اسپان جۇلدىزدارى
جۇلدىزدار – تۇنگى اسپاندا جارقىراعان نۇكتەلەر سياقتى كورىنەدى، ءبىراق شىن مانىندە، ولار الىس قاشىقتىقتا جاتقان شار تارىزدەس دەنەلەر. ولاردىڭ كوپ بولعانى سونشالىق، جالپى سانىن انىقتاۋ مۇمكىن ەمەس. اسپان دەنەلەرى تۋرالى تاعى نە بىلەمىز؟
جۇلدىز جايلى 12 مالىمەت:
1. كولەمى ۇلكەن جۇلدىزداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى قىسقا.
2. ەڭ ىستىق جۇلدىز – تاپانشا جۇلدىزى (پيستولەتنايا زۆەزدا). ول كۇننەن 10 ميلليارد ەسە جارىق.
3. ولار سۋتەگى (شامامەن 3/4) جانە گەلييدان تۇرادى (شامامەن 1/4). جاسى ۇزارعان سايىن گەليي كوبەيىپ، سۋتەگى ازايادى.
4. ەڭ كوپ كوپ تارالعانى – قىزىل كارليكتەر. ولار شامامەن 10 تريلليون جىل ءومىر سۇرەدى.
5. عارىشتىڭ ەڭ ۇلكەن جۇلدىزى – كۇننەن 1800 ەسە ۇلكەن.
6. جۇلدىزدار بىزدەن وتە ۇلكەن قاشىقتىقتا ورنالاسقان. جەرگە ەڭ جاقىنى – پروكسيما سەنتاۆرا دەپ اتالادى. زاماناۋي ۇشاق كەمەسىمەن وعان 70000 جىلدا عانا جەتۋگە بولادى.
7. قىزىل جۇلدىزدار – ەڭ سۋىق، ال كوكتەرى – ىستىق.
8. نەيترون جۇلدىزىنىڭ تىعىزدىعى اتوم يادروسىنىڭ تىعىزدىعىمەن بىردەي.
9. ءبىزدىڭ گالاكتيكاداعى جۇلدىزداردىڭ سانى 100 ميللياردتان اسادى. ءبىراق، بىزدەن باسقا جۇزدەگەن ميلليارد گالاكتيكا بار. سوندىقتان، ولاردىڭ جالپى سانىن ءتىپتى شامامەن ايتۋ، وتە قيىن.
10. جىل سايىن ءبىزدىڭ گالاكتيكادا 50 جاڭا جۇلدىز دۇنيەگە كەلەدى.
11. كيل – ەڭ اۋىر جۇلدىز بولىپ سانالادى، ونىڭ ماسساسى 150 كۇنمەن بىردەي.
12. ءومىرىنىڭ اياعىندا جۇلدىزدار – اق كارليكتەرگە اينالادى.
قابدىلماناپوۆ دوسجان
You Might Also Like
-
قاراتاي نۇرالى ۇلى – ءابىلقايىر حاننىڭ نەمەرەسى جانە نۇرالى حاننىڭ بالاسى، 1772 جىلى قازىرگى باتىس قازاقستان وبلىسى، سىرىم اۋدانى، شىدەرتى وزەنىنىڭ بويىندا دۇنيەگە كەلگەن.
