InfoHub Logo

ءابدىراسىلوۆ نۇرتاي ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ 1-كۋرس ماگيسترانتى

عىلىمي جەتەكشىسى:  جاكيشيەۆا ساۋلە ت.ع.د.، پروفەسسور

“ەگەر ءسىزدىڭ بيزنەسىڭىز ينتەرنەتتە بولماسا، وندا ءسىز بيزنەستە جوقسىز!” دەگەن باعدارلامالىق قامسىزداندىرۋ سالاسىنىڭ الەمدىك كوشباسشىسى، Microsoft Corporation كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىسى بيلل گەيتس. قازىرگى الەمدەگى بيزنەس ينتەرنەت ارقىلى  دامۋ ۇستىندە جانە ينتەرنەتتە بولۋىنىڭ سەبەبى سايت ارقىلى جۇرگىزىلىپ ۇسىنىلۋىندا.سايت تەك قانا بيزنەستىڭ كومەكشى قۇرال عانا ەمەس، بارلىق الەمنىڭ اقپارات بەرۋشىسى.سايت ارقىلى اقپاراتتىڭ كەز-كەلگەن ءتۇرىن الۋعا بولادى جانە ءبىلىمدى دامىتۋدى جەتىلدىرۋ ءۇشىن، ءتۇرلى ماركەتينگتىك ستراتەگيالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن پايدالانىلادى.

ءال-فارابيدىڭ “قانداي عىلىم بولسا دا، ول-ادام ساناسىنا دەربەس، ەرەكشە ماندەردى ۇعىنۋ ارقىلى ۇيالايدى” دەگەن قاناتتى ءسوز بار.ادامزات ساناسىنا  سايت ۇعىمىن تەحنولوگيا عىلىمىنىڭ جەتىستىكتىك ەرەكشە ءمانى رەتىندە ەنگىزگەن اعىلشىندىق سەر تيموتي دجون بە́رنەرس لي بولىپ تابىلادى.1991 جىلى 6 ماۋسىمىندا بەرنەرس لي العاش رەت سايتتى ويلاپ تاپتى. “بۇل بارلىعى ءۇشىن” دەگەن بەرنەرس ءليدىڭ  ءسوزى سايتتاردىڭ قازىرگى كەزەڭدەگى بارلىق ادامزاتتىڭ پايداسى ءۇشىن قىزمەت جاسايتىندىعىن اڭعارتتى.

