بىلىمدىلەر سايىسى
«بىلىمدىلەر» سايىسى (سىنىپتان تىس شارا)
ماقساتى: ءوسىپ كەلە جاتقان جاس ۇرپاقتىڭ بويىندا وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، پاتريوتتىق جانە ادامگەرشىلىك سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ، ءوز ەلىن قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ تاريح ساباعىنان يگەرگەن بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: تاريحي وقيعالاردىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىنە ءبىلۋ، وعان باعا بەرىپ، پىكىر الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسۋ
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تاريحقا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، وتانىنا، ءوز ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، پاتريوتيزمگە، ادامگەرشىلىككە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: سايىسقا قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار، سىيلىقتار، سلايد-پرەزەنتاسيا
بارىسى:
مۋزىكالىق نومەر:
ادامزات بالاسى پايدا بولعاننان قازىرگى كۇنگە دەيىن نەبىر قىزىقتى وقيعالار مەن ۇلكەندى كىشىلى سوعىستاردى باسىنان كەشىردى.تاريح - ەڭ الدىمەن جەكەلەگەن ۇلى تۇلعالاردىڭ، حالىقتار مەن مەملەكەتتەردىڭ باسىنان وتكەن وقيعالار مەن ەرلىك ىستەرى.ولار ءار ءتۇرلى قيىندىقتارعا قاراماستان العا جىلجىدى.
«تاريح » ءسوزىن العاش قولدانعان ارابتار. «تاريح»- ءسوزى زەرتتەۋ، وقيعالار جايلى اڭگىمە دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اتاقتى عۇلاما عالىم، شىعىستىڭ ەكىنشى ۇستاز اتانعان بابامىز ءال-فارابي «تاريحتى بىلمەي بۇگىنگىنى، ەرتەنگىنى بولجاۋ قيىن» دەمەكشى تاريحىمىزدى قۇرمەتتەپ، وتانىمىزدىڭ بولاشاعىنا سەنىممەن قارايىق دەگەن سوزدەرمەن بۇگىنگى سايىسىمىزدى ەلىمىزدىڭ تاريحىنا ارناپ وتىرمىز.
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار! «بىلىمدىلەر » سايىسىنا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارىمىزعا ەل تاريحىنىڭ كەيبىر ماسەلەلەرىن ەستە ساقتاپ قالسىن دەگەن نيەتپەن ، سايىسىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ويىنىمىز بىرنەشە كەزەڭنەن تۇرادى، وعان 2 توپ قاتىسادى. ول:
1. « » توبى (10 ا)
2. « » توبى (10ءا)
باعا بەرەر توپتارعا،
قارا قىلدى قىلىشپەن قاق جارۋعا.
ءادىلقازى القاسىن ءبىز سايلايىق،
جۇلدەگەردى تاڭداپ بۇگىن الۋعا.
ەندى بۇگىنگى سايىسىمىزدى سارالاپ، تارازىلاپ، سايىسقا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ بىلىمدەرىن تاماشالاپ، ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىسايىق. (ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىستىرۋ)
ەندى بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ شارتىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
1. تانىستىرۋ (توپتىڭ اتى، ۇرانى، بەلگى)
2. سۋرەتتەر سويلەيدى
3. سانداردى سويلەت
4. توپ جەتەكشىلەرىنىڭ سايىسى
5. كارتامەن جۇمىس
6. تەڭگە الۋ
1 كەزەڭ «تانىستىرۋ» (2 ۇپاي)
ادەپپەن، ىزەتپەن تانىسۋعا، دەي كەلە، سايىستىڭ العاشقى شارتى – «تانىسۋدى» باستايمىز.(توپتار وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى)
2 كەزەڭ «سۋرەتتەر سويلەيدى» (1 دەڭگەي-2 ۇپاي، 2 دەڭگەي – 1 ۇپاي)
تاقتادا بەرىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى توپتار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى
1 ەجەلگى گرەك تاريحشىسى، ول ساقتاردىڭ جاۋىنگەرشىلىگى تۋرالى بىلاي دەپ جازعان: “ەۋروپالىق پاتشالىقتار تۇگىلى ازيانىڭ وزىندە ساقتارعا قارسى كەلەتىن بىردە-بىر حالىق بولعان جوق”
2 ب.ز.ب. 519-518 جىلدارى ساق جەرىنە جويقىن جورىعىن باستاعان پاتشا
3 وڭتۇستىك قازاقستان جەرىندە، سىرداريانىڭ بويىندا ورنالاسقان قالا.كەزىندە ول قىپشاق مەملەكەتىنىڭ ساياسي جانە مادەني ورتالىعى بولعان.بۇل قالانى دەشتى قىپشاقتىڭ ساۋدا ايلاعى دەپ اتادى.
