۋلاپ، قورعاعاندا،
سورلاعانعا ۇقسايدى، سورلاعانعا،
شۇرەگەيلەر ايدىنىن قورلاعاندا،
كوكقۇتاندار قاناتىن قومداعاندا...
بەۋ، دۇنيە-اي، اققۋلار ورالعاندا،
ايدىن كولدىڭ يەسى جول العاندا.
جەتىسىپ ءبىر «جەتىم كول» قالۋشى ەدى-اۋ،
تىنۋشى ەدى-اۋ، تەڭسەلگەن قارا ورمان دا.
تايانعاندا اققۋلار قونار ماڭعا،
باسۋشى ەدى-اۋ، بايىزىن بار ارمان دا!
قاناتىنان اققۋدىڭ بالاپانداپ،
ءان ۇشاتىن سىمپىلداپ تاڭ اتاردا.
ءسۇيىنشى بەر دەگەندەي ءبىر تولىقسىپ،
سىبىرلايتىن «جەتىم كول» الاتاۋعا.
تىنا قالىپ بۇلبۇل دا جاعا-تالدا،
قارايتۇعىن ايدىنعا، اق وتاۋعا.
تاڭ مەن كۇننىڭ اراسى تايانعاندا،
تاۋدىڭ باسى الاۋمەن بويالعاندا،
تىرىلەتىن تاۋداعى بار تىرشىلىك،
قاناتىنان اققۋدىڭ ويانعان با؟!
كومەيىندە ءتاتتى ءۇنى بىلاي قالىپ،
جاعا-تالدا جاس بۇلبۇل تۇر ويلانىپ.
جەتتى اققۋلار.
تۇگەندەپ «جەتىم كولىن»،
جاعالاۋدا ۇشىپ ءجۇر شىر اينالىپ،
(بىردەن كولگە قونبايدى قۇلاي بارىپ.)
سوندايتۇعىن، اققۋلار سوندايتۇعىن،
اسىعىستىق ولاردا بولمايتۇعىن.
قوماعاي كوكقۇتاندار سەكىلدەنىپ،
جالپ بەرىپ، جاعاعا كەپ قونبايتۇعىن.
سوندايتۇعىن، اققۋلار سوندايتۇعىن،
اق ءمۇسىن ايدىنعا كەپ ورنايتۇعىن.
الديلەپ اق توسىندە، بەرمەي تىنىم،
اق ايدىن اق ءمۇسىنىن تەربەيتۇعىن.
بۇل كولگە مىلتىق العان ساياتشى ەمەس،
ءتىرى جان اياق باسىپ كەلمەيتۇعىن.
اققۋلار امان-ەسەن قايتقانىنشا،
سۋىنا «جەتىم كولدىڭ» شولدەيتۇعىن.
(سۋىمەن سىرقاتتارىن ەمدەيتۇعىن.)
ۇرپاقتان ۇرپاق الىپ جالىقپاستان،
سونداي ءبىر ءداستۇر بار-دى قالىپتاسقان.
زاماننان زامان وتكەن، جاڭارعان جۇرت،
اققۋىن ايدىن كولدىن، نالىتپاستان
ءداستۇرىن اتتاماعان، انىق باسقان.
سونداي ءبىر ءداستۇر بار-دى جارىق شاشقان،
ءبىر ۇرپاق ءبىر ۇرپاققا الىپ قاشقان.
ءقايسىبىر قيىن-قىستاۋ اي، كۇندەردە،
شويرىلتىپ، تۇسسە-داعى قايعىم بەلگە،
الاڭسىز اققۋىمدى اتپاسىن دەپ،
جاتقا دا داستارقاندى جايدىم تورگە،
اققۋلار ۇيىقتاعاندا ايدىن كولدە...
...ورالمادى اققۋلار وسى ماڭعا،
جىلدار ءوتتى، بايعۇستار شوشىعان با؟
«جەتىم كول» جەتىمسىرەپ قالا بەردى.
ارمان-اي، اققۋىمەن قوسىلار ما؟!
II
بالا جاتىر توسەكتە، البىراعان،
اكە جاتىر ەدەندە، قالجىراعان.
ءتۇن كۇزەتىپ انا وتىر، قوس جانارى
شاراسىزدان شارشاعان، جاۋدىراعان.
