بارلىق ماماندىق قاجەتتى
بارلىق ماماندىق قاجەتتى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: الەۋمەتتىك، تانىم
ءبولىمى: قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ
ماقساتى: - بالالاردىڭ ءار ءتۇرلى ماماندىقتار تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ
- سۋرەت بويىنشا قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋگە داعدىلاندىرۋ
ارقىلى زەيىندەرىن دامىتۋ.
- ماماندىق تاڭداۋعا قىزىعۋشىلىقتارىن تۋدىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ماماندىققا بايلانىستى سۋرەتتەر، ديداكتيكالىق ويىنعا قاجەتتى سلايد
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشى
شاتتىق شەڭبەرى
- بالالار بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن، توبىمىزعا كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر، قوناقتارمەن امانداسايىق.
جىلۋلىق شەڭبەرى: «تىلەك شوعى» دەپ اتالادى.
(ءبىر - بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتىپ گۇل شوعىن بەرەدى)
- بالالار قاراڭدارشى سەندەردىڭ گۇل شوقتارىڭ ۇلكەن تىلەك شوقتارىنا اينالدى.
- مىنەكي، وزگەگە دەنساۋلىق تىلەپ، جاقسىلىق جاساساڭ وزىڭە قايتىپ ورالادى.
- بالالار وسى جاقسى كوڭىل كۇيمەن وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى باستايمىز.
- ءار كۇنىڭ قۋانىشقا تولى بولسىن،
- ساعان دەنساۋلىق تىلەيمىن.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن
- اتا - اناڭ امان بولسىن
- بالاباقشامىز كوركەيە
- دەنىمىز ساۋ بولسىن
بالالارمەن سالەمدەسۋ
ۇيىمداستىرۋ - شىلىق - ىزدەستىرۋ
- بالالار سەندەر مىنا كۇندەلىكتى كەلىپ جۇرگەن، وزدەرىن تۇرىپ جاتقان ۇيلەردى سالاتىن ادامدار بار، اۋىرىپ قالساق ەمدەيتىن ادامدار بار، كيىمدەرىمىزدى تىگىپ بەرەتىن ادامدار بار، بىزگە ءبىلىم بەرەتىن ادامدار بار، شاشىمىزدى ادەمىلەپ قيىپ بەرەتىن جانە دامدەپ تاماق پىسىرەتىن ادامدار بار. بۇل ادامداردىڭ بارلىعىن ءبىر سوزبەن ايتقاندا ماماندىق يەلەرى دەيمىز.
ءبىزدىڭ تاڭداۋىمىز دا ءارتۇرلى. بىرەۋىڭ ەرتەڭ اقىن، ەكىنشىڭ ينجەنەر، ءۇشىنشىڭ قۇرىلىسشى بولاسىڭ. جامان ماماندىق جوق. ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
(ەسىك قاعىپ قويان كىرەدى)
- قويان سىزگە نە بولدى؟
- مەن بالالارىما دۇكەننەن سىيلىقتار الىپ كەلە جاتىر ەدىم، مەنى ماشينا قاعىپ كەتتى.
- بالالار، قويانعا قالاي كومەكتەسەمىز؟
- قوياندى كىم ەمدەپ جازادى؟(دارىگەر)
- بالالار قوياننىڭ سىزدەرگە الىپ كەلگەن تاپسىرماسى بار. قوياننىڭ كوڭىل كۇيى جاقسى بولۋ ءۇشىن، تاپسىرماسىن ورىندايىق.
- ال، بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن.
ال مىنا جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تابىڭدارشى؟
1) مەكتەپتىڭ جۇرەگى،
ءبىلىمنىڭ تىرەگى. (ءمۇعالىم)
2) ساۋىقتىرار سىرقاتتى،
جىلى ۇنمەن ءتىل قاتتى. (دارىگەر)
3) تىكتى اسەم كيىمدى،
دۇكەنگە اكەپ ءىلىندى. (تىگىنشى)
4) زىمىراندى ەرتتەگەن،
اي – جۇلدىزدى زەرتتەگەن. (عارىشكەر)
- جارايسىڭدار بالالار جۇمباقتاردى وتە جاقسى شەشتىڭدەر.
- بالالار قانداي جۇمباقتار شەشتىڭدەر (ءمۇعالىم، دارىگەر، تىگىنشى، عارىشكەر). بۇل سوزدەر نەنى بىلدىرەدى؟
- ارينە ماماندىقتار تۋرالى. سەبەبى بىزدەر بۇگىنگى ساباعىمىز ماماندىقتار تۋرالى.
