اتتى، مىنە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى!
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اتتى، مىنە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى!
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردى تۋعان جەرىن، ەلىن، وتانىن سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ قاھارماندارىن ۇمىتپاي، ولاردى ۇلگى تۇتۋعا شاقىرۋ، قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
ءا) وتانى ءۇشىن وتقا تۇسەتىن ەلجاندى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ. وقۋشىلاردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن قالىپتاستىرۋ.
ءى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىك – ەلدىگىم مەن ەرلىگىم،
سوعان ءسۇيىن، سۇيسىنە الساڭ سەن بۇگىن!
ماقتان سوعان، قۋان سوعان بالاداي،
سوعان ارناپ جەر جاھاننىڭ تەر گۇلىن!
ءىى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىك – ازاتتىعىڭ ماڭگىلىك،
سونى جىرلا، سونى شىرقا ءان قىلىپ!
سونى عانا اسپەتتەۋگە ارنالسىن،
بارشا ءداستۇر، بارشا ونەگە، بار عۇرىپ!
ءى - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، ەگەمەندى ەلدىڭ ازات حالقى!
ءىى - جۇرگىزۋشى:
قايىرلى كۇن، قىمباتتى قوناقتار، ۇستازدار، اتا - انالار، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ بولاشاعى – جارقىن ۇل مەن قىزى! بۇگىن سىزدەر 9 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ «اتتى، مىنە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن تاماشالاۋعا قوش كەلدىڭىزدەر!
ءى - جۇرگىزۋشى:
بابالار امانات ەتكەن قازاقتىڭ كيەلى، ۇلى دالاسىنىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان بۇگىنگى كەش تابالدىرىعىمىزدا تۇرعان تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىق مەرەكەسىنە ارنالماقشى.
1 - وقۋشى:
جالعاسىپ سوعىس ءورتى سان عاسىرعا،
ءبىز كوردىك حاس دۇشپاننىڭ بالتاسىن دا.
ەلىمە تاۋەلسىزدىك كەلىپ جەتتى،
مىڭ جىلدىق كۇرەستەردىڭ ارقاسىندا.
جاڭعىردى حالقىمىزدىڭ مىڭ وشكەنى،
بار مۇندا سان ۇرپاقتىڭ ۇلەستەرى.
ەل ءۇشىن ماڭگىلىككە جالعاسادى،
اقىل - وي، ار - نامىستىڭ كۇرەستەرى.
2 - وقۋشى:
تويلانىپ مىڭ مەرەكە، ۇلىس كۇنى
قۇيىلعان شاڭىراقتان ىرىس نۇرى.
حالقىمنىڭ باقىتى ءۇشىن از بايلىق پا،
تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى.
ىشكى جاۋ بالاعىڭنان تارتپاسىن كەپ،
سىرتقى جاۋ پالە - جالا جاپپاسىن تەك.
مەن ءار كەز وتىرامىن تاۋەلسىزدىك،
ءقادىرىن بىلمەگەننەن ساقتاسىن دەپ!
3 - وقۋشى:
شاتتىق نۇرى شاشىلىپ زەڭبىرەكتەن
شۋاعىن كۇن توگەدى ەندى كوكتەن.
شىلبىر ءۇزدى دالانىڭ ارعىماعى،
تاۋەلسىزدىك جالاۋىن جەلبىرەتكەن.
ءدۇبىر قوسىپ وزىڭدەي سايگۇلىككە
اق بوز اتتىڭ الدىنان جاندى ءۇمىت تە.
تۋ عىپ ۇستاپ اڭساعان ازاتتىقتى،
قازاقستان بەت الدى ماڭگىلىككە!
4 - وقۋشى:
ەل بولدىق ەرىك الدىق استانالى،
ەندى كىمنەن قازاعىم جاسقانادى.
تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ شەجىرەسى،
نۇرسۇلتاننىڭ اتىمەن باستالادى.
بيىك ۇستا تاۋەلسىزدىك جالاۋىن،
بىرلىك دوستىق بەيبىتشىلىك قالاۋىن
مەرەيلى جىل 20 جىلىڭ قۇتتى بولسىن
ب ا ق كەتپەسىن ءار ۇيىڭنەن قازاعىم.
