بۋىن. ءتوزىم
انا ءتىلى 1 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بۋىن. ءتوزىم
ماقساتى: ا) وتكەن تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاي وتىرىپ، ءتوزىم، ىقىلاس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ
ب) توزىمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا پايدالاناتىن كورنەكتى - قۇرالدار: وقۋلىق، سۋرەتتەر
پايدالاناتىن ءادىس - تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك
پسيحولوگيالىق احۋال
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
وقۋشىلار شەڭبەردە جينالىپ، مۇعالىممەن بىرگە بۇگىنگى ساباققا ساتتىلىك تىلەيدى.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
ءبىلۋ I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، سىنىپ بولمەسىنىڭ
تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ، ساباققا دايىنداۋ. توپقا ءبولىنۋ. (تاراتپا قاعازدار ارقىلى) توپتىڭ اتتارىنا تۇسىنىك بەرۋ.
1 - توپ: «سالەم» 2 - توپ: «ادەپتى» 3 - توپ:«ءتوزىم»
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ويىن «جالعاسىن تاپ»
ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ(ينتەربەلسەندى تاقتادان كورسەتىلەدى)
1 - توپ: كۇننىڭ شۋاعى - جىلى،
(انانىڭ قۇشاعى - جىلى.)
2 - توپ: «ءسىز» دەگەن - ادەپ،
(«ءبىز» دەگەن - كومەك.)
3 - توپ: ادەپتى بالا
اتا - اناسىن ماقتاتار.
(ادەپسىز بالا
اتا - اناسىن قاقساتار.)
1. نۇرماش اكەسىنىڭ تىماعىن نە ءۇشىن كيگىسى كەلدى؟
2. اكەسىنىڭ تىماعىن كيگەن نۇرماشتى سيپاتتاڭدار؟ بەكباي اتاي نەلىكتەن تىماققا ءتىل قاتتى؟
3. وزدەرىڭ ۇلكەندەرگە ۇقساعىلارىڭ كەلە مە؟ نەلىكتەن؟
1 - 2 توپ: «نە دەۋ كەرەك؟»ولەڭىنىڭ ەكى شۋماعىن ءبولىپ وقيدى. 3 - توپ: «تىماق» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىن ايتادى.
III. وتكەن ماتەريالدار بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
«سىڭارىن تاپ» ويىنى ارقىلى بۋىنداردان سوزدەر قۇراستىرۋ.
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
- سوزدەگى بۋىن سانىن قالاي بىلۋگە بولادى؟
- بۋىنعا بولىنەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرەيىك؟
1 - توپ: ءبىر بۋىندى سوزدەر؛ 2 - توپ: ەكى بۋىندى سوزدەر؛ 3 - توپ: ءۇش بۋىندى سوزدەر؛ جاڭا ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى ويانىپ، ەرەكشە ىنتامەن كىرىسەدى.
جالعاسىن تابادى.
بىرلەسىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
مانەرلەپ وقيدى. مازمۇنىن ايتادى.
ءتۇسىنۋ
قولدانۋ
ماعىنانى تانۋ
تالداۋ
داپتەرمەن جۇمىس
كوركەم جازۋ: 1 - توپ: «سالەم» 2 - توپ: «ادەپتى» 3 - توپ:«ءتوزىم»
62 - جاتتىعۋ. سوزدەردى بۋىنعا ءبولىپ جازىڭدار.
1 - توپ: اي - نا، ار - لى، وي - لى، قا - لا، جي - ەن.
2 - توپ: ار - مان، ۇس - تاز، ۇر - پاق.
3 - توپ: پي - ياز، تۇ - ياق.
سەرگىتۋ ءساتى
63 - جاتتىعۋ.
3 - توپ: جەڭ - گە، جەز - دە، ءسىڭ - ءلى.
2 - توپ: بال - دىز، جەگ - جات، جۇم - ب ا ق، قۇر - مەت.
1 - توپ: ا - يان، ۇ - يات، ۇ - يال.
ءسوز بۋىندارىنىڭ نەشە دىبىستان قۇرالعانىن ايتىڭدار. ەكى داۋىسسىز دىبىس قاتار كەلگەن سوزدەردى اتاڭدار.
وي قوزعاۋ
ءتوزىم ءسوزىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
اڭگىمەنى ناقىشىنا كەلتىرە وقىپ، مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس: ىشتەي وقىتۋ، تىزبەكتەي وقىتۋ.
سوزدىك جۇمىس
«قۇيىرشىق» ەرتەگىنىڭ اتى.
