InfoHub Logo

بالىقشى تۇيعىن — ەداۋىر ءىرى (قاناتىنىڭ قۇلاشى 167 سم، سالماعى 1،5 كگ) قىران. كەلبەتتى جىرتقىش قۇس، دەنە ءپىشىنى اسەم دە سىمباتتى. دەنەسىنىڭ جوعارعى جاعى قارا، تومەنگى جاعى اق ءتۇستى، وسىدان وڭاي تانۋعا بولادى. بۇل بالىققا ماماندانعان قۇس، تەك قانا بالىقپەن قورەكتەنەدى. دۇنيە جۇزىندە كوپتەگەن حالىقتىڭ تىلىندە «بالىقشى قىران» دەپ اتالادى. ەرتەرەكتە قازاقستاننىڭ بالىعى مول جانە ۇيا سالۋعا اعاشتارى بار كوپتەگەن سۋ قويمالارىندا مەكەندەگەن. ءقازىر ۇيا باسار كەزىندە بىرنەشە جەرلەردە: مارقاكول (وڭتۇستىك التاي)، جايىق، ەرتىس، ىلە وزەندەرىندە عانا كەزدەسەدى. سانى 60-70-كە دەيىن (ونىڭ جارتىسى شىعىس قازاقستاندا) كەمىدى. نەگىزگى سەبەپتەر — ورماندى كەسۋ، بالىق قورلارىنىڭ تاۋسىلۋى، ەرەسەك قۇستاردى جويۋ.

بالىقتى اۋادا ۇشىپ ءجۇرىپ كورىپ، تۇيعىن ءبىر ساتكە توقتايدى دا، قاناتتارىن قاعىپ، سودان كەيىن ەكپىندەپ سۋعا قۇلايدى دا، الدىنا قاراي سوزىلعان اياقتارىمەن بالىقتى ۇستايدى. كەيدە وسىلاي سۋعا دا باتىپ كەتەدى، تەك ءوزىنىڭ كۇشتى قاناتتارىنىڭ قاعۋىمەن سۋدان بوسانىپ شىعادى. تىعىز، قاتتى قاۋىرسىندارى، ساۋساقتارىنىڭ وتكىر تىكەنەكتەرى جانە دە الدىڭعى ءۇش ساۋساعىنىڭ بىرەۋىن ارتقا بۇرۋ قابىلەتى ارقىلى بالىق اۋلايدى. 2 شۇبار جۇمىرتقاسىن انالىعى مەن اتالىعى كەزەكتەسىپ، 35 كۇندە باسىپ شىعارادى. بالاپاندارى ۇياسىندا ەكى ايدان بولادى. قازاقستاندا ناۋرىزدىڭ سوڭىنان قازاننىڭ سوڭىنا دەيىن بولادى.

---