ەندى ءوزىمىزدى ءبيشىمىز دەپ ساناپ، بي بيلەپ سەرگىپ الايىق.
سەرگىتۋ ءساتى: «جۇمىر قىلىش»
بالالار ەندى سۋرەتكە نازار اۋدارايىقشى، ءقازىر سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرىپ، سويلەم قۇراستىرايىق.
مىسالى – دارىگەر مامانى كىم؟ – ول كىشكەنتاي بالالارمەن ۇلكەندەردى ەمدەيدى.
اسپازشى مامانى كىم؟ – ءدامدى اس پىسىرۋمەن اينالىسادى.
قۇرىلىسشى مامانى كىم؟ – كوپ قاباتتى، ءزاۋلىم ۇيلەر سالادى.
ءمۇعالىم مامانى كىم؟ – وقۋ مەن جازۋدى ۇيرەتەتىن، ءبىلىم بەرەتىن اپاي.
ماي قىزمەتكەرى كىم؟ – ەلدىڭ تىنىشتىعىن قورعايتىن مامان.
ساتۋشى كىم؟ – ول ازىق – تۇلىكتەر ساتاتىن ادام.
شاشتاراز مامانى كىم؟ – ءتۇرلى شاش ساندەيتىن ادام.
- بالالار قوياندى ەمدەپ جازدىق. ەندى جول ەرەجەسىن ماي قىزمەتكەرى ءتۇسىندىرىپ جولدان جۇرگىزىپ كورسەتسىن.
- جارايسىڭ، قويان، ەندى جول ەرەجەسىن ۇيرەندىڭ بە.(ۇيرەندىم)
- ولاي بولسا سەن بىزگە قوناق بول.
- جارايسىڭدار بالالار، ەندى ءبارىمىز تاقتاداعى سۋرەتكە قارايىق.
ءقازىر «كىم جىلدام» ويىنىن وينايمىز. ول ءۇشىن ءبارىمىز تاقتاداعى ويىننىڭ شارتىمەن تانىسىپ وتەيىك.
شارتى: تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قارايمىز، قاي سۋرەت ماماندىققا كەرەك. سونى تەز تاۋىپ ايتامىز.
- بالالار قوياندا قىزىعىپ سەندەرمەن ويناعىسى كەلىپ تۇر.
- بىرگە وينايسىڭدار ما؟
- ەندەشە «سەن وسكەندە كىم بولعىڭ كەلەدى؟» ويىنىڭ وينايىق.
- شارتى: قويان دوپ لاقتىرۋ ارقىلى ءار بالا ءوز ويىن ايتادى.
- بالالار مەن كوجەكتەرىمە بارايىن. سەندەر جول ەرەجەسىن ۇيرەتتىڭدەر جانە دارىگەرلىك كومەك كورسەتتىڭدەر. ال ەندى مەن سىيلىقتارىممەن بولىسەيىن. (الما تاراتۋ) سەندەرگە كوپ راحمەت. ساۋ بولىڭدار بالالار.
ماماندىقتىڭ تۇرلەرى كوپ: دارىگەر، ءمۇعالىم، ۇشقىش، تاربيەشى، قۇرىلىسشى، شاشتاراز،، جۇرگىزۋشى، اسپاز، ءانشى، ءبيشى، جۋرناليست، ت. ب كوپتەگەن ماماندىقتار بار. ماماندىقتىڭ جامانى جوق، تەك ونى دۇرىس تاڭداي ءبىلۋ كەرەك. قالاعان ماماندىقتىڭ يەسى بولۋ ءۇشىن ەڭبەكسۇيگىشتىك پەن بىلىمدىلىك قاجەت، ۇلكەن ونەر مەن زور شەبەرلىكتى قاجەت ەتەدى.
شاشتاراز - بۇل ماماندىق يەسى ادامداردىڭ شاشىن قيىپ ءسانىن كەلتىرەدى.
دارىگەر - اق حالاتتى ابزال جان، ادام بالاسىنىڭ اراشاسى ەمدەيدى شيپاسىن تيگىزەدى.
ءمۇعالىم - ءارىپ ۇيرەتىپ، ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتاتىن ادام.
اسپازشى - ءدامدى تاعام پىسىرەتىن(مامان يەسى).
جۇرگىزۋشى - باراتىن جەرىڭە تەز جەتكىزىپ سالاتىن، ادامعا قامقور بولاتىن جان.
قۇرىلىسشى - ءزاۋلىم عيماراتتار، قابات - قابات ۇيلەر سالاتىن مامان يەسى.
