اۋىلىم - التىن بەسىگىم (جاسوسپىرىمدەر ايتىسى)
«اۋىلىم - التىن بەسىگىم» جاسوسپىرىمدەر ايتىسى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ دارىندىلىقتارىن انىقتاۋ؛ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ ءتىلدى قۇرمەتتەپ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ؛ شەشەندىك ونەرگە باۋلۋ؛
كورنەكىلىكتەر:
ەكران، پروەكتور.
ميكروفون 4 شت. 2 (ستويكامەن)، 2 (جۇرگىزۋشىگە).
2 ورىندىقتار (ايتىسكەرلەرگە)
زال بەزەندىرۋ: شارلار تاعۋ، كىتاپتار كورمەسى؛
كورسەتكىش باعالار (5 دانا) 1-دەن 5-كە دەيىن.
ءادىلقازىلارعا ۇستەل، 5 ورىندىق.
باياۋ مۋزىكا
سلايد «اۋىلىم - التىن بەسىگىم» جاسوسپىرىمدەر ايتىسى
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ايتىسكەرلەر! ك. شاكەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنە حوش كەلدىڭىزدەر!
اۋىل - زاتى قازاق بالاسىنىڭ كەڭ دۇنيەنىڭ ەسىگىن اشىپ، ومىرگە كەلگەن جەرى. بىزگە دەيىنگى سان تولقىن ۇرپاقتاردىڭ كىندىك قانى مەن ماڭداي تەرى تامعان كيەلى مەكەن.
جۇرگىزۋشى: اۋىل – ادامداردىڭ بويىنا ءنار قۇياتىن التىن بەسىگى، نەگىزگى مەكەن - جايى، ۇلتتىق رۋحىنىڭ قۋات الار قاينار كوزى. اۋىل كوركەيسە – حالىق ءومىرى جاقسارادى، الەۋمەتتىك جاعدايى كوتەرىلەدى ەمەس پە؟
2 - جۇرگىزۋشى: اۋىل ۇلتىمىزدىڭ ۇيتقىسى. ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز، كەز كەلگەن ۇلتتىڭ ءتۇپ تامىرى اۋىل جۇرتىندا جاتاتىن ەستەن شىعارماۋعا ءتيىسپىز»، - دەدى.
1 - جۇرگىزۋشى: اۋىل – قازاق حالقىنىڭ التىن بەسىگى، سالت - ءداستۇرى، ولەڭ - جىرى، ونەرىمەن مادەنيەتىمەن دامىعان ورداسى.
2 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە... بۇگىنگى ءبىزدىڭ ايتىسىمىزدىڭ تاقىرىبى -------- (ەكەۋى بىرىگىپ) «اۋىلىم – التىن بەسىگىم».
سلايد قوسۋ 2 «اۋىلىم - التىن بەسىگىم»
مۋزىكا.
1 - جۇرگىزۋشى: كەشەگى ساعىمشا وتكەن بۇلدىر زاماننىڭ بۋىلدىر جەلەگىن ءتۇرىپ تاستاپ، ءدال وزىمىزبەن بىرگە تىلدەسىپ، بولاشاققا قادام باسىپ مايلىقوجا مەن ايمان، جامبىل مەن ايكۇمىس، اسەت پەن كارىباي ساپتا تۇرعانداي
2 - جۇرگىزۋشى: «اۋىلىم – التىن بەسىگىم» جاسوسپىرىمدەر ايتىسىنىڭ ەرەجەسىمەن تانىستىرىپ وتەلىك.
سلايد 3
ايتىس 3 بولىمنەن تۇرادى:
جالپى ايتىس
قىز بەن جىگىت ايتىسى
كۇي تارتىس.
1 - جۇرگىزۋشى: ءار ايتىسكەر اقىنعا 3مينۋتتان بەرىلەدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىسكەرلەرىمىزگە ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىلقازىلار مۇشەلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار. (ءادىلقازىلاردى تانىستىرۋ).
سلايد 4
1 - جۇرگىزۋشى: توي دەپ بۇگىن كوڭىل شىركىن تاسادى،
توي دەپ بۇگىن حالقىم شاشۋ شاشادى.
جاسوسپىرىمدەر ايتىسىنىڭ بۇگىنگى
ءبيشى قىزدار بيمەن بەتىن اشادى.