4 سۋرەتتە قاي قالا بەينەلەنگەن؟ قالانىڭ تاريحى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
5 بۇل جادىگەر قاي عاسىرعا، قاي تايپاعا ءتان؟ ۋاقىتىن جانە قايدان تابىلعانىن ايت
6 پارسىلار پاتشاسى دەرجاۆاسىنىڭ نەگىزىن قالاعان كامبيستىڭ ۇلى كير پاتشانى ولتىرگەن قولباسشى، تۇڭعىش ايەل
7 ب.ز.ب. IV عاسىردىڭ 30 – جىلدارى گرەك-ماكەندوندىقتار وسى ادامنىڭ باستاۋىمەن ساق-سكيف جەرىنە باسىپ كىرەدى. ول ادام كىم؟
8 ايگىلى اعىلشىن عالىمى، مايمىل مەن ادام اراسىنداعى تۋىستىق تۋراسىندا باتىل پىكىرلەر ايتتى.
9سۋرەتتە كىم بەينەلەنگەن؟ ونىڭ ءومىرى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟قاي سالادا كوپتەگەن ەڭبەكتەر قالدىردى؟
10سۋرەتتە جازۋدىڭ قاي ءتۇرى بەينەلەنگەن؟ ول جازۋ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
3 كەزەڭ «سانداردى سويلەت»
سلايدتا كورسەتىلگەن ساندار مەن جىلدارعا تۇسىنىكتەمە بەرۋ.بەرىلگەن ۇپايلارىنا بايلانىستى سۇراقتار كۇردەلەنە تۇسەدى
10 ۇپاي:
1945 جەڭىس كۇنى
1941 ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باستالۋى
1939- ءى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ باستالۋى
20 ۇپاي:
1466-قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى
1954-تىڭ يگەرۋ جىلدارى
1961 – ادام بالاسىنىڭ عارىشقا ۇشۋى
30 ۇپاي:
1916-ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس
1822ء-سىبىر قىرعىزدارىنىڭ جارعىسى
98-كونستيتۋسياداعى باپ سانى
4 كەزەڭ «كاپيتاندار سايىسى»
توپ جەتەكشىلەرىنە ءبىر-بىر ءماتىن بەرىلەدى. تاپسىرما: سول ماتىننەن قاتە تابۋ جانە ونى سىزىپ قويۋ
1 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار
1. قاڭقاش - شونجارلار كەڭەسى.
2. سۇلۋ قاعاندى ءوز قولباسشىسى قاستاندىقپەن ءولتىردى.
3. اتلاح شايقاسىنان كەيىن قىتايلار جەتىسۋدان
ءبىرجولاتا كەتتى.
4. قاراقىتاي مەملەكەتىن قۇرعان ورتالىق – ازيالىق تايپا – قيماقتار.
5. قورقىت اتا كىتابى 13 جىردىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى.
6. نايمانداردىڭ استاناسى – بالىقتى شۋ وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان
1 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار جاۋابى
1. قاڭقاش - شونجارلار كەڭەسى.
