وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار. سپيرتتەر. كوپاتومدى سپيرتتەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار. سپيرتتەر. كوپاتومدى سپيرتتەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار، سپيرتتەر، كوپاتومدى سپيرتتەر جايلى تۇسىندىرە وتىرىپ، ولاردىڭ قاراپايىم وكىلدەرىنىڭ قاسيەتتەرىن وقىتۋ
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، تانىمدىق كوكجيەگىن جاڭا تەحنولوگيا ەلەمەنتتەرىن قولدانا وتىرىپ كەڭەيتۋ، تاپسىرمالار كومەگىمەن بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، ءوز بەتىنشە قورىتىندى جاساي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىك: شاپشاڭدىققا، جىلدامدىققا تاربيەلەۋ، ۇجىم اراسىنان ءوز ويىن اشىق جەتكىزۋگە، ءوز وزدەرىن باسقارۋعا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاقىرىپقا سايكەس ينتەراكتيۆتى - ويىن ساباعى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى، قارايەۆتىڭ دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى، اقپاراتتاندىرۋ تەحنولوگياسى بويىنشا ينتەراكتيۆتى تاقتانى پايدالانىپ ءتۇسىندىرۋ، ەسەپتەر شىعارۋ؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەسپە قاعازدارى، سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا؛
ساباقتىڭ بايلانىسى: كۇندەلىكتى ومىرمەن، مەديسينامەن، فيزيكامەن، ماتەماتيكامەن؛
ساباقتىڭ بارىسى:
جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى 2مين.
ءىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ 10 مين.
ءىىى. ينتەراكتيۆتى ويىن «عاجايىپتار الاڭى» 25 مين.
ءىV. قورىتىندى 3 مين.
VI. ۇيگە تاپسىرما 2 مين.
VIءى. باعالاۋ 3 مين.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىپ، دايىندىعىن ۇيىمداستىرۋ، سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولۋ، ساباققا نازارىن اۋدارۋ.
بۇل ساباق داستۇردەن تىس بولعاندىقتان الدىمەن جاڭا ساباق قىسقاشا تۇسىندىرىلەدى، ءۇي تاپسىرماسىن وقۋشىلارمەن «عاجايىپتار الاڭى» اتتى ويىن ويناتىلۋ بارىسىندا تولىعىمەن قايتالانادى جانە جاڭا ساباق پىسىقتالادى.
ءىى. جاڭا ساباق.
بۇعان دەيىن سەندەر قۇرامىندا تەك قانا ەكى ەلەمەنت: كومىرتەك پەن سۋتەك اتومدارى كىرەتىن ورگانيكالىق قوسىلىستار – كومىرسۋتەكتەرمەن تانىستىڭدار. مولەكۋلا قۇرامىنا: كومىرتەك پەن سۋتەكتەن باسقا وتتەك اتومدارى كىرەتىن كوپتەگەن ورگانيكالىق قوسىلىستار بەلگىلى.
وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ نەگىزگى كلاستارى مەن ولاردىڭ ماڭىزدى وكىلدەرى تومەندە كورسەتىلگەن:
بۇگىنگى ساباقتا ءبىز وسى قوسىلىستاردىڭ سپيرتتەر كلاسىنا توقتالامىز. سپيرتتەردىڭ قۇرامىندا گيدروكسيل توبى بولادى. گيدروكسيل توبى – سپيرتتەردىڭ فۋنكسيونالدىق توبى. فۋنكسيونالدىق توپ – زاتتىڭ وسى كلاسىنا ءتان حيميالىق قاسيەتتەرىن انىقتايتىن اتومدار توبى.
قۇرامىنداعى سۋتەك اتومدارى ءبىر نەمەسە بىرنەشە گيدروكسيل توپتارىمەن الماسقان كومىرسۋتەكتەردىڭ تۋىندىلارى سپيرتتەر دەپ اتالادى.