بي (6 سىنىپ قىزدارى) «بيپىل».
1 - جۇرگىزۋشى: ءقادىرلى دە قادىرمەندى قوناقتار، جەڭسەم دەپ ۇمىتتەنىپ كەلگەن ۇمىتكەرلەر! كەلگەن قادامدارىڭىزعا گۇل ءبىتسىن دەپ بارلىقتارىڭىزعا ساتتىلىك تىلەپ، ايتىسىمىزدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمىن باستايىق.
مۋزىكا
سلايد 5 ( جالپى ايتىس)
ايتىسكەرلەردىڭ ءبىرىنشى جۇبىن تانىستىرۋ
(1 ءبولىم باستالادى، ءار اقىنعا ءادىلقازىلار باعالارىن بەرەدى).
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن تىركەۋ
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – شەشەندىك ونەر. ءحىح عاسىرلاردا قىز بەن جىگىت ايتىسى دامي باستادى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن بىزگە بەلگىلى ءبىرجان مەن سارا، اقسۇلۋ مەن
كەنشىمباي، اقبالا مەن بوزداق، قاديشا مەن ىسقاق تاعى باسقالار.
1 - جۇرگىزۋشى: مىنە، سول اسىل مۇرانى ساقتاپ كەلە جاتقان وقۋشىلار ارامىزدا قىز بەن جىگىت ايتىسى دالەل.
2 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە، «قىز بەن جىگىت» ايتىسىنىڭ العاشقى جۇبىن ورتاعا شاقىرايىق.
سلايد 6 ( قىز بەن جىگىت ايتىسى)
(ورتاعا ايتىسكەرلەر شىعادى)
ءادىلقازىلار باعاسىن بەرەدى.
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن قويۋ
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس ونەرى – قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى پوەتيكالىق دارىن.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – حالىق اۋىز ادەبيەتى.
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – قوعامدىق، توپتىق، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى قوزعاپ، اشىق سىن ايتۋ ءداستۇرى.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس - ونەر ءارى تاربيە.
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس تۇرلەرى وتە كەپ. بۇگىنگى ءبىزدىڭ ايتىسىمىز 3 كەزەڭنەن تۇرادى.
2 - جۇرگىزۋشى: كۇي تارتىس دەگەنىمىز نە؟ سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورشى.
1 - جۇرگىزۋشى: ەرتەدە قازاق حالقى تەك ايتىسقا عانا تۇسپەي كۇي تارتىسقا دا تۇسكەن. كۇي تارتىسقا تۇسەتىن كۇيشىنىڭ دومبىرادا شەبەر وينايتىن، ءوز جانىنان كۇي شىعارا بىلەتىن قابىلەتى بولۋ كەرەك. ايتىسقا كەز كەلگەن اقىندار قاتىسا المايتىن سەكىلدى كۇي تارتىسقا دا كەز كەلگەن كۇيشى تۇسە المايدى.
2 - جۇرگىزۋشى: دۇرىس ايتاسىڭ. قۇرمانعازى مەن داۋلەتكەرەي اراسىنداعى، تاتتىمبەت پەن نايمان قىزىنىڭ اراسىنداعى كۇي تارتىستار وسىنىڭ دالەلى ەمەس پە؟
1 - جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ كۇي تارتىسقا كەلىپ وتىرعان كۇيشىلەرىمىز سولاردىڭ ءىزباسارلارى.
2 - جۇرگىزۋشى: كۇي تارتىسىمىزدىڭ العاشقى جۇبىن ورتاعا شاقىرۋ.
سلايد 7 (كۇي تارتىس)
(ءادىلقازىلار باعاسىن بەرەدى)
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن جازۋ
1 - جۇرگىزۋشى: 1 ءبولىم «جالپى ايتىس» بويىنشا قورىتىندىنى شىعارۋ ءۇشىن ءسوزدى ءادىلقازىلارعا بەرەيىك.
(وسىلايشا 3 ءبولىمنىڭ قورىتىندىسى شىعادى).
سلايدقا قورىتىندىنى شىعارۋ
2 - جۇرگىزۋشى: مەن دە ايتىسكەر اقىن بولعان سياقتىمىن. كانە، ەكەۋمىز ايتىسىپ كورەيىكشى!
