- 05 ناۋ. 2024 03:10
- 191
اۋىلداعى ادام ەڭبەگى، كىشكەنتاي باعبان
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»، «قاتىناس»
ءبولىمى: «قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ»، «كوركەم ادەبيەت».
تاقىرىبى: «اۋىلداعى ادام ەڭبەگى»، «كىشكەنتاي باعبان».
ماقساتى: بالالاردى اۋىلداعى ادامداردىڭ ەڭبەگىمەن تانىستىرۋ، اۋىلداعى باستى ەڭبەك ءتۇرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. جىل مەزگىلدەرىنە قاراي ەڭبەك تۇرلەرى جانە قولدانىلاتىن تەحنيكا قۇرالدارى جايلى بىلىمدەرىن دامىتۋ. اڭگىمە جەلىسىن كورىنىس ارقىلى كورسەتۋ. اڭگىمە ارقىلى ويىن، قيالىن دامىتۋ، ءوز ويىن قيالىمەن ۇشتاستىرا ايتۋعا باۋلۋ. تابيعاتتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايد، مازمۇندى سۋرەتتەر.
سوزدىك جۇمىس: ەگىنشى، باعبانشى.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، سۇراق - جاۋاپ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: شوپان – چابان، باعبان −سادوۆنيك، ەڭبەك – ترۋد.
تاربيەشى:
− بالالار، بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن. ويتكەنى بىزگە كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر. وسى كەلىپ وتىرعان قوناقتارمەن ورنىمىزدان تۇرىپ سالەمدەسىپ، جاقسى تىلەكتەر جولدايىق.
بالالار ورىندارىنان تۇرىپ، كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
رەنجىسۋدى بىلمەيمىز،
قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىن سەن دە
قۋانايىق، دوستارىم
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
−بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
−ءقازىر جىلدىڭ كۇز مەزگىلى.
−كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
−كۇز مەزگىلىندە ءۇش اي بار.
−قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
−ءۇش ايدى كىم اتاپ بەرەدى؟
−كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
−كۇن سالقىندايدى، جاڭبىر جاۋادى، جەل سوعادى، قۇستار جىلى جاقا ۇشىپ كەتەدى.
−جارايسىڭدار، بالالار كۇز مەزگىلى تۋرالى
−بالالار، بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن. ويتكەنى بىزگە كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر. وسى كەلىپ وتىرعان قوناقتارمەن ورنىمىزدان تۇرىپ سالەمدەسىپ، جاقسى تىلەكتەر جولدايىق.
بالالار ورىندارىنان تۇرىپ، كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
رەنجىسۋدى بىلمەيمىز،
قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىن سەن دە
قۋانايىق، دوستارىم
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
−بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
−ءقازىر جىلدىڭ كۇز مەزگىلى.
−كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
−كۇز مەزگىلىندە ءۇش اي بار.
−قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
−ءۇش ايدى كىم اتاپ بەرەدى؟
−كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
−كۇن سالقىندايدى، جاڭبىر جاۋادى، جەل سوعادى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى.
−جارايسىڭدار، بالالار كۇز مەزگىلى تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
كىم ايتادى؟
ازيز:
جەمىسى مول تەرەتىن،
كۇز دوس ەكەن بىزبەنەن
ءبارىن تاۋىپ بەرەتىن،
جومارت ەكەن كۇز دەگەن.
مانسۋر:
كۇزىم - اۋ، كۇزىم - اۋ،
مىنەزىن بۇزىق - اۋ.
جاڭبىرىن سىركىرەپ،
كەلگەنىن قىزىق - اۋ.
ميراس:
كۇز جومارت قوي قاشاندا،
مول جەمىسىن بەرەتىن.
پىسكەن قاربىز، ءتاتتى الما،
بالالارعا كەرەك قوي.
−ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار.
−جارايسىڭدار، ال بالالار ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
−كىم اتاپ بەرەدى؟
−ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار.
−دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى.
−دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار مەنى مۇقيات تىڭداڭدار.
مەن سەندەرگە ماقال - ماتەل ايتامىن، ال سەندەر نە جايىندا ەكەنىن ايتاسىڭدار:
ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي،
تويادى قارنىڭ تىلەنبەي.
−ماقالدىڭ ماعىناسى نە جايىندا ايتىلعان بالالار، كىم ايتادى؟
−ەڭبەك جايلى.
−دۇرىس ايتاسىڭدار، ەڭبەك جايىندا ايتىلعان.
ەڭبەك ەتكەن ادامنىڭ ىرىسى مول بولادى، ەڭبەك ەتكەننىڭ
ارقاسىندا تاماعىمىز توق بولادى. ەڭبەكتىڭ تۇرلەرى كوپ.
−ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز اۋىلداعى ادام ەڭبەگى تۋرالى بولماق.
−سەندەر اۋىلدى بىلەسىڭدەر ما؟
−يا، بىلەمىز.
−ەندەشە بالالار سەندەرگە اۋىل ەڭبەگى جايلى تەلەديدار ارقىلى تانىستىرايىن.
جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى،
قاراتاۋ قالاسى "بايتەرەك" بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
ناۋانوۆا گۇلزات بەكەت قىزى
اۋىلداعى ادام ەڭبەگى، كىشكەنتاي باعبان جۇكتەۋ
ءبولىمى: «قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ»، «كوركەم ادەبيەت».