سپيرتتەر قۇرامىنداعى گيدروكسيل توپتارىنىڭ سانىنا بايلانىستى ءبىراتومدى جانە كوپاتومدى بولىپ بولىنەدى:
مەتيل ءسپيرتى (مەتانول) سن₃ون. وزىنە ءتان ءيىسى بار، ءتۇسسىز سۇيىق زات. وتە ۋلى. كوز جۇيكەسىنە اسەر ەتەدى. ازداعان مولشەرى سوقىر ەتەدى، ءتىپتى ادامدى ءولتىرىپ تە جىبەرەدى.
ەتيل ءسپيرتى (ەتانول) س²ن⁵ون وزىنە ءتان ءيىسى بار، ءتۇسسىز سۇيىقتىق، سۋدا جاقسى ەريدى. ەتيل ءسپيرتى ادام ورگانيزمىنە زياندى اسەرە ەتەدى. سپيرت ميدىڭ قىزمەتىن تەجەپ، ونىڭ جۇيكە كلەتكالارىن ۋلاندىرىپ، ادامنىڭ ويلاۋ قابىلەتىن تومەندەتەدى. ەتيل ءسپيرتىن ءجيى قابىلداۋ ادامداردى الكوگوليزم اۋرۋىنا دۋشار ەتەدى.
ەتيل ءسپيرتىنىڭ الىنۋى:
1. قۇرامىندا قانتى بار زاتتار اشىعاندا ەتيل ءسپيرتى تۇزىلەتىنى
س₆ن₁₂و₆ →2س₂ن₅ون + 2سو₂
ەتيلەندى گيدراتتاۋ ارقىلى ەتانول الۋعا بولادى:
سن₂=سن₂ + 3و₂ → 2سو₂ + 3ن₂و + Q
حيميالىق قاسيەتتەرى:
1. سپيرتتەر جانادى:
س₂ن₅ون + 3و₂ → 2سو₂ + 3ن₂و
2. سپيرتتەر وڭاي توتىعادى:
س₂ن₅ون + [و] → سH₃ – COH + ن₂و
سH₂ – C OH + [و] → سH₃ – COOH
ەتيلەنگليكول – ءدامى تاتتىلەۋ، ءتۇسسىز، قويمالجىڭ سۇيىقتىق. ۋلى زات. سۋدا جاقسى ەريدى. ول – ەكىاتومدى سپيرت.
گليسەرين - قويمالجىڭ سۇيىقتىق، ءتاتتى ءدامى بولادى، سۋدا جاقسى ەريدى. ءۇشاتومدى سپيرت.
ءىىى. ينتەراكتيۆتى ويىن «عاجايىپتار الاڭى»
ماقساتى – وقۋشىلارعا تابلو كومەگىمەن دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرە وتىرىپ، بارلىعىن دەرلىك از ۋاقىت ىشىندە باعالاۋ. ويىن شارتتارى: تاقتادا ءسوزى جاسىرىلعان تابلو ىلىنەدى. ونداعى ءسوزدى وقۋشىلار ارىپتەر ايتۋ ارقىلى شەشۋى قاجەت. ال ءارىپ ايتۋ قۇقىعىن دەڭگەيىنە بايلانىستى بەرىلگەن تاپسىرمانى دۇرىس ورىنداعاندا عانا الادى.
توپتا وقۋشىلار وزدەرىن ەركىن باسقارىپ ۇيرەنۋ ءۇشىن ولاردىڭ ءارقايسىسىنا مىندەت تاعايىندالادى:
1. توپ باسشى – 1 وقۋشى – توپقا جاۋاپتى، 1 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
2. حاتشى – ەسەپشى - 1 وقۋشى – توپ جيناعان ۇپايلاردى توپ پاراعىنا جازىپ، سوڭىنان ەسەپتەۋ، 1 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
3. ا - توپشاسى مۇشەلەرى – 3 وقۋشى – 2 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
4. ۆ - توپشا مۇشەلەرى – 3 وقۋشى – 3 دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
دەڭگەيلى تاپسىرمالار:
1 - دەڭگەي.
1. 14 گ پروپان جانعاندا تۇزىلگەن كومىرقىشقىل گازىنىڭ كولەمىن انىقتا.