ءى - جۇرگىزۋشى:
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! قازاققا تاۋەلسىزدىك وڭايلىقپەن كەلگەن جوق. تاريح بەتتەرىنە شولۋ جاساساق، تالاي باتىرلارىمىز وتانىمىزدى ات ۇستىنەن تۇسپەي قورعاپ، قان كەشكەن بولاتىن. ءبىر عانا ءحىح عاسىردىڭ وزىندە وتارشىلدىققا قارسى كۇرەسكەن باتىرلارىمىز قانشاما؟! كەشەگى سىرىم دات ۇلى، ەسەت باتىرلار، يساتاي تايمان ۇلى، كەنەسارى قاسىم ۇلى، جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ ۇل مەن قىزدارى!..
ءىى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىكتى تۋ ەتكەن كەنەسارى كوتەرىلىسى كەشەگى كەڭەس وكىمەتى كەزىندە «فەودالدىق مونارحيالىق قوزعالىس» دەپ، ال كەنەسارى تۋرالى جازعاندارى باس بوستاندىعىنان ايىرعان بولاتىن. الايدا، قازاق حالقىنىڭ سوڭعى حانى – كەنەسارى قاسىم ۇلى زامانىنىڭ كەمەڭگەرى، مەملەكەت قايراتكەرى، كورەگەن ستراتەگى، باتىر بولعان ادام.
ءى - جۇرگىزۋشى:
ول 10 جىل بويى (1837 - 1847) باسىنان باقايشاعىنا دەيىن قارۋلانعان پاتشا وكىمەتىنىڭ تۇراقتى اسكەرىنە قارسى كۇرەسكەن، سوڭىنان ءۇش ءجۇزدىڭ باتىرلارىن ەرتە بىلگەن، وتە اقىلدى ادام بولعان. «تاريح قياناتتى كەشىرمەيدى»، ولاي بولسا، قۇرمەتتى كورەرمەندەر بۇگىنگى كەشتە سىزدەر ادىلەتتىلىك قاشاندا جەڭىسكە جەتەتىندىگىنە كۋا بولاسىزدار.
ءى - كورىنىس: (كورىنىس: «تاۋەلسىزدىك تۋى – حان كەنە!»)
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردى تۋعان جەرىن، ەلىن، وتانىن سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ قاھارماندارىن ۇمىتپاي، ولاردى ۇلگى تۇتۋعا شاقىرۋ، قازاقستان تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
ءا) وتانى ءۇشىن وتقا تۇسەتىن ەلجاندى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ. وقۋشىلاردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن قالىپتاستىرۋ.
ءى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىك – ەلدىگىم مەن ەرلىگىم،
سوعان ءسۇيىن، سۇيسىنە الساڭ سەن بۇگىن!
ماقتان سوعان، قۋان سوعان بالاداي،
سوعان ارناپ جەر جاھاننىڭ تەر گۇلىن!
ءىى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىك – ازاتتىعىڭ ماڭگىلىك،
سونى جىرلا، سونى شىرقا ءان قىلىپ!
سونى عانا اسپەتتەۋگە ارنالسىن،
بارشا ءداستۇر، بارشا ونەگە، بار عۇرىپ!
ءى - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، ەگەمەندى ەلدىڭ ازات حالقى!
ءىى - جۇرگىزۋشى:
قايىرلى كۇن، قىمباتتى قوناقتار، ۇستازدار، اتا - انالار، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ بولاشاعى – جارقىن ۇل مەن قىزى! بۇگىن سىزدەر 9 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ «اتتى، مىنە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن تاماشالاۋعا قوش كەلدىڭىزدەر!
ءى - جۇرگىزۋشى:
بابالار امانات ەتكەن قازاقتىڭ كيەلى، ۇلى دالاسىنىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان بۇگىنگى كەش تابالدىرىعىمىزدا تۇرعان تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىق مەرەكەسىنە ارنالماقشى.
1 - وقۋشى:
جالعاسىپ سوعىس ءورتى سان عاسىرعا،
ءبىز كوردىك حاس دۇشپاننىڭ بالتاسىن دا.
ەلىمە تاۋەلسىزدىك كەلىپ جەتتى،
مىڭ جىلدىق كۇرەستەردىڭ ارقاسىندا.
جاڭعىردى حالقىمىزدىڭ مىڭ وشكەنى،
بار مۇندا سان ۇرپاقتىڭ ۇلەستەرى.