2. سۇلۋ قاعاندى ءوز قولباسشىسى قاستاندىقپەن ءولتىردى.
3. اتلاح شايقاسىنان كەيىن قىتايلار جەتىسۋدان
ءبىرجولاتا كەتتى.
4. قاراقىتاي مەملەكەتىن قۇرعان ورتالىق – ازيالىق تايپا – قيدان.
5. قورقىت اتا كىتابى 12 جىردىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى.
6. نايمانداردىڭ استاناسى – بالىقتى ورحون وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان.
2 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار جاۋابى
1. بالبال تاستار ورتالىق قازاقستان مەن جەتىسۋدا وتە كوپ كەزدەسەدى.
2. سوعدىلار جەتىسۋعا قونىستاندى.
3. اتاقتى قوبىزشى قورقىت اتا كۇمبەزى ورنالاسقان ايماق – قىزىلوردا.
4. جازۋ ونەرىنىڭ دامۋىنا بايلانىستى تۇرىكتەردىڭ جازبا ادەبيەتى ءۇىىىع دۇنيەگە كەلگەن.
5. كەرەيىتتەر كەرۋلەن وزەنىنىڭ بويىندا قونىستاندى.
6. شىڭعىس حاننىڭ جالايىرلار ىشىندەگى ەڭ جاقىن ادامى – مۇقىلاي.
5 كەزەڭ
كارتامەن جۇمىس
ينتەراكتيۆتى تاقتادا بەرىلگەن تاريحي وقيعالاردان ءۇزىندى بەرەدى.سول ءۇزىندى بويىنشا وقيعانىڭ بولعان جەرىن كارتادان كورسەتەدى
1-وقيعا XV عاسىردىڭ ورتاسىندا كەرەي مەن جانىبەك سۇلتاندار ءابىلقايىر حاندىعىنان ءبولىنىپ قازاق اتالعان حالىقتى ەرتىپ ، .... جەرىنە كەلدى. سول جەردى كورسەت (جەتىسۋ)
2-وقيعا 1836-1838 جىلدارى ورىس ۇكىمەتىنە ارقا سۇيەگەن بوكەي ورداسىنىڭ حانى جاڭگىردىڭ ءوز قاراماعىنداعى حالىققا كورسەتكەن قىسىمشىلىعىنا قارسى كوتەرىلىس بولدى.اتالعان وردا قاي جەردى الىپ جاتتى؟ (ەدىل مەن جايىق ارالىعى)
3-وقيعا 1728 جىلى 60 مىڭ قازاق-قىرعىز اسكەرى كۇشىمەن قالماقتار تالقاندالدى. بۇل جەر كەيىننەن «قالماق قىرىلعان» دەپ اتالدى. بۇل قاي جەر؟ (بۇلانتى وزەنىنىڭ جاعاسى)
4-وقيعا 1989 جىلى شىلدەدە ەكونوميكالىق جانە ساياسي تالاپتاردى كوتەرگەن 10-15 مىڭداي كەنشىلەر قاتىسقان ەرەۋىل قاي قالادا بولدى؟ (قاراعاندى)
6 كەزەڭ
وقۋشىلار قورجىننان نومىرلەنگەن شارلار الادى. جۇرگىزۋشى ءار
نومىرگە سايكەس سۇراقتى وقيدى. ءوزارا تالداۋدان كەيىن توپ
باسشىلارى جاۋاپ بەرەدى.
1. ق ر تاۋەلسىزدىك كۇنى؟(1991 ج 16 جەلتوقسان)
2. قازاقستان شەكاراسىنىڭ جالپى ۇزىندىعى(16، 5 مىڭ كم )
3. ەلتاڭبالاردى زەرتتەيتىن عىلىم (گەرالديكا)
4. ق ر قانشا وبلىستان تۇرادى؟(14 وبلىس)
5. ق ر قاي ەلدەرمەن شەكتەسەدى؟(رەسەي، جۇڭگو، قىرعىزستان، وزبەكستان، ت.ب.)
