اسىلدىڭ اتاسى
اسىلدىڭ اتاسى اۋىلدا تۇراتىن. بوزقىراۋ ساقالى كەۋدەسىنە تۇسكەن، قىر مۇرىندى، قياق مۇرتتى، الىپ دەنەلى ادام. اۋىلدىڭ شەتىندەگى بيىك قاقپالى قورانىڭ ىشىندەگى ۇستاحانادا تەمىردى وتقا سالىپ قىزدىرىپ ءيىپ بولعاسىن، ءنان بالعامەن ىشقىنا سوعىپ، ماڭدايى شىپ-شىپ تەرلەپ جاتقانىن تالاي كوردى.
— مەنىڭ قۇلىنىم اتاسىنىڭ ۇستاحاناسىن كورگەلى كەلگەن ەكەن عوي، — دەپ جەردەن تىك كوتەرىپ الىپ، اسىلدىڭ بەتىنەن ءشوپ-شوپ سۇيەتىن، قىسىپ-قىسىپ قۇشاقتايتىن ەدى.
— مىنە، مەنىڭ اسىلىم...
جان-جاعىنداعى جۇرتقا ماساتتانا قاراپ، مۇرتىن سيپاپ، ساقالىن تارامداپ، ءجۇزى بال-بۇل جانىپ، ماقتانىش سەزىمگە بولەنەتىن. كەيىننەن ءتۇسىندى. اسىلدى اتاسى اسىلعا تەڭەيدى ەكەن عوي.
اسىل قالاعا ورالاردا اجەسى باعيلا ەكەۋى مۇنى ءقۇشىپ-سۇيىپ، قيماي اتتاندىراتىن. اۋەلى اۋىل شەتىندەگى ايالداماعا دەيىن ەرىپ كەلەتىنىن ايتساڭشى. وسى سوڭعى جۇزدەسكەنىندە اتاسىنىڭ كوزىنەن جاس پارلاپ تۇرعانىن اسىل بايقاپ قالعان.ءوزى دە جىلاعىسى كەلىپ كەتتى دە ونىسىمەن قويماي:
— ۇيات-اي! ۇلكەن اتا دا جىلاي ما ەكەن، — دەپ قولىن شاپالاقتاعانى بار.
— سەنى ساعىنامىن عوي،— دەدى اتاسى ەلگە بايقاتپاي كوز جاسىن ءسۇرتىپ.
سويتسە اتاسى الدىن-الا سەزگەن ەكەن. ول اسىلمەن ىشىنەن قوشتاسىپ تۇرىپتى عوي. ال اسىل بولسا اتاسىن سوڭعى رەت كورىپ تۇرعانىن بىلمەپتى. ءالى دە سەنبەيدى. ەندى سوناۋ قاراعايلى اۋىلىنىڭ قۇبىلا بەتىندە كۇمبەزىنىڭ توبەسىنە اي ىلىنگەن، اق كىرپىشتەن سالعان بەيىتتە اتاسى قۇرىمباي ماڭگىلىك ۇيقىدا جاتىر. بىلتىر كۇزدە اكەسى ەكەۋى اۋىلعا بارعاندا، اتاسىنىڭ باسىنا قۇران وقىتىپن، ماندايشاعا ىلىنگەن سۋرەتىن سيپاپ، ءبىراز جىلاپ العان. قاتتى ساعىنىپتى. كەيىنگى كەزدە اسىلدىڭ تۇسىنە جيىرەك كىرىپ جۇرگەنى دە راس.
جازدا كۇن جىلىعان سوڭ، ۇيدە ءبىر كۇن دە قالماي، قاراعايلىعا اتاسىنىڭ مەكەنىنە اتتانىپ كەتەدى. بۇل جولى ءوزى جالعىز بارماق...
... ىزعىپ كەلە جاتقان تروللەيبۋس ايالداماعا جاقىنداي بەرە قالت توقتاعاندا، اسىلدىڭ ويى بۇزىلىپ كەتتى. بالاباقشادان كەلە جاتقان بەتى. ادامدار ءبىرى كىرىپ، ءبىرى شىعا باستادى. كەنەت.. قۇددى اتاسى. ەڭگەزەردەي شال ەسىكتەن كىرىپ كەلە جاتتى. ويىنان ءبىر ساتكە عانا ارىلعان اسىل ويدا-جوقتا: «اتا!» — دەپ داۋىستاپ قالعان. شىرقىراي شىققان بالا ءۇنى كولىكتە وتىرعان جولاۋشىلاردى ءبىر ءسات سەلت ەتكىزدى. ورىندىقتان ۇشىپ تۇرعان اسىل اققان كۇيدە اتاسىنىڭ قۇشاعىنا بارىپ سۇڭگىپ كەتتى دە ءبىر ءسات قارتتى سۇراققا كومىپ سالدى.
— سەن قاشان كەلدىڭ، اتا؟— دەدى ءجۇزىن ايمالاعان قارتتىڭ بەتىنە باجايلاي قاراپ.
— ەل وتىرىك ايتقان ەكەن عوي. سەنى ءولدى دەگەنى قايدا؟
— مەن ءتىرىمىن،— دەدى كەمسەڭدەگەن قارت.
