InfoHub Logo

ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ كاسىپتىك جانە جوعارى ءبىلىم ساپاسىن جوعارىلاتۋعا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.

«جۋىردا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق پەن دامۋ ۇيىمى (ەىدۇ) PISA ناتيجەلەرىن جاريالاعان بولاتىن، الايدا، ساراپشىلار «ەرەسەكتەرگە ارنالعان PISA» دەپ اتايتىن PIAAC حالىقارالىق زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەلەرى قوعام نازارىنان تىس قالىپ قويدى. بۇل زەرتتەۋ 16-65 جاس ارالىعىنداعى ادامداردىڭ وقۋ، ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىعى مەن ەسەپتەردى ساندىق ورتادا شىعارا ءبىلۋ داعدىلارىن باعالايدى. قازاقستان بۇل زەرتتەۋگە العاش رەت قاتىسقاندىعىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. قازاقستاننىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا ەرەسەكتەردىڭ داعدىلارى (ماتەماتيكا – 247، وقۋ – 249 بالل) ورتا ەسەپپەن يسپانيا جانە يتاليا ازاماتتارىنىڭ دەڭگەيىندە ەكەنى، ءبىراق ەىدۇ ەلدەرىنىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن (وقۋ ساۋاتتىلىعى – 266، ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىق – 262) ايتارلىقتاي تومەن ەكەنىن كورسەتتى. سونىمەن قاتار، قازاقستانعا عانا ءتان ەرەكشە ناتيجەلەر دە انىقتالدى»، - دەپ جازدى مينيستر الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.

مىسالى، PIAAC ادام داعدىلارىنىڭ دامۋ شىڭى 25-34 جاسقا كەلەتىنىن، ال ودان ءارى قۇلدىراۋ باستالاتىنىن كورسەتتى. جاستاردىڭ داعدىلارى (25-34 جاس) اعا ۇرپاق وكىلدەرىنىڭ (55-65 جاس) داعدىلارىمەن بىردەي، ال كەي جاعدايلاردا ولاردان تومەن بولدى.

«ەگەر شۇعىل شارالار قابىلداماساق، 20-25 جىلدان كەيىن حالىقتىڭ داعدىلارى قازىرگىدەن دە تومەندەپ كەتۋى مۇمكىن. جالپى 25-34 جاستاعى ازاماتتاردىڭ 50%-نىڭ جوعارى ءبىلىمى بار، ال 55-65 جاستاعى ادامداردىڭ 27%-ى عانا جوعارى ءبىلىم العان. قازاقستان حالقىنىڭ جارتىسى وقۋ ساۋاتتىلىعى (49%) مەن ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىعى (52%) بويىنشا تەك ەكىنشى دەڭگەيگە قول جەتكىزگەن، ال حالىقتىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى عانا (25%) جوعارى دەڭگەيدە. بۇل ەل تۇرعىندارى جەڭىل ماتىندەرمەن، سونداي-اق تالداۋدى، ساراپتاۋدى جانە ءتۇسىندىرۋدى تالاپ ەتپەيتىن اقپاراتپەن عانا جۇمىس ىستەي الادى دەگەندى بىلدىرەدى»، — دەپ ءتۇسىندىردى مينيستر.

ونىڭ پايىمىنشا، داعدىلاردى مەڭگەرۋ دەڭگەيلەرى مەن ولاردى پايدالانۋ جيىلىگى دە ماڭىزدى ترەند بولىپ وتىر: داعدىلار كۇندەلىكتى ومىردە دە، جۇمىستا دا نەعۇرلىم كوبىرەك قولدانىلسا، سوعۇرلىم دەڭگەيلەرى دە جوعارى بولماق.

سونىمەن قاتار، زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا قازاقستاندىقتاردىڭ تەك 17%- عانا ءارتۇرلى ءبىلىم بەرۋ ءىس-شارالارىنا قاتىساتىنى انىقتالدى. بۇل - ەڭ تومەن كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى.

«ءبىلىم الۋ دەڭگەيىنىڭ ءوسۋى — داعدىلار دەڭگەيىنىڭ وسۋىنە دە وڭ اسەرىن تيگىزەتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. بۇل زەرتتەۋ قورىتىندىلارىنىڭ كەيبىر مىسالدارى عانا. بۇل رەتتە، زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە جەڭىل-جەلپى قاراماي، ءبىلىم جۇيەسىنىڭ جالپى كورىنىسىن باقىلاۋ جانە جۇيەلى شارالاردى قابىلداۋ ماڭىزدى. جوعارىدا ايتىلعانداردى ەسكەرە وتىرىپ، الدىمىزعا بىرنەشە مىندەت قويدىق»، — دەدى ا. ايماعامبەتوۆ.

وسى ورايدا، بىرىنشىدەن، كاسىپتىك جانە جوعارى ءبىلىم ساپاسىن ايتارلىقتاي جوعارىلاتۋ قاجەت. قازاقستاننىڭ بارلىق جوعارى وقۋ ورىندارى مەن كوللەدجدەرى وتاندىق كادرلاردى دايارلاعان كەزىندە PIAAC ناتيجەلەرىن باسشىلىققا الۋى كەرەك. ولار ەڭبەك نارىعى ءۇشىن مامانداردى جاي دايىنداپ قانا قويماي، سونداي-اق قاجەتتى داعدىلاردى ۇيرەتۋگە — وقۋعا ۇيرەتۋگە ءتيىس (learning how to learn).

«ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك گرانتتاردىڭ قۇنىن ارتتىرۋ ارقىلى جوعارى ءبىلىمدى قارجىلاندىرۋدى ۇلعايتۋ قاجەت. بۇل ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى نىعايتۋعا جانە وقىتۋشىلاردىڭ جالاقىسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، — دەپ اتاپ ءوتتى ۆەدومستۆو باسشىسى.

---