
ساتسىزدىكتىڭ ءۇش كەزەڭى
ومىردەگى ەڭ قيىن دۇنيەلەردىڭ ءبىرى — كۇرەسۋگە تۇراتىن جانە تۇرمايتىن ىستەردى انىقتاۋ. ءبىر جاعىنان تاباندىلىق پەن باتىلدىق تابىسقا جەتۋدىڭ نەگىزى. بيزنەس بولسىن، ءبىلىم الۋ، قارىم-قاتىناس قۇرۋ — جالپى كەز كەلگەن سالادا تاباندىلىق پەن شىدامدىلىق وتە ماڭىزدى.
ەكىنشى جاعىنان، بىرەۋگە ەشقاشان بەرىلمە دەپ كەڭەس بەرۋ دە دۇرىس ەمەس. تابىستى ادامدار ىستەپ جاتقانىن تاستاپ كەتە بەرەدى. ەگەر بىردەڭە جۇمىس ىستەمەسە، ولار مۇنى شەكسىز قايتالاي بەرمەيدى. ولار باپتاپ، رەتتەپ كورەدى. بولماسا بۇرىلادى دا، ويىننان شىعادى. قايتا-قايتا ءبىر نارسەنى جاساپ، ءتۇرلى-تۇرلى قورىتىندى كۇتكەن اقىماقتىق.
ءومىر ەكى ستراتەگيانى دا تالاپ ەتەدى (جانە «باسقاشا ەمەس، ءدال وسىلاي عانا جاسا» دەگەنگە توزبەيدى). كەيدە بار قايراتىڭىزدى سالىپ، ەكى ەسە كۇشپەن جۇمىسقا كىرىسۋ قاجەت. ال كەيدە ىسكە اسپايتىن دۇنيەلەردەن باس تارتىپ، جاڭا بىردەڭەنى ىستەپ كورۋ قاجەت.
سونىمەن، جالعاستىرۋ قاجەت پە، الدە توقتاۋ قاجەت پە، ونى قالاي بىلەمىز؟ دجەيمس كلير (كاسىپكەر، فوتوگراف، ساياحاتشى...) وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن تاپقان سياقتى جانە «ساتسىزدىكتىڭ ءۇش كەزەڭىنىڭ» قۇرىلىمىن شىعاردى.
ساتسىزدىكتىڭ ءۇش كەزەڭى
بۇل قۇرىلىم ماسەلەنى ساتسىزدىكتىڭ ءۇش كەزەڭىنە ءبولىپ، جاعدايدى ايقىنداۋعا كومەكتەسەدى:
ادىستەگى قاتەلىك. بۇل «قالاي» ساناتىنداعى قاتەلىكتەر. ولار سەنىمسىز جۇيەلەردى قۇرعاندا، ناتيجەلەردى مۇقيات ولشەۋدى ۇمىتقاندا جانە ماسەلەنىڭ ەگجەي-تەگجەيىنە نەمقۇرايلى قاراعاندا پايدا بولادى.
ستراتەگياداعى قاتەلىك. بۇل «نە» ساناتىنداعى قاتەلىكتەر. بۇل قالاعان ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرمەيتىن ستراتەگيالاردى ۇستانعان كەزدە پايدا بولادى. ءسىز مۇنى نەگە جاسايتىنىڭىزدى جانە قالاي جاسايتىنىڭىزدى ءبىلۋىڭىز مۇمكىن، ءبىراق ستراتەگياداعى قاتەلىك ءبارىن قۇرتادى.
كورىنىستەگى قاتەلىك. بۇل «نەگە» ساناتىنداعى قاتەلىكتەر. بۇل ءوزىڭىز ءۇشىن انىق باعىت قويماعان كەزدە، سونىمەن قاتار ءسىزدى شىن مانىندە قاناعاتتاندىرمايتىن كورىنىستىڭ ارتىنان ەرگەندە پايدا بولادى. ياعني ءسىز اينالىسىپ جاتقان ىسىڭىزبەن نە ءۇشىن اينالىساتىنىڭىزدى تۇسىنبەيسىز.
ءار قاتەلىكتى بولەك-بولەك قاراستىرايىق.
ءبىرىنشى كەزەڭ: ادىستەگى قاتەلىك
سەم كارپەنتەر كىشىگىرىم بيزنەسكە 1984 جىلى يە بولدى. العاشقى جارنا رەتىندە 5 مىڭ دوللار بەرىپ، ول بەندتەگى كۇيرەۋگە ۇشىراپ جاتقان بيزنەستى ساتىپ الادى جانە ونى «Centratel» دەپ قايتا اتايدى.