ءتۇنى مىناۋ - تامىزدىڭ ماۋجىراعان،
تاۋىڭ اناۋ - شىمىلدىق سالبىراعان.
بيىك بارىپ جارالعان جەر بەتىنەن،
سول بايىرعى «جەتىم كول» كەلبەتىمەن.
ايدىنىندا اققۋلار ۇيىقتاپ جاتىر،
سايدان سوققان سامالمەن تەربەتىلگەن.
جەر بەتىندە تىنىشتىق، كول بەتىندە،
قاۋىشىپتى قارا ورمان، كول دە، ءتۇن دە.
بالا جاتىر توسەكتە كۇيىپ-جانىپ،
بالاسىنىڭ انا وتىر كۇيىن باعىپ.
قايداعى ءبىر قاتىگەز، سۇرقاي ويلار،
ميىن قارىپ بارادى، ميىن قارىپ.
«سارقىتىنداي ءولىمنىڭ قالعان قارعا،
ەكەۋ بولسا، دۇنيە-اي، ارمان بار ما!..»
اراكىدىك نازارىن اۋدارادى،
ءتورت بۇكتەلىپ ەدەندە قالعان جارعا.
قاۋىپتەنىپ تۇندەرگە، تاڭدارعا دا،
ءۇن شىعارماي ءىش قۇسا، زارلاۋدا انا.
«مانا، كۇندىز، ءتاۋىپ شال نە دەپ كەتتى؟!
الدە وتىرىك، الدە شىن دەمەپ كەتتى...
-اققۋمەنەن بالانى الاستاڭدار،
دەدى-داعى جايىمەن جونەپ كەتتى...»
-تۇرساڭشى،تاياۋ قالدى تاڭ اتۋعا،
نەتكەن جانسىڭ ساناسىز جاراتىلعان؟!
ماناعى ءتاۋىپ شالدىڭ ايتقان ءسوزى،
ۇمىتىلىپ كەتتى مە ساناتىڭنان؟
...اينالايىن اققۋدىڭ قاناتىنان،
قايتەمىز، ول دا ادامعا بولا تۋعان.
«جەتىم كولگە» بارىپ قايت تاڭ جامىلىپ،
تاڭ اتقانشا قالايدا تاۋعا ىلىك.
بىرەۋلەردىڭ كوزىنە ءتۇسىپ قالىپ،
دۇرلىكتىرمە جۇرتىڭدى، سالما بۇلىك!
كىم ءبىلسىن، مۇمكىن، ءبارى جالعان ءۇمىت...
-اپىر-اي، قالاي بارام، قالاي بارام؟!
اتارمىن اققۋ قۇستى قالاي عانا؟!
ايدىننىڭ اققۋلارى ۇيىقتاعاندا،
ورگەن مال، وسكەن شىرشا ابايلاعان،
بارلىعى قاسيەتكە قارايلاعان
وق اتام قاسيەتكە قالاي عانا؟..
بارمايمىن، بارا المايمىن، قالاي بارام؟!
ادۋىندى جان ەكەن العان جارى:
- جالعىز ۇلدان ارتىق پا، جالعان ءبارى\'!
بالام ولسە، باقىتتىڭ كەرەگى نە؟!
توپان سۋ باسىپ كەتسىن قالعاندارىن.
پەرزەنت سۇراپ نەسىنە ارماندادىڭ؟!
قۇرىسىن ونسىز سەنىڭ جانعان باعىڭ!
مىلتىقتى اكەل!
اتتى ەرتتە!
جالعان ءبارى!
...وياتىپ دۇنيەنى دەل-سال قىلىپ،
تامىزدىڭ تاڭى دا اتتى تامساندىرىپ،
ساي-سايدان بوشالاعان بوزالا تاڭ،
تاۋداعى تىرشىلىككە ءان سالدىرىپ،
ەمىندىرىپ، ەرىكسىز قارسى الدىرىپ،
بۇلبۇلعا دۇنيەگە جار سالدىرىپ،
تامىزدىڭ تاڭى دا اتتى تامساندىرىپ.
قاسقا تاڭ.
ءبۇلبۇل ءۇنى.