6. تۇركى حالىقتارىنىڭ رۋحاني جانە ساياسي ورتالىعى بولىپ قاي قالا سانالادى؟(تۇركىستان)
7. قازاقستاندا قانشا كول بار؟(48 مىڭنان اسا)
8. قازاقستاننىڭ كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟(1995 ج 30 تامىزدا)
9. استانا سيمۆولىنا اينالعان ەرتەگى گۇلىندەي ءساندى مۇنارا قالاي اتالادى؟ (بايتەرەك)
10. مەملەكەتتىك تۋدىڭ اۆتورى كىم؟ (ش.نيازبەكوۆ)
وسىمەن سايىسىمىزدىڭ التى شارتى دا ءبىتتى. ءادىلقازىلار القاسى وقۋشىلارىمىز جيناعان ۇپايلاردى ەسەپتەگەنشە،
مۋزىكالىق نومەر:
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعادى» دەمەكشى بۇگىنگى سايىسىمىزدى تارازىلاپ، ءادىل باعاسىن بەرەدى دەگەن ويمەن كەلەسى ءسوزدى ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
بولماسىن ەشبىر سىن – وكپە،
اسەرى قالدى جۇرەكتە.
قازىلار بەرگەن باعالار،
ۇشتاسسىن ايتار تىلەككە!
ەندى ءادىلقازى القاسىنىڭ مۇشەلەرى بۇگىنگى بايقاۋدا وزىپ شىققان بالالارعا ماقتاۋ قاعازى مەن سىيلىقتارىن تابىس ەتەدى.
وسىمەن «بىلىمدىلەر» سايىسى اياقتالدى. بارىڭىزگە دە كوڭىل قويىپ كورگەندەرىڭىز، تىڭداعاندارىڭىز ءۇشىن كوپتەن-كوپ راحمەت ايتامىن!
ماقساتى: ءوسىپ كەلە جاتقان جاس ۇرپاقتىڭ بويىندا وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، پاتريوتتىق جانە ادامگەرشىلىك سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ، ءوز ەلىن قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ تاريح ساباعىنان يگەرگەن بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: تاريحي وقيعالاردىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىنە ءبىلۋ، وعان باعا بەرىپ، پىكىر الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسۋ
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تاريحقا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، وتانىنا، ءوز ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، پاتريوتيزمگە، ادامگەرشىلىككە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: سايىسقا قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار، سىيلىقتار، سلايد-پرەزەنتاسيا
بارىسى:
مۋزىكالىق نومەر:
ادامزات بالاسى پايدا بولعاننان قازىرگى كۇنگە دەيىن نەبىر قىزىقتى وقيعالار مەن ۇلكەندى كىشىلى سوعىستاردى باسىنان كەشىردى.تاريح - ەڭ الدىمەن جەكەلەگەن ۇلى تۇلعالاردىڭ، حالىقتار مەن مەملەكەتتەردىڭ باسىنان وتكەن وقيعالار مەن ەرلىك ىستەرى.ولار ءار ءتۇرلى قيىندىقتارعا قاراماستان العا جىلجىدى.
«تاريح » ءسوزىن العاش قولدانعان ارابتار. «تاريح»- ءسوزى زەرتتەۋ، وقيعالار جايلى اڭگىمە دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اتاقتى عۇلاما عالىم، شىعىستىڭ ەكىنشى ۇستاز اتانعان بابامىز ءال-فارابي «تاريحتى بىلمەي بۇگىنگىنى، ەرتەنگىنى بولجاۋ قيىن» دەمەكشى تاريحىمىزدى قۇرمەتتەپ، وتانىمىزدىڭ بولاشاعىنا سەنىممەن قارايىق دەگەن سوزدەرمەن بۇگىنگى سايىسىمىزدى ەلىمىزدىڭ تاريحىنا ارناپ وتىرمىز.
