
دجوزەف كەمپبەللدىڭ مونواڭىزى
ادەبيەت پەن كينو تاريحىن زەرتتەۋشىلەر كوپتەن بەرى بارلىق شىعارمالاردان ورتاق ءۇردىس، ورتاق قۇرىلىم كورگىسى كەلەدى. دجوزەف كەمپبەلل بارلىق ەلدەردىڭ كوپتەگەن اڭىزدارىن زەرتتەي كەلە وسى زاڭدىلىقتاردى تاپقان ادام. ونىڭ الىپ ەڭبەگى قۇرمەتكە، ال كىتاپتارى — مىندەتتى تۇردە وقۋعا تۇرارلىق.
بارلىق وقيعا كەيىپكەر الەمىنىڭ وزگەرۋىمەن باستالادى. ۇيرەنشىكتى الەم ءبىر كەزدە قۇلدىرايدى. ءوزىڭىزدىڭ سۇيىكتى كىتابىڭىز نەمەسە ءفيلمىڭىز جايلى ويلانىپ كورىڭىزشى — ول دا وسى ۇلگىگە ساي ما؟ ءبىراق الدىمەن مىنا ءبىر قاراپايىم دۇنيەنى ءتۇسىنۋ قاجەت — بۇل قۇرىلىمدى استارلى تۇردە ۇعىنۋ قاجەت. قۇرىلىم جايلى ويلاعاندا سوزدەرى جايلى ەمەس، اۋىسپالى ماعىنادا ويلاڭىز.
اۆتور جايلى
دجوزەف كەمپبەلل 1904 جىلى نيۋ-يوركتە تۋعان. ول جالپى توعىز جۇمىستىڭ اۆتورى(كىتاپتار مەن ەسسەلەر). العاشقىدا ول ءۇندى اڭىزدارىن قىزىقتاپ، زەرتتەي باستاعان. كەمپبەلل ولاردى ۋاقىتقا تاۋەلسىز رۋحاني اقيقاتتارعا تولى دەپ ەسەپتەگەن. كەيىن ول بارلىق تانىمال اڭىزداردى وقىپ، ءتۇيسىنۋدى جانە ولاردىڭ بارلىعىنان ورتاق دۇنيەنى تابۋدى ماقسات تۇتتى. ول سول ورتاق قىردى كورە الدى — مىسالى، توپان سۋ، وت ۇرلاۋ، قايتا تىرىلگەن كەيىپكەر...
ونىڭ ەڭ تانىمال ەكى جۇمىسى — «مىڭ ءجۇزدى كەيىپكەر» جانە «قۇدايدىڭ بەتپەردەلەرى» ءتورت تومدىعى. دجوردج لۋكاس («جۇلدىزدار سوعىسى» اۆتورى) وسى جۇمىستاردان شابىت العانىن جانە فيلمدەرىنىڭ قۇرىلىمىندا كەمپبەلل كونسەپسيالارىن قولدانعانىن ايتقان.
كەمپبەللدىڭ ايتۋىنشا، كەز كەلگەن جاقسى وقيعانىڭ قۇرىلىمى باسقا دا جاقسى وقيعالاردىڭ قۇرىلىمىمەن ورتاق سيپاتقا يە. بارلىعى بۇرىندا ويلاپ تابىلىپ قويعان جانە وسى قۇرىلىمنان ءبىرشاما اۋىتقۋ كورەرمەن مەن وقىرماندى قىزىقتىرمايدى، ءتىپتى ءىشىن پىستىرادى. سونىمەن، كەمپبەلل قاي قۇرىلىم عاسىرلار بويى قايتالانىپ كەلە جاتىر دەپ ەسەپتەيدى؟
قاھارماننىڭ قالىپتى الەمى. وقيعا قاھارمان ءۇشىن قاراپايىم الەمدە باستالادى جانە اياقتالادى (الايدا ءبىز ءۇشىن ول تۇبەگەيلى ەرەكشە بولۋى دا مۇمكىن). ءبىراق ونىڭ وقيعاسى ەرەكشە، جات الەمدە ءوربيدى دە وقيعا بويى كىلتتى وقيعالار ورىن الادى.
1 كۆو مارتەبەسى
وقيعا وسىدان باستالادى. قاھارمان ءۇشىن قالىپتى الەم.
2 شىتىرمانعا شاقىرۋ
كەيىپكەر سىرلى حابارلاما، شاقىرتۋ الادى. بۇل ءبىر اداممەن نەمەسە قۇبىلىسپەن كەزدەيسوق ەمەس كەزدەسۋ ارقىلى بولۋى مۇمكىن، ولار ونىڭ تاڭداۋلى ەكەنىن كورسەتەدى.
3 قولداۋ
الەم وزگەردى جانە كەيىپكەرگە قولداۋ قاجەت. قولداۋ كوبىنە ودان اقىلدى جانە پاراساتتى ادامنان تابىلادى.
4 اتتانۋ
كەيىپكەردە ءبارىن سول قالپىندا قالدىرۋ مۇمكىندىگى بولعان، ءبىراق ول بار جىگەرىن جيناپ، ۇيرەنشىكتى الەمىن تاستاپ، قاۋىپ-قاتەرگە جانە شىتىرمانعا تولى جاڭا جات الەمگە اتتانادى. قايتار جول جوق.
5 سىناقتار
قاھارمان بولۋ — وڭاي شارۋا ەمەس. جۇمباقتاردى شەشىپ، قاقپانداردان قاشىپ، قۇبىجىقتاردىڭ باسىن الۋعا تۋرا كەلەدى. قاھارماننىڭ ءبىرى ءۇشىن جولدان ءوتۋ — سىناق، ەكىنشىسى ءۇشىن — ۇڭگىرگە كىرىپ، زۇلىممەن ايقاسۋ، ءۇشىنشىسى ءۇشىن ارمانىنداعى قىزبەن كەزدەسۋگە بارىپ، ماسقارا بولماۋ دا — سىناق.