كول بەتىندە،
اققۋلار ۇيىقتاپ جاتىر تەربەتىلە.
باس باعىپ جاعادا وتىر جالعىز انا،
تاڭدانىپ تاكاپپار قۇس كەلبەتىنە.
تىعىپ اپ تۇمسىقتارىن مامىعىنا،
ايدىن - توسەك، اسپاندى جامىلۋدا.
ارشا، شىرشا، جارتاستار جاعاداعى،
سۇعىنىپ، ءبارى كولگە تابىنۋدا.
الاسۇرىپ، قان ويناپ تامىرىندا،
انا-جۇرەك تىپىرشىپ، قابىنۋدا،
He قىلارىن بىلە الماي، جابىعۋدا.
اسقار بەلدەن كۇن نۇرى شاشىرادى،
شاشىراپ، ول دا كولگە باس ۇرادى.
قۇس اپپاق، ايدىن اپپاق، نۇر دا اپپاق،
اپپاق نۇر - اپپاق نۇرعا قوسىلادى.
كول - كوككە ،كوك - كولگە كەپ اسىلادى،
ۇيقى اققۋلاردىڭ اشىلادى.
سۇلۋلىققا سۇقتانىپ، قاشىپ ءالى.
انا-جۇرەك سولق ەتىپ، باسىلادى.
قىزعانىپ، قىزعىش بايعۇس شىر اينالدى،
ابىرجىپ انا-كوڭىل مىڭ ويلاندى.
ءعازيزدىڭ كوزىندە ەمەس، كوڭىلىندە،
ايدىن كول استان-كەستەن لايلاندى.
ءداستۇر، ىرىم، جايىمەن قۇداي قالدى،
جالعىز ۇلدان باسقاسى بىلاي قالدى.
ايدىننىڭ اققۋىنىڭ ورىنىنان
كورگەندەي، كوزى تۇنىپ، قۇمايلاردى.
...اققۋلار...
اققۋ مويىن، سۇمبە قانات،
الاڭسىز تارانۋدا كۇنگە قاراپ.
ايدىننىڭ ەركەلەرى، بىلمەي تۇرمىن،
ەتەرمىن تاعدىرىڭدى كىمگە امانات؟!
جانى سۇلۋ اق ەركەم، ارى سۇلۋ!
ءبىر مامىعى مايىسسا اۋىرسىنىپ،
تاراق ەتىپ تۇمسىعىن، تارايدى كەپ،
تارايدى كەپ، تارايدى قاۋىرسىنىن،
قۇم تۇرسا دا ءبىر ءتۇيىر اۋىرسىنىپ،
جانى سۇلۋ اق ەركەم،ارى سۇلۋ!
اق قاناتىن سابالاپ، اسىر سالىپ،
بىردە سۋعا سۇڭگيدى باسىن مالىپ.
...ويناسىنشى، ويناسىن ەركە قۇستار،
تىنىشتىعىن ولاردىڭ قاشىرمالىق.
مەرگەن وتىر جاعادا.
ەي، اقشا بۇلت،
جاۋلىعىڭمەن ولاردى جاسىر بارىپ.
باس باعادى شىرشانىڭ قالقاسىنان،
قارۋىنان قولىندا قان ساسىعان.
...ال، اققۋلار،
اققۋلار تارانۋدا،
سۋسىپ ءتۇسىپ، سۋ مونشاق ارقاسىنان.
قارايدى انا شىرشانىڭ قالقاسىنان.
«ءسىرا، سورلى جوق شىعار مەنەن وتكەن،
قۇلىنىمنىڭ قاسىنان نەگە كەتكەم؟!
وشاق قاسى، وت باسى، كورمەپپىن عوي،
دۇنيە-اۋ، سەن وسىنداي كەرەمەت پە ەڭ؟!»
انا وتىر.وزبىر ويلار قامالاۋدا،
قامالاۋدا، الدەكىم تابالاۋدا.
...اققۋلار اق ايدىندى قالدىردى دا،
تارتتى كەپ، انا وتىرعان جاعالاۋعا.
شوشىماي شولجاڭ وسكەن باتىرلارىڭ،
انا وتىرعان شىرشاعا جاقىندادى.
كوزى تۇنعان بەيباعىڭ، توپ اققۋعا،
بىلمەي قالدى مىلتىقتىڭ اتىلعانىن.
