باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ
باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ
ەلباسى ن. نازاربايەۆ 2012 جىلعى 27 قاڭتارداعى «الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق جاڭعىرتۋ – قازاقستان دامۋىنىڭ باستى باعىتى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا «مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ بويىنشا بەس جىلدىق ۇلتتىق جوسپاردى قابىلداۋ جونىندە ناقتى مىندەت قويدى.
اتالعان مىندەت قازاقستاننىڭ الەمدەگى باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋى پروسەسىندە دە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى بولىپ تابىلاتىن اتالعان ستراتەگيالىق مىندەتتى شەشۋ جاعدايىندا تۇلعانىڭ ەڭ باستى فۋنكسيالىق ساپالارى بەلسەندىلىك، شىعارماشىل تۇرعىدا ويلاۋعا جانە شەشىم قابىلداي الۋعا، كاسىبي جولىن تاڭداي الۋعا قابىلەتتىلىك، ءومىر بويى ءبىلىم الۋعا دايىن تۇرۋى بولىپ تابىلادى. بۇل فۋنكسيونالدىق داعدىلار مەكتەپ قابىرعاسىندا قالىپتاسادى.
فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىقتى دامىتۋدىڭ جالپى باعدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011 - 2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا انىق كورسەتىلگەن. ونداعى باستى ماقسات جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زياتكەرلىك، دەنە جانە رۋحاني تۇرعىسىنان دامىعان ازاماتىن قالىپتاستىرۋ، ونىڭ فيزيكالىق قۇبىلمالى الەمدە الەۋمەتتىك بەيىمدەلۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ءبىلىم الۋداعى قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ بولىپ تابىلادى.
وسى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ جونىندەگى 2012 - 2016 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق ءىس - قيمىل جوسپارى (بۇدان ءارى - ۇلتتىق جوسپار) مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيالىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ پروسەسىن مازمۇندىق، وقۋ - ادىستەمەلىك، ماتەريالدىق - تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس - شارالار كەشەنىن قامتيدى. ۇلتتىق جوسپار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءبىلىم ساپاسىن جەتىلدىرۋدىڭ نەگىزگى باعدارى رەتىندە مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ءىس - قيمىلدارىنىڭ ماقساتتىلىعىن، ءبىرتۇتاستىعى مەن جۇيەلىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان.
1. ۇلتتىق جوسپاردىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى
ۇلتتىق جوسپاردىڭ ماقساتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ.
ۇلتتىق جوسپاردىڭ مىندەتتەرى:
1. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋدىڭ وتاندىق جانە حالىقارالىق پراكتيكاسىن زەردەلەۋ.
2. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ بويىنشا شارالار جۇيەسىن ىسكە اسىرۋدىڭ تەتىكتەرىن انىقتاۋ.
3. ءبىلىم مازمۇنىن جاڭعىرتۋدى قامتاماسىز ەتۋ: ستاندارتتار، وقۋ جوسپارلارى مەن باعدارلامالار.
4. ءبىلىم بەرۋ پروسەسىن وقۋ - ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋدى ازىرلەۋ.
5. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ءبىلىم ساپاسىن باعالاۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇيەسىن دامىتۋ.
6. مەكتەپتىڭ جانە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ۇيىمدارىنىڭ ماتەريالدىق - تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋ.
«فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق» ۇعىمى العاش رەت وتكەن عاسىردىڭ 60 - شى جىلدارى يۋنەسكو قۇجاتتارىندا پايدا بولدى جانە كەيىننەن زەرتتەۋشىلەردىڭ قولدانۋىنا ەندى. فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق، كەڭىنەن العاندا، ءبىلىم بەرۋدىڭ (ءبىرىنشى كەزەكتە جالپى ءبىلىم بەرۋدى) كوپ جوسپارلى ادامزات قىزمەتىمەن بايلانىسىن بىرىكتىرەتىن تۇلعانىڭ الەۋمەتتىك باعدارلانۋ ءتاسىلى رەتىندە تۇسىندىرىلەدى. قازىرگى تەز قۇبىلمالى الەمدە فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق ادامداردىڭ الەۋمەتتىك، مادەني، ساياسي جانە ەكونوميكالىق قىزمەتتەرگە بەلسەندى قاتىسۋىنا، سونداي - اق ءومىر بويى ءبىلىم الۋىنا ىقپال ەتەتىن بازالىق فاكتورلاردىڭ بىرىنە اينالۋدا.
فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق تۇجىرىمداماسىنا نەگىزدەلگەن اناعۇرلىم تانىمال حالىقارالىق باعالاۋ زەرتتەمەلەرىنىڭ ءبىرى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ (ەىدۇ) قولداۋىمەن وتكىزىلەتىن 15 جاستاعى وقۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىكتەرىن باعالاۋدىڭ حالىقارالىق باعدارلاماسى (Programmer for International Student Assessment – ءرىSا) بولىپ تابىلادى. ءرىSا 15 جاستاعى جاسوسپىرىمدەردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرىن، ىسكەرلىگى مەن داعدىلارىن ادامي ءىس - ارەكەتتەردىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا، سونداي - اق تۇلعا ارالىق قارىم - قاتىناس پەن الەۋمەتتىك قاتىناستاردا ومىرلىك مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن پايدالانا الۋ قابىلەتتەرىن باعالايدى.
ءرىSا زەرتتەۋلەرى قازىرگى ۋاقىتتا الەمدە مەكتەپتىك ءبىلىم بەرۋدىڭ تيىمدىلىگىن سالىستىرمالى باعالاۋدىڭ امبەباپ قۇرالى رەتىندە قاراستىرىلادى. زەرتتەۋ بارىسىندا الىنعان دەرەكتەر تۇتاستاي وقىتۋدىڭ مازمۇنى مەن ادىستەرى رەتىندە، سونداي - اق كونتەكستى فاكتورلاردىڭ (باسقارۋ مودەلى، وقىتۋ ءتىلى، وتباسىنىڭ جانە ت. ب الەۋمەتتىك مارتەبەسى) مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ دەڭگەيىنە اسەرى رەتىندە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ ستراتەگياسىن انىقتاۋعا نەگىز بولادى.
تومەندە ۇسىنىلعان قازاقستاندىق وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ تەتىكتەرى جوعارىدا اتالعان فاكتورلار ەسەبىنەن انىقتالدى.
وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق مازمۇنى كەلەسى قۇزىرەتتىلىكتەردەن كورىنەدى:
استانا قالاسى،
№44 وم باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
اۋەلبەكوۆا كلارا سايپيدينوۆنا
باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ. جۇكتەۋ
ەلباسى ن. نازاربايەۆ 2012 جىلعى 27 قاڭتارداعى «الەۋمەتتىك - ەكونوميكالىق جاڭعىرتۋ – قازاقستان دامۋىنىڭ باستى باعىتى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا «مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ بويىنشا بەس جىلدىق ۇلتتىق جوسپاردى قابىلداۋ جونىندە ناقتى مىندەت قويدى.
اتالعان مىندەت قازاقستاننىڭ الەمدەگى باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋى پروسەسىندە دە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى بولىپ تابىلاتىن اتالعان ستراتەگيالىق مىندەتتى شەشۋ جاعدايىندا تۇلعانىڭ ەڭ باستى فۋنكسيالىق ساپالارى بەلسەندىلىك، شىعارماشىل تۇرعىدا ويلاۋعا جانە شەشىم قابىلداي الۋعا، كاسىبي جولىن تاڭداي الۋعا قابىلەتتىلىك، ءومىر بويى ءبىلىم الۋعا دايىن تۇرۋى بولىپ تابىلادى. بۇل فۋنكسيونالدىق داعدىلار مەكتەپ قابىرعاسىندا قالىپتاسادى.
فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىقتى دامىتۋدىڭ جالپى باعدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011 - 2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا انىق كورسەتىلگەن. ونداعى باستى ماقسات جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زياتكەرلىك، دەنە جانە رۋحاني تۇرعىسىنان دامىعان ازاماتىن قالىپتاستىرۋ، ونىڭ فيزيكالىق قۇبىلمالى الەمدە الەۋمەتتىك بەيىمدەلۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ءبىلىم الۋداعى قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ بولىپ تابىلادى.
وسى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ جونىندەگى 2012 - 2016 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق ءىس - قيمىل جوسپارى (بۇدان ءارى - ۇلتتىق جوسپار) مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيالىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ پروسەسىن مازمۇندىق، وقۋ - ادىستەمەلىك، ماتەريالدىق - تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس - شارالار كەشەنىن قامتيدى. ۇلتتىق جوسپار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءبىلىم ساپاسىن جەتىلدىرۋدىڭ نەگىزگى باعدارى رەتىندە مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ءىس - قيمىلدارىنىڭ ماقساتتىلىعىن، ءبىرتۇتاستىعى مەن جۇيەلىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان.
1. ۇلتتىق جوسپاردىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى
ۇلتتىق جوسپاردىڭ ماقساتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ.