— سەندەر ءۇشىن مەن ەشقاشان ولمەيمىن. بوزقىراۋ ساقالى ومىراۋىن جاپقان قوڭىر داۋىستى قارتتى اسىل موينىنان تارس قۇشاقتاپ الىپتى. سويتكەنشە قارت تاعى دا كەمسەڭدەپ قويا بەردى.
— جانىم-اۋ، قۇلىنشاعىم-اۋ. سەن ماعان قايدان تاپ بولدىڭ. اتا دەگەن تىلىڭنەن اينالايىن! ە، جاراتقان يەم، اقسارباس، اسقارباس، پەرىشتەنىڭ قۇلاعىنا شالىنسىڭ، — دەدى ول ەگىلە ءتۇسىپ.
— اتا، اتا، سەن نەگە جىلايسىڭ؟ مەنى تاۋىپ الدىڭ عوي. ەندى جىلاما، — دەدى اسىل اتاسىنىڭ ساقالىنان سيپاپ. تروللەيبۋستاعى جولاۋشىلار بالا مەن اتانىڭ سوزدەرىنە قۇلاعىن تىگىپ، تىنشي قالىپتى. قارت قالتاسىنان اق ورامالىن الىپ، ءاجىم-اجىم ءجۇزىن ءسۇرتتى.
— بالام، مەن ەندى جىلامايمىن. مەن سەنىڭ ءۇنىندى، كوپ بولدى، ەستىمەدىم عوي، ساعىنىپ كەتتىم. سونان سوڭ جىلاعانىم عوي...
— مەن دە سەنى ساعىندىم...
اسىل اتاسىن قىسا قۇشاقتاپ، مەيىرلەنە ءجۇزىن تاقادى. بۇل ەكى ورتادا ەلدىڭ:
— نەمەرەسى عوي. شىن ساعىنعان ەكەن. ءاي، بۇل زاماننىڭ قيىندىعى-اي، — دەگەن سوزدەرى ەستىلىپ قالدى.
اسىلدىڭ ماماسى دەل-سال كۇيى وتىرىپ كالعان ەدى. بىردەمە دەۋگە دارمەنى جوق. وسى ءبىر ءساتتىڭ نەمەن بىتەرى بەلگىسىز. ءبىرازدان سوڭ تروللەيبۋس توقتاپ اسىل اتاسىمەن، ماماسى ۇشەۋى جەرگە تۇسكەن. قارت پەن اسىلدىڭ اناسى ءبىرىن-بىرى ءۇنسىز ۇققان ەدى.
— قۇلىنىم،— دەدى قارت اسىلعا مەيىرلەنە قاراپ.— مەن ءقازىر دارىگەرگە بارىپ قارالۋىم كەرەك.
— قاشان كەلەسىڭ؟— دەدى اسىل قاپەلىمدە.
— جازىلعان سوڭ، ۇيگە بارامىن، قۇلىنىم. ال، مىناعان انەۋ دۇكەننەن بارىپ ءتاتتى الىپ جە،— دەدى قارت اسىلدىڭ ماڭدايىنان ءسۇيىپ.
— ال، ساۋ بول، جانىم.
اسىل جاقىن ماڭداعى دۇكەنگە قاراي قۇلدىراڭداي جۇگىرە جونەلگەن. قارت اسىلدىڭ ماماسىنا بۇرىلدى.
— اينالايىن، ايىپقا بۇيىرما. كەمپىرىم ەكەۋمىزدىڭ جالعىز ۇلىمىز بار ەدى. ۇيلەنگەنىنە ون شاقتى جىل بولدى. ءبىر ءسابيدىڭ شىر ەتكەنىنە زارىعىپ جۇرگەن جايىمىز بار. شاماسى، ءسابيدىڭ اتاسى كوز جۇمىپ كەتكەن-اۋ؟ ساعىنىپ قالىپتى. كوڭىلىمدى ءجىبىتىپ جىبەردى. «اتا» دەپ موينىما اسىلعاندى ىرىم كورىپ، اقسارباس ايتىپ، ىرىم كورگەنىم عوي،— دەدى قارت داۋىسى دىرىلدەپ.— نەمەرە كورسەم، مەن دە ەسىمىن اسىل قويامىن. ءتفا، ءتفا، ءسۇيىنشىم وزىمنەن، قاراعىم. ەكى اسىل ءبىر-بىرىن جەتەكتەپ جۇرگەنگە جازسىن. اتتەڭ، مەنى ىزدەپ، كۇتىپ جۇرەگى اۋىراتىن بولدى-اۋ... ال مەن كەتەيىن اينالايىن...
سونان بەرى اسىل وتە قۋانىشتى. اتاسىن كۇتۋلى. اتاسى دا اسىلدى ساعىنىن جۇرگەن شىعار.
You Might Also Like
-
جۇرەگىم دۇرسىلدەي سوقتى. نەتكەن عاجاپ الەم. اققاعاز اپكەم كۇللى دۇنيەنى، ءبارىن-بارىن كوزى بادىرايعان، سىلىڭگىر قارا، ماي-ماي شوفەرعا ايىرباستاپ جىبەرگەنى مە؟ ءيا، ءبارى نەدەن باستالىپ ەدى...
-
شىرت ۇيقىنىڭ قۇشاعىندا جاتقان. باس جاعىنان دارىلداي سويلەگەن اكەسىنىڭ داۋسى وياتىپ جىبەردى.