كوزدىڭ الدى كوك ءتۇتىن، اقىل جارىم
بىلمەي وتىر جاڭاعى تىنىشتىقتىڭ،
ءسۇت ۇيىعان تەگەشىن ساپىرعانىن!..
يۋ-قيۋ كول ماڭى، استان-كەستەن،
جەر اينالىپ، تاۋ قۇلاپ، اسپان كوشكەن.
جاڭعىرىعىپ، جار سالىپ، جارتاستار تۇر،
«جەتىم كولدىڭ» قايعىسىن باستان كەشكەن،
كورىپ-بىلىپ، تانىپتى تاستار دا ەستەن.
الىپ اسپان استىنا سىيا الماي ءبىر،
ايدىن كولىن اققۋلار قيا الماي ءجۇر.
مولدىرەگەن «جەتىم كول» كوككە قاراپ،
مولتىلدەگەن كوز جاسىن تىيا الماي تۇر،
ايدىن كولىن اققۋلار قيا الماي ءجۇر.
سان اينالىپ، سۇڭقىلداپ ۇشتى-داعى،
ساپار جولعا مەزگىلسىز ءتۇستى-داعى،
بەتىن تۇزەپ، باتىسقا باعىت الىپ،
قارعىس اتقان مەكەننەن كۇستى ءبارى.
تاۋ جاڭعىرتىپ، تاماشا قۇستىڭ ءانى،
قوش ايتىسىپ كولمەنەن، ۇشتى ءبارى.
كول بەتىندە كولبەڭدەپ، جارالى اققۋ،
ۇشا المايدى، ۇشپاق بوپ- كۇش قىلادى...
سىڭار قانات سىنىق قۇس بايلاۋدا تۇر،
تاعى ءبىرى ايدىندا جايراپ جاتىر.
قان ارالاس قالقىعان مامىعىمەن،
«جەتىم كولدىڭ» تولقىنى ويناپ جاتىر.
...قاسيەتكە وق اتىپ، جويعان پاقىر،
قالاي الىپ كەتەرىن بىلە الماستان،
سۇلە-سوپا، جاعادا ويلاۋدا قۇر.
«جەتىم كولدەن» ءسان كەتتى مانا تۇنعان،
اققۋ كەتتى، ءان كەتتى قاناتىڭدا.
اسقار-اسقار تاۋلاردان اسىپ ءارى،
شىڭ-كۇزداردىڭ ءۇن قالدى قاباتىندا.
اققۋ ءانى ەستىلمەي قالاتىن با؟
الاتاۋدان ءۇزىلتىپ، قاراتاۋعا،
جاڭعىرىعىپ جارتاستار تاراتۋدا...
III
«جەتىم كولدىڭ» باسىندا جىلقى جاتقان،
دوڭگە شىعىپ، قارت تۇرعان جىلقى باققان
«...اپىر-اي، بۇل كىم بولدى، تاڭسارىدە،
كورگەنسىز، كول باسىندا مىلتىق اتقان؟!
قۇستاردىڭ زارە-قۇتىن شىرقىراتقان،
نەعىلعان قانىپەزەر قۇلقى قاتقان؟!
مىلتىقتى اتارلىقتاي كولگە كەلىپ،
اپىر-اي، جوق ەدى عوي ەلدە جەلىك...»
مىلتىق داۋسى، قۇستاردىڭ شۋلاعانى -
شىدامىن الدى قارتتىڭ بەرمەدى ەرىك.
«بۇل ماڭنىڭ ادامى ەمەس، ءسىرا-داعى،
بىلەيىن، تابايىن دا ءبىر امالىن.
قارۋى بار كاززاپقا قۇرىقپەنەن
ۇمتىلسا، قالاي قايرات قىلا الامىن؟!
ءجون بولار الىس تۇرىپ سۇراعانىم...»
...اققۋ ۇركىپ،باتىسقا بەت تۇزەگەن،
قامشى باستى اتىنا، شىدامادى.
الىس تۇرىپ، اقىردى قىر باسىنان:
«بەرەكەسىن بۇل جەردىڭ كىم قاشىرعان؟..»