6 جاقىنداۋ
كەيىپكەردىڭ ەڭ ۇرەيلى قورقىنىشىمەن كەزدەسەتىن ءساتى كەلدى. بۇل شىنايى سوقتىعىسۋ بولۋى مىندەتتى ەمەس، ءبىز كورەرمەن نەمەسە وقىرمانعا كەيىپكەرىمىزدىڭ ەڭ قاتتى قورقىنىشىن كورسەتۋىمىز كەرەك. ءبىز بۇل قورقىنىشتى ەلەنبەيتىندەي ەتىپ كورسەتە الامىز، بولماسا قاھارمانعا ونىمەن كۇرەسكە ءتۇسىپ، قورقىنىشىنا تىكە قاراۋدى ماجبۇرلەي الامىز.
7 كۇيزەلىس
بۇل قاھارمان ومىرىندەگى ەڭ قيىن ءسات، كۋلميناسيا. ول وتە اۋىر فيزيكالىق نەمەسە مورالدىق سوققى الۋى مۇمكىن جانە ءومىرى قىل ۇستىندە تۇرۋى مۇمكىن (ءتىپتى ءولىپ كەتۋى دە مۇمكىن). جاعدايى وتە قيىن جانە امان قالۋعا ەش مۇمكىندىگى جوق. ءبىراق قاھارمان قايتا تىرىلەدى.
8 قازىنا
قاھارمان ومىرىندەگى ەڭ قيىن كەدەرگىلەردى وتكەن سوڭ، ەڭ ۇلكەن قورقىنىش جانە زۇلىممەن كەزدەسكەن سوڭ ول ماراپاتقا يە بولۋى ءتيىس. بۇل كەز كەلگەن نارسە بولۋى مۇمكىن — اتاق، قۇرمەت نەمەسە شىنايى قازىنا.
9 ناتيجە
ول ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. قۇبىجىقتار كەيىپكەرگە تولىقتاي باعىنۋى نەمەسە ءوزىنىڭ زۇلىم الەمىنىڭ شەكاراسىنا دەيىن ونى قۋۋى مۇمكىن.
10 ورالۋ
بارلىق شىتىرمان وقيعالاردان كەيىن ءبىزدىڭ كەيىپكەر ءوزىنىڭ ۇيرەنشىكتى الەمىنە قايتىپ ورالادى، نەمەسە ونى ۇيرەنشىكتى قالپىنا كەلتىرەدى. الايدا كوپ نارسە وزگەرگەن.
11 جاڭا ءومىر
شىتىرمان وقيعالار كەيىپكەر مەن ونىڭ الەمىن وزگەرتتى. ول ءوزىنىڭ ەسكى ومىرىنەن ەسەيىپ كەتتى، جاڭانى ۇيرەندى، ەسكىنى جويدى.
12 قورىتىندى
ءتۇيىن شەشىلەتىن ءسات تۋدى. بارلىق سيۋجەتتىك جەلىلەر ءتۇسىندىرۋدى قاجەت ەتەدى. قوسالقىلارى دا.
13 كۆو مارتەبەسى
الايدا بۇل كۆو مارتەبەسىنىڭ دەڭگەيى بىرىنشىسىنە قاراعاندا جوعارى. سەن قاھارمان بولعانىڭدا ەشتەڭە بۇرىنعىداي ەمەس. ادامدار ساعان باسقاشا قارايدى، سەن وزگەردىڭ، الەم دە وزگەردى.
ەگەر ءسىز دجوان روۋلينگتىڭ پوتتەرياناسىن وقىساڭىز، «جۇلدىزدار سوعىسىن»، «اۆاتار»، جانە تاعى باسقا شىعارمالاردى كورگەن بولساڭىز، ءاردايىم قايتالانىپ وتىراتىن قۇرىلىمدى وڭاي باقىلاي الاسىز. قۇرىلىمدارى بىردەي بولعانى ازداي، بۇل شىعارمالار ءاردايىم ءبىر تاقىرىپتاردى جانە ادامزات ومىرىندەگى ءبىر ماسەلەلەردى قوزعايدى. ءارقايسىمىز دارامىز، الايدا ءارقايسىمىزدا عاسىرلار بويى وزگەرمەيتىن جانە وزگەرۋى ەكىتالاي جالپىعا ورتاق ادامي قۇندىلىقتار بار.
بۇل قۇرىلىم نەلىكتەن جۇمىس ىستەپ كەلەدى جانە ودان ءسال اۋىتقۋ كورەرمەن نەمەسە وقىرماننىڭ ءىشىن نەگە پىستىرادى؟ كەز كەلگەن وقيعا — ءبىرىنشى كەزەكتە ءبىز جايلى. ويلانىپ كورىڭىزشى، جالپى بۇل قۇرىلىم ءدال ءبىزدىڭ ءومىردى سيپاتتايدى عوي. ناقتىراق ايتقاندا، ءبىز قالايتىن ءومىردى (سوندىقتان بۇل جۇرەككە جەتەدى، سوندىقتان ءبىزدى ەلىكتىرەدى).
قورقىنىشىڭىزدى جەڭىڭىز، قارسىلاسۋ ءۇشىن ۇڭگىرگە كىرىڭىز، قازىناعا يە بولىڭىز، ال كەيىن... وسىنىڭ ءبارىن تاعى قايتالاڭىز.
4brain.ru