«Centratel» تاۋلىك بويى قولداۋ كورسەتەتىن انىقتامالىق تەلەفون قىزمەتى بولدى. كارپەنتەر بيزنەستى ساتىپ العان كەزدە، ول «كومپانيا كوپ ۇزاماي اقش-تاعى ەڭ ساپالى تەلەفون قىزمەتى بولادى» دەپ ۇمىتتەندى.
ءبىراق بيزنەس ويلاعانداي جۇرمەدى. 2012 جىلعى سۇحباتىندا كارپەنتەر ءوزىنىڭ وسى بيزنەستەگى العاشقى 15 جىلىن بىلاي سيپاتتايدى:
«15 جىل بويى مەن اپتاسىنا 80-100 ساعات جۇمىس ىستەدىم. ءوزىم ەكى بالا تاربيەلەدىم. ءجيى اۋىردىم، انتيدەپرەسسانتتاردىڭ ءتۇر-تۇرىن ءىشتىم جانە كومپانيانى ساتىپ جىبەرگىم كەلدى. ەگەر ءسىز مورالدىق كۇيرەۋ دەگەندى ەلەستەتە الساڭىز، سونى 10-عا كوبەيتىڭىز — مەن ءوزىمدى سولاي سەزىندىم».
كومپانيانى ساتۋعا ءبىر كۇن قالعاندا، ول ءبارىن تۇسىنەدى. بيزنەسىنىڭ جۇرمەۋ سەبەبى، بارىنشا ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋگە قاجەتتى جۇيەلەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. كارپەنتەردىڭ ايتۋىنشا: «بىزدە نەشە ءتۇرلى ماسەلەلەر بولدى، سەبەبى كومپانياداعى ءار ادام، ءوزى قاجەتتى دەپ ساناعان دۇنيەنى جاساپ ءجۇردى».
وسىلايشا، ول تاپسىرمالاردى جالپىلاۋ جانە الگوريتمدەۋ قاجەتتىلىگىن تۇسىنەدى. ول كەز كەلگەن قىزمەتكەر الا الاتىن جانە قانداي دا ءبىر جاعدايدا قالاي ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگىن قادامداپ تۇسىندىرەتىن نۇسقاۋلىق جازادى. بۇدان كەيىن كارپەنتەردىڭ جۇمىسى اپتاسىنا ورتاشا 10 ساعاتقا عانا جالعاستى. ءار توتەنشە جاعدايدا ونىڭ ارالاسۋى قاجەت بولمادى.
تۇزەتۋ
ادىستەگى قاتەلىكتەردى تۇزەۋدىڭ ءۇش نەگىزگى ءتاسىلى بار:
1- پروسەستى جازىپ الۋ.
2- ناتيجەلەردى ولشەۋ.
3- ءادىستى قايتا قاراۋ جانە رەتكە كەلتىرۋ.
ەكىنشى كەزەڭ: ادىستەگى قاتەلىك
ناۋرىز 1999 ج. «Amazon» نەگىزىن قالاۋشى دجەفف بەزوس، كومپانياسىنىڭ «Amazon Auctions» اتتى قىزمەتىن ىسكە قوساتىنىن حابارلايدى. بۇل قىزمەت ادامدارعا ءبارىن ونلاين ساتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. يدەيانىڭ نەگىزگى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى — «eBay» قىزمەتىنە باسەكەلەس بولا الاتىن قىزمەت ۇسىنۋ. ميلليونداعان ادام وندا تاۋارلارىن ساتاتىنىن بەزوس ءبىلدى، جانە «Amazon» دا وسىنداي كەلىسىمدەر جاساۋ ورنى بولعانىن قالادى.
«Amazon»-نىڭ ينجەنەر-باعدارلاماشىسى گرەگ ليندەن سول كەزدەردى بىلاي ەسكە الادى: «بۇل عالامات جوبا بولاتىن. كومپانيا ادامدارى ءوز جوبالارىن تاستاپ، وسىعان كىرىستى. «eBay»ء-دىڭ بارلىق فۋنكسيالارىن قامتيتىن Auctions سايتى نولدەن قۇراستىرىلدى. ول ءۇش ايدان از ۋاقىتتا جوبالانىپ، قۇراستىرىلىپ، باقىلاۋدان ءوتىپ، ىسكە قوسىلدى».
ءبىراق «Amazon Auctions» جويقىن قۇلدىراۋعا ۇشىرادى. سايت ىسكە قوسىلعان العاشقى 6 ايدىڭ ىشىندە باسشىلىق جوبانىڭ جارامسىز ەكەنىن ءتۇسىندى. 1999 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە «Amazon zShops» اتاۋىمەن جاڭا قوسىمشا شىقتى. بۇل جوبا ينتەرنەت-دۇكەن قۇرىپ، تاۋاردى «Amazon» ارقىلى ساتۋعا مۇمكىندىك بەردى. بۇل يدەيا دا قۇلدىرادى. بەزوس كومپانيا ونداعان ميلليون دوللار جوعالتقانىن مويىندادى.