ەل ءۇشىن ماڭگىلىككە جالعاسادى،
اقىل - وي، ار - نامىستىڭ كۇرەستەرى.
2 - وقۋشى:
تويلانىپ مىڭ مەرەكە، ۇلىس كۇنى
قۇيىلعان شاڭىراقتان ىرىس نۇرى.
حالقىمنىڭ باقىتى ءۇشىن از بايلىق پا،
تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى.
ىشكى جاۋ بالاعىڭنان تارتپاسىن كەپ،
سىرتقى جاۋ پالە - جالا جاپپاسىن تەك.
مەن ءار كەز وتىرامىن تاۋەلسىزدىك،
ءقادىرىن بىلمەگەننەن ساقتاسىن دەپ!
3 - وقۋشى:
شاتتىق نۇرى شاشىلىپ زەڭبىرەكتەن
شۋاعىن كۇن توگەدى ەندى كوكتەن.
شىلبىر ءۇزدى دالانىڭ ارعىماعى،
تاۋەلسىزدىك جالاۋىن جەلبىرەتكەن.
ءدۇبىر قوسىپ وزىڭدەي سايگۇلىككە
اق بوز اتتىڭ الدىنان جاندى ءۇمىت تە.
تۋ عىپ ۇستاپ اڭساعان ازاتتىقتى،
قازاقستان بەت الدى ماڭگىلىككە!
4 - وقۋشى:
ەل بولدىق ەرىك الدىق استانالى،
ەندى كىمنەن قازاعىم جاسقانادى.
تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ شەجىرەسى،
نۇرسۇلتاننىڭ اتىمەن باستالادى.
بيىك ۇستا تاۋەلسىزدىك جالاۋىن،
بىرلىك دوستىق بەيبىتشىلىك قالاۋىن
مەرەيلى جىل 20 جىلىڭ قۇتتى بولسىن
ب ا ق كەتپەسىن ءار ۇيىڭنەن قازاعىم.
ءى - جۇرگىزۋشى:
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! قازاققا تاۋەلسىزدىك وڭايلىقپەن كەلگەن جوق. تاريح بەتتەرىنە شولۋ جاساساق، تالاي باتىرلارىمىز وتانىمىزدى ات ۇستىنەن تۇسپەي قورعاپ، قان كەشكەن بولاتىن. ءبىر عانا ءحىح عاسىردىڭ وزىندە وتارشىلدىققا قارسى كۇرەسكەن باتىرلارىمىز قانشاما؟! كەشەگى سىرىم دات ۇلى، ەسەت باتىرلار، يساتاي تايمان ۇلى، كەنەسارى قاسىم ۇلى، جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ ۇل مەن قىزدارى!..
ءىى - جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزدىكتى تۋ ەتكەن كەنەسارى كوتەرىلىسى كەشەگى كەڭەس وكىمەتى كەزىندە «فەودالدىق مونارحيالىق قوزعالىس» دەپ، ال كەنەسارى تۋرالى جازعاندارى باس بوستاندىعىنان ايىرعان بولاتىن. الايدا، قازاق حالقىنىڭ سوڭعى حانى – كەنەسارى قاسىم ۇلى زامانىنىڭ كەمەڭگەرى، مەملەكەت قايراتكەرى، كورەگەن ستراتەگى، باتىر بولعان ادام.
ءى - جۇرگىزۋشى:
ول 10 جىل بويى (1837 - 1847) باسىنان باقايشاعىنا دەيىن قارۋلانعان پاتشا وكىمەتىنىڭ تۇراقتى اسكەرىنە قارسى كۇرەسكەن، سوڭىنان ءۇش ءجۇزدىڭ باتىرلارىن ەرتە بىلگەن، وتە اقىلدى ادام بولعان. «تاريح قياناتتى كەشىرمەيدى»، ولاي بولسا، قۇرمەتتى كورەرمەندەر بۇگىنگى كەشتە سىزدەر ادىلەتتىلىك قاشاندا جەڭىسكە جەتەتىندىگىنە كۋا بولاسىزدار.
ءى - كورىنىس: (كورىنىس: «تاۋەلسىزدىك تۋى – حان كەنە!»)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار. سپيرتتەر. كوپاتومدى سپيرتتەر.
-
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تاقىرىبى: جىل باسىنا تالاسقان حايۋاناتتار ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ ماقساتى:
