InfoHub Logo

وقۋشىلاردى بيزنەس نەگىزدەرىنە وقىتۋ ماڭعىستاۋ وبلىسى اقتاۋ قالاسىنداعى مامانداندىرىلعان ەكونوميكالىق ليسەيىندە باستاۋ الدى. بۇل جوبا ازىرگە پيلوتتىق رەجيمدە ەنگىزىلدى. ال جاڭا ءپان مەكتەپ باعدارلاماسىنا كەلەر جىلى ەنگىزىلەتىن بولادى. بۇل تۋرالى ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى نۇربەك قاراسايەۆ مالىمدەدى.

"كاسىپكەرلىك جانە بيزنەس نەگىزدەرى" باعدارلاماسى جالپى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ 10-11 سىنىپ وقۋشىلارى ءۇشىن ارنايى دايىندالعان جاڭا ءپان. ال بيزنەستىڭ قىر-سىرىن ەكونوميكا ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرى ساپۋرا نۇرعوجينا جانە ماريا ازولينا وقۋشىلارعا جان-جاقتى تۇسىندىرۋگە تىرىستى. قازاق جانە ورىس سىنىپتارىنا ءۇش ساباقتان ءوتتى. وعان بارلىعى 32 شاكىرت قامتىلدى. ساباق كەزىندە وقۋشىلارعا وبلىستاعى وتاندىق ونەركاسىپورىن تۋرالى سيۋجەت كورسەتىلدى. ساباق ەركىن فورمات تۇرىندە بولدى. جاڭا ءپاننىڭ العاشقى ساباقتارى «ەكونوميكالىق تەرميندەر»، «كاسىپكەرلىك فورمالارى»، «كومپانيا قۇرۋعا دايىندىق» تاقىرىپتارىندا ءوتتى. نەگىزگى باسىمدىق تاجىريبە ساباقتارىنا بەرىلدى. ونىڭ اياسىندا ىسكەرلىك ويىندار ۇيىمداستىرىلىپ، ەڭبەك نارىعىنا تالداۋ جۇرگىزۋ، فرانشيزانىڭ تيىمدىلىگى، كاسىپورىندار مەنشىك نىسانى جانە بيزنەس-جوبالاردى قورعاۋعا باعىتتالدى.

اقتاۋ قالاسى مامانداندىرىلعان ەكونوميكالىق ليسەيىنىڭ ءمۇعالىمى ساپۋرا نۇرعوجينانىڭ ايتۋىنشا، وقۋشىلار بۇعان دەيىن كاسىپتى قالاي باستاۋعا بولاتىنى تۋرالى بىلمەيتىن. ال، جاڭا ءپان ەنگىزىلگەن كۇننەن باستاپ، ولاردىڭ قىزىعۋشىلى جوعارى ەكەندىگىن بايقاۋعا بولادى. اسىرەسە ازعانتاي شىعىنمەن قالاي بيزنەستى جۇرگىزۋگە بولاتىنىن، فرانشيزا دەگەنىمىز نە، پايدا ءتۇسىرۋدىڭ جولدارى قانداي دەگەن سۇراقتار جاۋاپ بەرە الادى. ساناۋلى كۇندە بەلگىلى بولعانداي، وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى وزدەرىنىڭ بولاشاعىن كاسىپكەرلىكپەن بايلانىستىرعىسى كەلەدى.

 «نەگىزىنەن بۇل وتە قىزىقتى وقۋ قۇرالى. وقۋشىلار كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنىڭ نە ەكەنىن بىلەدى جانە ىنتاسى جوعارى ەكەندىگىن بايقاۋعا بولادى. ساباق بارىسىندا نەگىزىنەن كاسىپكەرلىكتىڭ نەگىزگى فورمالارى جانە بيزنەستى باسقارۋ، قاتەلىككە جول بەرمەي قيىندىقتاردان شىعۋ جولدارىن تۇسىندىرۋگە تىرىستىق. ءبىر قۋانتارلىعى، وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتىپ وتىر جانە ساباقتان بوس ۋاقىتىندا قولدارىنان جاڭا ءپان تۇسپەيتىن بولدى. بيزنەستىڭ قىر-سىرىن ۇيرەنۋگە ىنتالى"، - دەيدى ول. 

