«جىلقىشى» اڭگىمەسى ءسابيت مۇقانوۆ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «جىلقىشى» اڭگىمەسى س. مۇقانوۆ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا س. مۇقانوۆتىڭ «جىلقى» اڭگىمەسىنىڭ ماز - مۇنىن ءتۇسىندىرۋ. جىلقى مالى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ، «جەتى قازىنانىڭ ءبىرى» جىلقىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ دامىتۋشىلىق ماقساتى: مانەرلەپ وقۋعا، تۇسىنگەندەرىن ءوز سوزدەرىمەن ايتۋعا.
ساباقتىڭ تاربيەلىك ماقساتى: «جىلقى» جانۋارىنا دەگەن سەزىمدەرىن وياتۋ قامقورلىق جاساۋعا تاربيەلەۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ.
ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، توپتامالار، ماقال - ماتەلدەر.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ، باعالاۋ.
ۇيگە نە بەرىلدى؟
وسپانحان اۋباكىروۆ «ارا مەن شىبىن» ءازىل ولەڭى.
2. سۇراققا جاۋاپ.
1. ءماتىندى شىعارمانىڭ قاي تۇرىنە جاتقىزاسىڭ؟ 2. شىعارما نەلەر جونىندە؟ 3. شىبىن اراعا قانداي ءوتىنىش ايتتى؟ 4. ارا نەلىكتەن بىردەن كەلىسە سالمادى؟
5. مىسالدان كوكەيىڭە نە ءتۇيدىڭ؟
3. شىعارمانى رولگە ءبولىپ وقىتۋ.
4. اۆتوردىڭ قورىتىندى ويى ايتىلعان شۋماقتى ءبولىپ وقىتىپ، ءتۇسىندىرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. كىرىسپە اڭگىمە وي قوزعاۋ.
بالالار! ءبىز جىلقى تۋرالى نە بىلەمىز؟
2. ونىڭ قانداي پايداسى بار؟
3. جىلقى قانداي جانۋار؟
4. نەمەن قورەكتەنەدى؟
5. قانداي پايداسى بار؟
ءسۇتى، ەتى، كولىك، ءتورت اياعى بار، جالى بار، جۇيرىك، باتىرلار مىنگەن، ولەڭ - جىرلار، قوڭىر، كوكشىل، تازا سۋ ىشەدى. قانداي تۇرلەرى بار؟
تاعى قانداي پايداسى بار؟ جىلقىشى دەگەن كىم؟ جىلقى قانداي جانۋار؟ جۇيرىگى، جورعاسى، جۇكتارتقىش، ءسۇتى وكپە اۋرۋىنا ەم. جىلقى سەزىمتال، جىلقى مالدىڭ پاتشاسى.
بالالار، بۇگىن ءبىز س. مۇقانوۆتىڭ «جىلقى» اڭگىمەسىن وقيمىز. جىلقىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىمەن، جىلقىشى ماماندىعىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن تانىسامىز.
ءبىز تاقتاعا نە بىلگەنىمىز جايلى جازدىق، ەندى نە بىلگىمىز كەلەتىنى جايلى جازايىق.
2. 1). «جىلقى» اڭگىمەسىن مانەرلەپ وقىپ بەرۋ. اڭگىمەنىڭ مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ.
جىلقى – مالدىڭ پاتشاسى. قازاقتىڭ كوشپەلى تۇرمىسىندا جىلقىنىڭ ورنى ەرەكشە بولعان. قازاق حالقى جىلقىنى ەرەكشە باعالاعان...
2). جىلقىشى جانە ونىڭ جىلقىشى – اۋىل شارۋاشىلىعىندا ەڭبەگى اۋىر ەڭبەك. جىلقىشىنىڭ ەڭ اۋىر كەزەڭى – قىس كەزەڭى. قىستا ولار قوستا وتكىزەدى. جىلقىشى قوسى – كۇندە كوشىپ جۇرەتىن باسپانا. قىمىزى – شيپالى، تاپتىرمايتىن سۋسىن.
قىلى ارقان، ءجىپ، جەلى.
ەتى - وتە جوعارى ساپالى.
قازىسى – تاعام، ەمدىك قاسيەتى مول.
تەرىسى – جۇگەن، ۇزەڭگى باۋ، قامشى جاسايدى.
3. داپتەرمەن جۇمىس.
4. ەل تاڭبامەن تانىستىرۋ.
IV. كىتاپپەن جۇمىس. وقىتۋ.
V. سۇراق - جاۋاپ.
1. جىلقىنى جاسىنا قاراي قالاي اتايدى؟ (قۇلىن، جاباعى، تاي، قۇنان، دونەن، بەستى).
2. جىلقىنى تۇسىنە قاراي قالاي اتايدى؟ (تورى، كوك، جيرەن، كۇرەڭ).