ءوڭىم بە، ءتۇسىم بە دەپ تاڭدانادى،
كوز الماي ورامالدى ۇرعاشىدان،
كوز الماي سۇلە-سوپا تۇلعاسىنان:
- ەي!
كىمسىڭ؟
ءتىرىسىڭ بە؟
جانىڭ بار ما؟
اققۋدى نەگە اتاسىڭ، ارىڭ بار ما؟!
تاستاعىن قارۋىڭدى، كەلگىن بەرى،
كەلگىن بەرى، كەۋدەڭدە جانىڭ باردا!
...بايعۇس ايەل ءۇن-تۇنسىز جىلاپ تۇردى،
قارتتىڭ ءۇنى مەڭ-زەڭ عىپ قۇلاققا ۇردى.
قولىنداعى مىلتىعىن قۇلاشتاپ كەپ،
بوگەلمەي، «جەتىم كولگە» لاقتىردى.
قارتقا قاراي اقىرىن اياڭدادى،
قارۋسىزعا قارت كەلدى، ايانبادى.
...كوزىنەن جاس،كوڭىلىنەن زار توگىلىپ،
بولعان ءجايتتى كەلىنى باياندادى.
ء-اي، بالام!..
بولمادى عوي، بولمادى عوي...
قاسيەت كەتتى كولدەن، سورلادى عوي.
ءتاۋىپتىڭ ايتقانىنىڭ ءبارى وتىرىك،
اتقا ءمىن، اۋىلعا قايت، ولجانى قوي!..
ءمىن اتقا. قايت اۋىلعا تاعات قىل دا،
...بىلمەيمىن، cop اتتىڭ با، ب ا ق اتتىڭ با؟!
اققۋعا كەزەنەردە، ىرىم جاساپ،
تىم قۇرسا ساۋساعىڭدى قاناتتىڭ با؟
-الەك بوپ، ارپالىسىپ سور-قايعىمەن،
جوق اتا، جاسامادىم وندايدى مەن...
جاسىمنان ەستىگەنىم بار-تىن ەدى،
ايتەۋىر اققۋ اتقان وڭبايدى دەپ...
-سولاي، سولاي...
امانات ءبىر قۇدايعا...
قاي-قايداعى تۇسەدى كۇرعىر ويعا...
...ات باسىن شۇعىل بۇرىپ، تايىپ تۇردى،
قارت تاستاپ - نەلەر سۇمدىق سىردى بويعا.
ءبارى ۇمىت: باقىتىڭ دا، بايلىعىڭ دا،
كۇلكى شاتتىق، كۇيزەلتكەن قايعى، مۇڭ دا.
«جەتىم كول» جەتىمسىرەپ قالىپ قويدى،
ءبىر ءولى، ءبىر ءتىرى اققۋ ايدىنىندا...
بار ومىردەن كوڭىلى شايلىعۋدا،
بايعۇس انا ەركىنەن ايرىلۋدا.
الدەنەدەن سۇم جۇرەك سەسكەنەدى،
اراكىدىك الدەنە ەس بەرەدى.
تابيعاتتىڭ، تاۋدىڭ دا، اققۋدىڭ دا،
بايعۇسقا بولماي قالدى ەش كەرەگى.
كەلەدى انا، سەزبەيدى ەشتەڭەنى.
باي ۇمىت، ءالسىز جاتقان بالا دا ۇمىت،
قايتقان قۇستاي الىستاپ بارادى ءۇمىت.
كولىمەنەن قوشتاسقان اققۋ ءۇنى،
قۇلاعىنا كەلەدى اراكىدىك.-
ءومىر ەمەس ءومىرى، قوراشتايعان،
بايعۇس انا تىرلىكتەن قالاس قالعان.
كەلەدى انا، قارابەت قاراقشىداي،
ەل مەن جەردەن ءبىرجولا الاستالعان
اپپاق نۇردى كورە الماي اق اسپاننان،
تۇن-تۇنەكتە بەينە ءبىر اداسقان جان.
...ابىر-سابىر، ءۇي ماڭى دۇربەلەڭ-دى،
العاش انا ابىرجىپ، بىلمەگەن-دى.
ات ۇستىنەن تۇسە الماي قاتىپ قالدى
مەلشيىپ، بىلمەي ءتىل مەن ءۇن دەگەندى
بىلمەيدى، قايدا كەلدى، كىمگە كەلدى.