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار! «بىلىمدىلەر » سايىسىنا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارىمىزعا ەل تاريحىنىڭ كەيبىر ماسەلەلەرىن ەستە ساقتاپ قالسىن دەگەن نيەتپەن ، سايىسىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ويىنىمىز بىرنەشە كەزەڭنەن تۇرادى، وعان 2 توپ قاتىسادى. ول:
1. « » توبى (10 ا)
2. « » توبى (10ءا)
باعا بەرەر توپتارعا،
قارا قىلدى قىلىشپەن قاق جارۋعا.
ءادىلقازى القاسىن ءبىز سايلايىق،
جۇلدەگەردى تاڭداپ بۇگىن الۋعا.
ەندى بۇگىنگى سايىسىمىزدى سارالاپ، تارازىلاپ، سايىسقا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ بىلىمدەرىن تاماشالاپ، ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىسايىق. (ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىستىرۋ)
ەندى بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ شارتىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
1. تانىستىرۋ (توپتىڭ اتى، ۇرانى، بەلگى)
2. سۋرەتتەر سويلەيدى
3. سانداردى سويلەت
4. توپ جەتەكشىلەرىنىڭ سايىسى
5. كارتامەن جۇمىس
6. تەڭگە الۋ
1 كەزەڭ «تانىستىرۋ» (2 ۇپاي)
ادەپپەن، ىزەتپەن تانىسۋعا، دەي كەلە، سايىستىڭ العاشقى شارتى – «تانىسۋدى» باستايمىز.(توپتار وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى)
2 كەزەڭ «سۋرەتتەر سويلەيدى» (1 دەڭگەي-2 ۇپاي، 2 دەڭگەي – 1 ۇپاي)
تاقتادا بەرىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى توپتار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى
1 ەجەلگى گرەك تاريحشىسى، ول ساقتاردىڭ جاۋىنگەرشىلىگى تۋرالى بىلاي دەپ جازعان: “ەۋروپالىق پاتشالىقتار تۇگىلى ازيانىڭ وزىندە ساقتارعا قارسى كەلەتىن بىردە-بىر حالىق بولعان جوق”
2 ب.ز.ب. 519-518 جىلدارى ساق جەرىنە جويقىن جورىعىن باستاعان پاتشا
3 وڭتۇستىك قازاقستان جەرىندە، سىرداريانىڭ بويىندا ورنالاسقان قالا.كەزىندە ول قىپشاق مەملەكەتىنىڭ ساياسي جانە مادەني ورتالىعى بولعان.بۇل قالانى دەشتى قىپشاقتىڭ ساۋدا ايلاعى دەپ اتادى.
4 سۋرەتتە قاي قالا بەينەلەنگەن؟ قالانىڭ تاريحى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
5 بۇل جادىگەر قاي عاسىرعا، قاي تايپاعا ءتان؟ ۋاقىتىن جانە قايدان تابىلعانىن ايت
6 پارسىلار پاتشاسى دەرجاۆاسىنىڭ نەگىزىن قالاعان كامبيستىڭ ۇلى كير پاتشانى ولتىرگەن قولباسشى، تۇڭعىش ايەل
7 ب.ز.ب. IV عاسىردىڭ 30 – جىلدارى گرەك-ماكەندوندىقتار وسى ادامنىڭ باستاۋىمەن ساق-سكيف جەرىنە باسىپ كىرەدى. ول ادام كىم؟
8 ايگىلى اعىلشىن عالىمى، مايمىل مەن ادام اراسىنداعى تۋىستىق تۋراسىندا باتىل پىكىرلەر ايتتى.
