ءبىرجان سارا ايتىسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءبىرجان مەن سارا ايتىسى
ساباقتىڭ ماقساتى: ايتىس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن مولايتا ءتۇسۋ
ءبىرجان مەن سارا ومىرىنەن، ايتىس تاريحىنان مالىمەت بەرۋ. كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ. ادامگەرشىلىككە، كىشىپەيىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بەينە سۋرەتتەر “ءبىرجان سال” كينوفيلمنەن ءۇزىندى. ۆەنن دياگرامماسى.
ادەبيەت تەورياسى: مەتافورا، يرونيا، ساركازم.
ساباق بارىسى
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. سۇراق كويۋ ارقىلى.
1. ايتىس دەگەنىمىز نە؟
2. ايتىستىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. اقىندار ايتىسىنىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟
جاڭا ساباق
ءبىرجان مەن سارا ايتىسى. بەينەفيلم “ءبىرجان سال” ءۇزىندىسىن كورۋ
مىنە، وزدەرىن كورگەندەي ەلىنە سىيلى، ءقادىرلى ءبىرجاندى قاشان دا ەلى كۇتىپ، قوناق ەتە بىلگەن. ول جاستايىنان الماس قىلىشتاي جارقىلداپ ءوستى. ءبىرجاننىڭ ءبىر بويىندا انشىلىك، ايتىسكەرلىك، اقىندىق ونەرى مەن سال - سەرىلىك قاسيەتى ونىڭ اتاق - دانقىن شىعاردى. سال ءبىرجان، ءانشى ءبىرجاندى كورۋگە اسىق بولعان حالقى “ءبىرجان كورشى اۋىلعا كەلىپتى” دەگەندى ەستىگەندە – اق تايلى - تۇياعى قالماي سول اۋىلعا بارىپ، ءبىرجان ءانىن ءوزىنىڭ اۋزىنان ەستۋگە قۇمارتقان. جەتىسۋ وڭىرىندە سارا اتتى ءارى ءانشى، ءارى اتاقتى اقىن قىزدىڭ بار ەكەنىن، ونىڭ سان جۇيرىكتەردى سوزبەن بۋعاندىعىن اقىن ءبىرجان ەستيدى. سارا تاستانبەك قىزى اكەسى ەرتە قايتىس بولىپ، جاستايىنان جوقشىلىقتىڭ تاۋقىمەتىن تارتادى. ساۋىقشىل، دومبىراشى، كۇيشى، ءانشى، اقىندار قاۋىمى ورتاسىندا وسەدى. اتاقتى مولكەباي قوبىزشى، تۇبەك اقىندار سول وڭىردەن شىققان. 13 جاسىنان دومبىرا الىپ، ءانشى قىز شارشى توپقا تۇسەدى. سارا جايىندا ەستىگەن ءبىرجان قاسىنا ءبىر توپ جولداستارىن ەرتىپ، سارانىڭ ەلىنە كەلەدى. بۇلار ءبىرىن - ءبىرى كورمەسە دە، سىرتتاي تانىسىپ، كورىسۋدى ارمان ەتىپ جۇرەدى. سارانىڭ قاجى اۋلىنا كەتكەندىگىن ەستىپ، ونى ىزدەپ شىعادى. ءبىرجان كەلىپ: “بۇل ۇيدە سارا بار ما، شىقسىن بەرى” دەپ حابار سالادى، جۇرت جينالىپ قالادى. وسىلايشا ەكى اقىننىڭ ايتىسى باستالىپ كەتەدى. ءبىرجان مەن سارا ايتىسىنان ءۇزىندى تىڭدايمىز.
ءبىرجان – مەيرامبەك (وقۋشى)
سارا – جانەركە (وقۋشى)
ايتىستى تىڭداپ بولعاننان كەيىن، سۇراق قويۋ ارقىلى تالدايمىز.
