باستى ماسەلە – وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
قاراعاندى قالاسى
№10 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
جاحينا باحىت حايروللايەۆنا
ەلىمىز تاۋەلسىز مەملەكەت بولعانىنا بيىل جيىرما بەس جىل بولدى. اتالعان داتادا بىرنەشە جۇمىستار جاسالىپ، ورىندالۋدا. ءبىلىم سالاسىندا دا كوپتەگەن جاڭا ادىس-تاسىلدەر ەنگىزىلىپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىرى - رەسپۋبليكامىزدىڭ وڭىر-وڭىرلەرىندە مۇعالىمدەردى دەڭگەيلىك كۋرستارعا جىبەرىپ، وقىتۋدىڭ زاماناۋي ۇلگىلەرىن وقىتۋ. ويتكەنى بۇل – بۇگىنگى زامان تالابى. بۇگىنگى تاڭ ءمۇعالىمى زاماناۋي بولماعى ءلازىم. دەڭگەيلىك كۋرستى بىتىرگەن مۇعالىمدەر ءوز دەڭگەيلەرى بويىنشا جۇمىس اتقارىپ، ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋگە ىقپال ەتۋدە. سەبەبى وندا پايدالاناتىن تاسىلدەر وقۋ ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىنىڭ ءوزىن دە ىنتالاندىرىپ، وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بىلىمگە قۇشتارلىعىن مولايتادى. ەگەر دە وسىنداي كۋرستارمەن ەلىمىزدەگى ءمۇعالىم قاۋىمىنىڭ بارلىعى قامتىلسا، ءبىلىم سالاسىندا كۇرت وزگەرىستىڭ بولعانىن سەزەمىز. ارينە، بۇل – مەملەكەتتىك ماسەلەلەر.
توپتاستىرۋ ءادىسى بۇدان بۇرىن دا قولدانىلىپ جۇرەتىن ءادىس، دەگەنمەن، ول تولىقتاي زەرتتەلمەگەن ەدى. ال ءقازىر، توپتاستىرۋدىڭ ءار ءتۇرلى تاسىلدەرىن ويلاپ تابۋدا، جانە دە ول زەرتتەلىپ، تاجىريبە جۇزىندە دە تەكسەرىلۋدە. توپقا ءبولۋدىڭ وزىندە وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى ءتۇرلى ويىندار قولدانىلادى. ماعان ساباقتى وسىلاي قۇلشىنا باس تاعان كەزەڭى ۇنادى. وقۋشىلار وزدەرى وزدەرىن توپقا ءبولىپ، تالاس-تارتىسسىز ورنىن تاۋىپ وتىرادى. ءمۇعالىمنىڭ جۇمىسى دا ءبىرشاما جەڭىلدەيدى. ال بالالار، ءار ساباقتا جاڭا وين ويناي وتىرىپ، جاڭا اقپاراتقا يە بولادى، العان اقپاراتىن كۇندەلىكتى ومىرىمەن سالىستىرىپ، كەرەك جىنە كەرەك ەمەس جاقتارىنا تالداۋ جاساپ تا ۇلگەرەدى.
ارينە، دەڭگەيلىك وقۋدى وقىعان پەداگوگتەردىڭ ساباعىنا كىرسەڭ، ەرەكشە سەزىممەن شىعاسىڭ، ياعني سول پانگە دەگەن وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن، تاقىرىپتى مەڭگەرۋگە دەگەن ۇمتىلىسىن كورىپ، جاستاردىڭ ءبىلىم مەن عىلىمدى يگەرۋگە ىنتا-ىقىلاسىنىڭ قانشاما جوعارى ەكەندىگىنە ىرزا بولاسىڭ.
ەلىمىزدىڭ بولاشاعى – جاستاردىڭ قولىندا. بۇگىن قانداي بالا تاربيەلەسەك، ەرتەڭگى ءومىرىمىز سونداي بولماق. دانا حالقىمىز ايتتى ەمەس پە «ەڭبەگىنە قاراي ونبەگى»، - دەپ. ءقازىر دارىندى جاستار وتە كوپ، كەيدە قاراپ، كۋاناسىڭ، كەيدە قايعىراسىڭ. سولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى ءوز بىلگەنىن دۇرىس قولدانا الماي، نەمەسە ارناسىنان اۋىسىپ كەتكەن سىقىلدى كورىنەدى. وسىنداي جاستارعا دۇرىس باعىت-باعدار بەرۋگە وسى ادىس-تاسىلدەردىڭ تيگىزەر كومەگى مول بولادى دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار، وسىنداي ساباقتىڭ قاي-قايسىسىندا بولماسىن، وقۋشى ءوزىن ەركىن سەزىنەدى. ويىن جاسىرىپ قالماي، ورتاعا سالىپ، قۇلاشىن كەڭ جايۋعا مۇمكىندىك الادى. ءوز بەتىنشە ىزدەنەدى. ال ىزدەنىمپاز، شىعارماشىل، ويشىل جاستاردان بولاشاق ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ وتىر. ولار مۇمكىن، عىلىمنىڭ جاڭا ءبىر سالاسىن ويلاپ تابار، نەمەسە زەرتتەلمەي جاتقان جۇمىستاردى سوڭىنا جەتكىزىپ، وڭدى شەشىمىن تابار، سوندىقتان، ساباق بارىسىندا شاكىرتتەرىڭدى ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەپ وتىرۋ قاجەت.