ءوڭ بە، ءتۇس پە، ايتەۋىر تالاسۋدا،
ءولى مەنەن ءتىرىنىڭ اراسىندا.
وتىرعانداي «جەتىم كول» جاعاسىندا،
اققۋ جاتىر كوزىنىڭ شاراسىندا.
اۋناپ ءتۇسىپ اتىنان، ۇيىنە ەندى،
ەسىنە الىپ ەرىن دە، بالاسىن دا.
ءولىپ جاتقان ۇلىنا قاراسىن دا،
قالسىن انا «جەتىم كول» جاعاسىندا،
ءولى مەنەن ءتىرىنىڭ اراسىندا.
...اپپاق نۇرمەن شومىلتىپ اينالانى،
اق ساۋلەمەن ايدىننىڭ ويناعانى،
كوز الدىندا...
قۇلاقتان كەتەر ەمەس،
تاڭدا ءبۇلبۇل تامىلجىپ سايراعانى،
كوز الدىندا - اققۋدىڭ جايراعانى.
سىڭار كانات، سىنىق قۇس - جارالى اققۋ
ءولى اققۋدان كەتە الماي اينالادى.
اق توسەك - اپپاق ايدىن، اققۋ - بالا،
جارالى اققۋ سەكىلدى جاتتىڭ با، انا؟..
«...مىنا جاتقان «جەتىم كول»، مىنا اققۋدى،
ءوز قولىممەن ءولتىردىم، اتتىم جاڭا...
جوق!
مەن ەمەس...
مەن اتپادىم...
كەشە گور، كەشىرە گور، جاراتقانىم؟!»
عازيز انا، ەربەڭدەپ ەكى قولى،
جيىلعان جۇرتقا قاراپ الاقتادى.
كۇلەدى، بىردە جىلاپ، زارلانادى،
كوككە قاراپ، بەكەرگە قارمانادى.
بىردە ءۇنسىز، مەلشيىپ تىڭ تىڭدايدى،
قۇلاعىندا اققۋدىڭ ءارمان-انى.
الدىمەن جۇرت ءۇن-تۇنسىز تاڭدانادى،
قىبىر-سىبىر ارتىنان جالعانادى...
بىردە انا كوككە جايىپ الاقانىن:
«ءقازىر، بوتام...
مىنەكي، تاڭ اتادى...
ءقازىر، بوتام، اققۋمەن ۇشىقتايمىن...
جازىلاسىڭ قۇلىنىم...بالاپانىم!
قاسيەت!..
و، قاسىرەت!
وسىنداي ما ەڭ؟!
سورىمنىڭ قالىڭدىعى شاشىمداي ما ەڭ!..
قاسيەت!..
قاسيەتتەر ۇشىپ كەتتى،
قاسىرەت!..
قاسىمداعى دوسىمداي ما ەڭ!..
قاسيەت... قاسىرەت...
قاسىرەت... قاسيەت...»
ەپيلوگ
...سول كەتكەننەن مول كەتتىم، ورالمادىم،
جەردى اڭسايمىن...
جالعىز-اق سول - ارمانىم.
قيىن ەكەن، قيماسىڭ ەكى بىردەي،
كوز الدىڭدا عايىپ بوپ جوعالعانى...
كوردىڭ بە بىر-بىرىنە ءدوپ كەلۋىن،
ءبىر قىرسىق ءبىر قىرسىقپەن شەكتەلۋىن؟
بالام-اي، مىناۋ ءومىر-داريانىڭ،
بىلمەيسىڭ قايدا ەكەنىن وتكەلىنىڭ.
اققۋلار...
اڭىز كوپ قوي ولار جايلى،
كوزىڭمەن كورگەنىڭدەي بولا المايدى...
تەك قانا تىنىشتىقتا ۇيىقتايدى ولار،
شوشىسا، ەكىنشى رەت ورالمايدى.
ورنىندا ەكەن «جەتىم كول»، جوعالماپگى
ورتايماپتى، نەمەسە تولا الماپتى.
جاعالاۋىن جاۋىپتى جاسىل جالبىز،
قاسيەتتى اققۋلار ورالماپتى.