InfoHub Logo

«ينە مەن ءجىپ»
جۇرگىزۋشى:
بالالار مەن ينە بولامىن ال سەندەر ءجىپ بولاسىڭدار. سەندەر مەنىڭ ارتىمنان ءبىر – بىرلەرىڭنىڭ بەلدەرىڭنەن ۇستاپ تۇرىڭدار. ءقازىر ءبارىمىز الدىمىزدا تۇرعان كەدەرگىلەر اراسىنان ۇزىلمەي جۇگىرەمىز. كىم ءجىپتى ۇزسە سول ويىننان شىعادى.
«كىم قالاي دىبىستايدى؟»
ويىنعا قاتىساتىن بالالاردى توپتارعا (يت، تاۋىق، جىلقى) بولەدى. جۇرگىزۋشى بەلگى بەرگەن ۋاقىتتا يت توبىنداعى بالالار يتشە ءۇرىپ، دىبىستاۋ كەرەك. ءدال سول سياقتى تاۋىق، جىلقى، مىسىق توپتارى دا ءوز توپ اتاۋلارىن قورعاپ شىعادى. سوڭىندا جۇرگىزۋشى ءوزى بەلگى بەرگەن ۋاقىتتا بارلىق توپ بىردەي ءوز دىبىستارىن شىعارادى.
«نە ۇلكەن»
وتىرعان بالالارعا جۇرگىزۋشى سۇراق قويادى. ورىندىقتان نە ۇلكەن؟ وتىرعان بالالار كەزەكپەن زاتتاردى اتايدى. ويىن ويناعان كەزدە جۇرگىزۋشىگە اتاعان زاتتاردى قايتادان ايتۋعا بولمايدى جانە بالالارعا قايتالاۋعا بولمايدى. كىم ەكى رەت شاتاسسا، ويىننان شىعادى. جەڭىمپاز بالا جۇرگىزۋشى بولادى.
«ءتورت قۇبىلىس»
بالالار شەڭبەرمەن تۇرادى. جۇرگىزۋشى «سۋ» - دەسە قولدارىن الدارىنا سوزادى، «اۋا» - دەگەندە جوعارى كوتەرەدى، «وت» - دەگەندە ەكى قولىن اينالدىرادى، «جەر» - دەگەندە قولدارىن تۇسىرەدى. كىم شاتاسسا سول ويىننان شىعادى.
«كوڭىلدى شەڭبەر»
بالالار شەڭبەر جاساپ وتىرادى، ءبىر – بىرىنە مۇقيات قارايدى. جۇرگىزۋشى بەلگى بەرگەن كەزدە بالالار كوزدەرىن جۇمادى. سول كەزدە جۇرگىزۋشى وتىرعان بالالاردىڭ بىرنەشەۋىنە ءارتۇرلى زاتتاردى قىستىرىپ قويادى.(گۇل، ورامال، بانتيك، كوزىلدىرىك). بالالار كوزدەرىن اشقاندا نە وزگەردى؟ – دەپ سۇرايدى. ەڭ زەيىندى بالاعا ويىنشىق بەرۋگە بولادى.
«ورنىڭدى تاپ»
بالالار شەڭبەرگە تۇرادى. ءار بالا ءوزىنىڭ جانىنداعى بالانى ەسىندە ساقتاپ، قاراپ الۋى كەرەك. جۇرگىزۋشىنىڭ ءبىرىنشى بەلگىسى بويىنشا، بولمەنىڭ جان - جاعىنا تاراپ كەتەدى.(بەلگى: شاپالاقتاۋ، بارابان نەمەسە بۋمەن بەرىلەدى) ەكىنشى بەلگى بويىنشا شەڭبەرگە باستاپقىدا قاي ورىندا، كىمنىن قاسىندا تۇرعانىن ەسىڭدە ساقتاپ، قايتا شەڭبەر تۇزەدى. ءوز ورنىن تاپقان بالالار ماداقتالادى، تابا الماعاندار ويىننان شىعادى.
«ويىنشىقتى سيپاتتا»
جۇرگىزۋشى بالالارعا قولىنداعى ويىنشىقتى مۇقيات قاراپ الۋدى ۇسىنادى.(1 مينۋت) مىسالى: قۋىرشاق، قويان، تۇلكى، تۇيە ت. ب. الىناتىن ويىنشىقتار ءتۇرلى – ءتۇستى جانە بولىكتەرى بىرنەشەۋ بولۋى شارت. ويىنشىقتى جاسىرىپ، بالالاردان سول ويىنشىقتى كورگەندە ءتۇر – ءتۇسى، ءپىشىنى، كولەمى، دەنە بولىكتەرىن ەسىندە ساقتاعانىن سيپاتتاپ اڭگىمەلەپ بەرۋدى تالاپ ەتەدى. ويىنشىقتى ءدال، ناقتى سيپاتتاپ بەرگەن بالا ويىندى ءارى قاراي جالعاستىرادى.
«مەن جەڭىمپازبىن»
ورىندىقتاردى ورتاعا قويىپ، مۋزىكا اۋەنى ويناعاندا بالالار شەڭبەرمەن اينالىپ جۇرەدى. ورىندىقتار سانى بالالار سانىنان 1 سانعا كەم بولۋى كەرەك. ەڭ سوڭىندا قالعان بالا ورىندىقتىڭ ۇستىنە شىعىپ، مەن ءجىڭىمپازبىن دەپ ايتۋ كەرەك.
«قۇلاق مۇرىن»
بالالار شەڭبەرمەن تۇرادى.
جۇرگىزۋشى: قۇلاق – دەپ قولىمەن مۇرىندى ۇستايدى، ال مۇرىن دەپ – قۇلاقتى ۇستايدى. ال بالالار قۇلاق دەگەندە قۇلاقتى، مۇرىن دەگەندە مۇرىندارىن كورسەتۋ كەرەك. جۇرگىزۋشى بالالاردىڭ زەيىنى مەن قابىلداۋىن تەكسەرۋ ماقساتىمەن ولاردى شاتاستىرىپ وتىرادى.
«دايىن بول»
بالالار شەڭبەرمەن جۇرەدى. جۇرگىزۋشى ءبىر ءسوز ايتادى، ال بالالار سول ءسوزدى ءىس – قيمىلمەن كورسەتەدى. مىسالى: قويان – سەكىرەدى، ات – شابادى، قۇس – ۇشادى، لايلەك – ءبىر اياعىمەن تۇرادى.
«زەيىندى بول»
بالالار شەڭبەردە تۇرادى. جۇرگىزۋشى ويىننىڭ ەرەجەسىن تۇسىندىرەدى. مەن سەندەرگە ءارتۇرلى قيمىل – قوزعالىستاردى كورسەتىپ تۇرامىن. سەندەر ونى قايتالاپ تۇرۋعا تيىسسىڭدەر. ءبىراق، مەن ەسكەرتكەن قوزعالىستى مىسالى: «قوس اياقتاپ سەكىرۋ» قوزعالىسىن قايتالاۋعا بولمايدى. كىم قايتالاسا سول ويىننان شىعادى. جۇرگىزۋشى ءارتۇرلى قوزعالىستاردى كورسەتىپ، قايتالامايتىن قوزعالىستاردى بىرنەشە رەت كورسەتەدى. قاي بالا شاتاسسا ويىننان شىعادى. ويىننىڭ جەڭىمپازى جۇرگىزۋشى بولادى. سول بالا قايتالانبايتىن قوزعالىستى ءوزى شىعارادى.