ءداندىقارا سالعان ءاندى قارا
قار بوراسىنداپ ەسىگى جوق قورا مەن تەسىگى كوپ ءۇيدى شىر اينالىپ ءجۇر. ءۇيىرىپ تە سوعادى، قايىرىپ تا سوعادى، "اۋزى-مۇرنى" بىتەلگەنشە تىنىم تاپپايدى. تۇكىرگەن تۇكىرىك جەرگە تۇسپەيتىن سۋىق.
اسىرەسە، بۇل سۇراپىلدىڭ مولىراق جەرى جالاعاش اۋدانىنىڭ مادەنيەت ۋچاستوگىندە سياقتى. ويتكەنى قاي جەردىڭ ىقتاسىنى از بولسا، سول جەردەگى بوراسىننىڭ قابىنۋى قاتتىراق بولاتىنى زاڭدى. انىعىراق بىلگىڭىز كەلىپ، تولىعىراق كورگىڭىز كەلسە، ءداندىقارا باسقارعان فەرمانىڭ باسپاق قوراسىنا بارا قويىڭىز. ءبىراق، بۇل قورا دەيتىن قورا ەمەس. اي دالادا "اۋزى-مۇرنى جوق" جول شەتىندە ءۇش بولمەلى بۇزىلعان ءۇي تۇر. ەسىك ورنىندا شەڭگەل، تەرەزە ورنىندا ساباننان تىققان تىعىن بار. شىعىسىنان سوققان بوراسىن باتىسىنان شىعىپ، ۋىلدەيدى دە گۋىلدەيدى.
ءداندىقارا باسىن قاسىپ تۇرىپ: "بوران سالعان ءاندى قارا" دەپ جىمىڭ-جىمىڭ ەتەدى. ونىڭ كوزىنە قار باسىپ قاتىپ قالعان قىزىل وگىزشە تۇسپەيدى. تۇسە قالسا: "اجالى جەتكەن ولەدى" دەپ توقتاۋ سالادى. فەرما باستىعى تۇجىرا - تۇجىرا تۇقىلى قالعان قارا مۇرتىن سىلاپ تۇرىپ: "ارينە، اجالعا ارا تۇرۋعا بولا ما؟" دەگەندى قوسىپ قويادى. ءسوز سونىمەن بىتەدى. "قالاي ءولدى، قاشان ءولدى؟" دەگەن سۇراقتار اۋزىنان شىقپايدى.
باسپاقشى قارتتاردىڭ:
— قورادا ءشوپ جوق، قولدا جەم جوق، ءۇيدىڭ ەسىگى مىناۋ، تەسىگى اناۋ!.. — دەگەنىنە قۇلاق اسپايدى. قايتا جەكىرىپ:
— ارقالاپ تاسى، الاقانىڭمەن بىتە، وندا ءبىزدىڭ جۇمىسىمىز جوق! — دەگەندى ايتادى دا جونىنە كەتەدى.
وسى ءۇش بولمەلى قار سىباعان "اۋزى-مۇرنى جوق" ءۇيدىڭ ىشىندە 127 باسپاق بار. ولاردى ۇيدەن سۇيرەپ شىعارماساڭ، وزدىگىنەن شىعار قالى جوق، ءبىرى بىرىنە جابىسىپ قالعان سياقتى، ارەڭ قيمىلداپ تۇر.
— بۇلارىڭ نە؟ — دەسەڭ قارتتار اشۋلى پىشىنمەن باستىقتى سىقاقتايدى.
جالاعاشتىڭ باسپاقتارى جاتپايدى،
سۋىققا دا قاتپايدى،
ۇيدە تۇرىپ وتتايدى.
ءبىراق باستىققا بۇل سىقاق تا باتپايدى.
قايتا كونىن سۇيرەتىپ،
ولگەلى تۇرعان باسپاقتارىن ماقتايدى.
— تىعىز تۇرسا جىلى تۇرادى، جىلى تۇرسا توڭبايدى، ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن كيمەلەتىپ، باستىرا ءتۇس! — دەپتى ولارعا ءداندىقارا.
قىزىل وگىزشەنىڭ ولگەنىنە اي تولدى، ءالى اياق استىندا باسپاقتاردىڭ ورتاسىندا جاتىر. ونى الىپ تاستاۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەي ءجۇر. ويتكەنى مال دارىگەرى جوق. مال دارىگەرى بولماسا اكتى دە بولمايدى، اكتى بولماسا ولگەن وگىزشە دە تۇرمايدى.
ءارى وكىرىپ، بەرى وكىرىپ "ولىكتى" كورگەن باسپاقتار دا باسىلدى. ۇيرەنە كەلە باسىنا باسىن قويىپ جاتاتىندى شىعاردى. ونىڭ ۇستىنە ۇركۋگە دە ءال كەرەك. ويتكەنى، بارلىق باسپاقتىڭ جالايتىنى ءۇش-اق شەلەك جەم. سوندىقتان ىق ەتۋگە شاماسى جوق. تىسكە تيەر ءشوپ بولماعانىنا اي تولدى. دالاعا شىقسا قار جالاپ، ۇيگە كىرسە كەسەك جالاپ جاتقان جاعدايى بار.
باسپاقتاردىڭ بۇل جاعدايىن باسقا باسشىلارى بىلمەي وتىرعان جوق. ءتىپتى ومەكەڭنىڭ ءوزى كورىپ تە، فەرما باسشىلارىنا قاتتى-قاتتى كەيىپ تە كەتتى. ءبىراق تۇك وزگەرىس بولعان جوق. ءداندىقاراعا قاراساڭ: "ءبىز قايتەمىز، بوران سالعان ءاندى قارا" دەپ دالانى سىلتەيدى. دالا بوراندى، بوران قورانى سىلتەيدى. قورا تەسىگىن قارمەن بۇركەيدى، ونان تۋعان قىلمىستى فەرما باستىقتارى بۇركەيدى. سونىمەن ۋاقىت ءوتىپ جاتىر. ءار تۇسكەن قار، ءار سوققان جەل، باسپاقتاردىڭ شىڭىنا جەتىپ جاتىر.
ءداندىقارا، "بوران سالعان ءاندى قارا" دەپ وتىرا بەرگەنشە، سۋىقتا تۇرعان مالدى دا قارا.
You Might Also Like
-
كورشىمىز كوڭىلدى ادامدار بولاتىن. ولاردىڭ كوڭىلسىز جۇرەتىن كەزىن از كورەتىنبىز. بۇگىن كۇتپەگەن جەردەن بۇلاردىڭ ۇيىنە كوڭىلسىزدىك تۋا قالدى. ايەلى كۇيەۋىنە، كۇيەۋى ايەلىنە قاتتى-قاتتى ءسوز ايتىپ جاتت...
-
گۋريەۆ وبلىسىندا شىعاتىن «كوممۋنيستىك ەڭبەك» (مەنىڭ بالا كەزىمدە «سوسياليستىك قۇرىلىس» دەپ اتالاتىن ەدى، كەيىن «كوممۋنيستىك ەڭبەك»، ال ءقازىر «اتىراۋ»...