ال، وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى نۇربەك قاراساي ۇلى بولسا جاڭا ءپاندى وقىپ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرگەن وقۋشىلار بولاشاقتا كاسىپكەر بولۋعا وسى باستان دايىندالۋىنا جاقسى مۇمكىن الىپ وتىرعانىن ايتادى. بۇل رەتتە جوعارى سىنىپتىڭ وقۋشىلارىنا كەز-كەلگەن ۋاقىتتا قولداۋ كورسەتىلمەك.  

«جالپى بيزنەس دەگەنىمىز نە دەگەن سۇراققا وقۋشىلار جاۋاپ ىزدەمەي-اق، ولاردىڭ بويىندا تۇسىنىك قالىپتاستى دەۋگە نەگىز بار. ءبىر قۋانتارلىعى ولاردا جاڭا يدەيا كوپ، وسى يدەيالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن  تەورياعا كوبىرەك دەن قويۋ قاجەت. ەندىگى كەزەكتە قارجىلاي ساۋاتتىلىق، سەرىكتەستەرمەن ىسكەرلىك قارىم-قاتىناس ورناتۋ، بيزنەس-جوسپاردى قاتەسىز جازۋ جانە وزدەرىنىڭ يدەيالارىن ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋدى ۇيرەنەدى. ەل بولام دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە دەگەن قاناتتى ءسوز وسىندايدا ويعا ورالادى. دامىعان ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن، ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كاسىپكەرلىك سالاسىن دامىتۋعا باسىمدىق بەرىپ وتىر. مەملەكەتتىڭ بولاشاعى – ءبىلىمدى جاستار دەسەك، بالالارعا مەكتەپ قابىرعاسىنان باستاپ بيزنەس سالاسى بويىنشا وقىعاندارى وتە قۇپتارلىق ءىس دەپ ويلايمىن. وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ باستاماسىمەن قاراشا ايىندا اقتاۋداعى ەكى كوللەدجدىڭ ستۋدەنتتەرىنە ءۇش كۇندىك «كاسىپكەرلىك نەگىزدەرى» تاقىرىبىندا ترەنينگ وتكىزىلدى. وسى شارانىڭ اياسىندا ستۋدەنتتەر جاس كاسىپكەرمەن جۇزدەستى. وعان جەتپىس شاكىرت قامتىلدى. كەلەر جىلدان باستاپ ءبىر اپتالىق ترەنينگتى اقتاۋداعى ءۇش مەكتەپتە، بەس كوللەدجدە جانە جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە وتەدى. بۇل «جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا سايكەس كەلەدى. «اتامەكەن» كاسىپكەرلەر پالاتاسى وسى جۇمىستاردى قولعا الىپ، جاستارعا كاسىپكەرلىك سالاسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋگە دايىن، - دەيدى وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى نۇربەك قاراسايەۆ.

ايتا كەتۋ كەرەك، بيزنەستىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتۋگە ارنالعان جاڭا وقۋلىقتى مەكتەپتەردە ەنگىزۋ تۋرالى باستامانى  «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ باستاماسىمەن جانە قازاقستان رەسپۋليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن ازىرلەندى. جاڭا 2018-2019 وقۋ جىلىندا پيلوتتىق جوبا رەتىندە ەنگىزىلمەك. پيلوتتىق جوبانى ەكونوميكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى جۇرگىزەدى.     

جاقىن كۇندەرى وقۋ ورىندارىندا ەنگىزىلە باستاعان "كاسىپكەرلىك جانە بيزنەس نەگىزدەرى" اتتى وقۋ قۇرالىنا مۇعالىمدەر، وقۋشىلار جانە اتا-انالارعا ساۋالناما جۇرگىزۋ ارقىلى تۇپكىلىكتى تالداۋ جاسالىپ، قورىتىندىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە جولدانباق. وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلگەن سوڭ، جاڭا وقۋلىق قايتا باسىپ شىعارىلادى جانە بارلىق جالپى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا تاراتىلادى. 

كامشات ءىزباساروۆا، ماڭعىستاۋ وبلىسى

كاسىپكەرلەر پالاتاسى ادامي كاپيتالدى

دامىتۋ ءبولىمىنىڭ ساراپشىسى.

---