2. كرەكينگ دەگەن نە؟
3. س₅ن₁₂- ڭ ءۇش يزومەرىن جاز
4. ساس₂→ن₂س₂ →سو₂ بەرىلگەن اينالىمداردى جۇزەگە اسىر.
5. 2 گ س₂ن₁₆ جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
6. س₇ن₁₆- نىڭ ءۇش يزومەرىنىڭ جازىپ بەر.
7. رەاكسيا ناتيجەسىندە 0، 5 ل سو2 تۇزىلسە، رەاكسياعا نەشە ليتر ەتان قاتىسقان؟
8. 11، 2 ل پروپان جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
9. 22، 4 ل ەتان جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
10. 44، 8 ل پەنتان جانعاندا نەشە ليتر كومىرقىشقىل گازى الىنادى؟
2 - دەڭگەي.
1. الكانداردىڭ گومولوگتىق قاتارىن اتا
2. س₃ن₈- ڭ جانۋ رەاكسياسىن جاز
3. وتىن تۇرلەرىن اتاپ، قولدانىلۋىن ايتىپ بەر
4. ەتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
5. ەتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
6. تابيعي گازدىڭ قولدانىلۋىن ايتىپ بەر
7. پەنتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر.
8. الكيندەردىڭ گومولوگتىق قاتارىن جازىپ بەر
9. گەپتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
10. نوناننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
3 - دەڭگەي.
1. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₂ن₆ (ەتان)
2. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₉ن₁₈ (نونەن)
3. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₇ن₁₄ (گەپتەن)
4. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₃ن₄ (پروپين)
5. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₈ن₁₈ (وكتان)
6. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₅ن₈ (پەنتين)
7. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₄ن₈ (بۋتەن)
8. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₆ن₁₂ (گەكسەن)
9. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₇ن₁₆ (گەپتان)
10. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₁₀ن₂₂ (دەكان)
№1 تاپسىرما.
ءبىر اتومدى سپيرتتەر وڭاي توتىعىپ الدەگيدتەرگە، ودان ءارى قاراي كاربون قىشقىلدارىنا اينالادى. ەتيل ءسپيرتىن توتىقتىرىپ العان قىشقىلدىڭ ەرىتىندىسى كۇندەلىكتى تۇرمىستا، تاماق ونەركاسىبىندە كونسەرۆىلەۋ ءۇشىن كەڭ قولدانىلادى.
وسى ەرىتىندىنى اتا.
س ءى ر ك ە س ۋ ى
№2 تاپسىرما.
سپيرتتەردى انىقتاۋدا ەڭ قولايلى ءادىس – ءتۇسىن انىقتاۋ. سپيرتتەردى ءمولدىر قىزعىلت سارى ءتۇستى ەرىتىندى H₂CrO₄ – پەن 1 - 2 سەكۋند ىشىندە ارەكەتتەستىرگەندە، ەرىتىندى اۋەلى لايلانادى، سوسىن قىزعىلت سارى ءتۇسىن جويىپ، قانداي تۇسكە اينالادى؟
ك ءو ك ش ءى ل ج ا س ى ل
ءىV. قورىتىندى
ءار جاسىرىلعان ءسوزدى ارىپتەپ تاپقان وقۋشىلار ورىنداعان تاپسىرمالارى ءۇشىن العان ۇپايلارىن توپتىڭ حاتشى - ەسەپشىسى توپ پاراعىنا تولىق جازىپ، قورىتىندىسىن ەسەپتەپ شىعارادى. ءمۇعالىم ءۇش توپتىڭ دا ۇپايلارىنا قاراپ جەڭىمپاز توپتى انىقتايدى.
VI. ۇيگە تاپسىرما: §55، §56. №11 - 180 بەت
VIءى. باعالاۋ.