ءتوزىم - شىدامدى بولۋ. ىنتا - نيەت، ىقىلاس.
ن. اقىشيەۆ - 1950 جىلى 15 ماۋسىمدا تارباعاتاي اۋدانىنا قاراستى، ماڭىراق سەلوسىندا تۋعان. ونىڭ شىعارمالارى نەگىزىنەن بالالارعا، جاستارعا ارنالعان. شىعارمالارى:«ۇندەمەيتىن ۇل»، «تاڭ الدىنداعى دابىل»،«جۇمباق ىزدەر».
ءار توپ ءوز اتتارىن كوركەم ەتىپ جازادى.
ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن جەرگە دەيىن وقىپ، اڭگىمەلەيدى.
سەرگىتۋ ءساتى اۋەنگە بيلەۋ وي سەرگىتەدى.
وي تولعانىس
جيناقتاۋ رولگە ءبولىپ وقىتۋ
VI. جاڭا ماتەريالدى پىسىقتاۋ.
1 - توپ: اياۋلى ەرتەگىنى نەلىكتەن تىڭداي المادى؟
2 - توپ: گۇلدانا ەرتەگىنى قالاي تىڭدادى؟
3 - توپ: اياۋلى گۇلداناعا نەگە تاڭعالدى؟
VII. بەكىتۋ كەزەڭى: 1. اجە ەرتەگىسىن تىڭداۋ ءۇشىن اياۋلىعا نە قاجەت دەدى؟
2. بۋىننىڭ سانىن قالاي انىقتايمىز؟
تەست سۇراقتارىن بەلگىلەۋ.
1. ءبىر بۋىندى سوزدەردى كورسەت.
ا) اق، نان، ماي.
ب) اتا، اپا، اجە.
س) بالا، قالام.
2. مىنا ءۇزىندى قاي ماتىننەن الىنعان: « - اجە، اجە، قايتادان ايتىڭىزشى. مەن ەستىمەي قالدىم عوي،- دەدى.»
ا) تىماق
ب) ءتوزىم
س) كورشى اتام. رولگە ءبولىپ وقيدى.
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ
كەرى بايلانىس وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ
قاعازدارعا پىكىرىن جازىپ ءوزى قالاعان نۇسقاعا جابىستىرادى. باعالاۋ پاراقشاسىن تولتىرادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بۋىن. ءتوزىم
ماقساتى: ا) وتكەن تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاي وتىرىپ، ءتوزىم، ىقىلاس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ
ب) توزىمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا پايدالاناتىن كورنەكتى - قۇرالدار: وقۋلىق، سۋرەتتەر
پايدالاناتىن ءادىس - تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك
پسيحولوگيالىق احۋال
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
وقۋشىلار شەڭبەردە جينالىپ، مۇعالىممەن بىرگە بۇگىنگى ساباققا ساتتىلىك تىلەيدى.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
ءبىلۋ I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، سىنىپ بولمەسىنىڭ
تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ، ساباققا دايىنداۋ. توپقا ءبولىنۋ. (تاراتپا قاعازدار ارقىلى) توپتىڭ اتتارىنا تۇسىنىك بەرۋ.
1 - توپ: «سالەم» 2 - توپ: «ادەپتى» 3 - توپ:«ءتوزىم»
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ويىن «جالعاسىن تاپ»
ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ(ينتەربەلسەندى تاقتادان كورسەتىلەدى)
1 - توپ: كۇننىڭ شۋاعى - جىلى،
(انانىڭ قۇشاعى - جىلى.)
2 - توپ: «ءسىز» دەگەن - ادەپ،
(«ءبىز» دەگەن - كومەك.)
3 - توپ: ادەپتى بالا
اتا - اناسىن ماقتاتار.
(ادەپسىز بالا
اتا - اناسىن قاقساتار.)
1. نۇرماش اكەسىنىڭ تىماعىن نە ءۇشىن كيگىسى كەلدى؟
2. اكەسىنىڭ تىماعىن كيگەن نۇرماشتى سيپاتتاڭدار؟ بەكباي اتاي نەلىكتەن تىماققا ءتىل قاتتى؟
3. وزدەرىڭ ۇلكەندەرگە ۇقساعىلارىڭ كەلە مە؟ نەلىكتەن؟
1 - 2 توپ: «نە دەۋ كەرەك؟»ولەڭىنىڭ ەكى شۋماعىن ءبولىپ وقيدى. 3 - توپ: «تىماق» اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنىن ايتادى.
III. وتكەن ماتەريالدار بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
«سىڭارىن تاپ» ويىنى ارقىلى بۋىنداردان سوزدەر قۇراستىرۋ.