ۇلتتىق جوسپاردىڭ مىندەتتەرى:
1. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋدىڭ وتاندىق جانە حالىقارالىق پراكتيكاسىن زەردەلەۋ.
2. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ بويىنشا شارالار جۇيەسىن ىسكە اسىرۋدىڭ تەتىكتەرىن انىقتاۋ.
3. ءبىلىم مازمۇنىن جاڭعىرتۋدى قامتاماسىز ەتۋ: ستاندارتتار، وقۋ جوسپارلارى مەن باعدارلامالار.
4. ءبىلىم بەرۋ پروسەسىن وقۋ - ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋدى ازىرلەۋ.
5. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ءبىلىم ساپاسىن باعالاۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇيەسىن دامىتۋ.
6. مەكتەپتىڭ جانە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ۇيىمدارىنىڭ ماتەريالدىق - تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋ.
«فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق» ۇعىمى العاش رەت وتكەن عاسىردىڭ 60 - شى جىلدارى يۋنەسكو قۇجاتتارىندا پايدا بولدى جانە كەيىننەن زەرتتەۋشىلەردىڭ قولدانۋىنا ەندى. فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق، كەڭىنەن العاندا، ءبىلىم بەرۋدىڭ (ءبىرىنشى كەزەكتە جالپى ءبىلىم بەرۋدى) كوپ جوسپارلى ادامزات قىزمەتىمەن بايلانىسىن بىرىكتىرەتىن تۇلعانىڭ الەۋمەتتىك باعدارلانۋ ءتاسىلى رەتىندە تۇسىندىرىلەدى. قازىرگى تەز قۇبىلمالى الەمدە فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق ادامداردىڭ الەۋمەتتىك، مادەني، ساياسي جانە ەكونوميكالىق قىزمەتتەرگە بەلسەندى قاتىسۋىنا، سونداي - اق ءومىر بويى ءبىلىم الۋىنا ىقپال ەتەتىن بازالىق فاكتورلاردىڭ بىرىنە اينالۋدا.
فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق تۇجىرىمداماسىنا نەگىزدەلگەن اناعۇرلىم تانىمال حالىقارالىق باعالاۋ زەرتتەمەلەرىنىڭ ءبىرى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ (ەىدۇ) قولداۋىمەن وتكىزىلەتىن 15 جاستاعى وقۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىكتەرىن باعالاۋدىڭ حالىقارالىق باعدارلاماسى (Programmer for International Student Assessment – ءرىSا) بولىپ تابىلادى. ءرىSا 15 جاستاعى جاسوسپىرىمدەردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرىن، ىسكەرلىگى مەن داعدىلارىن ادامي ءىس - ارەكەتتەردىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا، سونداي - اق تۇلعا ارالىق قارىم - قاتىناس پەن الەۋمەتتىك قاتىناستاردا ومىرلىك مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن پايدالانا الۋ قابىلەتتەرىن باعالايدى.
ءرىSا زەرتتەۋلەرى قازىرگى ۋاقىتتا الەمدە مەكتەپتىك ءبىلىم بەرۋدىڭ تيىمدىلىگىن سالىستىرمالى باعالاۋدىڭ امبەباپ قۇرالى رەتىندە قاراستىرىلادى. زەرتتەۋ بارىسىندا الىنعان دەرەكتەر تۇتاستاي وقىتۋدىڭ مازمۇنى مەن ادىستەرى رەتىندە، سونداي - اق كونتەكستى فاكتورلاردىڭ (باسقارۋ مودەلى، وقىتۋ ءتىلى، وتباسىنىڭ جانە ت. ب الەۋمەتتىك مارتەبەسى) مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ دەڭگەيىنە اسەرى رەتىندە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ ستراتەگياسىن انىقتاۋعا نەگىز بولادى.
تومەندە ۇسىنىلعان قازاقستاندىق وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ تەتىكتەرى جوعارىدا اتالعان فاكتورلار ەسەبىنەن انىقتالدى.
وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىق مازمۇنى كەلەسى قۇزىرەتتىلىكتەردەن كورىنەدى:
استانا قالاسى،
№44 وم باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
اۋەلبەكوۆا كلارا سايپيدينوۆنا
باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن دامىتۋ. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: وقۋشىنىڭ وقۋ جەتىستىگىن باعالاۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرى
-
قازىرگى تاڭدا باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرىنىڭ كاسىبي دەڭگەيىن جەتىلدىرۋ - ساپالى ءبىلىم كوزى