توپتى باعالاۋ پاراعىنا قاراپ ءار وقۋشىنىڭ ءوز دەڭگەيىنىڭ ەسەپتەرىن شىعارۋىنا قاراپ باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار، سپيرتتەر، كوپاتومدى سپيرتتەر جايلى تۇسىندىرە وتىرىپ، ولاردىڭ قاراپايىم وكىلدەرىنىڭ قاسيەتتەرىن وقىتۋ
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، تانىمدىق كوكجيەگىن جاڭا تەحنولوگيا ەلەمەنتتەرىن قولدانا وتىرىپ كەڭەيتۋ، تاپسىرمالار كومەگىمەن بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، ءوز بەتىنشە قورىتىندى جاساي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىك: شاپشاڭدىققا، جىلدامدىققا تاربيەلەۋ، ۇجىم اراسىنان ءوز ويىن اشىق جەتكىزۋگە، ءوز وزدەرىن باسقارۋعا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاقىرىپقا سايكەس ينتەراكتيۆتى - ويىن ساباعى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: دامىتا وقىتۋ تەحنولوگياسى، قارايەۆتىڭ دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى، اقپاراتتاندىرۋ تەحنولوگياسى بويىنشا ينتەراكتيۆتى تاقتانى پايدالانىپ ءتۇسىندىرۋ، ەسەپتەر شىعارۋ؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەسپە قاعازدارى، سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا؛
ساباقتىڭ بايلانىسى: كۇندەلىكتى ومىرمەن، مەديسينامەن، فيزيكامەن، ماتەماتيكامەن؛
ساباقتىڭ بارىسى:
جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى 2مين.
ءىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ 10 مين.
ءىىى. ينتەراكتيۆتى ويىن «عاجايىپتار الاڭى» 25 مين.
ءىV. قورىتىندى 3 مين.
VI. ۇيگە تاپسىرما 2 مين.
VIءى. باعالاۋ 3 مين.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىپ، دايىندىعىن ۇيىمداستىرۋ، سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولۋ، ساباققا نازارىن اۋدارۋ.
بۇل ساباق داستۇردەن تىس بولعاندىقتان الدىمەن جاڭا ساباق قىسقاشا تۇسىندىرىلەدى، ءۇي تاپسىرماسىن وقۋشىلارمەن «عاجايىپتار الاڭى» اتتى ويىن ويناتىلۋ بارىسىندا تولىعىمەن قايتالانادى جانە جاڭا ساباق پىسىقتالادى.
ءىى. جاڭا ساباق.
بۇعان دەيىن سەندەر قۇرامىندا تەك قانا ەكى ەلەمەنت: كومىرتەك پەن سۋتەك اتومدارى كىرەتىن ورگانيكالىق قوسىلىستار – كومىرسۋتەكتەرمەن تانىستىڭدار. مولەكۋلا قۇرامىنا: كومىرتەك پەن سۋتەكتەن باسقا وتتەك اتومدارى كىرەتىن كوپتەگەن ورگانيكالىق قوسىلىستار بەلگىلى.
وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ نەگىزگى كلاستارى مەن ولاردىڭ ماڭىزدى وكىلدەرى تومەندە كورسەتىلگەن:
بۇگىنگى ساباقتا ءبىز وسى قوسىلىستاردىڭ سپيرتتەر كلاسىنا توقتالامىز. سپيرتتەردىڭ قۇرامىندا گيدروكسيل توبى بولادى. گيدروكسيل توبى – سپيرتتەردىڭ فۋنكسيونالدىق توبى. فۋنكسيونالدىق توپ – زاتتىڭ وسى كلاسىنا ءتان حيميالىق قاسيەتتەرىن انىقتايتىن اتومدار توبى.
قۇرامىنداعى سۋتەك اتومدارى ءبىر نەمەسە بىرنەشە گيدروكسيل توپتارىمەن الماسقان كومىرسۋتەكتەردىڭ تۋىندىلارى سپيرتتەر دەپ اتالادى.
سپيرتتەر قۇرامىنداعى گيدروكسيل توپتارىنىڭ سانىنا بايلانىستى ءبىراتومدى جانە كوپاتومدى بولىپ بولىنەدى:
مەتيل ءسپيرتى (مەتانول) سن₃ون. وزىنە ءتان ءيىسى بار، ءتۇسسىز سۇيىق زات. وتە ۋلى. كوز جۇيكەسىنە اسەر ەتەدى. ازداعان مولشەرى سوقىر ەتەدى، ءتىپتى ادامدى ءولتىرىپ تە جىبەرەدى.