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
- سوزدەگى بۋىن سانىن قالاي بىلۋگە بولادى؟
- بۋىنعا بولىنەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرەيىك؟
1 - توپ: ءبىر بۋىندى سوزدەر؛ 2 - توپ: ەكى بۋىندى سوزدەر؛ 3 - توپ: ءۇش بۋىندى سوزدەر؛ جاڭا ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى ويانىپ، ەرەكشە ىنتامەن كىرىسەدى.
جالعاسىن تابادى.
بىرلەسىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
مانەرلەپ وقيدى. مازمۇنىن ايتادى.
ءتۇسىنۋ
قولدانۋ
ماعىنانى تانۋ
تالداۋ
داپتەرمەن جۇمىس
كوركەم جازۋ: 1 - توپ: «سالەم» 2 - توپ: «ادەپتى» 3 - توپ:«ءتوزىم»
62 - جاتتىعۋ. سوزدەردى بۋىنعا ءبولىپ جازىڭدار.
1 - توپ: اي - نا، ار - لى، وي - لى، قا - لا، جي - ەن.
2 - توپ: ار - مان، ۇس - تاز، ۇر - پاق.
3 - توپ: پي - ياز، تۇ - ياق.
سەرگىتۋ ءساتى
63 - جاتتىعۋ.
3 - توپ: جەڭ - گە، جەز - دە، ءسىڭ - ءلى.
2 - توپ: بال - دىز، جەگ - جات، جۇم - ب ا ق، قۇر - مەت.
1 - توپ: ا - يان، ۇ - يات، ۇ - يال.
ءسوز بۋىندارىنىڭ نەشە دىبىستان قۇرالعانىن ايتىڭدار. ەكى داۋىسسىز دىبىس قاتار كەلگەن سوزدەردى اتاڭدار.
وي قوزعاۋ
ءتوزىم ءسوزىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
اڭگىمەنى ناقىشىنا كەلتىرە وقىپ، مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس: ىشتەي وقىتۋ، تىزبەكتەي وقىتۋ.
سوزدىك جۇمىس
«قۇيىرشىق» ەرتەگىنىڭ اتى.
ءتوزىم - شىدامدى بولۋ. ىنتا - نيەت، ىقىلاس.
ن. اقىشيەۆ - 1950 جىلى 15 ماۋسىمدا تارباعاتاي اۋدانىنا قاراستى، ماڭىراق سەلوسىندا تۋعان. ونىڭ شىعارمالارى نەگىزىنەن بالالارعا، جاستارعا ارنالعان. شىعارمالارى:«ۇندەمەيتىن ۇل»، «تاڭ الدىنداعى دابىل»،«جۇمباق ىزدەر».
ءار توپ ءوز اتتارىن كوركەم ەتىپ جازادى.
ءار توپ وزدەرىنە بەرىلگەن جەرگە دەيىن وقىپ، اڭگىمەلەيدى.
سەرگىتۋ ءساتى اۋەنگە بيلەۋ وي سەرگىتەدى.
وي تولعانىس
جيناقتاۋ رولگە ءبولىپ وقىتۋ
VI. جاڭا ماتەريالدى پىسىقتاۋ.
1 - توپ: اياۋلى ەرتەگىنى نەلىكتەن تىڭداي المادى؟
2 - توپ: گۇلدانا ەرتەگىنى قالاي تىڭدادى؟
3 - توپ: اياۋلى گۇلداناعا نەگە تاڭعالدى؟
VII. بەكىتۋ كەزەڭى: 1. اجە ەرتەگىسىن تىڭداۋ ءۇشىن اياۋلىعا نە قاجەت دەدى؟
2. بۋىننىڭ سانىن قالاي انىقتايمىز؟
تەست سۇراقتارىن بەلگىلەۋ.
1. ءبىر بۋىندى سوزدەردى كورسەت.
ا) اق، نان، ماي.
ب) اتا، اپا، اجە.
س) بالا، قالام.
2. مىنا ءۇزىندى قاي ماتىننەن الىنعان: « - اجە، اجە، قايتادان ايتىڭىزشى. مەن ەستىمەي قالدىم عوي،- دەدى.»
ا) تىماق
ب) ءتوزىم
س) كورشى اتام. رولگە ءبولىپ وقيدى.
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ
كەرى بايلانىس وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ
قاعازدارعا پىكىرىن جازىپ ءوزى قالاعان نۇسقاعا جابىستىرادى. باعالاۋ پاراقشاسىن تولتىرادى.