سوڭىندا «Amazon» سىرتقى ساتۋشىلارعا ارنالعان پلاتفورما قۇرىپ كورمەكشى بولادى. 2000 جىلدىڭ قاراشاسىندا ولار «Amazon»-نىڭ جاڭا تاۋارلارىمەن قاتار اركىم ءوزىنىڭ ۇستالعان ونىمدەرىن ساتا الاتىن «Amazon Marketplace»ء-تى ىسكە قوسادى. بۇل جوبا كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعادى.
تۇزەتۋ
1999 جىلى «Amazon» ءوزىن «كليەنتتەرگە ەڭ بەت بۇرعان كومپانيا» دەپ انىق كوردى. ولار ءوز ىستەرىنىڭ شەبەرى بولدى، سوندىقتان نەبارى ءۇش ايدىڭ ىشىندە «Amazon Auctions» قۇرا الدى. نەگە جانە قالاي ەكەنى تۇسىنىكتى ەدى، ءبىراق نە ەكەنى تۇسىنىكسىز.
ستراتەگياداعى قاتەلىكتەردى تۇزەۋدىڭ ءۇش نەگىزىگى ءتاسىلى بار:
1 - تەز ىسكە قوسۋ.
2 - ارزان ىستەۋ.
3 - ءاردايىم قايتا قاراۋ جانە جەتىلدىرىپ وتىرۋ.
ءۇشىنشى كەزەڭ: كورىنىستەگى قاتەلىك
رالف ۋولدو ەمەرسون 1803 جىلى ماسساچۋسەتستە تۋدى. ونىڭ اكەسى بىرتەكتى شىركەۋدىڭ ءدىن قىزمەتشىسى بولدى. سول كەزدەرى حريستياندىقتىڭ بۇل ءدىن تارماعى اقش-تا ءبىرشاما تانىمال بولاتىن.
رالف اكەسىنىڭ جولىن قۋىپ، گارۆاردتا ءبىلىم الادى، كەيىن پاستور بولادى. ءبىراق اكەسىنە قاراعاندا، ول ءبىراز جىلدان كەيىن شىركەۋدىڭ كوپتەگەن ىلىمدەرىمەن كەلىسپەيتىنىن اڭعارادى. 1832 جىلى ول ءدىن قىزمەتىن تاستاپ، كەلەسى جىلىن ەۋروپادا وتكىزەدى. ساياحاتتاۋ وعان قاتتى اسەر ەتەدى. ول دجون ستيۋارت ميلل، ۋيليام ۆوردسۆورت، سەميۋەل تەيلور كولريدج جانە توماس كارلايل سياقتى زاماناۋي فيلوسوفتارمەن جانە جازۋشىلارمەن دوستاسادى. ونىڭ قىزىعۋشىلىعى تەولوگيادان عىلىمعا اۋىسادى.
اقش-قا ورالعان سوڭ، ەمەرسون جاڭا انگليانىڭ ينتەللەكتۋالدارىنان تۇراتىن ترانسەندەنتتىك (يدەاليستىك فيلوسوفياداعى اعىم) كلۋب قۇرادى: ولار فيلوسوفيا، مادەنيەت، عىلىم جانە امەريكا قوعامىن جاقسارتۋ جايلى اڭگىمەلەسەدى. ول قالعان جىلىن ءوز فيلوسوفيالىق جۇيەسىن قۇرۋمەن، ەسسە مەن كىتاپ جازۋمەن وتكىزەدى. ەمەرسون ەڭ بەدەلدى امەريكالىق فيلوسوف سانالادى.
تۇزەتۋ
ءسىز ارمانىڭىزعا جاقىنداتاتىن بىردەڭە ىستەگەندە، كوبىنە ساتسىزدىككە ۇرىناسىز. مۇنىڭ سەبەبى، ءسىزدىڭ ارمانىڭىز، كورىنىسىڭىز شىنايى ەمەس، بىرەۋدىڭ تاڭۋىمەن بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان ءسىزدىڭ ءار ارەكەتىڭىز ءمانسىز بولىپ تۇيىلەدى.
كورىنىستەگى قاتەلىكتەردى تۇزەۋدىڭ ءۇش نەگىزگى ءتاسىلى بار:
1 - ءومىرىڭىزدى قورىتىندىلاڭىز.
2 - وتكەن شاق قايتا ورالمايتىنىن ءتۇسىنىڭىز.
3 - سىنعا كوشىڭىز.
ساتتىلىك تىلەيمىز!