مىنە ماماندىق يەسىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى، ءار ماماننىڭ وزىنە تيەسىلى جۇمىستارىمەن شەبەرلىكتەرىمەن ەرەكشەلەنەدى.
سلايدتان ماماندىق يەلەرىن كورسەتۋ ارقىلى بالالاردان سۇراق - جاۋاپ جۇمىسى.
VI. قورىتىندى: وتە جاقسى بالالار، ەر جەتكەن سوڭ اتا – انالارىڭ ماقتان ەتەتىن، وزگەلەر قۇرمەتتەيتىن، سىيلايتىن، ەڭ باستىسى ەلىڭ ماقتان تۇتاتىن ازامات، مامان يەسى بولىڭدار!
ءمۇعالىم:
جاققان ءبىلىم شىراعىن،
مەن بولامىن ءمۇعالىم.
دارىگەر:
سىيلايتىن ساۋلىق، اماندىق،
دارىگەر جاقسى ماماندىق.
شەكاراشى:
تىنىشتىق كۇزەتىپ تۇراتىن،
شەكاراشى بولىپ شىعامىن.
جۇرگىزۋشى:
ەلگە قىزمەت ىستەگەن،
كولىك ايداپ ۇيرەنەم.
اسپازشى:
جاسايتىن ءتۇرلى تاعامدار،
اسپازشى جاقسى ماماندىق.
عارىشكەر:
توقتار، تالعات – ناعىز ەر،
سولارداي بولام – عارىشكەر.
پوليسيا:
ءتارتىپ، زاڭدى قولدايدى،
پوليسيا ەلدى قورعايدى.
قۇرىلىسشى:
ادامدارعا ءۇي سالعان،
قۇرىلىسشى بولام ۇلعايسام.
كەنشى:
ەل بايلىعىن كوبەيتكەن،
ءشاحتور بولام ەسەيسەم.
تىگىنشى:
تىگەتىن كيىم - كەشەكتى،
تىگىنشى بولام مەن ەپتى.
ەلەكتريك:
جارىق ەتكەن ءتۇنىڭدى،
ەلەكتريك بولام ءبىلىمدى.
بالاباقشا تاربيەشىسى: ءبيبىنۇر داۋىلبايەۆا
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: الەۋمەتتىك، تانىم
ءبولىمى: قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ
ماقساتى: - بالالاردىڭ ءار ءتۇرلى ماماندىقتار تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ
- سۋرەت بويىنشا قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋگە داعدىلاندىرۋ
ارقىلى زەيىندەرىن دامىتۋ.
- ماماندىق تاڭداۋعا قىزىعۋشىلىقتارىن تۋدىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: ماماندىققا بايلانىستى سۋرەتتەر، ديداكتيكالىق ويىنعا قاجەتتى سلايد
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشى
شاتتىق شەڭبەرى
- بالالار بۇگىن بىزدە ەرەكشە كۇن، توبىمىزعا كوپتەگەن قوناقتار كەلىپ وتىر، قوناقتارمەن امانداسايىق.
جىلۋلىق شەڭبەرى: «تىلەك شوعى» دەپ اتالادى.
(ءبىر - بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتىپ گۇل شوعىن بەرەدى)
- بالالار قاراڭدارشى سەندەردىڭ گۇل شوقتارىڭ ۇلكەن تىلەك شوقتارىنا اينالدى.
- مىنەكي، وزگەگە دەنساۋلىق تىلەپ، جاقسىلىق جاساساڭ وزىڭە قايتىپ ورالادى.
- بالالار وسى جاقسى كوڭىل كۇيمەن وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدى باستايمىز.
- ءار كۇنىڭ قۋانىشقا تولى بولسىن،
- ساعان دەنساۋلىق تىلەيمىن.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن
- اتا - اناڭ امان بولسىن
- بالاباقشامىز كوركەيە
- دەنىمىز ساۋ بولسىن
بالالارمەن سالەمدەسۋ
ۇيىمداستىرۋ - شىلىق - ىزدەستىرۋ
- بالالار سەندەر مىنا كۇندەلىكتى كەلىپ جۇرگەن، وزدەرىن تۇرىپ جاتقان ۇيلەردى سالاتىن ادامدار بار، اۋىرىپ قالساق ەمدەيتىن ادامدار بار، كيىمدەرىمىزدى تىگىپ بەرەتىن ادامدار بار، بىزگە ءبىلىم بەرەتىن ادامدار بار، شاشىمىزدى ادەمىلەپ قيىپ بەرەتىن جانە دامدەپ تاماق پىسىرەتىن ادامدار بار. بۇل ادامداردىڭ بارلىعىن ءبىر سوزبەن ايتقاندا ماماندىق يەلەرى دەيمىز.