(جۇرگىزۋشىلەردىڭ ايتىسى، ءبىر شۋماقتان)
جۇرگىزۋشىلەر: (بىرگە): اقتىق سايىسىمىزدى باستايىق.
«جالپى ايتىس»
«قىز بەن جىگىت ايتىسى»
«كۇي تارتىس»
باعالاۋ
سلايدقا قورىتىندىنى شىعارۋ
1 - جۇرگىزۋشى: - ءادىلقازىلار ءبىر شەشىمىن بەرگەنشە مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارى ءوز ونەرلەرىن كورسەتسىن.
قايرات گۇلنار
قۇماروۆ ازامات
اشيمحانوۆا كامشات
2 - جۇرگىزۋشى: تولقىنداپ تاسىپ كەمەرى
ءجىبىتىپ جۇرەك ولەڭى
ەسىگىڭدى اش دەپ كەڭ دۇنيە
الشاڭداپ اقىندار كەلەدى.
ورتاعا جاس اقىندارىمىزدى شاقىرايىق.
ءادىلقازىلار شەشىمىن بەرەدى.
1 - جۇرگىزۋشى: ءبىزدىڭ ماقتانۋىمىزعا دا بولادى، ويتكەنى ايتىسكەر اقىندار ءوزىنىڭ زامانى مەن زامانداسىنان كورمەگەن سىي - قۇرمەتتى بىزدەن، وزدەرى باۋلىعان ۇرپاعىنان كوردى. ايتىس - ونەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا، عاسىرلاردان – عاسىرعا وتپەك، ول باسىلعان سايىن جاڭا قىرلانعان المازداي نۇرلانىپ، جارقىراپ، جاسارىپ، نۇر توگە بەرمەك.
2 - جۇرگىزۋشى: بۇگىن ءبىز ۇلى كەشتىڭ كۋاگەرى بولدىق. ايتىسكەر اقىندارىمىزدىڭ ونەرىن تاماشالادىق. كەلەسى ايتىسقا دەيىن تاڭدارىڭىز ارايلاپ اتىپ، كۇندەرىڭىز كۇلىمدەپ باتسىن.
بىرگە:
جۇزدەسكەنشە كۇن جاقسى بولسىن.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ دارىندىلىقتارىن انىقتاۋ؛ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ ءتىلدى قۇرمەتتەپ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ؛ شەشەندىك ونەرگە باۋلۋ؛
كورنەكىلىكتەر:
ەكران، پروەكتور.
ميكروفون 4 شت. 2 (ستويكامەن)، 2 (جۇرگىزۋشىگە).
2 ورىندىقتار (ايتىسكەرلەرگە)
زال بەزەندىرۋ: شارلار تاعۋ، كىتاپتار كورمەسى؛
كورسەتكىش باعالار (5 دانا) 1-دەن 5-كە دەيىن.
ءادىلقازىلارعا ۇستەل، 5 ورىندىق.
باياۋ مۋزىكا
سلايد «اۋىلىم - التىن بەسىگىم» جاسوسپىرىمدەر ايتىسى
1 - جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ايتىسكەرلەر! ك. شاكەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنە حوش كەلدىڭىزدەر!
اۋىل - زاتى قازاق بالاسىنىڭ كەڭ دۇنيەنىڭ ەسىگىن اشىپ، ومىرگە كەلگەن جەرى. بىزگە دەيىنگى سان تولقىن ۇرپاقتاردىڭ كىندىك قانى مەن ماڭداي تەرى تامعان كيەلى مەكەن.
جۇرگىزۋشى: اۋىل – ادامداردىڭ بويىنا ءنار قۇياتىن التىن بەسىگى، نەگىزگى مەكەن - جايى، ۇلتتىق رۋحىنىڭ قۋات الار قاينار كوزى. اۋىل كوركەيسە – حالىق ءومىرى جاقسارادى، الەۋمەتتىك جاعدايى كوتەرىلەدى ەمەس پە؟
2 - جۇرگىزۋشى: اۋىل ۇلتىمىزدىڭ ۇيتقىسى. ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز، كەز كەلگەن ۇلتتىڭ ءتۇپ تامىرى اۋىل جۇرتىندا جاتاتىن ەستەن شىعارماۋعا ءتيىسپىز»، - دەدى.
1 - جۇرگىزۋشى: اۋىل – قازاق حالقىنىڭ التىن بەسىگى، سالت - ءداستۇرى، ولەڭ - جىرى، ونەرىمەن مادەنيەتىمەن دامىعان ورداسى.