3. جۇيرىك اتتاردى قالاي اتايدى؟ (سايگۇلىك، ساڭلاق، تۇلپار، ارعىماق).
4. جىلقىعا بايلانىستى قانداي ويىندار بار؟ (بايگە، اۋدارىسپاق، قىز قۋۋ، كوكپار، تەڭگە الۋ).
سىنىپتى ءۇش توپقا بولەمىز.
ويىن «بايگە»
ءى توپ تاپسىرماسى
ءى. 1. جىلقى تۋرالى ماقال.
ءىى. 2. جىلقىعا بايلانىستى ۇلتتىق ويىندار.
ءىىى. 3. جىلقى جايلى ەسسە جازۋ (3 مينۋت).
ءىى. ءتىل ونەر
1) «... – مالدىڭ پاتشاسى»
2) «اڭ پاتشاسى -....
3) «جىلقىنىڭ ەڭبەگىنىڭ اۋىر كەزەڭى -....»
ءىىى سايىس. ولەڭ شىعارۋ.
IV. جورعا ويىنى.
ءى - توپ. جىلقىنى جاسىنا قاراي قالاي اتايدى؟
ءىى - توپ. جىلقىنى تۇرىنە قاراي قالاي اتايدى؟
ءىىى - توپ. جۇيرىك اتتاردى قالاي اتايدى؟
1. جىلقىعا بايلانىستى ۇلتتىق ويىندار.
2. جىلقىنىڭ ءپىرى.
3. بايگەگە شاباتىن بالانى كىم دەيدى؟ (شاباندوز).
4. جۇيرىك اتتاردى باپتايتىن ادام؟ (باپكەر)
5. جىلقىدا نە جوق؟ (ءوت)
6. جىلقى قانداي جانۋار؟ (سەزىمتال)
7. جىلقىنىڭ ءسۇتىنىڭ قانداي پايداسى بار؟ (وكپە اۋرۋىنا)
8. جىلقىعا نە جولامايدى؟ (جىلان)
V. 5 جولدى ولەڭ شىعارۋ.
1. جىلقى
2. قارا، جۇيرىك، جورعا
3. قۇلىنىنا قىمىز بەرەدى
4. قىمىزىن ءىشۋ ءۇشىن
5. جىلقى – جانۋار
قورىتىندىلاۋ، بالالار ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە: «جىلقى» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىن ايتۋ. جىلقى تۋرالى ماقال - ماتەلدەر جاتتاپ كەلۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا س. مۇقانوۆتىڭ «جىلقى» اڭگىمەسىنىڭ ماز - مۇنىن ءتۇسىندىرۋ. جىلقى مالى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ، «جەتى قازىنانىڭ ءبىرى» جىلقىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ دامىتۋشىلىق ماقساتى: مانەرلەپ وقۋعا، تۇسىنگەندەرىن ءوز سوزدەرىمەن ايتۋعا.
ساباقتىڭ تاربيەلىك ماقساتى: «جىلقى» جانۋارىنا دەگەن سەزىمدەرىن وياتۋ قامقورلىق جاساۋعا تاربيەلەۋ. سوزدىك قورلارىن مولايتۋ.
ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، توپتامالار، ماقال - ماتەلدەر.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ، باعالاۋ.
ۇيگە نە بەرىلدى؟
وسپانحان اۋباكىروۆ «ارا مەن شىبىن» ءازىل ولەڭى.
2. سۇراققا جاۋاپ.
1. ءماتىندى شىعارمانىڭ قاي تۇرىنە جاتقىزاسىڭ؟ 2. شىعارما نەلەر جونىندە؟ 3. شىبىن اراعا قانداي ءوتىنىش ايتتى؟ 4. ارا نەلىكتەن بىردەن كەلىسە سالمادى؟
5. مىسالدان كوكەيىڭە نە ءتۇيدىڭ؟
3. شىعارمانى رولگە ءبولىپ وقىتۋ.
4. اۆتوردىڭ قورىتىندى ويى ايتىلعان شۋماقتى ءبولىپ وقىتىپ، ءتۇسىندىرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. كىرىسپە اڭگىمە وي قوزعاۋ.
بالالار! ءبىز جىلقى تۋرالى نە بىلەمىز؟
2. ونىڭ قانداي پايداسى بار؟
3. جىلقى قانداي جانۋار؟
4. نەمەن قورەكتەنەدى؟
5. قانداي پايداسى بار؟
ءسۇتى، ەتى، كولىك، ءتورت اياعى بار، جالى بار، جۇيرىك، باتىرلار مىنگەن، ولەڭ - جىرلار، قوڭىر، كوكشىل، تازا سۋ ىشەدى. قانداي تۇرلەرى بار؟
تاعى قانداي پايداسى بار؟ جىلقىشى دەگەن كىم؟ جىلقى قانداي جانۋار؟ جۇيرىگى، جورعاسى، جۇكتارتقىش، ءسۇتى وكپە اۋرۋىنا ەم. جىلقى سەزىمتال، جىلقى مالدىڭ پاتشاسى.