ەتيل ءسپيرتى (ەتانول) س²ن⁵ون وزىنە ءتان ءيىسى بار، ءتۇسسىز سۇيىقتىق، سۋدا جاقسى ەريدى. ەتيل ءسپيرتى ادام ورگانيزمىنە زياندى اسەرە ەتەدى. سپيرت ميدىڭ قىزمەتىن تەجەپ، ونىڭ جۇيكە كلەتكالارىن ۋلاندىرىپ، ادامنىڭ ويلاۋ قابىلەتىن تومەندەتەدى. ەتيل ءسپيرتىن ءجيى قابىلداۋ ادامداردى الكوگوليزم اۋرۋىنا دۋشار ەتەدى.
ەتيل ءسپيرتىنىڭ الىنۋى:
1. قۇرامىندا قانتى بار زاتتار اشىعاندا ەتيل ءسپيرتى تۇزىلەتىنى
س₆ن₁₂و₆ →2س₂ن₅ون + 2سو₂
ەتيلەندى گيدراتتاۋ ارقىلى ەتانول الۋعا بولادى:
سن₂=سن₂ + 3و₂ → 2سو₂ + 3ن₂و + Q
حيميالىق قاسيەتتەرى:
1. سپيرتتەر جانادى:
س₂ن₅ون + 3و₂ → 2سو₂ + 3ن₂و
2. سپيرتتەر وڭاي توتىعادى:
س₂ن₅ون + [و] → سH₃ – COH + ن₂و
سH₂ – C OH + [و] → سH₃ – COOH
ەتيلەنگليكول – ءدامى تاتتىلەۋ، ءتۇسسىز، قويمالجىڭ سۇيىقتىق. ۋلى زات. سۋدا جاقسى ەريدى. ول – ەكىاتومدى سپيرت.
گليسەرين - قويمالجىڭ سۇيىقتىق، ءتاتتى ءدامى بولادى، سۋدا جاقسى ەريدى. ءۇشاتومدى سپيرت.
ءىىى. ينتەراكتيۆتى ويىن «عاجايىپتار الاڭى»
ماقساتى – وقۋشىلارعا تابلو كومەگىمەن دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرە وتىرىپ، بارلىعىن دەرلىك از ۋاقىت ىشىندە باعالاۋ. ويىن شارتتارى: تاقتادا ءسوزى جاسىرىلعان تابلو ىلىنەدى. ونداعى ءسوزدى وقۋشىلار ارىپتەر ايتۋ ارقىلى شەشۋى قاجەت. ال ءارىپ ايتۋ قۇقىعىن دەڭگەيىنە بايلانىستى بەرىلگەن تاپسىرمانى دۇرىس ورىنداعاندا عانا الادى.
توپتا وقۋشىلار وزدەرىن ەركىن باسقارىپ ۇيرەنۋ ءۇشىن ولاردىڭ ءارقايسىسىنا مىندەت تاعايىندالادى:
1. توپ باسشى – 1 وقۋشى – توپقا جاۋاپتى، 1 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
2. حاتشى – ەسەپشى - 1 وقۋشى – توپ جيناعان ۇپايلاردى توپ پاراعىنا جازىپ، سوڭىنان ەسەپتەۋ، 1 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
3. ا - توپشاسى مۇشەلەرى – 3 وقۋشى – 2 - دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
4. ۆ - توپشا مۇشەلەرى – 3 وقۋشى – 3 دەڭگەي ەسەپتەرىن شىعارادى
دەڭگەيلى تاپسىرمالار:
1 - دەڭگەي.
1. 14 گ پروپان جانعاندا تۇزىلگەن كومىرقىشقىل گازىنىڭ كولەمىن انىقتا.
2. كرەكينگ دەگەن نە؟
3. س₅ن₁₂- ڭ ءۇش يزومەرىن جاز
4. ساس₂→ن₂س₂ →سو₂ بەرىلگەن اينالىمداردى جۇزەگە اسىر.