قازىرگى ۋاقىتتا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءىت-ارحيۆتانۋ جانە قۇجاتتانۋ ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى اياسىندا “ارحيۆتانۋدا سايتتاردى قۇرۋ” ءپانى وقىتىلۋدا.سايتتاردى قۇرۋ-بۇل سايت ديزاينىن ازىرلەۋدەن باستاپ ونى باعدارلامالىق كودپەن تولتىرۋعا جانە جاھاندىق جەلىدە ورنالاستىرۋعا دەيىنگى ينتەرنەت-رەسۋرستاردى قۇرۋ جونىندەگى ءىس-شارالار كەشەنى. بۇل ءپاننىڭ وقىتىلۋى قازاقستانداعى ارحيۆ قىزمەتىن قازىرگى زامانعا ساي وزگەرتۋ جانە ارحيۆ سالاسىنا قازىرگى جاڭاشىلدىقتاردى  قالىپتاستىرۋ، زاماناۋي web-سايتتاردى باعدارلامالاۋ سالاسىندا جۇيەلەنگەن ءبىلىم مەن بىلىكتەردى قالىپتاستىرۋ،  ءپاندى وقۋ ناتيجەسىندە العان ءبىلىم مەن بىلىكتەردى كاسىبي قىزمەتتە پايدالانۋ بولىپ تابىلادى. كەز-كەلگەن ارحيۆ ءۇشىن ءوز سايتىنىڭ بولۋى ءبىرىنشى كەزەكتە ءارحيۆتى پايدالانۋشىلار مەن سەرىكتەستەردىڭ الدىندا ءارحيۆتىڭ  ءيميدجىن ايتارلىقتاي ارتتىرا ءتۇسۋىنىڭ كەپىلى.سايت ارحيۆتەر ءۇشىن جانە دە قانداي دا بولماسىن ۇيىم ءۇشىن ۆيرتۋالدى كەڭسە جانە ۆيزيت كارتوچكاسى قىزمەتىن اتقارىپ عانا قويماي،سونىمەن قاتار ايشىلىق الىس جەرلەردەن،كوزدى اشىپ جۇمعانشا،جىلدام حابار العىزدىنىڭ جاعدايىن جاسايدى.سەبەبى كەز كەلگەن ۋاقىتتا پايدالانۋشى "وعان" كىرىپ، وعان قاجەتتى اقپاراتتى الا الادى: ارحيۆتىك قۇجاتتار تۋرالى، قورلار جانە ولاردىڭ تولىق سيپاتتاماسى؛ بايلانىس دەرەكتەرى؛ جۇمىس ۋاقىتى جانە تاعى دا باسقا دەرەكتەر.بۇل پايدالانۋشىلار ءۇشىن وتە ىڭعايلى جانە ارحيۆتەر  ءۇشىن دە پايدالى.ارحيۆتىك سايتتاردىڭ جۇمىس جاساۋى اقپارات قۇرالى رەتىندە دە قولدانىلادى.پايدالانۋشىلارعا وزەكتى جانە پايدالى اقپارات بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.ءارحيۆتىڭ تاريحى، ارحيۆتىك جاڭالىقتار، ءارتۇرلى ۇيىمداستىرىلاتىن كورمەلەر تۋرالى،سەمينارلار،ارحيۆتىك جارىق كورگەن جيناقتاردى پايدالانۋ جانە ت.ب. سايت  ءارحيۆتىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋگە جانە پايدالانۋشىلاردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بولىپ تابىلادى.

“ارحيۆتانۋدا سايتتاردى قۇرۋ” ءپانىنىڭ وقىتىلۋى   ەلىمىزدە قابىلدانعان جوبالاردىڭ جۇزەگە اسۋىنا دا  مۇمكىندىكتەر جاسايدى. ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ “ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى” اتتى ماقالاسىنداعى “ارحيۆ 2025” جوباسى تاريحي سانانى جاڭعىرتۋداعى العىشارتتاردىڭ ءبىرى. ماقالادا ەلباسى  “ارحيۆ دەرەكتەرىن تەك جيناقتاپ قانا قويماي، بارلىق مۇددەلى زەرتتەۋشىلەر مەن قالىڭ جۇرتشىلىققا قولجەتىمدى بولۋى ءۇشىن ولاردى بەلسەندى تۇردە سيفرلىق فورماتقا كوشىرۋ قاجەت.” دەپ كورسەتەدى.بۇل دەگەنىمىز سايتتار ارقىلى ەلەكتروندى ارحيۆتەر جۇيەسىن قۇرىپ،ونى بارشا قوعام يگىلىگىنە پايداسىن تيگىزۋ جانە قازىرگى ۋاقىتتاعى ارحيۆتەردەگى قۇجاتتاردى زامانعا ساي دايارلاۋ.

وسى ءپاننىڭ اياسىندا  ءىت-ارحيۆتانۋ جانە قۇجاتتانۋ ماماندىعىنىڭ  ماگيسترانتتارى مەن وسى سالا وقىتۋشىلارى بىرلەسە وتىرىپ،قازاقستاننىڭ ارحيۆتەرىن ءبىر ورتالىققا جينايتىن جانە ارحيۆ سالاسىن دامىتۋ ءۇشىن “قازاقستان ارحيۆتەرى پورتالى” سايتىن جاساۋدا. بۇل ءپاننىڭ وقىتىلۋ ماقساتتارىنىڭ ءبىرى دە وسى جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ بولىپ تابىلادى.

---