بالالار، بۇگىن ءبىز س. مۇقانوۆتىڭ «جىلقى» اڭگىمەسىن وقيمىز. جىلقىنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىمەن، جىلقىشى ماماندىعىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن تانىسامىز.
ءبىز تاقتاعا نە بىلگەنىمىز جايلى جازدىق، ەندى نە بىلگىمىز كەلەتىنى جايلى جازايىق.
2. 1). «جىلقى» اڭگىمەسىن مانەرلەپ وقىپ بەرۋ. اڭگىمەنىڭ مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ.
جىلقى – مالدىڭ پاتشاسى. قازاقتىڭ كوشپەلى تۇرمىسىندا جىلقىنىڭ ورنى ەرەكشە بولعان. قازاق حالقى جىلقىنى ەرەكشە باعالاعان...
2). جىلقىشى جانە ونىڭ جىلقىشى – اۋىل شارۋاشىلىعىندا ەڭبەگى اۋىر ەڭبەك. جىلقىشىنىڭ ەڭ اۋىر كەزەڭى – قىس كەزەڭى. قىستا ولار قوستا وتكىزەدى. جىلقىشى قوسى – كۇندە كوشىپ جۇرەتىن باسپانا. قىمىزى – شيپالى، تاپتىرمايتىن سۋسىن.
قىلى ارقان، ءجىپ، جەلى.
ەتى - وتە جوعارى ساپالى.
قازىسى – تاعام، ەمدىك قاسيەتى مول.
تەرىسى – جۇگەن، ۇزەڭگى باۋ، قامشى جاسايدى.
3. داپتەرمەن جۇمىس.
4. ەل تاڭبامەن تانىستىرۋ.
IV. كىتاپپەن جۇمىس. وقىتۋ.
V. سۇراق - جاۋاپ.
1. جىلقىنى جاسىنا قاراي قالاي اتايدى؟ (قۇلىن، جاباعى، تاي، قۇنان، دونەن، بەستى).
2. جىلقىنى تۇسىنە قاراي قالاي اتايدى؟ (تورى، كوك، جيرەن، كۇرەڭ).
3. جۇيرىك اتتاردى قالاي اتايدى؟ (سايگۇلىك، ساڭلاق، تۇلپار، ارعىماق).
4. جىلقىعا بايلانىستى قانداي ويىندار بار؟ (بايگە، اۋدارىسپاق، قىز قۋۋ، كوكپار، تەڭگە الۋ).
سىنىپتى ءۇش توپقا بولەمىز.
ويىن «بايگە»
ءى توپ تاپسىرماسى
ءى. 1. جىلقى تۋرالى ماقال.
ءىى. 2. جىلقىعا بايلانىستى ۇلتتىق ويىندار.
ءىىى. 3. جىلقى جايلى ەسسە جازۋ (3 مينۋت).
ءىى. ءتىل ونەر
1) «... – مالدىڭ پاتشاسى»
2) «اڭ پاتشاسى -....
3) «جىلقىنىڭ ەڭبەگىنىڭ اۋىر كەزەڭى -....»
ءىىى سايىس. ولەڭ شىعارۋ.
IV. جورعا ويىنى.
ءى - توپ. جىلقىنى جاسىنا قاراي قالاي اتايدى؟
ءىى - توپ. جىلقىنى تۇرىنە قاراي قالاي اتايدى؟
ءىىى - توپ. جۇيرىك اتتاردى قالاي اتايدى؟
1. جىلقىعا بايلانىستى ۇلتتىق ويىندار.
2. جىلقىنىڭ ءپىرى.
3. بايگەگە شاباتىن بالانى كىم دەيدى؟ (شاباندوز).
4. جۇيرىك اتتاردى باپتايتىن ادام؟ (باپكەر)
5. جىلقىدا نە جوق؟ (ءوت)
6. جىلقى قانداي جانۋار؟ (سەزىمتال)
7. جىلقىنىڭ ءسۇتىنىڭ قانداي پايداسى بار؟ (وكپە اۋرۋىنا)
8. جىلقىعا نە جولامايدى؟ (جىلان)
V. 5 جولدى ولەڭ شىعارۋ.
1. جىلقى
2. قارا، جۇيرىك، جورعا
3. قۇلىنىنا قىمىز بەرەدى
4. قىمىزىن ءىشۋ ءۇشىن
5. جىلقى – جانۋار
قورىتىندىلاۋ، بالالار ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە: «جىلقى» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىن ايتۋ. جىلقى تۋرالى ماقال - ماتەلدەر جاتتاپ كەلۋ.
You Might Also Like