ءبىزدىڭ تاڭداۋىمىز دا ءارتۇرلى. بىرەۋىڭ ەرتەڭ اقىن، ەكىنشىڭ ينجەنەر، ءۇشىنشىڭ قۇرىلىسشى بولاسىڭ. جامان ماماندىق جوق. ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى
(ەسىك قاعىپ قويان كىرەدى)
- قويان سىزگە نە بولدى؟
- مەن بالالارىما دۇكەننەن سىيلىقتار الىپ كەلە جاتىر ەدىم، مەنى ماشينا قاعىپ كەتتى.
- بالالار، قويانعا قالاي كومەكتەسەمىز؟
- قوياندى كىم ەمدەپ جازادى؟(دارىگەر)
- بالالار قوياننىڭ سىزدەرگە الىپ كەلگەن تاپسىرماسى بار. قوياننىڭ كوڭىل كۇيى جاقسى بولۋ ءۇشىن، تاپسىرماسىن ورىندايىق.
- ال، بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن.
ال مىنا جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تابىڭدارشى؟
1) مەكتەپتىڭ جۇرەگى،
ءبىلىمنىڭ تىرەگى. (ءمۇعالىم)
2) ساۋىقتىرار سىرقاتتى،
جىلى ۇنمەن ءتىل قاتتى. (دارىگەر)
3) تىكتى اسەم كيىمدى،
دۇكەنگە اكەپ ءىلىندى. (تىگىنشى)
4) زىمىراندى ەرتتەگەن،
اي – جۇلدىزدى زەرتتەگەن. (عارىشكەر)
- جارايسىڭدار بالالار جۇمباقتاردى وتە جاقسى شەشتىڭدەر.
- بالالار قانداي جۇمباقتار شەشتىڭدەر (ءمۇعالىم، دارىگەر، تىگىنشى، عارىشكەر). بۇل سوزدەر نەنى بىلدىرەدى؟
- ارينە ماماندىقتار تۋرالى. سەبەبى بىزدەر بۇگىنگى ساباعىمىز ماماندىقتار تۋرالى.
ەندى ءوزىمىزدى ءبيشىمىز دەپ ساناپ، بي بيلەپ سەرگىپ الايىق.
سەرگىتۋ ءساتى: «جۇمىر قىلىش»
بالالار ەندى سۋرەتكە نازار اۋدارايىقشى، ءقازىر سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرىپ، سويلەم قۇراستىرايىق.
مىسالى – دارىگەر مامانى كىم؟ – ول كىشكەنتاي بالالارمەن ۇلكەندەردى ەمدەيدى.
اسپازشى مامانى كىم؟ – ءدامدى اس پىسىرۋمەن اينالىسادى.
قۇرىلىسشى مامانى كىم؟ – كوپ قاباتتى، ءزاۋلىم ۇيلەر سالادى.
ءمۇعالىم مامانى كىم؟ – وقۋ مەن جازۋدى ۇيرەتەتىن، ءبىلىم بەرەتىن اپاي.
ماي قىزمەتكەرى كىم؟ – ەلدىڭ تىنىشتىعىن قورعايتىن مامان.
ساتۋشى كىم؟ – ول ازىق – تۇلىكتەر ساتاتىن ادام.
شاشتاراز مامانى كىم؟ – ءتۇرلى شاش ساندەيتىن ادام.
- بالالار قوياندى ەمدەپ جازدىق. ەندى جول ەرەجەسىن ماي قىزمەتكەرى ءتۇسىندىرىپ جولدان جۇرگىزىپ كورسەتسىن.
- جارايسىڭ، قويان، ەندى جول ەرەجەسىن ۇيرەندىڭ بە.(ۇيرەندىم)
- ولاي بولسا سەن بىزگە قوناق بول.
- جارايسىڭدار بالالار، ەندى ءبارىمىز تاقتاداعى سۋرەتكە قارايىق.
ءقازىر «كىم جىلدام» ويىنىن وينايمىز. ول ءۇشىن ءبارىمىز تاقتاداعى ويىننىڭ شارتىمەن تانىسىپ وتەيىك.
شارتى: تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قارايمىز، قاي سۋرەت ماماندىققا كەرەك. سونى تەز تاۋىپ ايتامىز.
- بالالار قوياندا قىزىعىپ سەندەرمەن ويناعىسى كەلىپ تۇر.