ال ءمۇعالىمنىڭ جۇمىسى ءبىرشاما جەڭىلدەپ، الدىنداعى بالانى جەتەلەپ، تۋرا باعىتقا سالىپ وتىرادى. تەك باعىت بەرىپ قانا قويماي، ۇنەمى ىزدەنۋدە بولادى. جاڭاشىل، تاجىريبەلى مۇعالىمدەر جەتەرلىك، تەك بىلىمدەرىن شىڭداپ وتىرۋ كەرەك. بۇگىنگى تاجىريبەلى، بەتكە ۇستار مۇعالىمدەرىمىز ءار ساباعىندا ءوز وقۋشىلارىنا قورشاعان ورتاسى مەن تاقىرىپ جەلىسىن سالىستىرمالى تۇردە جۇرگىزەدى. سالىستىرا وتىرىپ، ناتيجە شىعارادى. شىققان ناتيجە، ارينە تاجىريبەدە انىقتالادى. الدىنا قويعان ماقساتىنا جەتەدى. قىرىق بەس مينۋتتى ۇتىمدى پايدالانىپ، بالانىڭ بويىنا ىزگى قاسيەتتەردى سىڭدىرۋگە ارەكەتە ەتەدى. ويتكەنى پەداگوگ تەك وقىتىپ قانا قويماي، ۇنەمى تاربيەلەپ وتىرادى. وسى ەگىز ۇعىمدى قاتار الىپ جۇرسەك، ءوز ەگىسىمىزدىڭ جەمىسىن جەيمىز. تاربيەلەنۋشىلەر ءارى جىلدامدىلىققا، ءارى شىعارماشىلدىققا، ءارى شەشەندىككە ۇيرەنەدى.
توپ الدىندا توپ جارىپ، ەركىن سويلەۋگە داعدىلانادى وقۋشى. بار بىلگەنى مەن تۇيگەنىن ورتاعا سالىپ، پىكىر بولىسەدى. ال جەتەكشى ءمۇعالىم، ولاردىڭ پىكىرلەرىن جوققا شىعارماي، قولداپ وتىرادى. وقىس قاتەلىكتەرى بولسا، تۇزەتىپ، ورىندى پىكىر ايتىلادى. سونىمەن قاتار، قارسى توپتار دا ءبىر-بىرىنىڭ پىكىرى مەن ويىن سىيلاۋعا، اركىمنىڭ ويلاۋ قابىلەتى ءار باسقا ەكەندىگىنە كودەرى جەتەدى. بۇل ولاردى كەلەشەكتە، مادەني قارىم-قاتىناستا بولۋعا، كەز كەلگەن جاعدايدا قارسىلاسا بەرمەي، ورتاق شەشىم تابا بىلۋگە ىنتالاندىرادى.
ءسوز سوڭىندا، ارىپتەستەرىمدى ءبىر ورىندا توقتاپ قالماي، قاشان دا قوزعالىستا بولۋعا ۇندەگىم كەپ تۇر. اعىن سۋ دا ءبىر ورىندا جيناپ تۇرىپ قالسا، ساسىپ، ءيىسى بۇزىلىپ، قۇنارى جوعالادى. ەگەر ۇنەمى اعىپ تۇرسا، سۋى ءمولدىر، ءتۇبى تۇنىق، تازا، پايدادى بولىپ، ادامدار سول سۋدى ىشۋگە قۇشتار بولىپ تۇرادى. سوندىقتان، الدىمىزداعى بالانىڭ بولاشاعىنىڭ جارقىراۋى مەن ءبىلىمىنىڭ ۇشتالىپ، دارىنىنىڭ جالىنداۋى بىزدەرگە بايلانىستى. ساناۋلى ءومىرىمىزدى ساۋاپتى ماماندىققا ارناعان ۇستازدارعا شىعارماشىلىق تابىس تىلەيمىن.
ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى «ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستار،» - دەپ بەكەر ايتپادى. جالىندى جاستاردىڭ دارىنى جارقىراي بەرسىن!
You Might Also Like
-
№63 ق.ساتبايەۆ اتىنداعى جوم 3 «ب» سىنىپ وقۋشىسى احمادالييەۆا شاحزودا ازودبەك قىزى جەتەكشىسى: ۋبايدۋللايەۆا اتيرا
-
قازاقستاننىڭ ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ەرلان ساعادييەۆ Tengrinews.kz تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا بەس كۇندىك وقۋ اپتاسى مەن وقۋ جىلىنىڭ 10 كۇنگە ۇزارۋىنىڭ پايداسىن ءوز ۇلگىسىندە ءتۇسىندىرىپ بەردى.