1. ءبىرجان مەن سارا ايتىسىندا قانداي الەۋمەتتىك ماسەلە كوتەرىلىپ وتىر؟
2. ايتىستا ەكى اقىننىڭ ادامگەرشىلىك سيپاتتارى قالاي كورىنەدى؟
3. ءبىرجان ءوزىن قالاي سيپاتتاپ تۇر؟
4. سارانىڭ ءوز بەينەسىن سيپاتتاعان اقىندىق شەبەرلىگى؟
5. جيەنقۇل ايتىستا قالاي بەينەلەنگەن؟
6. ءبىرجاننىڭ ماقساتى سارانى كەمسىتۋ مە ەدى؟
7. زاماننىڭ قانداي شىندىعى كورىنىپ تۇر؟
كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ
بۇل ايتىستىن سوزدەرى انىقتىق، تازالىق، دالدىك جاعىنان بولسىن، قازاق پوەزياسىنىڭ تورىنەن ورىن الادى.
داپتەرمەن جۇمىس
ەپيتەتتىك مەتافورا
اقيىق، مۇزبالىقپىن جەرگە تۇسپەس، كەڭ قولتىق ارعىماقپىن القىمى ىسپەس،-
يرونيا، ساركازمدى تابۋ
سويلەمنىڭ سىرتقى قۇرىلىسى كوركەم، اسىرا ماقتاۋ، ال ءىشى جيەنقۇلدىڭ شىن سۋرەتى ساركازم – اشىق سۋرەتتەۋ
مىسالى: قونجيىپ مىنەر قۇلا جورعا بارسا كەلە الا ما سول شىرىگىڭ قورعالاسا
بەينە سۋرەتتەر تاماشالاۋ
م. تومبايەۆتىڭ “ءبىرجان - سارا” وپەراسىنان ءبىرجان رولىندە – س. قوجامقۇلوۆ سارا رولىندە – ك. بايسەيتوۆا
ساباقتى قورىتۋ
ۆەنن دياگرامما
ءبىرجان
سارا
“ءبىرجان - سارا” ايتىسىنىڭ نەگىزگى ءتۇيىندىسى – ايەلدىڭ باس بوستاندىعى.
كوركەمدىلىگى جاعىنان ايتىس ۇلگىلەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تاڭداۋلىسى.
باعالاۋ
كەلەسى تاقىرىپتى ايتىپ ءوتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ايتىس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن مولايتا ءتۇسۋ
ءبىرجان مەن سارا ومىرىنەن، ايتىس تاريحىنان مالىمەت بەرۋ. كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ. ادامگەرشىلىككە، كىشىپەيىلدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بەينە سۋرەتتەر “ءبىرجان سال” كينوفيلمنەن ءۇزىندى. ۆەنن دياگرامماسى.
ادەبيەت تەورياسى: مەتافورا، يرونيا، ساركازم.
ساباق بارىسى
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. سۇراق كويۋ ارقىلى.
1. ايتىس دەگەنىمىز نە؟
2. ايتىستىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. اقىندار ايتىسىنىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟
جاڭا ساباق
ءبىرجان مەن سارا ايتىسى. بەينەفيلم “ءبىرجان سال” ءۇزىندىسىن كورۋ
مىنە، وزدەرىن كورگەندەي ەلىنە سىيلى، ءقادىرلى ءبىرجاندى قاشان دا ەلى كۇتىپ، قوناق ەتە بىلگەن. ول جاستايىنان الماس قىلىشتاي جارقىلداپ ءوستى. ءبىرجاننىڭ ءبىر بويىندا انشىلىك، ايتىسكەرلىك، اقىندىق ونەرى مەن سال - سەرىلىك قاسيەتى ونىڭ اتاق - دانقىن شىعاردى. سال ءبىرجان، ءانشى ءبىرجاندى كورۋگە اسىق بولعان حالقى “ءبىرجان كورشى اۋىلعا كەلىپتى” دەگەندى ەستىگەندە – اق تايلى - تۇياعى قالماي سول اۋىلعا بارىپ، ءبىرجان ءانىن ءوزىنىڭ اۋزىنان ەستۋگە قۇمارتقان. جەتىسۋ وڭىرىندە سارا اتتى ءارى ءانشى، ءارى اتاقتى اقىن قىزدىڭ بار ەكەنىن، ونىڭ سان جۇيرىكتەردى سوزبەن بۋعاندىعىن اقىن ءبىرجان ەستيدى. سارا تاستانبەك قىزى اكەسى ەرتە قايتىس بولىپ، جاستايىنان جوقشىلىقتىڭ تاۋقىمەتىن تارتادى. ساۋىقشىل، دومبىراشى، كۇيشى، ءانشى، اقىندار قاۋىمى ورتاسىندا وسەدى. اتاقتى مولكەباي قوبىزشى، تۇبەك اقىندار سول وڭىردەن شىققان. 13 جاسىنان دومبىرا الىپ، ءانشى قىز شارشى توپقا تۇسەدى. سارا جايىندا ەستىگەن ءبىرجان قاسىنا ءبىر توپ جولداستارىن ەرتىپ، سارانىڭ ەلىنە كەلەدى. بۇلار ءبىرىن - ءبىرى كورمەسە دە، سىرتتاي تانىسىپ، كورىسۋدى ارمان ەتىپ جۇرەدى. سارانىڭ قاجى اۋلىنا كەتكەندىگىن ەستىپ، ونى ىزدەپ شىعادى. ءبىرجان كەلىپ: “بۇل ۇيدە سارا بار ما، شىقسىن بەرى” دەپ حابار سالادى، جۇرت جينالىپ قالادى. وسىلايشا ەكى اقىننىڭ ايتىسى باستالىپ كەتەدى. ءبىرجان مەن سارا ايتىسىنان ءۇزىندى تىڭدايمىز.
ءبىرجان – مەيرامبەك (وقۋشى)
سارا – جانەركە (وقۋشى)
ايتىستى تىڭداپ بولعاننان كەيىن، سۇراق قويۋ ارقىلى تالدايمىز.
1. ءبىرجان مەن سارا ايتىسىندا قانداي الەۋمەتتىك ماسەلە كوتەرىلىپ وتىر؟
2. ايتىستا ەكى اقىننىڭ ادامگەرشىلىك سيپاتتارى قالاي كورىنەدى؟
3. ءبىرجان ءوزىن قالاي سيپاتتاپ تۇر؟
4. سارانىڭ ءوز بەينەسىن سيپاتتاعان اقىندىق شەبەرلىگى؟
5. جيەنقۇل ايتىستا قالاي بەينەلەنگەن؟
6. ءبىرجاننىڭ ماقساتى سارانى كەمسىتۋ مە ەدى؟
7. زاماننىڭ قانداي شىندىعى كورىنىپ تۇر؟
كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ
بۇل ايتىستىن سوزدەرى انىقتىق، تازالىق، دالدىك جاعىنان بولسىن، قازاق پوەزياسىنىڭ تورىنەن ورىن الادى.
داپتەرمەن جۇمىس
ەپيتەتتىك مەتافورا
اقيىق، مۇزبالىقپىن جەرگە تۇسپەس، كەڭ قولتىق ارعىماقپىن القىمى ىسپەس،-
يرونيا، ساركازمدى تابۋ
سويلەمنىڭ سىرتقى قۇرىلىسى كوركەم، اسىرا ماقتاۋ، ال ءىشى جيەنقۇلدىڭ شىن سۋرەتى ساركازم – اشىق سۋرەتتەۋ
مىسالى: قونجيىپ مىنەر قۇلا جورعا بارسا كەلە الا ما سول شىرىگىڭ قورعالاسا
بەينە سۋرەتتەر تاماشالاۋ
م. تومبايەۆتىڭ “ءبىرجان - سارا” وپەراسىنان ءبىرجان رولىندە – س. قوجامقۇلوۆ سارا رولىندە – ك. بايسەيتوۆا
ساباقتى قورىتۋ
ۆەنن دياگرامما
ءبىرجان
سارا
“ءبىرجان - سارا” ايتىسىنىڭ نەگىزگى ءتۇيىندىسى – ايەلدىڭ باس بوستاندىعى.
كوركەمدىلىگى جاعىنان ايتىس ۇلگىلەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تاڭداۋلىسى.
باعالاۋ
كەلەسى تاقىرىپتى ايتىپ ءوتۋ
You Might Also Like
-
تەكسەرگەن: اۆتوموبيل قۇرىلىسى ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى يبراشوۆا باقىت