- بىرگە وينايسىڭدار ما؟
- ەندەشە «سەن وسكەندە كىم بولعىڭ كەلەدى؟» ويىنىڭ وينايىق.
- شارتى: قويان دوپ لاقتىرۋ ارقىلى ءار بالا ءوز ويىن ايتادى.
- بالالار مەن كوجەكتەرىمە بارايىن. سەندەر جول ەرەجەسىن ۇيرەتتىڭدەر جانە دارىگەرلىك كومەك كورسەتتىڭدەر. ال ەندى مەن سىيلىقتارىممەن بولىسەيىن. (الما تاراتۋ) سەندەرگە كوپ راحمەت. ساۋ بولىڭدار بالالار.
ماماندىقتىڭ تۇرلەرى كوپ: دارىگەر، ءمۇعالىم، ۇشقىش، تاربيەشى، قۇرىلىسشى، شاشتاراز،، جۇرگىزۋشى، اسپاز، ءانشى، ءبيشى، جۋرناليست، ت. ب كوپتەگەن ماماندىقتار بار. ماماندىقتىڭ جامانى جوق، تەك ونى دۇرىس تاڭداي ءبىلۋ كەرەك. قالاعان ماماندىقتىڭ يەسى بولۋ ءۇشىن ەڭبەكسۇيگىشتىك پەن بىلىمدىلىك قاجەت، ۇلكەن ونەر مەن زور شەبەرلىكتى قاجەت ەتەدى.
شاشتاراز - بۇل ماماندىق يەسى ادامداردىڭ شاشىن قيىپ ءسانىن كەلتىرەدى.
دارىگەر - اق حالاتتى ابزال جان، ادام بالاسىنىڭ اراشاسى ەمدەيدى شيپاسىن تيگىزەدى.
ءمۇعالىم - ءارىپ ۇيرەتىپ، ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتاتىن ادام.
اسپازشى - ءدامدى تاعام پىسىرەتىن(مامان يەسى).
جۇرگىزۋشى - باراتىن جەرىڭە تەز جەتكىزىپ سالاتىن، ادامعا قامقور بولاتىن جان.
قۇرىلىسشى - ءزاۋلىم عيماراتتار، قابات - قابات ۇيلەر سالاتىن مامان يەسى.
مىنە ماماندىق يەسىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى، ءار ماماننىڭ وزىنە تيەسىلى جۇمىستارىمەن شەبەرلىكتەرىمەن ەرەكشەلەنەدى.
سلايدتان ماماندىق يەلەرىن كورسەتۋ ارقىلى بالالاردان سۇراق - جاۋاپ جۇمىسى.
VI. قورىتىندى: وتە جاقسى بالالار، ەر جەتكەن سوڭ اتا – انالارىڭ ماقتان ەتەتىن، وزگەلەر قۇرمەتتەيتىن، سىيلايتىن، ەڭ باستىسى ەلىڭ ماقتان تۇتاتىن ازامات، مامان يەسى بولىڭدار!
ءمۇعالىم:
جاققان ءبىلىم شىراعىن،
مەن بولامىن ءمۇعالىم.
دارىگەر:
سىيلايتىن ساۋلىق، اماندىق،
دارىگەر جاقسى ماماندىق.
شەكاراشى:
تىنىشتىق كۇزەتىپ تۇراتىن،
شەكاراشى بولىپ شىعامىن.
جۇرگىزۋشى:
ەلگە قىزمەت ىستەگەن،
كولىك ايداپ ۇيرەنەم.
اسپازشى:
جاسايتىن ءتۇرلى تاعامدار،
اسپازشى جاقسى ماماندىق.
عارىشكەر:
توقتار، تالعات – ناعىز ەر،
سولارداي بولام – عارىشكەر.
پوليسيا:
ءتارتىپ، زاڭدى قولدايدى،
پوليسيا ەلدى قورعايدى.
قۇرىلىسشى:
ادامدارعا ءۇي سالعان،
قۇرىلىسشى بولام ۇلعايسام.
كەنشى:
ەل بايلىعىن كوبەيتكەن،
ءشاحتور بولام ەسەيسەم.
تىگىنشى:
تىگەتىن كيىم - كەشەكتى،
تىگىنشى بولام مەن ەپتى.
ەلەكتريك:
جارىق ەتكەن ءتۇنىڭدى،
ەلەكتريك بولام ءبىلىمدى.
بالاباقشا تاربيەشىسى: ءبيبىنۇر داۋىلبايەۆا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.