2 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە... بۇگىنگى ءبىزدىڭ ايتىسىمىزدىڭ تاقىرىبى -------- (ەكەۋى بىرىگىپ) «اۋىلىم – التىن بەسىگىم».
سلايد قوسۋ 2 «اۋىلىم - التىن بەسىگىم»
مۋزىكا.
1 - جۇرگىزۋشى: كەشەگى ساعىمشا وتكەن بۇلدىر زاماننىڭ بۋىلدىر جەلەگىن ءتۇرىپ تاستاپ، ءدال وزىمىزبەن بىرگە تىلدەسىپ، بولاشاققا قادام باسىپ مايلىقوجا مەن ايمان، جامبىل مەن ايكۇمىس، اسەت پەن كارىباي ساپتا تۇرعانداي
2 - جۇرگىزۋشى: «اۋىلىم – التىن بەسىگىم» جاسوسپىرىمدەر ايتىسىنىڭ ەرەجەسىمەن تانىستىرىپ وتەلىك.
سلايد 3
ايتىس 3 بولىمنەن تۇرادى:
جالپى ايتىس
قىز بەن جىگىت ايتىسى
كۇي تارتىس.
1 - جۇرگىزۋشى: ءار ايتىسكەر اقىنعا 3مينۋتتان بەرىلەدى.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىسكەرلەرىمىزگە ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىلقازىلار مۇشەلەرىمەن تانىس بولىڭىزدار. (ءادىلقازىلاردى تانىستىرۋ).
سلايد 4
1 - جۇرگىزۋشى: توي دەپ بۇگىن كوڭىل شىركىن تاسادى،
توي دەپ بۇگىن حالقىم شاشۋ شاشادى.
جاسوسپىرىمدەر ايتىسىنىڭ بۇگىنگى
ءبيشى قىزدار بيمەن بەتىن اشادى.
بي (6 سىنىپ قىزدارى) «بيپىل».
1 - جۇرگىزۋشى: ءقادىرلى دە قادىرمەندى قوناقتار، جەڭسەم دەپ ۇمىتتەنىپ كەلگەن ۇمىتكەرلەر! كەلگەن قادامدارىڭىزعا گۇل ءبىتسىن دەپ بارلىقتارىڭىزعا ساتتىلىك تىلەپ، ايتىسىمىزدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمىن باستايىق.
مۋزىكا
سلايد 5 ( جالپى ايتىس)
ايتىسكەرلەردىڭ ءبىرىنشى جۇبىن تانىستىرۋ
(1 ءبولىم باستالادى، ءار اقىنعا ءادىلقازىلار باعالارىن بەرەدى).
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن تىركەۋ
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – شەشەندىك ونەر. ءحىح عاسىرلاردا قىز بەن جىگىت ايتىسى دامي باستادى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن بىزگە بەلگىلى ءبىرجان مەن سارا، اقسۇلۋ مەن
كەنشىمباي، اقبالا مەن بوزداق، قاديشا مەن ىسقاق تاعى باسقالار.
1 - جۇرگىزۋشى: مىنە، سول اسىل مۇرانى ساقتاپ كەلە جاتقان وقۋشىلار ارامىزدا قىز بەن جىگىت ايتىسى دالەل.
2 - جۇرگىزۋشى: ەندەشە، «قىز بەن جىگىت» ايتىسىنىڭ العاشقى جۇبىن ورتاعا شاقىرايىق.
سلايد 6 ( قىز بەن جىگىت ايتىسى)
(ورتاعا ايتىسكەرلەر شىعادى)
ءادىلقازىلار باعاسىن بەرەدى.
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن قويۋ
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس ونەرى – قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى پوەتيكالىق دارىن.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – حالىق اۋىز ادەبيەتى.
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس – قوعامدىق، توپتىق، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى قوزعاپ، اشىق سىن ايتۋ ءداستۇرى.
2 - جۇرگىزۋشى: ايتىس - ونەر ءارى تاربيە.
1 - جۇرگىزۋشى: ايتىس تۇرلەرى وتە كەپ. بۇگىنگى ءبىزدىڭ ايتىسىمىز 3 كەزەڭنەن تۇرادى.