9سۋرەتتە كىم بەينەلەنگەن؟ ونىڭ ءومىرى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟قاي سالادا كوپتەگەن ەڭبەكتەر قالدىردى؟
10سۋرەتتە جازۋدىڭ قاي ءتۇرى بەينەلەنگەن؟ ول جازۋ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
3 كەزەڭ «سانداردى سويلەت»
سلايدتا كورسەتىلگەن ساندار مەن جىلدارعا تۇسىنىكتەمە بەرۋ.بەرىلگەن ۇپايلارىنا بايلانىستى سۇراقتار كۇردەلەنە تۇسەدى
10 ۇپاي:
1945 جەڭىس كۇنى
1941 ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باستالۋى
1939- ءى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ باستالۋى
20 ۇپاي:
1466-قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى
1954-تىڭ يگەرۋ جىلدارى
1961 – ادام بالاسىنىڭ عارىشقا ۇشۋى
30 ۇپاي:
1916-ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس
1822ء-سىبىر قىرعىزدارىنىڭ جارعىسى
98-كونستيتۋسياداعى باپ سانى
4 كەزەڭ «كاپيتاندار سايىسى»
توپ جەتەكشىلەرىنە ءبىر-بىر ءماتىن بەرىلەدى. تاپسىرما: سول ماتىننەن قاتە تابۋ جانە ونى سىزىپ قويۋ
1 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار
1. قاڭقاش - شونجارلار كەڭەسى.
2. سۇلۋ قاعاندى ءوز قولباسشىسى قاستاندىقپەن ءولتىردى.
3. اتلاح شايقاسىنان كەيىن قىتايلار جەتىسۋدان
ءبىرجولاتا كەتتى.
4. قاراقىتاي مەملەكەتىن قۇرعان ورتالىق – ازيالىق تايپا – قيماقتار.
5. قورقىت اتا كىتابى 13 جىردىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى.
6. نايمانداردىڭ استاناسى – بالىقتى شۋ وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان
1 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار جاۋابى
1. قاڭقاش - شونجارلار كەڭەسى.
2. سۇلۋ قاعاندى ءوز قولباسشىسى قاستاندىقپەن ءولتىردى.
3. اتلاح شايقاسىنان كەيىن قىتايلار جەتىسۋدان
ءبىرجولاتا كەتتى.
4. قاراقىتاي مەملەكەتىن قۇرعان ورتالىق – ازيالىق تايپا – قيدان.
5. قورقىت اتا كىتابى 12 جىردىڭ قوسىندىسىنان تۇرادى.
6. نايمانداردىڭ استاناسى – بالىقتى ورحون وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان.
2 توپ باسشىسىنا ارنالعان تاپسىرمالار جاۋابى
1. بالبال تاستار ورتالىق قازاقستان مەن جەتىسۋدا وتە كوپ كەزدەسەدى.
2. سوعدىلار جەتىسۋعا قونىستاندى.
3. اتاقتى قوبىزشى قورقىت اتا كۇمبەزى ورنالاسقان ايماق – قىزىلوردا.
4. جازۋ ونەرىنىڭ دامۋىنا بايلانىستى تۇرىكتەردىڭ جازبا ادەبيەتى ءۇىىىع دۇنيەگە كەلگەن.
5. كەرەيىتتەر كەرۋلەن وزەنىنىڭ بويىندا قونىستاندى.
6. شىڭعىس حاننىڭ جالايىرلار ىشىندەگى ەڭ جاقىن ادامى – مۇقىلاي.