5. 2 گ س₂ن₁₆ جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
6. س₇ن₁₆- نىڭ ءۇش يزومەرىنىڭ جازىپ بەر.
7. رەاكسيا ناتيجەسىندە 0، 5 ل سو2 تۇزىلسە، رەاكسياعا نەشە ليتر ەتان قاتىسقان؟
8. 11، 2 ل پروپان جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
9. 22، 4 ل ەتان جانعاندا نەشە ليتر سۋ الىنادى؟
10. 44، 8 ل پەنتان جانعاندا نەشە ليتر كومىرقىشقىل گازى الىنادى؟
2 - دەڭگەي.
1. الكانداردىڭ گومولوگتىق قاتارىن اتا
2. س₃ن₈- ڭ جانۋ رەاكسياسىن جاز
3. وتىن تۇرلەرىن اتاپ، قولدانىلۋىن ايتىپ بەر
4. ەتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
5. ەتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
6. تابيعي گازدىڭ قولدانىلۋىن ايتىپ بەر
7. پەنتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر.
8. الكيندەردىڭ گومولوگتىق قاتارىن جازىپ بەر
9. گەپتاننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
10. نوناننىڭ جانۋ رەاكسياسىن جازىپ بەر
3 - دەڭگەي.
1. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₂ن₆ (ەتان)
2. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₉ن₁₈ (نونەن)
3. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₇ن₁₄ (گەپتەن)
4. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₃ن₄ (پروپين)
5. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₈ن₁₈ (وكتان)
6. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₅ن₈ (پەنتين)
7. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₄ن₈ (بۋتەن)
8. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₆ن₁₂ (گەكسەن)
9. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₇ن₁₆ (گەپتان)
10. مىنا قوسىلىستى دۇرىس اتا: س₁₀ن₂₂ (دەكان)
№1 تاپسىرما.
ءبىر اتومدى سپيرتتەر وڭاي توتىعىپ الدەگيدتەرگە، ودان ءارى قاراي كاربون قىشقىلدارىنا اينالادى. ەتيل ءسپيرتىن توتىقتىرىپ العان قىشقىلدىڭ ەرىتىندىسى كۇندەلىكتى تۇرمىستا، تاماق ونەركاسىبىندە كونسەرۆىلەۋ ءۇشىن كەڭ قولدانىلادى.
وسى ەرىتىندىنى اتا.
س ءى ر ك ە س ۋ ى
№2 تاپسىرما.
سپيرتتەردى انىقتاۋدا ەڭ قولايلى ءادىس – ءتۇسىن انىقتاۋ. سپيرتتەردى ءمولدىر قىزعىلت سارى ءتۇستى ەرىتىندى H₂CrO₄ – پەن 1 - 2 سەكۋند ىشىندە ارەكەتتەستىرگەندە، ەرىتىندى اۋەلى لايلانادى، سوسىن قىزعىلت سارى ءتۇسىن جويىپ، قانداي تۇسكە اينالادى؟
ك ءو ك ش ءى ل ج ا س ى ل
ءىV. قورىتىندى
ءار جاسىرىلعان ءسوزدى ارىپتەپ تاپقان وقۋشىلار ورىنداعان تاپسىرمالارى ءۇشىن العان ۇپايلارىن توپتىڭ حاتشى - ەسەپشىسى توپ پاراعىنا تولىق جازىپ، قورىتىندىسىن ەسەپتەپ شىعارادى. ءمۇعالىم ءۇش توپتىڭ دا ۇپايلارىنا قاراپ جەڭىمپاز توپتى انىقتايدى.
VI. ۇيگە تاپسىرما: §55، §56. №11 - 180 بەت
VIءى. باعالاۋ.
توپتى باعالاۋ پاراعىنا قاراپ ءار وقۋشىنىڭ ءوز دەڭگەيىنىڭ ەسەپتەرىن شىعارۋىنا قاراپ باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «ي. تايمان ۇلى مەن م. وتەمىس ۇلىنىڭ ەركىندىك جولىنداعى كۇرەسى نەگىزىندە جاستارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ»