2 - جۇرگىزۋشى: كۇي تارتىس دەگەنىمىز نە؟ سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورشى.
1 - جۇرگىزۋشى: ەرتەدە قازاق حالقى تەك ايتىسقا عانا تۇسپەي كۇي تارتىسقا دا تۇسكەن. كۇي تارتىسقا تۇسەتىن كۇيشىنىڭ دومبىرادا شەبەر وينايتىن، ءوز جانىنان كۇي شىعارا بىلەتىن قابىلەتى بولۋ كەرەك. ايتىسقا كەز كەلگەن اقىندار قاتىسا المايتىن سەكىلدى كۇي تارتىسقا دا كەز كەلگەن كۇيشى تۇسە المايدى.
2 - جۇرگىزۋشى: دۇرىس ايتاسىڭ. قۇرمانعازى مەن داۋلەتكەرەي اراسىنداعى، تاتتىمبەت پەن نايمان قىزىنىڭ اراسىنداعى كۇي تارتىستار وسىنىڭ دالەلى ەمەس پە؟
1 - جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ كۇي تارتىسقا كەلىپ وتىرعان كۇيشىلەرىمىز سولاردىڭ ءىزباسارلارى.
2 - جۇرگىزۋشى: كۇي تارتىسىمىزدىڭ العاشقى جۇبىن ورتاعا شاقىرۋ.
سلايد 7 (كۇي تارتىس)
(ءادىلقازىلار باعاسىن بەرەدى)
سلايدقا وقۋشىنىڭ اتى - ءجونىن تىركەۋ، باعاسىن جازۋ
1 - جۇرگىزۋشى: 1 ءبولىم «جالپى ايتىس» بويىنشا قورىتىندىنى شىعارۋ ءۇشىن ءسوزدى ءادىلقازىلارعا بەرەيىك.
(وسىلايشا 3 ءبولىمنىڭ قورىتىندىسى شىعادى).
سلايدقا قورىتىندىنى شىعارۋ
2 - جۇرگىزۋشى: مەن دە ايتىسكەر اقىن بولعان سياقتىمىن. كانە، ەكەۋمىز ايتىسىپ كورەيىكشى!
(جۇرگىزۋشىلەردىڭ ايتىسى، ءبىر شۋماقتان)
جۇرگىزۋشىلەر: (بىرگە): اقتىق سايىسىمىزدى باستايىق.
«جالپى ايتىس»
«قىز بەن جىگىت ايتىسى»
«كۇي تارتىس»
باعالاۋ
سلايدقا قورىتىندىنى شىعارۋ
1 - جۇرگىزۋشى: - ءادىلقازىلار ءبىر شەشىمىن بەرگەنشە مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارى ءوز ونەرلەرىن كورسەتسىن.
قايرات گۇلنار
قۇماروۆ ازامات
اشيمحانوۆا كامشات
2 - جۇرگىزۋشى: تولقىنداپ تاسىپ كەمەرى
ءجىبىتىپ جۇرەك ولەڭى
ەسىگىڭدى اش دەپ كەڭ دۇنيە
الشاڭداپ اقىندار كەلەدى.
ورتاعا جاس اقىندارىمىزدى شاقىرايىق.
ءادىلقازىلار شەشىمىن بەرەدى.
1 - جۇرگىزۋشى: ءبىزدىڭ ماقتانۋىمىزعا دا بولادى، ويتكەنى ايتىسكەر اقىندار ءوزىنىڭ زامانى مەن زامانداسىنان كورمەگەن سىي - قۇرمەتتى بىزدەن، وزدەرى باۋلىعان ۇرپاعىنان كوردى. ايتىس - ونەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا، عاسىرلاردان – عاسىرعا وتپەك، ول باسىلعان سايىن جاڭا قىرلانعان المازداي نۇرلانىپ، جارقىراپ، جاسارىپ، نۇر توگە بەرمەك.
2 - جۇرگىزۋشى: بۇگىن ءبىز ۇلى كەشتىڭ كۋاگەرى بولدىق. ايتىسكەر اقىندارىمىزدىڭ ونەرىن تاماشالادىق. كەلەسى ايتىسقا دەيىن تاڭدارىڭىز ارايلاپ اتىپ، كۇندەرىڭىز كۇلىمدەپ باتسىن.
بىرگە:
جۇزدەسكەنشە كۇن جاقسى بولسىن.