تاقىرىبى: «اۋىلداعى ادام ەڭبەگى»، «كىشكەنتاي باعبان».
ماقساتى: بالالاردى اۋىلداعى ادامداردىڭ ەڭبەگىمەن تانىستىرۋ، اۋىلداعى باستى ەڭبەك ءتۇرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. جىل مەزگىلدەرىنە قاراي ەڭبەك تۇرلەرى جانە قولدانىلاتىن تەحنيكا قۇرالدارى جايلى بىلىمدەرىن دامىتۋ. اڭگىمە جەلىسىن كورىنىس ارقىلى كورسەتۋ. اڭگىمە ارقىلى ويىن، قيالىن دامىتۋ، ءوز ويىن قيالىمەن ۇشتاستىرا ايتۋعا باۋلۋ. تابيعاتتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايد، مازمۇندى سۋرەتتەر.
سوزدىك جۇمىس: ەگىنشى، باعبانشى.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، سۇراق - جاۋاپ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: شوپان – چابان، باعبان −سادوۆنيك، ەڭبەك – ترۋد.
تاربيەشى:
− بالالار، بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن. ويتكەنى بىزگە كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر. وسى كەلىپ وتىرعان قوناقتارمەن ورنىمىزدان تۇرىپ سالەمدەسىپ، جاقسى تىلەكتەر جولدايىق.
بالالار ورىندارىنان تۇرىپ، كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
رەنجىسۋدى بىلمەيمىز،
قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىن سەن دە
قۋانايىق، دوستارىم
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
−بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
−ءقازىر جىلدىڭ كۇز مەزگىلى.
−كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
−كۇز مەزگىلىندە ءۇش اي بار.
−قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
−ءۇش ايدى كىم اتاپ بەرەدى؟
−كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
−كۇن سالقىندايدى، جاڭبىر جاۋادى، جەل سوعادى، قۇستار جىلى جاقا ۇشىپ كەتەدى.
−جارايسىڭدار، بالالار كۇز مەزگىلى تۋرالى
−بالالار، بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن. ويتكەنى بىزگە كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر. وسى كەلىپ وتىرعان قوناقتارمەن ورنىمىزدان تۇرىپ سالەمدەسىپ، جاقسى تىلەكتەر جولدايىق.
بالالار ورىندارىنان تۇرىپ، كەلگەن قوناقتارمەن امانداسادى.
ءبىز قاندايمىز، قاندايمىز،
شۇعىلالى تاڭدايمىز.
كۇلىمدەگەن كۇندەيمىز،
رەنجىسۋدى بىلمەيمىز،
قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىن سەن دە
قۋانايىق، دوستارىم
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
−بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
−ءقازىر جىلدىڭ كۇز مەزگىلى.
−كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
−كۇز مەزگىلىندە ءۇش اي بار.
−قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
−ءۇش ايدى كىم اتاپ بەرەدى؟
−كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
−كۇن سالقىندايدى، جاڭبىر جاۋادى، جەل سوعادى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى.
−جارايسىڭدار، بالالار كۇز مەزگىلى تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
كىم ايتادى؟
ازيز:
جەمىسى مول تەرەتىن،
كۇز دوس ەكەن بىزبەنەن
ءبارىن تاۋىپ بەرەتىن،
جومارت ەكەن كۇز دەگەن.
مانسۋر:
كۇزىم - اۋ، كۇزىم - اۋ،
مىنەزىن بۇزىق - اۋ.
جاڭبىرىن سىركىرەپ،
كەلگەنىن قىزىق - اۋ.
ميراس:
كۇز جومارت قوي قاشاندا،
مول جەمىسىن بەرەتىن.
پىسكەن قاربىز، ءتاتتى الما،
بالالارعا كەرەك قوي.
−ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار.
−جارايسىڭدار، ال بالالار ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
−كىم اتاپ بەرەدى؟
−ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار.
−دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى.
−دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار مەنى مۇقيات تىڭداڭدار.
مەن سەندەرگە ماقال - ماتەل ايتامىن، ال سەندەر نە جايىندا ەكەنىن ايتاسىڭدار:
ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي،
تويادى قارنىڭ تىلەنبەي.
−ماقالدىڭ ماعىناسى نە جايىندا ايتىلعان بالالار، كىم ايتادى؟
−ەڭبەك جايلى.
−دۇرىس ايتاسىڭدار، ەڭبەك جايىندا ايتىلعان.
ەڭبەك ەتكەن ادامنىڭ ىرىسى مول بولادى، ەڭبەك ەتكەننىڭ
ارقاسىندا تاماعىمىز توق بولادى. ەڭبەكتىڭ تۇرلەرى كوپ.
−ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز اۋىلداعى ادام ەڭبەگى تۋرالى بولماق.
−سەندەر اۋىلدى بىلەسىڭدەر ما؟
−يا، بىلەمىز.
−ەندەشە بالالار سەندەرگە اۋىل ەڭبەگى جايلى تەلەديدار ارقىلى تانىستىرايىن.
جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى،
قاراتاۋ قالاسى "بايتەرەك" بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
ناۋانوۆا گۇلزات بەكەت قىزى
اۋىلداعى ادام ەڭبەگى، كىشكەنتاي باعبان جۇكتەۋ