5 كەزەڭ
كارتامەن جۇمىس
ينتەراكتيۆتى تاقتادا بەرىلگەن تاريحي وقيعالاردان ءۇزىندى بەرەدى.سول ءۇزىندى بويىنشا وقيعانىڭ بولعان جەرىن كارتادان كورسەتەدى
1-وقيعا XV عاسىردىڭ ورتاسىندا كەرەي مەن جانىبەك سۇلتاندار ءابىلقايىر حاندىعىنان ءبولىنىپ قازاق اتالعان حالىقتى ەرتىپ ، .... جەرىنە كەلدى. سول جەردى كورسەت (جەتىسۋ)
2-وقيعا 1836-1838 جىلدارى ورىس ۇكىمەتىنە ارقا سۇيەگەن بوكەي ورداسىنىڭ حانى جاڭگىردىڭ ءوز قاراماعىنداعى حالىققا كورسەتكەن قىسىمشىلىعىنا قارسى كوتەرىلىس بولدى.اتالعان وردا قاي جەردى الىپ جاتتى؟ (ەدىل مەن جايىق ارالىعى)
3-وقيعا 1728 جىلى 60 مىڭ قازاق-قىرعىز اسكەرى كۇشىمەن قالماقتار تالقاندالدى. بۇل جەر كەيىننەن «قالماق قىرىلعان» دەپ اتالدى. بۇل قاي جەر؟ (بۇلانتى وزەنىنىڭ جاعاسى)
4-وقيعا 1989 جىلى شىلدەدە ەكونوميكالىق جانە ساياسي تالاپتاردى كوتەرگەن 10-15 مىڭداي كەنشىلەر قاتىسقان ەرەۋىل قاي قالادا بولدى؟ (قاراعاندى)
6 كەزەڭ
وقۋشىلار قورجىننان نومىرلەنگەن شارلار الادى. جۇرگىزۋشى ءار
نومىرگە سايكەس سۇراقتى وقيدى. ءوزارا تالداۋدان كەيىن توپ
باسشىلارى جاۋاپ بەرەدى.
1. ق ر تاۋەلسىزدىك كۇنى؟(1991 ج 16 جەلتوقسان)
2. قازاقستان شەكاراسىنىڭ جالپى ۇزىندىعى(16، 5 مىڭ كم )
3. ەلتاڭبالاردى زەرتتەيتىن عىلىم (گەرالديكا)
4. ق ر قانشا وبلىستان تۇرادى؟(14 وبلىس)
5. ق ر قاي ەلدەرمەن شەكتەسەدى؟(رەسەي، جۇڭگو، قىرعىزستان، وزبەكستان، ت.ب.)
6. تۇركى حالىقتارىنىڭ رۋحاني جانە ساياسي ورتالىعى بولىپ قاي قالا سانالادى؟(تۇركىستان)
7. قازاقستاندا قانشا كول بار؟(48 مىڭنان اسا)
8. قازاقستاننىڭ كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟(1995 ج 30 تامىزدا)
9. استانا سيمۆولىنا اينالعان ەرتەگى گۇلىندەي ءساندى مۇنارا قالاي اتالادى؟ (بايتەرەك)
10. مەملەكەتتىك تۋدىڭ اۆتورى كىم؟ (ش.نيازبەكوۆ)
وسىمەن سايىسىمىزدىڭ التى شارتى دا ءبىتتى. ءادىلقازىلار القاسى وقۋشىلارىمىز جيناعان ۇپايلاردى ەسەپتەگەنشە،
مۋزىكالىق نومەر:
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعادى» دەمەكشى بۇگىنگى سايىسىمىزدى تارازىلاپ، ءادىل باعاسىن بەرەدى دەگەن ويمەن كەلەسى ءسوزدى ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
بولماسىن ەشبىر سىن – وكپە،
اسەرى قالدى جۇرەكتە.
قازىلار بەرگەن باعالار،
ۇشتاسسىن ايتار تىلەككە!
ەندى ءادىلقازى القاسىنىڭ مۇشەلەرى بۇگىنگى بايقاۋدا وزىپ شىققان بالالارعا ماقتاۋ قاعازى مەن سىيلىقتارىن تابىس ەتەدى.
وسىمەن «بىلىمدىلەر» سايىسى اياقتالدى. بارىڭىزگە دە كوڭىل قويىپ كورگەندەرىڭىز، تىڭداعاندارىڭىز ءۇشىن كوپتەن-كوپ راحمەت ايتامىن!
You Might Also Like
